Kenan Evren
Kenan Evren | |||||
---|---|---|---|---|---|
1980ko irailaren 12a - 1989ko azaroaren 9a ← Fahri Korutürk - Turgut Özal →
1978ko martxoaren 7a - 1983ko uztailaren 1a | |||||
Bizitza | |||||
Jaiotzako izen-deiturak | Ahmet Kenan Evren | ||||
Jaiotza | Kula (en) , 1917ko uztailaren 17a | ||||
Herrialdea | Turkia | ||||
Lehen hizkuntza | turkiera | ||||
Heriotza | Ankara, 2015eko maiatzaren 9a (97 urte) | ||||
Hobiratze lekua | Turkish State Cemetery (en) | ||||
Heriotza modua | berezko heriotza: organ dysfunction (en) | ||||
Familia | |||||
Ezkontidea(k) | Sekine Evren (en) | ||||
Hezkuntza | |||||
Heziketa | Maltepe Military High School (en) Army War Institute (en) School of Artillery and Missiles (en) Turkish Military Academy (en) Balıkesir Lisesi (en) | ||||
Hizkuntzak | turkiera ingelesa | ||||
Jarduerak | |||||
Jarduerak | estatu-politikaria eta militarra | ||||
Jasotako sariak | |||||
Zerbitzu militarra | |||||
Adar militarra | Turkish Land Forces (en) | ||||
Gradua | jeneral | ||||
Sinesmenak eta ideologia | |||||
Alderdi politikoa | hautagai independente | ||||
Ahmet Kenan Evren (ˈce.nan ˈev.ɾɛn ahoskatua; Alaşehir, Otomandar Inperioa, 1917ko uztailaren 17a - Ankara, 2015eko maiatzaren 9a) politikari eta militar turkiarra izan zen, 1980tik 1989ra Turkiako zazpigarren presidentea izan zen.
Armadak egindako estatu-kolpe baten bidez poterea lortu zuen. Militar kolpistek gobernua kendu, Asanblea Nazionala desegin, askatasunak deuseztatu, alderdi politikoak eta sindikatuak debekatu, egunkariak itxi eta lege martziala aplikatu zuten. 1980ko estatu-kolpea Turkian gertatu zen odoltsuena izan zen, 150.000 atxiloketa baino gehiagorekin eta ehunka hilketa eta desagerpenekin.[1]
Kenan Evrenek, kolpearen ondoren adierazpen hauek egin zituen:
« | ... Turkiako indar armatuak Estatuko Administrazioa hartzera behartuak izan dira, herrialdearen eta nazioaren batasuna eta beren herriaren eskubide eta askatasunak babesteko, bizitzeko eta jabetzarako eskubidea eta herriaren zoriona eta oparotasuna ziurtatzeko, eta legearen eta ordenaren nagusitasuna bermatzeko, beste hitz batzuetan esanda, estatu-agintaritza modu inpartzialean berrezartzeko | » |
1982an idatzitako Konstituzioak matxinadan parte hartu zutenen immunitatea aitortzen zuen. Hala ere, 2010eko irailean egindako Konstituzioaren erreforma batek 1982ko Konstituzioaren 15. artikulua ezabatu zuen, immunitate hori ezartzen zuena. Horrela, 2012an, Ankarako auzitegi batek kereila kriminal bat ireki zuen Kenan Evren eta Tahsin Şahinkayaren aurka, Junta Militar kolpistatik bizirik atera ziren bakarrak,[2] eta 2014an kartzelara kondenatu zituzten.[3]
Erreferentziak
[aldatu | aldatu iturburu kodea]- ↑ (Gaztelaniaz) «Los golpistas de 1980 son acusados tras el referéndum de Turquía» El País 2010/09/14.
- ↑ (Gaztelaniaz) «Turquía juzgará a los responsables del golpe de Estado de 1980» El País 2012/01/10.
- ↑ (Gaztelaniaz) «Turquía condena a cadena perpetua al líder del golpe de 1980» El País 2014/06/18.
Kanpo estekak
[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Artikulu hau Turkiako biografia baten zirriborroa da. Wikipedia lagun dezakezu edukia osatuz. |