Giorgos Seferis

Giorgos Seferis
	; Irudi gehiago
enbaxadore	;
enbaxadore
Bizitza
Jaiotzako izen-deiturak	Γεώργιος Σεφεριάδης
Jaiotza	Urla (en) , 1900eko martxoaren 13a
Herrialdea	Grezia
Bizilekua	Pangrati (en)
Lehen hizkuntza	greziera
Heriotza	Atenas, 1971ko irailaren 20a (71 urte)
Hobiratze lekua	Atenasko Lehen Hilerria
Familia
Aita	Stilianos Seferiadis
Ama	Despo Tenekidi
Ezkontidea(k)	Maro Seferi (en) (1941eko apirilaren 10a - 1971ko irailaren 20a)
Haurrideak	ikusi Ioanna Tsatsou (en) ; Angelos Seferiadis (en) ;
Familia	ikusi Anna Londou (en) (alabaorde); Mina Anastasiadi (en) (alabaorde);
Hezkuntza
Heziketa	Parisko Unibertsitatea I - Panthéon-Sorbonne
Hizkuntzak	greziera; frantsesa; ingelesa
Jarduerak
Jarduerak	poeta, diplomazialaria, itzultzailea eta idazlea
Lan nabarmenak	ikusi Q15113534 ;
Jasotako sariak	ikusi Literaturako Nobel Saria (1963) ; doctor honoris causa from the University of Aix-Marseille (1968) ;
Mugimendua	Thirties Generation (en)
Izengoitia(k)	Γιώργος Σεφέρης

Giorgos Seferis (grezieraz: Γιώργος Σεφέρης), Georgios Seferiades jaioa (grezieraz: Γεώργιος Σεφεριάδης; Urla, 1900eko martxoaren 13a^greg./ otsailaren 29a^jul. - Atenas, 1971ko irailaren 20a), greziar idazle eta diplomazialaria izan zen. 1963an, Literaturako Nobel saria irabazi zuen, herrialdeko bakarra izanik. Erresuma Batuan enbaxadorea izan zen 1957-1962 bitartean.

Bizitza

Giorgos Seferis XX. mendearekin batera jaio zen, Asia Txikian, Esmirna hiritik gertu, non greziarren komunitatea oso ugaria eta bizia baitzen. Familia Atenasa lekualdatu zitzaion gero, eta ondoren Grezia kontinentalean eta Parisen egin zituen ikasketak.^[1]

1922an, Parisen ikasten ari zela, Greziaren eta Turkiaren arteko gatazka amaigabeen kapitulu garrantzitsu bat gertatu zen, Esmirnako sute handia, zeinaren ondoretan hiria Turkiaren mende geratu baitzen, eta hango greziar biztanleak, berriz, iheslari bilakaturik. Horrek deserriratuaren kontzientzia ekarri zion Seferisi, ez baitzuen jaioterrira itzultzerik izan 1950 arte, eta orduan ere bisitan bakarrik.^[1]

Ikasketak amaitutakoan, diplomazialari karrerari ekin zion, eta langintza horrek mundu osoan barrena eraman zuen: Erresuma Batuan, Albanian, Kretan, Egipton, Hegoafrikan, Italian, Turkian eta Ekialde Hurbilean izan zen, besteak beste. 1963an, Literaturako Nobel saria jaso zuen.^[1]

Literatura-lana

Seferisen poesian hainbat literatura-korronteren eta joeraren eragina bereizi du Frederic Calabuig katalan itzultzaileak; badago "antzinako Greziako tradizio osoaren zama saihetsezina, Frantziako sinbolismoaren postulatu estetikoak —han hezi baitzen poeta gisa—, eta 1931tik aurrera modernitate anglosaxoiarekin izandako harremana"; hain justu ere, 1936an T. S. Elioten Lur eremua (ingelesez: The Waste Land) klasikoa itzuli zuen.^[1]

Haren iturri poetikoak ugariak dira oso, eta askotarikoak, bizitzaren parterik handienean erbesteratu alderraia izatearen ondorio. Deserriratuaren kontzientzia horixe dago Seferisen poesiaren bihotz-mamian, eta ezagun du, iturrien ugaritasunean ez ezik, baita obra osoa erdiz erdi zeharkatzen dioten gaietan ere: bidaia amaigabea, etxera itzuli ezina, deserrotzea, inon ez egotea... Erbesteak bizi du Seferis, eta orobat haren literatura osoa ere.^[1]

Idazmolde soila du. Prosatik eta ahozkoaren soiltasunetik gertu idatzi ohi du; poemen kanpo zein barne egituraketa, kontrara, koska bat harago landua izaten da. Barkuko egunerokoak poema sortan badago asmo adierazpen moduko bat:^[1]

"Lañoki mintzatu besterik ez dut nahi, eman diezadatela grazia hori.
Zeren hainbeste musikaz kargatu dugu kantua, hondoratu egiten baita,
eta gure artea hainbeste apaindu dugu, girgileriak aurpegia urratu baitio,
eta badugu garaia gure hitz eskasak esateko, zeren bihar itsasoratuko da gure anima."

Lanak

Poesia

Strofi Στροφή (1931)
Sterna Στέρνα (1932)
Mythistorima Μυθιστόρημα (1935)
Tetradio Gymnasmaton Τετράδιο Γυμνασμάτων (1940)
Imerologio Katastromatos I Ημερολόγιο Καταστρώματος Ι (1940)
Imerologio Katastromatos II Ημερολόγιο Καταστρώματος ΙΙ (1944)
Kichli Κίχλη (1947)
Imerologio Katastromatos III Ημερολόγιο Καταστρώματος ΙΙΙ (1955)
Tria Kryfa Poiimata Τρία Κρυφά Ποιήματα (1966)
Tetradio Gymnasmaton II Τετράδιο Γυμνασμάτων II (1976)

Prosa

Dokimes (1974-1992)
Antigrafes (1965)
Meres (1975–1990)
Exi nyxtes stin Akropoli (1974)
Varnavas Kalostefanos. Ta sxediasmata (2007)
Six Nights on the Acropolis (2007).

Euskaraz

2023an Susa argitaletxeak Maite López Las Herasek itzulitako poesia antologia plazaratu zuen.^[2]

Erreferentziak

↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f Jauregi, Joannes. Poeta, herriaz beste. Berria, 2021eko urriak 17, CC BY-SA 4.0, berria.eus (Noiz kontsultatua: 2021-11-26).
↑ https://www.berria.eus/kultura/itsaso-oso-bat-tarteko_2124249_102.html

Kanpo estekak

Datuak: Q165823
Multimedia: Giorgos Seferis / Q165823

[berria-1] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f Jauregi, Joannes. Poeta, herriaz beste. Berria, 2021eko urriak 17, CC BY-SA 4.0, berria.eus (Noiz kontsultatua: 2021-11-26).

[2] ttps://www.berria.eus/kultura/itsaso-oso-bat-tarteko_2124249_102.html

[1]

[2]

i e a Literaturako Nobel Saridunak
1901–1925	Sully Prudhomme (1901) • Theodor Mommsen (1902) • Bjørnstjerne Bjørnson (1903) • Frédéric Mistral / José Echegaray (1904) • Henryk Sienkiewicz (1905) • Giosuè Carducci (1906) • Rudyard Kipling (1907) • Rudolf Eucken (1908) • Selma Lagerlöf (1909) • Paul Heyse (1910) • Maurice Maeterlinck (1911) • Gerhart Hauptmann (1912) • Rabindranath Tagore (1913) • Romain Rolland (1915) • Verner von Heidenstam (1916) • Karl Gjellerup / Henrik Pontoppidan (1917) • Carl Spitteler (1919) • Knut Hamsun (1920) • Anatole France (1921) • Jacinto Benavente (1922)• W. B. Yeats (1923) • Władysław Reymont (1924) • George Bernard Shaw (1925)
1926–1950	Grazia Deledda (1926) • Henri Bergson (1927) • Sigrid Undset (1928) • Thomas Mann (1929) • Sinclair Lewis (1930) • Erik Axel Karlfeldt (1931) • John Galsworthy (1932) • Ivan Bunin (1933) • Luigi Pirandello (1934) • Eugene O'Neill (1936) • Roger Martin du Gard (1937) • Pearl S. Buck (1938) • Frans Eemil Sillanpää (1939) • Johannes Vilhelm Jensen (1944) • Gabriela Mistral (1945) • Hermann Hesse (1946) • André Gide (1947) • T. S. Eliot (1948) • William Faulkner (1949) • Bertrand Russell (1950)
1951–1975	Pär Lagerkvist (1951) • François Mauriac (1952) • Winston Churchill (1953) • Ernest Hemingway (1954) • Halldór Laxness (1955) • Juan Ramón Jiménez (1956) • Albert Camus (1957) • Boris Pasternak (1958) • Salvatore Quasimodo (1959) • Saint-John Perse (1960) • Ivo Andritx (1961) • John Steinbeck (1962) • Giorgos Seferis (1963) • Jean-Paul Sartre (sariari uko egin zion) (1964) • Mikhail Xolokhov (1965) • Shmuel Yosef Agnon / Nelly Sachs (1966) • Miguel Ángel Asturias (1967) • Yasunari Kawabata (1968) • Samuel Beckett (1969) • Aleksandr Solzhenitsin (1970) • Pablo Neruda (1971) • Heinrich Böll (1972) • Patrick White (1973) • Eyvind Johnson / Harry Martinson (1974) • Eugenio Montale (1975)
1976–2000	Saul Bellow (1976) • Vicente Aleixandre (1977) • Isaac Bashevis Singer (1978) • Odysseas Elytis (1979) • Czesław Miłosz (1980) • Elias Canetti (1981) • Gabriel García Márquez (1982) • William Golding (1983) • Jaroslav Seifert (1984) • Claude Simon (1985) • Wole Soyinka (1986) • Joseph Brodsky (1987) • Nagib Mahfuz (1988) • Camilo José Cela (1989) • Octavio Paz (1990) • Nadine Gordimer (1991) • Derek Walcott (1992) • Toni Morrison (1993)• Kenzaburō Ōe (1994) • Seamus Heaney (1995) • Wisława Szymborska (1996) • Dario Fo (1997) • José Saramago (1998)• Günter Grass (1999) • Gao Xingjian (2000)
2001–egun	V. S. Naipaul (2001) • Imre Kertész (2002) • J. M. Coetzee (2003) • Elfriede Jelinek (2004) • Harold Pinter (2005) • Orhan Pamuk (2006) Doris Lessing (2007) • J. M. G. Le Clézio (2008) • Herta Müller (2009) • Mario Vargas Llosa (2010) • Tomas Tranströmer (2011) Mo Yan (2012) • Alice Munro (2013) • Patrick Modiano (2014) • Svetlana Aleksievitx (2015) • Bob Dylan (2016) • Kazuo Ishiguro (2017) • Olga Tokarczuk (2018) • Peter Handke (2019) • Louise Glück (2020) • Abdulrazak Gurnah (2021) • Annie Ernaux (2022) • Jon Fosse (2023) • Han Kang (2024)
1: Ez zuten eman