Adriatiko
| Adriatiko | ||
|---|---|---|
 | ||
| maro, akvokolekta areo [+] | ||
| Akvejo | Ionia maro, Mediteraneo | |
| Koordinatoj | 42° 46′ 33″ N, 15° 25′ 34″ O (mapo)42.77583315.426111Koordinatoj: 42° 46′ 33″ N, 15° 25′ 34″ O (mapo) | |
| Akvokolektejo | 138 595 km² (13 859 500 ha) [+] | |
| Areo | 138 595 km² (13 859 500 ha) [+] | |
|
||
 |
||
| Adriatiko | ||
 Vikimedia Komunejo: Adriatic Sea [+] |
||
La Adriatiko[1], aŭ la Adriatika Maro kaj la Adria Maro, estas longa golfo de la Mediteranea maro.
Ĝi situas inter la Itala duoninsulo kaj la Balkana Duoninsulo, kaj ĝia suda limo estas la markolo de Otranto.
La nomo devenas de la itala urbo Adria, kiu troviĝas en la nuntempa provinco de Rovigo, en la delto de la rivero Pado.
Mem estante golfo, Adriatiko havas bordan strukturon kun pluraj sub-golfoj, ekzemple la Golfo de Venecio, la Golfo de Triesto kaj la Golfo de Manfredonio. La italia bordo (norde kaj okcidente) estas, malgraŭ tiuj golfoj kaj kelkaj lagunoj, relative glata, kvankam la kroatia bordo (oriente) estas multe pli strukturita, kun multo da diversgrandaj insuloj (ekzemple Krk, Cres kaj Pag).
Ĉe la okcidenta flanko troviĝas la Tremaj Insuloj (itale: isole Tremiti [izole tremiti]), kiuj situas norde de la apulia duoninsulo Gargano.
Bordaj ŝtatoj
[redakti | redakti fonton]Adriatikan marbordon havas la jenaj ŝtatoj:
Fizikaj datenoj
[redakti | redakti fonton]La Adriatiko estas ĉirkaŭ 820 km-n longa, ĉirkaŭ 200 km-n larĝa kaj maksimume 1250 metrojn profunda; ĉe la markolo de Otranto ĝi larĝas nur 75 kilometrojn. Ĝia plej norda loko (ĉe Monfalcone) troviĝas ĉe latitudo de 45,80° N; Otranto, en la plej suda parto, havas latitudon de 40,15° N.
La adriatikaj strandoj estas gravaj turismejoj.
Insuloj, insularoj, bordoj kaj ĉemaraj setlejoj
[redakti | redakti fonton]La Kornatoj (kroate Kornati aŭ pli longe Kornatski otoci) aŭ la Kornata arkipelago estas Kroata arkipelago en la Adriatiko. Ĝi konsistas el proksimume 140 insuloj, insuletoj kaj rokoj. La Kornatoj situas antaŭ la marbordo de centra Dalmatio, sude de la urbo Zadar. Neniu el la insuloj havas daŭrajn loĝantojn.
La okcidenta marbordo estas ĝenerale malalta kaj la nordokcidento kunfandiĝas kun lagunoj kaj marĉoj kiuj estas parto de la Po-rivero-delto, kie tersedimentoj kiuj drivis en la maron tra la jaroj puŝis la grandurbon de Adria for de la marbordo.
La urbo Venecio estas konstruita sur la insuloj en la lagunoj de la Venecia Golfo. Aliaj urboj laŭ la itala marbordo estas Raveno, Rimini, Ankono, Peskaro, Bari kaj Brindizio.
La orienta marbordo estas plejparte malkovrita kaj ŝtona, kun multaj insuloj. En la areo de Couture Bajo la altaj montoj falas kelkloke en la maron ĉe sia piedo. La rokkoloroj en la areo estas helgrizaj, kiuj igas ĝin elstari kompare kun la riĉa malhela vegetaĵaro en kelkaj el la insuloj. Fakte, Montenegro (kies nomo signifas "Nigra Monto") estas nomita laŭ la nigra pino kiu kovras ĝiajn bordojn. Famaj urboj sur la orienta marbordo estas Triesto en Italio, Koper en Slovenio, Pula, Rijeko, Zadar, Split kaj Dubrovnik en Kroatio, kaj Duras en Albanio.
