Τζελάλ Μπαγιάρ
 |
Το λήμμα δεν περιέχει πηγές ή αυτές που περιέχει δεν επαρκούν. |
| Τζελάλ Μπαγιάρ | |
|---|---|
 | |
| Γενικές πληροφορίες | |
| Όνομα στη μητρική γλώσσα | Mahmut Celâl Bayar (Τουρκικά) |
| Γέννηση | 16 Μαΐου 1883[1][2][3] Umurbey |
| Θάνατος | 22 Αυγούστου 1986[1][2][3] Κωνσταντινούπολη |
| Τόπος ταφής | Επαρχία Προύσας |
| Ψευδώνυμο | Galip Hoca |
| Χώρα πολιτογράφησης | Τουρκία |
| Θρησκεία | Ισλάμ |
| Εκπαίδευση και γλώσσες | |
| Ομιλούμενες γλώσσες | Τουρκικά[4] |
| Πληροφορίες ασχολίας | |
| Ιδιότητα | πολιτικός |
| Πολιτική τοποθέτηση | |
| Πολιτικό κόμμα/Κίνημα | Δημοκρατικό Κόμμα (Τουρκία) και Ρεπουμπλικανικό Λαϊκό Κόμμα |
| Οικογένεια | |
| Σύζυγος | Ρεζιντέ Μπαγιάρ (1903–1962) |
| Τέκνα | Νιλουφέρ Γκιουρσόι Τουργκούτ Μπαγιάρ Ρεφίι Μπαγιάρ |
| Αξιώματα και βραβεύσεις | |
| Αξίωμα | Μέλος της Μεγάλης Εθνοσυνέλευσης της Τουρκίας Πρόεδρος της Τουρκικής Δημοκρατίας (1950–1960) Πρωθυπουργός της Τουρκίας (1937–1938) Πρωθυπουργός της Τουρκίας (1938–1939) |
| Βραβεύσεις | Μεγαλόσταυρος Ειδικής Τάξης του Τάγματος της Αξίας της Ομοσπονδιακής Δημοκρατίας της Γερμανίας (12 Ιουνίου 1954) Ιππότης του Μεγαλόσταυρου με Κολλάρο του Τάγματος της Αξίας της Ιταλικής Δημοκρατίας |
| Υπογραφή | |
 | |
 Σχετικά πολυμέσα | |
Ο Τζελάλ Μπαγιάρ (16 Μαΐου 1883 – 22 Αυγούστου 1986) υπήρξε Τούρκος πολιτικός, Πρωθυπουργός και Πρόεδρος της Τουρκικής Δημοκρατίας.
Πρώτα χρόνια
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Γεννήθηκε το 1884 και ήταν γιος μεταναστών από τη Βουλγαρία. Αρχικά έκανε καριέρα ως τραπεζικός και δούλεψε στην Deutsche Orientbank στην Προύσα. Από νεαρής ηλικίας ασχολήθηκε με την πολιτική και εισχώρησε στο κίνημα «Ένωση και Πρόοδος» το 1907. Από το 1908 ως το 1918 διετέλεσε γραμματέας και επικεφαλής του παραρτήματος της Επιτροπής "Ένωσης και Προόδου" στην Σμύρνη. Αργότερα (1920) εξελέγη βουλευτής του Βιλαετίου Σαρουχάν (σημερινή νομαρχία Μαγνησίας) και στη συνέχεια της Σμύρνης. Από τότε αντιπροσώπευε χωρίς διακοπή στη τουρκική εθνοσυνέλευση (Βουλή) την εκλογική του περιφέρεια Σμύρνης εκτός μικρής περιόδου όπου εκλέχθηκε βουλευτής Κωνσταντινούπολης. Πολέμησε κατά των Ελλήνων, εντασσόμενος στα ανταρτικά σώματα της Σμύρνης. Το 1921 ανέλαβε Υπουργός Εθνικής Οικονομίας και το 1923 Υπουργός Ανασυγκρότησης και ανταλλαγής πληθυσμών σύμφωνα με την Συνθήκη της Λωζάνης επί Κυβερνήσεως Ισμέτ Ινονού.
Υπουργικά καθήκοντα
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Το 1924 εγκατέλειψε την θέση του Υπουργού και ανέλαβε γενικός διευθυντής της τουρκικής τράπεζας επιχειρήσεων «Ις Μπανκασί». Το 1932 ανέλαβε ξανά το Υπουργείο Οικονομίας επί κυβερνήσεως ίδιου πρωθυπουργού. Το 1937 διαδέχθηκε τον Ινονού ως αναπληρωτής πρωθυπουργός και αργότερα ως οριστικός. Το 1938, μετά τον θάνατο του Κεμάλ Ατατούρκ ο Ινονού ανέλαβε Πρόεδρος Δημοκρατίας και ο Μπαγιάρ ανέλαβε τον σχηματισμό νέας Κυβέρνησης με την οποία και κυβέρνησε την Χώρα μέχρι το 1939. Από τότε διατήρησε μόνο την βουλευτική του ιδιότητα μέχρι το 1945, οπότε και τέθηκε επικεφαλής τεσσάρων βουλευτών που υπέγραψαν δήλωση η οποία και υπήρξε η απαρχή της δημοκρατικής κίνησης από την οποία και οδηγήθηκε η Χώρα στις εκλογές, στις 14 Μαΐου του 1950.
Δημιουργία του «Δημοκρατικού Κόμματος»
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Η αντίθεση στη μέσα στο ΡΛΚ εμφανίστηκε κατά την ψήφιση του «Νόμου για τον Προϋπολογισμό του 1945». Οι Μπαγιάρ, Μεντερές, Κιοπρολού, Κοραλτάν και Σαζάκ καταψήφισαν το νομοσχέδιο. Οι διαφωνίες μέσα στο κόμμα έγιναν πιο εμφανείς στις 7 Ιουνίου 1945, όταν οι τέσσερεις πρώτοι υπέβαλαν πρόταση στην προεδρία της Κοινοβουλευτικής Ομάδας του κόμματος ζητώντας «τροπολογίες στο καταστατικό και σε ορισμένους νόμους». Το ψήφισμα γνωστό ως «Πρόταση 4 υπογραφών» απαιτούσε πολιτική φιλελευθεροποίηση στη χώρα και στο κόμμα, αλλά απορρίφθηκε κατηγορηματικά από τα μέλη του Κεντρικού Συμβουλίου του ΡΛΚ.
Στις 21 Σεπτεμβρίου 1945, το Συμβούλιο του ΡΛΚ ομόφωνα απεφάσισε την έξωση αρχικά των Μεντερές και Κιοπρολού από το κόμμα και κατόπιν και τον Κοραλτάν. Ο Μπαγιάρ παραιτήθηκε από βουλευτής τον Σεπτέμβριο του 1945 και από μέλος του κόμματος τον Δεκέμβριο του 1945. Στις 7 Ιανουαρίου 1946, οι τέσσερις ίδρυσαν το Δημοκρατικό Κόμμα (DP) και ο Μπαγιάρ εξελέγη αρχηγός. [5] Το κομματικό πρόγραμμα περιείχε για την οικονομική πολιτική, τον πολιτικό εκδημοκρατισμό, τη μείωση της δύναμης της γραφειοκρατίας και την ενθάρρυνση της ιδιωτικής πρωτοβουλίας διατηρώντας ωστόσο αρχή του κρατισμού.
Στις εκλογές του 1950 το Δημοκρατικό Κόμμα υπερίσχυσε με συντριπτική πλειοψηφία και ο Τζελάλ Μπαγιάρ εκλέχθηκε Πρόεδρος της Τουρκικής Δημοκρατίας αναθέτοντας την Πρωθυπουργία στον Αντνάν Μεντερές. Την θέση του Προέδρου Δημοκρατίας διατήρησε μέχρι το 1960. Καταδικάστηκε σε θάνατο το 1961, αλλά η ποινή του μετατράπηκε εξαιτίας της ηλικίας του. Αφέθηκε ελεύθερος με τη γενική αμνηστία του 1966. Πέθανε στην Κωνσταντινούπολη σε ηλικία 103 ετών, το 1986.
Παραπομπές
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- ↑ 1,0 1,1 1,2 Εθνική Βιβλιοθήκη της Γαλλίας: (Γαλλικά) καθιερωμένοι όροι της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Γαλλίας. 146048060. Ανακτήθηκε στις 10 Οκτωβρίου 2015.
- ↑ 2,0 2,1 2,2 (Αγγλικά) SNAC. w6p871tm. Ανακτήθηκε στις 9 Οκτωβρίου 2017.
- ↑ 3,0 3,1 3,2 (Αγγλικά) Find A Grave. 16606908. Ανακτήθηκε στις 9 Οκτωβρίου 2017.
- ↑ Εθνική Βιβλιοθήκη της Γαλλίας: (Γαλλικά) καθιερωμένοι όροι της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Γαλλίας. data
.bnf .fr /ark: /12148 /cb146048060. Ανακτήθηκε στις 10 Οκτωβρίου 2015. - ↑ Giritli, Dr. Ismet. Fifty Years of Turkish Political development 1919-1969. Istanbul: Fakültler Matbaasi. σελ. 68.
