Aragats
| Aragats | |
|---|---|
 | |
| Datu orokorrak | |
| Garaiera | 4.090 m |
| Prominentzia | 2.143 m |
| Mota | mendi |
| Geografia | |
 | |
| Koordenatuak | 40°31′23″N 44°11′43″E / 40.5231°N 44.1953°E |
| Estatu burujabe |  Armenia |
| Armeniako probintzia | Aragatsotn |
| Mendizaletasuna | |
| Ohiko bidea | Aragats (herria, 1.900 m) |
| Geologia | |
| Material nagusia | Laba |
Aragats[1] —Aragats mendia bezala ere ezaguna— (armenieraz Արագած, "Aragats Lerr" generikoarekin, 4.095 m) Armeniako mendirik altuena da. Estratosumendia da eta bere azken erupzioaren data ez da ezagutzen[2].
Kokapena
[aldatu | aldatu iturburu kodea]Bere izena daraman Aragatsotn ("Aragatsen behean") probintzian dago, Erevanetik 40 bat km ipar-mendebaldera. Errepide batzuek mendia inguratzen dute; ibilbide biribil horretan topatzen diren hiri nagusiak Ashtarak probintziaburua (hego-ekialdean), Aparan (ipar-ekialdean), Artik (ipar-mendebaldean) eta Talin (hego-mendebaldean) dira.
Ezaugarriak
[aldatu | aldatu iturburu kodea]Egun estatuko tontorrik garaiena bada ere, ez du armeniarrentzat ikurraren funtzioa betetzen: herri honetako kideentzat mendi nazionala Ararat da, Erevanetik ikusgai dena baina turkiar estatuarekiko mugaz bestaldean, nagusiki kurduak bizi diren lurraldean. Armeniar genozidioaren aurretik, ordea, armeniarrak ziren nagusi alde honetan.
Bere magalean Biurakan behatokia eta Amberdeko gotorlekua daude. Lehena historikoki garrantzitsua izan da, batez ere argazkigintzaren gaineko ikerketa batzuetarako.
Mendia nahiko helmuga ezaguna da mendizaleentzat, are gehiago udan: garai honetan eguraldiaren laguntzaz bere igoera erraztu egiten da; hala ere eguraldi aldaketak supituan gerta daitezke. Lau tontor nagusi daude: iparraldekoa da altuena eta teknikoki prestakuntza handiagoa eskatzen du; besteak mendebaldekoa (4.80 m), ekialdekoa (3.916) eta hegoaldekoa (3.879, igotzen errazena dena).
Kondaira
[aldatu | aldatu iturburu kodea]Mito baten arabera tradizio kristauan Gregorio I.a Argitzailea deitzen den santua -Armeniako patroia- behin mendian otoitz egiten hasi zen; une horretan zerutik inoiz itzaltzen ez zen kriseilua jaitsi zen, berari argia eskaintzeko.
Armeniarren tradizioak dio kriseilua oraindik han dagoela eta bihotzez zein espirituz garbiak direnek baino ezin dutela ikusi. Betiereko argiontzi hau nazioaren itxaropen eta ametsen ikurra litzateke[3].
Irakurgaia
[aldatu | aldatu iturburu kodea]- Euskal Mendizale Federazioak ateratzen duen Pyrenaica aldizkariko 217. alean (2004ko 4.a) Aragats, trekking por Armenia izeneko artikulua dago[4].
Erreferentziak
[aldatu | aldatu iturburu kodea]- ↑ Euskaltzaindia. Anatoliako eta Hego Kaukasoko toponimia. .
- ↑ Aragats Smithsonian Institutionen Global Volcanism Program webgunean.
- ↑ Argitzailearen kriseiluaren kondaira.
- ↑ Aldizkariaren webgunea; ikus "Zenbaki atzeratuak" atala.
Ikus, gainera
[aldatu | aldatu iturburu kodea]Kanpo estekak
[aldatu | aldatu iturburu kodea]- (Ingelesez) Mendiari buruzko webgunea.
- (Ingelesez) Aragats SummitPost webgunean.
- (Ingelesez) Mendia Peakbagger webgunean.
| Autoritate kontrola |
|
|---|
Datuak: Q203568
Multimedia: Mount Aragats / Q203568