Botoi
- Beste esanahi batzuen berri izateko, ikus: «Botoi (argipena)»
Botoia arropak lotzeko balio duen elementu txiki bat da, alkandorak eta jakak bereziki. Oro har, botoiak biribilak eta lauak izaten dira, baina forma eta tamaina ezberdinetakoak daude. Zurez, metalez, edo, berrikiago, plastikoz eginak dira. Botoia, arroparen mutur batean dagoen botoi-zulo batetik pasatzerakoan lotzen da.
Ezaugarriak
[aldatu | aldatu iturburu kodea]Bi edo lau zuloko botoiak dira arruntenak, baina badira atzealdean zulo bakar batetik lotzen direnak ere, beste batzuk ez bezala, aurrealderantz igarotzen ez dena.
Botoiak ez dira bakarrik biribilak edo lauak. Hainbat eratako diseinuak daude, testura eta amaitze ezberdinak dituztenak. Blusa eta berokietan erabilitako botoi asko, jatorrizko arroparen oihal berarekin forratuak izan dira.
Janzki askok, alkandora eta galtzak bezala, kalitate hoberenekotzat jotzen den arropak bereziki, botoi gehigarriak eramaten dituzte, janzkiaren zati ez nabarmen batean.
Historia
[aldatu | aldatu iturburu kodea]Lehen une batean, botoiak, janzkiei josten zitzaien disko apaingarri batzuk baino ez ziren, eta ez zuten janzkia lotzeko funtziorik. Lehen botoiak, orain ezagutzen diren bezala, soinberen oskolak izan ziren, tailatuak eta zulatuak. K.a. 2000. urtean datatuak daude eta Indus ibaiaren ibarrean aurkitu dira.
Greziarrek eta erromatarrek ere erabili zituzten botoi apaingarriak, zurez edo oskolez egindakoak. Europar aztarnategietan, bolizko botoiak eta urrez edo sartutako harribitxiz estalitako landutako hezurrak aurkitu dira. Kasu hauetako bakar baten ere ez ziren janzkiak lotzeko erabili.
- Amishek, euren konbentzimendu propioagatik, ez dute botoirik erabiltzen euren janzkietan
- Botoiak, bildumagintzako elementuak izan daitezke.