Edukira joan

Michael Jackson

Artikulu hau Wikipedia guztiek izan beharreko artikuluen zerrendaren parte da
Wikipedia, Entziklopedia askea

Michael Jackson

Bizitza
Jaiotzako izen-deiturakMichael Joseph Jackson
JaiotzaGary1958ko abuztuaren 29a
Herrialdea Ameriketako Estatu Batuak
BizilekuaNeverland Ranch (en) Itzuli
Talde etnikoaafro-amerikarra
Lehen hizkuntzaestatubatuar ingelesa
ingelesa
HeriotzaLos Angeles2009ko ekainaren 25a (50 urte)
Hobiratze lekuaForest Lawn Memorial Park
Heriotza moduagiza hilketa: miokardio infartu akutua
Familia
AitaJoseph Jackson
AmaKatherine Jackson
Ezkontidea(k)Lisa Marie Presley  (1994ko maiatzaren 26a -  1996ko abuztuaren 20a)
Debbie Rowe (en) Itzuli  (1996ko azaroaren 15a -  2000ko apirila)
Seme-alabak
Haurrideak
LeinuaJackson family (en) Itzuli
Hezkuntza
HeziketaMontclair College Preparatory School (en) Itzuli
Hizkuntzakestatubatuar ingelesa
ingelesa
Jarduerak
Jarduerakdantzaria, egile abeslaria, enpresaburua, filantropoa, film-zuzendaria, gidoilaria, autobiografialaria, disko-ekoizlea, zinema aktorea, aktorea, ekintzailea, estudioko musikaria, abeslaria, ahots-aktorea, arte bildumagilea, kantugilea, modeloa, poeta, musikagilea, musika-moldatzailea eta koreografoa
Altuera175 zentimetro
Lan nabarmenak
Jasotako sariak
InfluentziakSammy Davis JR, James Brown, Charlie Chaplin, Fred Astaire, Diana Ross, Sam Cooke, Sly Stone (en) Itzuli, Jackie Wilson, Marcel Marceau eta The Beatles
KidetzaThe Jackson 5
Genero artistikoapop musika
soula
dantza
Disco musika
rock
bluesa
rhythm and bluesa
funk
new jack swing (en) Itzuli
hip hop musika
hard rock
urbana
sanba
dance popa
Ahots motatenorra
Musika instrumentuaahotsa
pianoa
bateria
perkusio instrumentua
DiskoetxeaEpic Records
Sony Music
Motown Records
Universal Music Group
Sony BMG
Legacy
Steeltown Records (en) Itzuli

michaeljackson.com
IMDB: nm0001391 Allocine: 36308 Rottentomatoes: celebrity/michael_jackson Allmovie: p95684 Metacritic: person/michael-jackson TV.com: people/michael-jackson IBDB: 533502
Facebook: michaeljackson Twitter: michaeljackson Instagram: michaeljackson MySpace: michaeljackson Youtube: UC5OrDvL9DscpcAstz7JnQGA Souncloud: mjimmortal Spotify: 3fMbdgg4jU18AjLCKBhRSm iTunes: 32940 Last fm: Michael+Jackson Musicbrainz: f27ec8db-af05-4f36-916e-3d57f91ecf5e Songkick: 237682 Discogs: 15885 Allmusic: mn0000467203 Find a Grave: 38746353 Deezer: 259 Edit the value on Wikidata

Michael Joseph Jackson (Gary, Indiana, 1958ko abuztuaren 29aLos Angeles, Kalifornia, 2009ko ekainaren 25a) pop-abeslari estatubatuarra izan zen. "Poparen erregea" ezizenaz ezaguna zen.

Bost urterekin anaiekin batera "The Jackson Brothers" taldea osatu zuen, gerora "The Jackson Five" izango zena.

Bakarlari moduan, ibilbide arrakastatsua eduki du, "Thriller" (1982) diskoa izanda historiako salduena munduan (51 milioi ale), 13 Grammy Sari eskuratuta eta 13 "number-one single" lortuz AEBetan, besteak beste. "Thriller", "Billie Jean", "Beat it", "I Just Can't Stop Loving You", "Bad" eta "Black or White" haren abestirik arrakastatsuenen artean daude. Abestiak plazaratzeko bideoak bereziki zaindu zituen, sarri bideogintzako azken teknikak erabiliz, morphing delakoaren efektua kasu.

Rock and Roll Hall of Fame-n bi aldiz sartu zen, "The Jackson 5" garaian eta bakarlari moduan.

Bere bizitza pribatuaren azken urtetan, arazoak eduki zituen Justiziarekin, eta 2005ean epaitu egin zuten adingabeko batzuk salatutako sexu gehiegikeriak direla eta. 2009ko ekainean bihotzeko baten ondorioz hil egin zen.

Bizitza

Hastapenak

Bere aita Joseph Jacksonek metalurgia lantegi batean lan egiten zuen. Musikazale amorratua zen eta gitarra elektrikoa jotzen zuen baina bere seme-alabei erabiltzen uzten ez zien. Hala ere, anaia zaharrenek (Jackie, Jermaine eta Tito), haien aita etxean ez zegoenean erabiltzen hasi ziren, eta azkenean zaletasun bihurtu zuten musika.

Denborarekin, Josephek bere lau semerekin (Marlon, Jackie, Jermaine eta Tito) talde bat osatzea erabaki zuen. Garai hartan, Michael gazteegia zen taldean parte hartzeko, baina bost urte soilik zituelarik, Jermaine abeslari bezala ordezkatu zuen, The Jackson Five sortuz. Boskoteak urteetan zehar klub ezberdinetan jo zuten eta lehiaketa ugaritan parte hartu zuten. 1968an (Gladis Knight eta Bobby Taylor produktoreengatik gomendatuta), Motown diskoetxearentzat audizio bat egin zuten. Berry Gordyk bertako jabeak, berehala kontratatu zituen, Michael gaztea eta bere anaiak Jackson Brownen abestiak bertsioak egiten ikusi eta gero.

Taylorren ardurapen artistikoan, urtebete lanean eman zuten 1969eko urrian, beren lehen singlea kaleratu zuten, "I want you back". Arrakasta handia izan zuten, eta oso entzunak egin ziren. 1972an Michaelek bere bakarlari karrera hasi zuen "Got to be there" albumarekin debutatuz, Jackson Fiveren abeslaria zen bitartean. Lau urte geroago, Motown diskoetxea utzi eta Epic Recordsekin kontratua sinatu zuten.

Ospea

Quincy Jones produktorea ezagutu ondoren, 1979an Jacksonek "Off the wall" album berria atera zuen CBS diskografiaren laguntzaz. Grammy bat irabazi zuen Rhythm & Bluesko abeslari honena izateagatik eta "Don´t stop ´til you to get enough" kantarengatik. 1981.urtean bere anaiekin batera, LP bat editatu zuen: "Triumph". 1982.ean Thriller albuma atera zuen eta honekin ikuskizunaren mega izarra bihurtu zen. Hollywooden izarren famaren pasealekuan lehenengo pertsona izan zen bi izar lortzen. Geroztik aurrera, album hori historian gehien saldu den albuma izan da, gutxi gorabehera 104 miloi kopia, 65 Estatu Batuetan eta 55 gainerako lekuetan. Thriller kantak bere bideokliparengatik ere ospe handia hartu zuen eta album horren barruan "Beat it" eta "Billie Jean" kanta ezagunak agertzen dira. 1985ean, Lionel Richie eta beste ospetsu batzuekin, "Usa for Africa" reprodukzio musikala egin zuten eta "We are the world"-ek milloi asko bildu zituen Afrikako herrialde gosetuentzat, batez ere Etiopiara, eta urte haietako disko salduena bihurtu zen.

Michael Jackson 1984an

21. mendean

2001. urtean, Jacksonek bere 30. urteurrena ospatu zuen bakarlari gisa, “Invisible” albuma kaleratuz eta irailaren 11ko atentatua baina egun batzuk lehenago Madison Square Gardenean kontzertu bat emanez. Dena den, disko horrek ez zuen besteek bezain beste saldu. 2002rako aurreikusita zegoen bira bat deuseztatu zuen, beste hainbat singleren kalerakuntzarekin batera.

2001eko urrian Michaelek beste hainbat artistekin batera "What more can I give" lan benefikoa grabatu zuen, irailaren 11ko atentatuan hildakoen familientzat 50 milioi dolar lortzeko asmoz, baina azkenean ez zen kaleratu, Jacksonek Sony Music utzi baitzuen. Kanta hori grabatu zuten, besteak beste, Mariah Carey, Céline Dion, Tom Petty, Reba McEntire, Ricky Martin, Carlos Santana, Beyoncé Knowles (Destiny's Child), Nick Carter (Backstreet Boys), Aaron Carter, Mya, Luis Miguel, Gloria Estefan, Shawn Stockman (Boyz II Men), Shakira, Usher, Brian McKnight, Julio Iglesias, Luther Vandross, John Secada, Billy Gilman, Alejandro Sanz, Christian Castro, Olga Tañón, Anastacia, Juan Gabriel, Thalía, Ziggy Marley eta 3LW-k.

Heriotza

Michael Jackson 2009ko ekainaren 25ean hil zen arnas gutxiegitasuna jasan ostean. Los Angelesko bere jauregian hil egin zen. 911 larrialdi zerbitzuetara 12:21etan deitu zuten, eta medikuak 9 minutu beranduago iritsi ziren. Ahal zuten azkarren, Los Angelesko Ronald Reagan UCLA Medical Centerera eraman zuten eta bere heriotza arratsaldeko 2:26etan ziurtatu zuten medikuek.

Handik egun batzuetara, uztailaren 7an, bere omenean hiletak ospatu ziren Los Angelesko Staples Center estadioan. Milaka lagun bildu ziren Jacksonei azken agurra ematera.

Ahotsa

  • Tinbre bokala: kontratenorra, tenorra eta baritonoa.
  • Notarik altuena: E6
  • Notarik baxuena: E3
  • Ahots-maila: 3,6 zortziko

Bitxikeriak

  • Pepsiren iragarki bat grabatzen ari zen bitartean, Jacksonek hirugarren mailako erredurak jasan zituen ilean eta gorputzeko beste zenbait ataletan. Konpentsazio gisa, enpresak mila milioi dolar ordaindu zizkion, baina berak erretako pertsonentzako ospitale bati dohaintzan eman zizkion (orduz geroztik “Michael Jacksonen Erretakoentzako Zentroa” deiturikoa).
  • Azaleko gaixotasun bat pairatzen du, bitiligo deiturikoa.
  • Bi aldiz ezkondu da: lehen aldia Lisa Marie Presleyrekin (Elvis Presleyren alaba), eta bigarrena Deborah Rowe erizainarekin, berekin bi seme izan zituelarik: Michael eta Paris. Abeslariak, bi hauetaz gain, hirugarren seme bat eduki zuen, Prince Michael II, bere esperma alokairuzko ama batengan isuriaz jaiotakoa.
  • Thriller albuma historiako salduena da.
  • Victory albuma CD formatuan kaleratu zen lehena da.
  • Historiako musikaririk sarituena izan da 405 sari dituelarik, horien artean 18 Grammy.
  • Guiness World Recordek dioenez, historiako musikaririk arrakastatsuena da, bere karreran 750 milioi disko saldu ditu eta.
  • Erakunde benefikoei diru gehien dohaini dien artista da, 300 milioi dolarrekin 39 erakunderi lagunduz.
  • 2002. urtean, Men In Black II pelikulan agertu zen laburki.
  • Bi pederastia salaketa ditu.
  • 1985ean, The Beatlesen abesti esanguratsuen autore eskubideak erosi zituen.
  • Michael Jackson hil zen egunean, espezie ezezaguneko krustazeo fosila aurkitu zuten Koskobilo leizean, Nafarroan, eta zientziarako izen hau eman zioten ondoren: Mesoparapylocheles michaeljacksoni[1].

Diskografia

Iruditegia

Erreferentziak

  1. (Ingelesez) Fraaije, René H.B.; Klompmaker, Adiël A.; Artal, Pedro. (2012-01-01). «New species, genera and a family of hermit crabs (Crustacea, Anomura, Paguroidea) from a mid-Cretaceous reef of Navarra, northern Spain» Neues Jahrbuch für Geologie und Paläontologie - Abhandlungen 263 (1): 85–92.  doi:10.1127/0077-7749/2012/0213. ISSN 0077-7749. (Noiz kontsultatua: 2021-01-26).

Kanpo estekak