sprawa

See also: sprawą and sprawã

Kashubian

Etymology

Deverbal from sprawic.

Cognates

East Slavic cognates include Belarusian спра́ва (správa), Russian спра́ва (správa), and Ukrainian спра́ва (správa).

South Slavic cognates include Serbo-Croatian sprȁva/спра̏ва and Macedonian справа (sprava).

Western Slavic cognates include Polish sprawa, Silesian sprawa, Czech správa, and Slovak správa.

Pronunciation

• IPA^(key): /ˈspra.va/
• Rhymes: -ava
• Syllabification: spra‧wa

Noun

sprawa f

1. affair, issue (something which needs to be taken care of or resolved, or area of interest)

   Synonym: zacha

   • 2013, Pomerania‎^[1], number 11, Gdańsk: Zrzeszenie Kaszubsko-Pomorskie, page 8:

     Je to òpòwiéść ò drãdżich sprawach, […]

     This is a story about difficult issues, […]

Derived terms

verb

• sprawòwac impf

 

Related terms

noun

• sprawùnk

 

verbs

• sprawic pf, sprawiac impf

 

Further reading

• Stefan Ramułt (1893) “sprava”, in Słownik języka pomorskiego czyli kaszubskiego (in Kashubian), page 201
• Eùgeniusz Gòłąbk (2011) “sprawa”, in Słownik Polsko-Kaszubski / Słowôrz Pòlskò-Kaszëbsczi‎^[2]
• “sprawa”, in Internetowi Słowôrz Kaszëbsczégò Jãzëka [Internet Dictionary of the Kashubian Language], Fundacja Kaszuby, 2022

Old Polish

Etymology

Deverbal from sprawić. First attested in the early 15th century.

Pronunciation

• IPA^(key): (10^th–15^th CE) /sprava/
• IPA^(key): (15^th CE) /sprava/

Noun

sprawa f

1. (attested in Masovia) administration
   • 1895 [1448–1450], Mikołaj Suled, edited by Franciszek Piekosiński, Tłumaczenia polskie statutów ziemskich, Kodeks Świętosławów, Warka, page 107:

     Pakli w tey tho opyecze albo sprawye (in ipso regimine) dzyatek swogich... schkodna... nalezyona bi bila (sc. matka)..., ta tho opyeka... od ney ma bicz oddalyona

     [Pakli w tej to opiece albo sprawie (in ipso regimine) dziatek swojich... szkodna... naleziona by była (sc. matka)..., ta to opieka... od niej ma być oddalona]

2. justification
   • 1868 [1439], Akta grodzkie i ziemskie z czasów Rzeczypospolitej Polskiej : z archiwum tak zwanego bernardyńskiego we Lwowie w skutek fundacyi śp. Alexandra hr. Stadnickiego‎^[3], volume XII, page 71:

     Iustificatio al. sprawa coram magnifico Iohanne, castellano Halicensi

     [Iustificatio al. sprawa coram magnifico Iohanne, castellano Halicensi]

   • 1874-1891 [15th century], Rozprawy i Sprawozdania z Posiedzeń Wydziału Filologicznego Akademii Umiejętności‎^{[4], [5], [6]}, volume XXII, page 320:

     Quod ceci pagani... sciunt dare rationem et aliqualem satisfaccionem spravą

     [Quod ceci pagani... sciunt dare rationem et aliqualem satisfaccionem sprawę]

3. agreement, understanding, deal
   • 1910-2024 [1449], Rocznik Towarzystwa Heraldycznego we Lwowie‎^[7], volume III, number 122:

     Wenczeslao ius dedit ad concordiam vlg. na ssprawa

     [Wenczeslao ius dedit ad concordiam vlg. na sprawę]

4. action
   • 1880-1894 [End of the fifteenth century], Sprawozdania Komisji Językowej Akademii Umiejętności‎^[8], volume I, page 151:

     Otho ya... przystapąya do czyala svyatego boga..., kthore szya *poczalu spravą dvcha svyatego

     [Oto ja... przystępuję do ciała świętego Boga..., ktore sie poczęło sprawą Ducha Świętego]

5. appearance, look (way something looks; personal presence)
   • 1901 [1477], Materiały i Prace Komisji Językowej Akademii Umiejętności w Krakowie, volume II, page 324:

     Sic et nos... videntes in sacramento disposicionem, sprava, panis, credamus esse carnem non mortuam sed viuam

     [Sic et nos... videntes in sacramento disposicionem, sprawę, panis, credamus esse carnem non mortuam sed viuam]

6. rectification
   • XV med., Elżbieta Belcarzowa, editor, Glosy i zapiski polskie z dwóch rękopisów, numbers 1490/11, 1945/1, Zakład Narodowy im. Ossolińskich we Lwowie, page 360:

     Ad reparacionem, ku sprawye, ruine angelice

     [Ad reparacionem, ku sprawie, ruine angelice]

7. law
   • 1930 [c. 1455], “Deut”, in Ludwik Bernacki, editor, Biblia królowej Zofii (Biblia szaroszpatacka)‎^[9], section 33,10:

     Smowø twø zachowali, sødy twe, o Iakobye, a *sprawa twa (legem tuam), o Israel!

     [Smowę twą zachowali, sądy twe, o Jakobie, a sprawa twa (legem tuam), o Israel]

8. (attested in Lesser Poland) affair, issue (something which needs to be taken care of or resolved, or area of interest)

   Synonyms: potrzebizna, rzecz

   • 1936 [Fifteenth century], Stanisław Estreicher, editor, Najstarszy zbiór przywilejów i wilkierzy miasta Krakowa‎^[10], Krakow, page 47:

     Ich swere..., daz ich... meyn gewerbe, sprawy, was mir von den herren befoln wirt, getrewlich vnd recht werben wil

     [Ich swere..., daz ich... meyn gewerbe, sprawy, was mir von den herren befoln wirt, getrewlich vnd recht werben wil]

Derived terms

adjective

• do sprawy
• sprawny

 

verb

• sprawować impf

 

Related terms

adjective

• sprawujący

 

adverb

• sprawnie

 

nouns

• sprawca
• sprawiacz
• sprawianie
• sprawiciel
• sprawicz
• sprawiedliwoć
• sprawiedliwość
• sprawiedlność
• sprawienie
• sprawność
• sprawowanie

 

verbs

• sprawić pf, sprawiać impf

 

Descendants

• Polish: sprawa
  • → Slovincian: sprawa
• Silesian: sprawa

References

• B. Sieradzka-Baziur, Ewa Deptuchowa, Joanna Duska, Mariusz Frodyma, Beata Hejmo, Dorota Janeczko, Katarzyna Jasińska, Krystyna Kajtoch, Joanna Kozioł, Marian Kucała, Dorota Mika, Gabriela Niemiec, Urszula Poprawska, Elżbieta Supranowicz, Ludwika Szelachowska-Winiarzowa, Zofia Wanicowa, Piotr Szpor, Bartłomiej Borek, editors (2011–2015), “sprawa”, in Słownik pojęciowy języka staropolskiego [Conceptual Dictionary of Old Polish] (in Polish), Kraków: IJP PAN, →ISBN

Polish

Etymology

Inherited from Old Polish sprawa. By surface analysis, deverbal from sprawić.

Cognates

East Slavic cognates include Belarusian спра́ва (správa), Russian спра́ва (správa), and Ukrainian спра́ва (správa).

South Slavic cognates include Serbo-Croatian sprȁva/спра̏ва and Macedonian справа (sprava).

Western Slavic cognates include Kashubian sprawa, Silesian sprawa, Czech správa, and Slovak správa.

Pronunciation

• IPA^(key): /ˈspra.va/

• Audio:

  (file)

• Rhymes: -ava
• Syllabification: spra‧wa
• Homophone: z prawa

Noun

sprawa f (diminutive sprawka, augmentative sprawina)

2. issue, affair, matter, business, thing (something which needs to be taken care of or resolved, or area of interest)

   Synonym: rzecz

   Mam sprawę do ciebie. ― I have something/a matter to discuss with you.

   To, z kim wczoraj jadłaś obiad, nie jest moją sprawą. ― Whom you ate lunch with yesterday is none of my business.

   mieć sprawę ― to have business/a matter

   • 2011 – 2023 February 28, Szymon Żurawski, “Dramat landlorda. Pozbawiona moralności lokatorka chce zwrotu kaucji”, in ASZdziennik‎^[11], Warszawa:

     W takich poważnych sprawach nie mozemy pozwolić sobie na ryzyko.

     In such serious matters we cannot allow risk.

4. (law) case (legal proceeding) [with przeciw or przeciwko (+ dative) ‘against whom’], [with o (+ accusative) ‘what kind of case’]

   mieć sprawę ― to have a case

   • 1844, August Heylman, Rys processu dyscyplinarnego sądowego‎^[12], page 7:

     Przeciwnie pociąganie dyscyplinarne urzędników i officyalistów wydziało sądowego […] nawet objawia się w trzech odmiennych formach ustalonych, które pod następującemi tytułami objąć należy, jako to: […] c, pociąganie sędziego do sprawy czyli do wynagrodzenia szkód wszelakich (prise a partie).

     On the contrary, the disciplinary prosecution of burueacrats and officials of the court department […] even manifests itself in three different established forms, which should be included under the following titles, as: […] c, involving a judge to case that is to compensate for all kinds of damages (prise a partie).

   • 1920, Służba śledcza : podręcznik dla użytku policji państwowej.‎^[13], page 30:

     Przy doniesieniach podejrzanych, gdzie motywy przestępstwa nie są jasne, nie można pracować w jednym kierunku, t. j. szukać dowodów przeciw podejrzanemu, lecz należy zbadać gruntownie wszystkie okoliczności, które tę sprawę mogą wyświetlić.

     In the case of suspects' reports where the motives of the crime are not clear, one cannot work in one direction, i.e. look for evidence against the suspect, but it is necessary to thoroughly investigate all circumstances that may shed light on this case.

   • 2006, “ROZMAITOŚCI Z REGIONU”, in Gazeta Poznańska‎^[14], Oficyna Wydawnicza Wielkopolski:

     Początki sprawy sięgają czerwca ubiegłego roku, kiedy Marian K. wybrał się do zaprzyjaźnionej z Krobią holenderskiej gminy Schinnen.

     The beginnings of the case date back to June last year, when Marian K. went to the Dutch commune of Schinnen, which was friends with Krobia.

6. (literary) cause (difficult, important, or lofty task)
   • 1946, Jan Brzechwa, Akademia pana Kleksa‎^[15], Siedmioróg:

     Trzeba go było za wszelką cenę na jakiś czas unieszkodliwić, dlatego też poświęciłem się dla dobra sprawy i zaproponowałem mu, aby poszedł ze mną do parku na szczygły.

     It was necessary to neutralize him for some time at all costs, so I sacrificed myself for the sake/good of the cause and I suggested that he go with me to the park for goldfinches.

   • 1980, Jerzy Krzysztoń, Obłęd‎^[16], PIW:

     Oczywiście tak było trzeba i nadal jestem gotów służyć sprawie, ale może raz wreszcie po swojemu...

     Of course, it was necessary and I am still ready to serve the cause, but maybe for once, finally in my own way...

   • 1995, Michowicz Waldemar, Historia dyplomacji polskiej‎^[17], PWN:

     Podkreślano szczególnie jego ofiarność dla sprawy narodowej w latach wojny.

     His dedication to the national cause during the war years was particularly emphasized.

   • 1993, Mieczysław Abramowicz, “GROŹNA ULICA”, in Gazeta Wyborcza‎^[18], Agora S.A.:

     Takie spekulacje nie służą sprawie.

     Such speculations do not serve the cause.

8. matter (approximate amount or extent)

   Synonyms: kwestia, rzecz

   • 1996, Marcin Ryszkiewicz, Przepis na człowieka‎^[19], CiS:

     Czy decyduje o tym różnica fizyczna, czy psychiczna, czy jest to może sprawa przypadku?

     Is it a physical difference or a psychological one, or is it a matter of chance?

   • 2000, Roman Antoszewski, Kariera na trzy karpie morskie‎^[20], Philip Wilson:

     Zdziwił mnie ten niespodziewany patos, poruszyłem się niespokojnie i powiedziałem, że to przesada, o sercu lekarz nic nie mówił, to tylko sprawa czasu i wszystko będzie dobrze.

     I was surprised by this unexpected pathos, I moved uneasily and said it was an exaggeration, the doctor didn't say anything about the heart, it was just a matter of time and everything would be fine.

   • 2000, Joanna Skrzypczak, Beata Tobiasz, “Policja zatrzymała wandali, którzy zniszczyli groby przy ul. Smętnej Szatan król”, in Gazeta Wrocławska‎^[21], number 19/02:

     Nie da się ukryć, że była to dla nas sprawa honoru. Zatrzymanym grozi kara do ośmiu lat pozbawienia wolności.

     There is no denying that it was a matter of honor for us. The detainees face a penalty of up to eight years in prison.

   • 2002, Wasz wędkarz na emeryturze, “PORADY STAREGO WĘDKARZA”, in Dwutygodnik Szczecinecki Temat‎^[22], number 329:

     Od żywca wolę rybi filet. Ale to rzecz jasna, sprawa gustu.

     I prefer fish fillet to live. But that's obviously a matter of taste.

9. (obsolete) order

   Synonyms: ład, porządek

   • 1803-1805, Julian Ursyn Niemcewicz, Pisma rozmaite współczesnych wierszem i prozą‎^[23], volume 2, Bajki, page 254:

     Z pełnego wprzód owocow sadu zrobili puszcze bez spra­wy i ładu.

     From an orchard full of fruit, they made forests without arrangement and without order.

   • 1823, Adam Mickiewicz, Grażyna‎^[24], page 34:

     Wali się zbrojna w ślady jego tłuszcza, ale się wodze dziwią, że tym razem wojsko bez sprawy lada jako puszcza.

     Armed in the footsteps of his mob they fall, but the leaders are surprised that this time the army without any kind of order and is like wasteland.

   • 1886, Henryk Sienkiewicz, Potop‎^[25], volume V, page 165:

     Wreszcie przyprowadził pan hetman wszy­stko wojsko do sprawy i począł porządnie na­stępować.

     Finally the sir hetman brought his entire army into order and started to perform decently.

   • 1923, Tadeusz Korzon, Dzieje wojen i wojskowości w Polsce‎^[26], volume 2, page 148:

     Chodkiewicz musiał cofnąć się za górę, trzymać wojsko przez całą niedzielę w sprawie.

     Chodkiewicz had to retreat behind the mountain, keep his army for all of Sunday in order.

10. (obsolete) doing; action, deed

    Synonym: czyn

    • 1618, Aristoteles, translated by Sebastian Petrycy z Pilzna, Ethyki Aristotelesowey, To Iest Iako sie każdy ma naswiecie rządzic. Z dokladem Ksiąg Dziesięciorga Pierwsza Częsc, W ktorey Pięcioro Ksiąg [...]. Przydatki też są położone na końcu Kśiąg każdych, dla gruntownieyszego rzeczy w Kśięgach tknionych wyrozumienia, częśćią dla zaostrzenia dowćipow buynieyszych, potrzebne. Przez Doktora Sebastiana Petricego Medyka.‎^[27], page 12:

      Ćwiczenie zowiem/wselakie powtorzenie spraw

      Any repetition of actions/We call practice

    • 1773, Gracjan Piotrowski, Satyr przeciwko zdaniom y zgorszeniom wieku naszego‎^[28], volume I, za powodem Satyra Jana Kochanowskiego, xiążęcia naszych poetow, który się na końcu Satyr kładzie, page 36:

      Był chromy, głupi, leniwy, plugawy i żadnej godnej człeka nie uczynił sprawy.

      He was lame, stupid, lazy, vile, and did no dignified person's deed.

    • 1835, Franciszek Karpiński, Pieśni. Dzieła wierszem i prozą, volume 1, page 231:

      Wszystkie na­sze dzienne sprawy przyjm litośnie, Boże pra­wy.

      Take all of our daily actions with mercy, righteous Lord.

    • 1885, Bolesław Prus (Aleksander Głowacki), Placówka‎^[29], published 1935, page 36:

      Świętych pańskich sporo na ścianach; łóżko ma­lowane, jest podłoga i badylki na oknie. Pewnie to wasza sprawa, kumo?

      There are many of your saints on the walls; the bed is painted, there's the floor and stems are by the window. Surely this is your doing, mate?

    • 1952, Henryk Rzewuski, edited by Julian Tuwim, Polska nowela fantastyczna, volume 1, Ja gorę, page 86:

      Aż mi przychodzi na myśl: a czy nie złego ducha w tym sprawa?

      It occurred to me: is this not some evil spirit's doing?

11. (obsolete) behavior

    Synonym: zachowanie

12. (obsolete) result, effect

    Synonym: skutek

13. (obsolete) cultivation

    Synonym: uprawa

14. (obsolete, hunting) insides, organs, entrails

    Synonym: wnętrzności

15. (obsolete) ability to do something

    Synonym: zdolność

    1. (obsolete, by extension) profession
    2. (obsolete, by extension) functionality, ability to work

       Synonym: funkcyjność

    3. (obsolete, by extension) speech, ability to talk

       Synonym: mowa

16. (obsolete) account, report
    • 1785, Franciszek Zabłocki, Małżonkowie pojednani, czyli przesąd modny. Komedia w 5 aktach, z francuskiego p. de La Chaussée wolne tłumaczenie, page 195:

      Żadnej z kroków waćpani nie wymagam sprawy!

      I don't require any of the accounts from your steps!

    • 1857-1869, Karol Szajnocha, Szkice historyczne‎^{[30], [31], [32], [33]}, volume III, page 163:

      Dnia 23 maja zaczęto [obrady sejmowe] od sposobu zaprzysiężenia deputatów do słuchania sprawy z negocjacyj dy­plomatycznych.

      On May 23, [the Seym proceedings] began with the method of swearing in the deputies to listen to the report of diplomatic negotiations.

    • 1909, Julian Ursyn Niemcewicz, J. U. Niemcewicza Pamiętniki z 1830-1831 roku‎^[34], page 76:

      Od naocznego świadka, p, Konstantego Zamoyskiego, taką mam sprawę o wczorajszym na prawym skrzydle naszym popłochu.

      From an eyewitness, Mr. Konstanty Zamoyski, I have this report about yesterday's panic in our right wing.

    • 1937, Bolesław Piach, Nas jest więcej‎^[35], page 31:

      Obszernie zdawała spra­wę ze wszystkiego, co tego dnia zaszło w szkole.

      She was giving an extensive account of everything that happened at school that day.

    • 1949, Fryderyk Chopin, Wybór listów, page 15:

      Spodziewam się, żem Ci już spra­wę zdał z przepędzonego czasu dwutygodniowe­go.

      I expect that I have already given you the report on the two weeks spent.

    • 1950, Stanisław Wygodzki, Widzenie: opowiadania, page 55:

      Zdaliśmy sprawę z przebiegu roz­mowy.

      We presented the account of the course of the conversation.

    zdawać/zdać sprawę ― to present a report/to give an account

    Synonyms: sprawozdanie, raport

17. (obsolete, finance) account (registry of pecuniary transactions)

    Synonym: rachunek

18. (obsolete, chemistry) chemical process

    Synonym: proces chemiczny

    sprawy żywotne ― organic chemical processes

    • 1869, Szymon Portner, O działaniu soli potażowych na krążenie krwi : rozprawa‎^[36], page 2:

      Wiemy teraz, że sprawy żywotne o ile są przywiązane do materyalnych atomów, podlegają tym samym prawom co i inne zjawiska świata martwego, uważamy teraz samą chorobę jako sprawę, jako nierozerwany szereg przeczyn i skutków, które powstają, działa i giną w ten sam sposób, jak prawidłowe objawy życia.

      We now know that organic chemical processes, insofar as they are attached to material atoms, are subject to the same laws as other phenomena of the inanimate world, we now regard disease itself as an affair, as an unbroken series of actions and effects, which arise, act, and die in the same way, as normal signs of life.

    • 1881, Ateneum‎^[37], J. Noskowski, page 97:

      Ponieważ społeczeństwo posiada wszystkie cechy organizmu zwierzęcego; ponieważ wszystkie objawy jego życia mają ten sam charakter co i objawy życia zwierzęcego: przeto tak cały ustrój jego, jak i sprawy żywotne muszą powstawać i i dokonywać się samorzutnie tak jak się wytwarza organizm żyjący, jak się odbywają wszelkie fizyologiczne czynności.

      Because society has all the characteristics of an animal organism; because all the symptoms of its life have the same character as those of animal life: therefore, its whole system as well as chemical processes must arise and take place spontaneously, just as a living organism is produced, as all physiological processes take place activities.

    • 1908, Władysław Mieczysław Kozłowski, Światłoczułość jądra i jego wpływ na procesy odżywcze w komórce = (Phototaxie du noyau cellulaire et son rôle dans le procès d'assimilation)‎^[38], page 206:

      Cała sprawa jest skończona, wszystkie pyrenoidy połączone są z jądrem, bądź bezpośrednio przez pośrednictwo innych pyrenoidów.

      The entire chemical process is finished, all of the pyrenoids are connected with a nucleus, either directly or through other pyrenoids.

19. (obsolete, theater) act (division of a theatrical performance)

    Synonym: akt

    • 1841, Kazimierz Władysław Wójcicki, Teatr starożytny w Polsce Kazimiérza Władysława Wojcickiego‎^{[39], [40]}, volume 1, page 290:

      Sprawa IV złożona z 6 części, czyli scen.

      Act 4 composed of 6 parts, in other words scenes.

    • 1851-1852, Wacław Aleksander Maciejowski, Piśmiennictwo polskie od czasów najdawniejszych aż do roku 1830‎^{[41], [42], [43]}, volume 3, pages 1, 17:

      W biblio­tece kórnickiej jest broszura ćwiartkowa […] obejmująca dialog podzielony na sprawy (akty).

      In the Kórnik library there is a quarter broshure […] containing dialog divided into acts (acts).

20. (obsolete) sex

    Synonyms: seks, stosunek płciowy

21. (obsolete) battle, fight, war

    Synonyms: bitwa, walka

    • 1798, Ignacy Kraciski, “Życia zacnych mężów, z Plutarcha”, in Co tydzień, volume VIII, number 14, page 189:

      Wysyłano więc przeciw niemu [Hannibalowi] wojska, ale wodzowie mie­li się na ostrożności, żeby do sprawy nie przy­szło.

      And so militaries were sent against him [Hannibal), but the leaders were wary to let it come to battle.

    • 1924, Artur Śliwiński, Jan Sobieski, page 141:

      Nim wróg zdążył stanąć do sprawy, już jeźdź­cy polscy, rozpędziwszy konie, wpadli do obo­zu.

      Before the enemy managed to square off in the battle, polish riders, having scattered their horses, already had landed at the camp.

Declension

Declension of sprawa

	singular	plural
nominative	sprawa	sprawy
genitive	sprawy	spraw
dative	sprawie	sprawom
accusative	sprawę	sprawy
instrumental	sprawą	sprawami
locative	sprawie	sprawach
vocative	sprawo	sprawy

Derived terms

adjective

• godny lepszej sprawy

 

adverb

• z uporem godnym lepszej sprawy

 

interjections

• i po sprawie
• nie ma sprawy
• słoń a sprawa polska

 

nouns

• sprawa gardłowa
• sprawa życia i śmierci
• sprawca
• sprawczyni
• sprawnik
• sprawunek

 

particles

• inna sprawa
• jasna sprawa
• na dobrą sprawę

 

prepositions

• do spraw
• w sprawie
• za sprawą

 

proverb

• nikt nie jest sędzią we własnej sprawie

 

verbs

• brać sprawy w swoje ręce pf, wziąć sprawy w swoje ręce impf
• oddawać sprawę pf, oddać sprawę impf
• opierać sprawę o bufet pf, oprzeć sprawę o bufet impf
• robić sprawę pf, zrobić sprawę impf
• sprawować impf
• sprawozdać pf, sprawozdawać impf
• stawiać sprawę na ostrzu noża pf, postawić sprawę na ostrzu noża impf
• wsadzać nos w nie swoje sprawy pf, wsadzić nos w nie swoje sprawy impf
• zdawać sobie sprawę pf, zdać sobie sprawę impf

 

Related terms

adjectives

• sprawczy
• sprawnościowy
• sprawny
• sprawozdawczy

 

adverbs

• sprawnie
• sprawnościowo

 

nouns

• spraweczka
• sprawiciel
• sprawność
• sprawozdanie
• sprawozdanko
• sprawozdawca
• sprawozdawczość
• sprawozdawczyni
• sprawozdawstwo
• sprawstwo
• sprawuneczek

 

verbs

• sprawić impf, sprawiać pf

 

Collocations

sense 1, matter

• wielka sprawa ― a big deal
• pilna sprawa ― urgent matter
• błaha sprawa ― trivial matter
• zawiła sprawa ― complicated matter
• bieżące sprawy ― current issues
• ludzka sprawa ― human thing
• przykra sprawa ― nasty affair/business
• prosta sprawa ― simple matter
• mroczne sprawa ― dark things
• delikatna sprawa ― delicate matter
• słuszna sprawa ― the right thing
• ważna sprawa ― important issue
• dawna sprawa ― old thing
• codzienne sprawy ― everyday affairs
• dzienne sprawy ― daily affairs
• dziwna sprawa ― strange thing
• sprawy zagraniczne ― foreign affairs
• sprawa osobista ― personal business
• sprawy sercowe/uczuciowe ― matters of the heart
• sprawa sporna ― contentious issue
• sprawy wewnętrzne ― internal affairs
• sprawy spadkowe ― inheritance matters
• sprawy konsularne ― consular affairs
• sprawy materialne ― material matters
• sprawy społeczne ― social affairs
• sprawy polityczne ― political affairs
• sprawy miłosne ― love affairs
• sprawa drugorzędna ― secondary matter
• sprawy gospodarcze ― economic affairs
• sprawy naukowe ― scientific matters
• sprawy prawne ― legal matters
• sprawy państwowe ― state affairs
• sprawa poważna ― serious matter
• sprawy personalne ― personnel matters
• sprawy urzędowe ― official matters
• sprawy służbowe ― buissness affairs/activities
• sprawy istotne ― important matters
• sprawa łatwa ― easy thing
• sprawa trudna ― difficult thing
• sprawy wojskowe ― military affairs
• sprawy intelektualne ― intellectual matter
• sprawy religijne ― religious matters
• sedno sprawy ― crux of the matter
• obrót sprawy ― turn of events
• bieg spraw ― course of affairs
• koniec sprawy ― end of a matter
• aspekt sprawy ― aspect of a case
• całokształt sprawy ― overall affair
• krąg spraw ― circle of affairs
• punkt sprawy ― point of a case
• istota sprawy ― essence of a matter
• sprawy państwa ― state matter
• sprawy związku ― relationship things
• sprawy kościoła ― church affair
• sprawy świata ― world affairs
• sprawy domu ― home affair
• sprawy umowy ― contract matter
• sprawy budowy ― construction affairs
• sprawy religii ― matters of religion
• sprawy wiary ― matters of faith
• sprawy granic ― border issues
• sprawy ducha ― matters of the spirit
• sprawy natury ― things of nature
• sprawy bezpieczeństwa ― security matter
• pokpić sprawę ― to screw the whole thing up
• bagatelizować sprawę ― to downplay a matter
• załatwiać/załatwić sprawę ― to take care of a matter
• przemyśleć sprawę ― to think something over
• komplikować sprawę ― to complicate matters
• zajmować się/zająć się sprawą ― to deal with/take care of a matter
• nie wtrącać się/nie mieszać się do cudzych spraw ― not to meddle in other people's affairs
• uregulować sprawę ― to settle a matter
• rozstrzygnąć sprawę ― to settle a matter
• omawiać/omówić sprawę ― to discuss a matter
• uporządkować sprawę ― to put things in order
• zbadać sprawę ― investigate
• sprawy potoczyły się inaczej ― things turned out differently
• sprawy idzie/poszła jakoś ― things are going/went somehow
• sprawy dotyczy czegoś ― a case is about something
• sprawy nabrała rozgłosu ― an issue gained publicity

sense 2, legal case

• wielka sprawa ― big case
• nowa sprawa ― new case
• stara sprawa ― old case
• sprawa rozwodowa ― divorce case
• sprawa dyscyplinarna ― disciplinary case
• akt sprawy ― case file
• meritum sprawy ― the merits of a case
• ujęcie sprawy ― taking a case
• obrona sprawy ― defense of a case
• natłok spraw ― intense caseload
• okoliczność sprawy ― circumstance of a case
• stan spraw ― case status
• słuszność sprawy ― the rightness of a case
• sprawy spadkowe ― inheritance cases
• sprawy napadu ― robbery case
• sprawy ewakuacji ― evacuation case
• referować sprawę ― to report a case
• znać sprawę ― to be aware of a case
• prowadzić sprawę ― to lead case
• pamiętać sprawę ― to remember a case
• przedstawić sprawę ― to present a case
• zakończyć sprawę ― to end a case
• traktować sprawę ― to treat a case
• podnieść sprawę ― to raise a case
• kierować sprawę ― to direct a case
• odłożyć sprawę ― to postpone a case
• wnieść sprawę ― to bring a case
• rozpoznawać/rozpoznać sprawę ― to recognize a case
• wyjaśnić sprawę ― to explain a case
• rozpatrzyć sprawę ― to consider a case
• skierować sprawę ― to refer a matter
• rozwiązywać sprawę ― to solve a case
• doprowadzić sprawę ― to lead a case

sense 3, cause

• wielka sprawa ― great cause
• słuszna sprawa ― just cause
• sprawa narodowa ― national cause
• dobro sprawy ― the good/sake of a cause
• służyć sprawie ― to serve a cause
• święta sprawa ― holy cause
• wspólna sprawa ― common cause
• bojownik jakiejś sprawy ― fighter for a cause
• bronić sprawy ― to defend the cause
• sprawy odszkodowań ― compensation case

sense 4, approximate amount or extent

• sprawa gustu ― a matter of taste
• sprawa czasu ― a matter of time
• sprawa honoru ― a matter of honor
• sprawa przypadku ― a matter of coincidence/chance
• sprawy życia ― matter of life
• sprawy historii ― matter of history
• sprawy kultury ― a matter of culture
• sprawy wyboru ― a matter of choice
• sprawy walki ― a matter of fighting
• sprawy wolności ― a matter of freedom
• sprawy odpowiedzialności ― a matter of responsibility
• sprawy stosunków ― a matter of relations
• sprawy polityki ― a matter of politics

Descendants

• → Slovincian: sprawa

Trivia

According to Słownik frekwencyjny polszczyzny współczesnej (1990), sprawa is one of the most used words in Polish, appearing 77 times in scientific texts, 243 times in news, 335 times in essays, 114 times in fiction, and 114 times in plays, each out of a corpus of 100,000 words, totaling 883 times, making it the 47th most common word in a corpus of 500,000 words.

Further reading

• sprawa in Wielki słownik języka polskiego, Instytut Języka Polskiego PAN
• sprawa in Polish dictionaries at PWN
• Maria Renata Mayenowa, Stanisław Rospond, Witold Taszycki, Stefan Hrabec, Władysław Kuraszkiewicz (2010-2023) “sprawa”, in Słownik Polszczyzny XVI Wieku [A Dictionary of 16th Century Polish]
• “SPRAWA”, in Elektroniczny Słownik Języka Polskiego XVII i XVIII Wieku [Electronic Dictionary of the Polish Language of the XVII and XVIII Century], 2008 July 10
• Samuel Bogumił Linde (1807–1814) “sprawa”, in Słownik języka polskiego
• Aleksander Zdanowicz (1861) “sprawa”, in Słownik języka polskiego, Wilno 1861
• J. Karłowicz, A. Kryński, W. Niedźwiedzki, editors (1915), “sprawa”, in Słownik języka polskiego (in Polish), volume 6, Warsaw, page 343
• Brückner, Aleksander (1927) “sprawa”, in Słownik etymologiczny języka polskiego [Etymological Dictionary of the Polish Language] (in Polish), Warsaw: Wiedza Powszechna
• M. Arcta Słownik Staropolski/Sprawa on the Polish Wikisource.Wikisource ^pl

Silesian

Etymology

Inherited from Old Polish sprawa. By surface analysis, deverbal from sprawić.

Cognates

East Slavic cognates include Belarusian спра́ва (správa), Russian спра́ва (správa), and Ukrainian спра́ва (správa).

South Slavic cognates include Serbo-Croatian sprȁva/спра̏ва and Macedonian справа (sprava).

Western Slavic cognates include Polish sprawa, Kashubian sprawa, Czech správa, and Slovak správa.

Pronunciation

• IPA^(key): /ˈspra.va/
• Rhymes: -ava
• Syllabification: spra‧wa

Noun

sprawa f

1. affair, issue (something which needs to be taken care of or resolved, or area of interest)
   • 2017, Waldemar Szymczyk, editor, Gotyk po godce‎^[44], →ISBN, archived from the original on 12 November 2022, page 121:

     Eelis, kogoś ty nom tu przykludził? Cołki dzień pod sklepym piwsko żłopie i się wcisko do nie swoich spraw.

     Eelis, who did you bring to us here? We've been standing by the store all day gulping down beer and he's been sticking his nose in other people's business.

   • 2017, Charles Dickens, translated by Grzegorz Kulik, Godniŏ pieśń [A Christmas Carol]‎^[45], 1 edition, Opole: Silesia Progress, →ISBN, page 20:

     - To niyma moja sprawa - ôdpedzioł Scrooge.

     "That is none of my business," said Scrooge.

   • 2018, Waldemar Szymczyk, editor, 9292‎^[46], →ISBN, archived from the original on 12 November 2022, page 116:

     Dla rozstrzygania poważnych spraw w tej szkole nie znajduje się czasu.

     We won't be able to find time for taking care of serious issuess in this school.

2. (law) case (legal proceeding) [with przeciwko (+ dative) ‘against whom’]
   • 2019–2020, Waldemar Szymczyk, editor, Pōnbōczkowi Świyczka‎^[47], →ISBN, archived from the original on 12 November 2022, page 15:

     SYNDZIA: Sprawa przeciwko Alojzemu Suchankowi, oskarżonemu o to, że będąc obywatelem polskim, […]

     JUDGE: The case against Alozja Suchanek, accused of being a Polish citizen, […]

3. (literary) cause (difficult, important, or lofty task)
   • 2014, Waldemar Szymczyk, editor, Freedland‎^[48], →ISBN, archived from the original on 30 November 2021, page 29:

     Agencja Bezpieczeństwa Wewnyntrznego chce mieć wszystko pod kontrolom, to nie ino nasza ślonsko sprawa.

     The Agency of Internal Security wants to have everything under control, that's just not our Silesian cause.

Derived terms

verb

• sprawować impf

 

Related terms

noun

• sprawōnek

 

verbs

• sprawić pf, sprawiać impf

 

Further reading

• sprawa in silling.org

Slovincian

Etymology

Borrowed from Polish sprawa.

Pronunciation

• IPA^(key): /ˈspra.va/
• Rhymes: -ava
• Syllabification: spra‧wa

Noun

sprawa f

1. affair, issue (something which needs to be taken care of or resolved, or area of interest)
2. necessity

Further reading

• Lorentz, Friedrich (1912) “sprãvă”, in Slovinzisches Wörterbuch‎^[49] (in German), volume 2, Saint Petersburg: ОРЯС ИАН, page 1081