Messerschmitt Me 323

Me 323 "Gigant"
Τύπος	βαρύ μεταφορικό
Κατασκευαστής	Messerschmitt A.G.
Παρθενική πτήση	τέλη του 1941
Πρώτη παρουσίαση	1943
Αποσύρθηκε	1944
Κύριος χειριστής	Luftwaffe
Παραγωγή	1941-1944
Μονάδες που παρήχθησαν	περίπου 200

Το Messerschmitt Me 323 "Gigant" ήταν γερμανικό αεροσκάφος μεταφορών του Δευτέρου Παγκσμίου Πολέμου. Ήταν ενισχυμένη παραλλαγή του ανεμοπλάνου Me 321. Ήταν το μεγαλύτερο μεταφορικό αεροπλάνο με επίγεια βάση του πολέμου με μπούκες επιβιβάσεως ύψους 4 μέτρων. Κατασκευάστηκαν συνολικά 213 αεροπλάνα, από τα οποία μερικά ήταν απλά μετατροπές του Me 321.

Σχεδιασμός και κατασκευή

Το 1940 οι Γερμανοί χρειάζονταν ένα μεγάλο επιθετικό ανεμοπλάνο. Το ελαφρύ ανεμοπλάνο τύπου DFS 230 είχε αποδείξει ήδη την αξία του στη μάχη του οχυρού Έμπεν-Εμαέλ στο Βέλγιο (η παγκόσμια πρώτη επίθεση από στρατεύματα ανεμοπλάνων), και θα χρησιμοποιούνταν αργότερα επιτυχώς στην εισβολή της Κρήτης το 1941.

Εντούτοις, η ενδεχόμενη εισβολή στη Μεγάλη Βρετανία έστρεψε όλη την προσοχή στην προετοιμασία μιας αερογέφυρας και την μεταφορά βαρέος εξοπλισμού ως τμήματος μιας εκστρατείας επιθέσεως.

Παρ' όλη την αναβολή της απόβασης στην Βρετανία, της λεγόμενης επιχείρησης "Θαλάσσιος Λέων", η ανάγκη ήταν ακόμα μεγάλη λόγω της ερχόμενης εισβολής στα εδάφη της Σοβιετικής ένωσης.

Στις 18 Οκτωβρίου του 1940, οι δύο εταιρείες Junkers και Messerschmitt πήραν την εντολή να υποβάλουν εντός 14 ημερών μια πρόταση για ένα μεγάλο μεταφορικό ανεμοπλάνο με επιθετικό σκοπό. Η φιλοδοξία ήταν να είναι σε θέση να μεταφέρει είτε ένα πυροβόλο όπλο 88 mm και ένα τανκ, είτε ένα τανκ PzKpfw IV medium. Η Junkers έφτιαξε το Ju 322 Mammut και το εξέλιξε σε μορφή πρωτότυπου, αλλά απορρίφθηκε γιατί δεν ήταν καθόλου ικανοποιητικό. Η Messerschmitt αρχικά σκόπευε να παρουσιάσει το Me 261w, έπειτα το Me 263, και τελικά το Me 321. Αν και το Me 321 μπήκε σε υπηρεσία, δεν χρησιμοποιήθηκε ποτέ σε επιθετικές επιχειρήσεις.

Στις αρχές του 1941, πάρθηκε η απόφαση να κατασκευαστεί μια μηχανοκίνητη παραλλαγή του Me 321, αφού συνειδητοποιήθηκε ότι υπήρχε έντονη η ανάγκη για ένα βαρύ μεταφορικό, όχι μόνο για επιθέσεις. Η τεχνολογία των ανεμοπλάνων δεν ήταν κατάλληλη για την μεταφορά φορτίων. Μετά από πολλές μελέτες και δοκιμαστικά, το Me 321 εξοπλίστηκε με έξι γαλλικές μηχανές τύπου Gnome-Rhone GR14N. Οι μηχανές αυτές ήταν εύκολα διαθέσιμες, επειδή βρίσκονταν ήδη σε στάδιο παραγωγής και ήταν εύκολο να αναρτηθούν στα φτερά . Μια καμπίνα για έναν μηχανικό πτήσης προστέθηκε σε κάθε φτερό μεταξύ της εσωτερικής και της κεντρικής μηχανής, αν και ο πιλότος θα μπορούσε να πάρει ανεξάρτητα αποφάσεις και να αγνοήσει την βοήθεια των μηχανικών κατά την πτήση. Οι ρόδες ήταν μόνιμα συνδεδεμένες με το σκάφος. Είχε οκτώ ρόδες σε κάθε πλευρά, ενώ το κέντρο βαρύτητας του φορτωμένου αεροσκάφους επιβάρυνε τις οπίσθιες ρόδες δίνοντας στο Me 323 άριστη απόδοση ακόμα και σε τραχύ έδαφος.

Σε σύγκριση με το Me 321, το Me 323 είχε ένα πολύ μειωμένο ωφέλιμο φορτίο μεταξύ 10-12 τόνων, το οποίο ήταν η τιμή που έπρεπε να καταβληθεί για την υψηλότερη αυτονομία του αεροσκάφους.

Μερικά Me 323 ήταν μετατροπές των παλαιότερων Me 321, αλλά ως επί το πλείστον τα αεροσκάφη ήταν καινούργιες κατασκευές. Στην αρχή είχαν ξύλινες προπέλες με δύο λεπίδες, που αντικαταστάθηκαν αργότερα με μεταλλικές προπέλες με τρεις λεπίδες.

"Gigant" (Ιταλία, Αύγουστος 1943)

Για την εποχή του ήταν ένα αξιοσημείωτο αεροσκάφος. Το αεροσκάφος σχεδιάστηκε με ογκώδη, semi-cantilever, φτερά υψηλής ανάρτησης ικανά για να ανυψώνει πολύ βαριά φορτία. Δεδομένου ότι η τεχνολογία αεροσκαφών ακόμα δεν ήταν αρκετά εξελιγμένη για αυτόν τον τύπο φτερού, ήταν πολύ ενισχυμένο, από την άτρακτο μέχρι και τη μέση του φτερού. Για να μειώσουν το βάρος του, και για οικονομία στο αλουμίνιο, ένα μεγάλο μέρος του φτερού ήταν φτιαγμένο από κοντραπλακέ και ύφασμα. Η άτρακτος ήταν σύνθεση από μέταλλο, ξύλο και ύφασμα με γερή ενίσχυση στο πάτωμα για να αντέχει το βάρος του φορτίου.

Οι γαλλικές μηχανές επιλέχτηκαν δεδομένου ότι ο σχεδιασμός τους είχε περατωθεί, ενώ η κατασκευή τους στην κατειλημμένη Γαλλία δεν θα ήταν επιβάρυνση των γερμανικών εργοστασίων. Οι σύστημα προσγείωσης αποτελείτο από ένα σύνολο 10 semi-recessed τροχών και κυλούσαν σαν ερπύστριες, κάνοντας ικανή την προσγείωση ακόμα και σε τραχύ έδαφος. Εν γένει, το αεροσκάφος αυτό ήταν πρόδρομος των συγχρόνων μεταφορικών αεροσκαφών. Το αμπάρι φορτίου είχε 10 μέτρα μάκρος, 3 μέτρα πλάτος και 4 μέτρα ύψος. Συνήθως φόρτωνε δύο φορτηγά τεσσάρων τόνων το κάθε ένα, ή 8.700 καρβέλια ψωμί (σημαντικά για το μέτωπο), ή ένα πυροβόλο Flak 88 χιλ. με εξοπλισμό, πυρομαχικά και πλήρωμα, ή 52 βαρέλια καύσιμα (252 λίτρων), ή 130 άτομα, ή 60 φορεία.

Το Me 323 είχε πενταμελές πλήρωμα αποτελούμενο από δύο πιλότους, δύο μηχανικούς πτήσης και έναν ραδιοχειριστή. Μερικές φορές, το φορτίο συνοδευόταν από δυο οπλισμένους στρατιώτες. Το πιλοτήριο ήταν ψηλά, στο σημείο σύνδεσης των φτερών και ήταν θωρακισμένο. Είχε έξι αερόψυκτους cylinder radial κινητήρες τύπου Gnome-Rhone 14N 48/49 14 με ισχύ 990 hp ο καθένας. Σε κάθε φτερό είχε έξω από τον τελευταίο κινητήρα τέσσερις βάσεις για βοηθητικούς πυραύλους εκτόξευσης που έδιναν επιπλέον προώθηση κατά την απογείωση.

Οι μηχανές είχαν αντίθετη περιστροφή δεξιά και αριστερά για να εξομοιώνεται η ροπή που παραγόταν από τους έξι κινητήρες. Η μέγιστη ταχύτητα ήταν μόλις 218 km/h στην επιφάνεια της θάλασσας και μικρότερη σε μεγαλύτερο ύψος. Η ακτίνα δράσης του του ήταν επαρκής για την μεταφορά στρατευμάτων στη βόρεια Αφρική αναχωρώντας από την Ιταλία. Για την άμυνα το Me 323 ήταν εξοπλισμένο με πέντε πολυβόλα 13 χιλ. που ήταν τοποθετημένα στην άτρακτο και σε μια ραχιαία θέση πίσω από τα φτερά. Ως πολυβολητές χρησιμοποιούνταν πρόσθετοι στρατιώτες, ραδιοχειριστές ή και μηχανικοί πτήσης.

Για να κάνουν την κατασκευή του Me 323 πιο φτηνή, χρησιμοποιήθηκε ξύλο για την κατασκευή του και μια γερμανική επιχείρηση επίπλων έγινε ο προμηθευτής των ξύλινων τμημάτων του αεροπλάνου. Επίσης χρησιμοποιήθηκε ύφασμα για την κάλυψη των ατσάλινων τμημάτων αντί της συμβατικής κατασκευής monocoque.

Η χρήση του στις μάχες

Με την ικανότητα μεταφοράς 100 στρατιωτικών εξοπλισμένους για την μάχη ή ένα παρόμοιο φορτίο βάρους περίπου 15 τόνων, το Me 323 χρησιμοποιήθηκε το 1943 στις τροφοδότηση του μετώπου και την μεταφορά στρατευμάτων από την Ιταλία και τη Σικελία στην Τυνησία και την βόρεια Αφρική. Εντούτοις, η μυστική υπηρεσία Ultra ήξερε τα προγράμματα πτήσης των μεταφορών και τα προωθούσε στους συμμάχους που εν συνεχεία έστελναν μαχητικά να κάνουν ενέδρα και να καταρρίψουν τις μεταφορές.

Παραδείγματος χάριν, στις 22 Απριλίου 1943 κοντά στο ακρωτήριο Cape Bon, μοίρες του No. 7 Wing, South African Air Force, πετώντας Spitfire και P-40 Kittyhawk, επιτέθηκαν σε μια μονάδα 14ων αεροπλάνων Me 323 που μετέφεραν εφόδια βενζίνης και συνοδεύονταν από μαχητικά. Και τα 14 καταρρίφθηκαν με την απώλεια περίπου 120 πληρώματος και 700 βαρέλια καυσίμων. Συνολικά 213 Me 323 κατασκευάστηκαν μέχρι τον Απρίλιο του 1944.

Παραπομπές

1. Mondey, David. The Concise Guide to Axis Aircraft of World War II. New York: Bounty Books, 1996. ISBN 1-85152-966-7.
2. Weal, John (2003). Jagdgeschwader 27 'Afrika'. Oxford: Osprey. ISBN 1-84176-538-4.

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

• Έκθεση της μυστικής υπηρεσίας των ΗΠΑ για το Me-323 που δημοσιεύτηκε στο Tactical and Technical Trends, No. 21, 25 Μαρτίου 1943 (Αγγλικά)
• Me 323 (Αγγλικά)
• Messerschmitt Me 323 (Αγγλικά)