Λίτοβελ
| Λιτοβέλ | |||
|---|---|---|---|
 | |||
| |||
  Λιτοβέλ | |||
 | |||
| Διοικητική υπαγωγή | Olomouc District | ||
| Διοίκηση | |||
| • Δήμαρχος | Viktor Kohout (από 2018)[1] | ||
| Έκταση | 46,396681 km²[2] | ||
| Υψόμετρο | 233 μέτρα | ||
| Πληθυσμός | 9.689 (1 Ιανουαρίου 2024)[3] | ||
| Ταχ. κωδ. | 784 01[4], 783 21[4] και 783 24[4] | ||
| Ζώνη ώρας | UTC+01:00 (επίσημη ώρα) UTC+02:00 (θερινή ώρα) | ||
| Ιστότοπος | Επίσημος ιστότοπος | ||
 Σχετικά πολυμέσα | |||
Το Λίτοβελ ([cs] [ˈlɪtovɛl], γερμανικά: Littau) είναι μια πόλη στο Διαμέρισμα Όλομοουτς στην Περιφέρεια Όλομοουτς της Τσεχίας. Έχει περίπου 9.700 κατοίκους. Το ιστορικό κέντρο της πόλης είναι καλά διατηρημένο και προστατεύεται από την νομοθεσία ως αστική περιοχή μνημείων.
Διοικητικά μέρη
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Τα χωριά Μπρζέζοβε, Χουντομπίν, Μισλεχόβιτσε, Νασομπούρκι, Νόβα Βες, Ροζβαντόβιτσε, Σαβίν, Τρζι Ντβόρι, Ουντσόβιτσε και Βίσκα είναι διοικητικά μέρη του Λίτοβελ.
Γεωγραφία
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Το Λίτοβελ βρίσκεται περίπου 16 χιλιόμετρα βορειοδυτικά του Όλομοουτς. Βρίσκεται σε ένα επίπεδο αγροτικό τοπίο της πεδινής κοιλάδας της Άνω Μοραβίας. Το υψηλότερο σημείο είναι ο λόφος Σούμινα στα 418 μέτρα πάνω από την επιφάνεια της θάλασσας. Ο ποταμός Μοράβας και οι έξι κλάδοι του διαρρέουν την πόλη, γεγονός που της έδωσε το παρατσούκλι «Μοραβική Βενετία».[5]
Το βόρειο τμήμα της δημοτικής επικράτειας βρίσκεται στην προστατευόμενη περιοχή Λιτοβέλσκε Πομοράβι, το οποίο πήρε το όνομά του από την πόλη.
Ιστορία
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Η πρώτη γραπτή αναφορά για το Λίτοβελ χρονολογείται από το 1287. Παλαιότερα έγγραφα έχουν αποδειχθεί ότι είναι πλαστά. Η πόλη ιδρύθηκε μεταξύ 1252 και 1256 από τον βασιλιά Ότακαρ Β' της Βοημίας.[6]
Το 1327, ο βασιλιάς Ιωάννης της Βοημίας επέτρεψε στην πόλη να χτίσει τείχη. Η βασιλική πόλη αναπτύχθηκε μέχρι τους Πολέμους των Χουσιτών. Μετά τον πόλεμο, το Λίτοβελ ζήτησε την ανάθεση ενός προστάτη και τέθηκε υπό την προστασία της οικογένειας Βλάσιμ από το Ούσοβ. Τον 16ο αιώνα, οι άρχοντες του Μποσκόβιτσε απέκτησαν την κυριαρχία του Ούσοβ, το Λίτοβελ έγινε ιδιοκτησία τους και έχασε την αναγνώρισή του ως βασιλική πόλη. [7]
Στις αρχές του 17ου αιώνα, το Λίτοβελ εξαγοράστηκε από τον Οίκο του Λιχτενστάιν και έχασε τη σημασία του. Η πόλη επηρεάστηκε περαιτέρω από τον Τριακονταετή Πόλεμο, κατά τη διάρκεια του οποίου λεηλατήθηκε από τον σουηδικό στρατό και από επιδημίες πανώλης.[7]
Το 1850, το Λίτοβελ έγινε κωμόπολη και άρχισε να αναπτύσσεται με την εισροή κατοίκων από τη γύρω περιοχή. Ο τσέχικος πληθυσμός άρχισε να επικρατεί έναντι του γερμανικού και η πόλη έγινε κέντρο τσεχικού πολιτισμού και εκπαίδευσης. Στις αρχές του 20ού αιώνα, το εμπόριο και η βιομηχανία άρχισαν να αναπτύσσονται ραγδαία και δημιουργήθηκαν νέα εργοστάσια επεξεργασίας αγροτικών προϊόντων. [7]
Δημογραφικά στοιχεία
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]| Έτος | Πληθ. | ±% |
|---|---|---|
| 1869 | 6.254 | — |
| 1880 | 7.403 | +18.4% |
| 1890 | 7.743 | +4.6% |
| 1900 | 8.127 | +5.0% |
| 1910 | 8.189 | +0.8% |
| 1921 | 8.240 | +0.6% |
| 1930 | 8.041 | −2.4% |
| 1950 | 7.438 | −7.5% |
| 1961 | 8.489 | +14.1% |
| 1970 | 9.019 | +6.2% |
| 1980 | 10.123 | +12.2% |
| 1991 | 10.184 | +0.6% |
| 2001 | 10.030 | −1.5% |
| 2011 | 9.719 | −3.1% |
| 2021 | 9.459 | −2.7% |
Οικονομία
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Το Λίτοβελ είναι γνωστό ιδιαίτερα για τη βιομηχανία τροφίμων. Στο χωριό Τρζι Ντβόρι βρίσκεται εργοστάσιο της Adriana, εταιρείας παραγωγού ζυμαρικών, και της Brazzale, εταιρείας παραγωγής τυριού, που διαθέτει εδώ ένα από τα μεγαλύτερα εργοστάσια παραγωγής σκληρού τυριού παγκοσμίως. [8]
Το Λίτοβελ είναι επίσης γνωστό για τη ζυθοποιία του. Η παράδοση της παρασκευής μπύρας εδώ ξεκίνησε το 1297.[9]
Τα πικάπ μάρκας Pro-Ject και εξοπλισμός ήχου κατασκευάζονται επίσης στο Λίτοβελ. [10]
Μεταφορές
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Ο αυτοκινητόδρομος D35 (μέρος της ευρωπαϊκής διαδρομής E442 ) από το Όλομοουτς προς την περιφέρεια Χράντετς Κράλοβε διασχίζει την πόλη.
Το Λίτοβελ βρίσκεται στην σιδηροδρομική γραμμή Προστέγιοβ-Τσερβένκα. Η πόλη εξυπηρετείται από τρεις σιδηροδρομικούς σταθμούς: Λίτοβελ, Λίτοβελ μιέστο και Λίτοβελ πζεντμιέστι.[11]
Αξιοθέατα
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]_-_Svatoj%C3%A1nsk%C3%BD_most.JPG)
.jpg)
Το ιστορικό κέντρο της πόλης σχηματίζεται από την Πλατεία Ότακαρ Β' των Πρεμυσλιδών και τα περίχωρά της. Οριοθετείται από τον Μοράβα και τις διακλαδώσεις του και από τείχη της πόλης, ερείπια των οποίων διασώζονται. Το ορόσημο της πλατείας της πόλης είναι το δημαρχείο. Αρχικά ήταν ένα αρχοντικό, που πουλήθηκε στην πόλη το 1557. Ανακατασκευάστηκε το 1572 και τροποποιήθηκε σε μπαρόκ το 1724. Ο πύργος του δημαρχείου, ύψους 65 μέτρων, χτίστηκε ακριβώς πάνω από τον Νετσίζ, έναν από τους πολλούς παραπόταμους του Μοράβα, που κυλά κάτω από την πλατεία. [12] [13]
Η πλατεία της πόλης πλαισιώνεται από διατηρητέα κτίσματα. Μια ευχαριστήρια στήλη για τον τερματισμό της πανώλης στέκεται στη μέση της πλατείας. Δημιουργήθηκε το 1724. Η στήλη είναι διακοσμημένη με επτά αγάλματα προστατών αγίων και την Παναγία στην κορυφή. [12] [14]
Η γέφυρα του Αγίου Ιωάννη (τσεχικά: Svatojánský most) είναι μια πέτρινη γέφυρα πάνω από τον ποταμό Μοράβα. Κατασκευάστηκε το 1592 και είναι η τρίτη παλαιότερη γέφυρα της χώρας (και η παλαιότερη πέτρινη γέφυρα στη Μοραβία).[12][15]
Ένα αξιοσημείωτο κτίριο είναι το Γυμνάσιο Γιαν Όπλεταλ. Το νεοαναγεννησιακό κτίριο προέρχεται από το 1901 και είναι διακοσμημένο με τέσσερα κεραμικά μωσαϊκά, που σχεδιάστηκαν από τον Γιάνο Κέλερ και απεικονίζουν σκηνές από την ιστορία της πόλης. [12] [16]
Η Εκκλησία των Αγίων Φιλίππου και Ιακώβου είναι πιθανότατα η παλαιότερη εκκλησία στο Λίτοβελ. Η ύπαρξή της αναφέρεται για πρώτη φορά το 1342. Ανακαινίστηκε εντελώς σε πρώιμο μπαρόκ στυλ το 1692-1694.[12][17]
Η Εκκλησία του Αγίου Μάρκου ήταν αρχικά μια γοτθική εκκλησία, η οποία επίσης καταγράφηκε για πρώτη φορά το 1342. Η εκτεταμένη ανακατασκευή σε αναγεννησιακό στυλ πραγματοποιήθηκε το 1529-1532. Μετά τον Τριακονταετή Πόλεμο, τροποποιήθηκε σε μπαρόκ.[12][18]
Αδελφοποιημένες πόλεις
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Το Λίτοβελ είναι αδελφοποιημένο με: [19]
Παραπομπές
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- ↑ «Deník». (Τσεχικά) Deník.cz. Vltava Labe Media. 1 Νοεμβρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 3 Νοεμβρίου 2023.
- ↑ 2,0 2,1 Τσεχική Στατιστική Υπηρεσία: «Malý lexikon obcí České republiky – 2017». Malý lexikon obcí České republiky - 2017. Τσεχική Στατιστική Υπηρεσία. 15 Δεκεμβρίου 2017. Ανακτήθηκε στις 28 Αυγούστου 2018.
- ↑ Τσεχική Στατιστική Υπηρεσία: «Počet obyvatel v obcích – k 1. 1. 2024». (Τσεχικά) d:Q125984191. Τσεχική Στατιστική Υπηρεσία. Πράγα. 17 Μαΐου 2024. Ανακτήθηκε στις 19 Μαΐου 2024.
- ↑ 4,0 4,1 4,2 Register of territorial identification, addresses and real estates. Ανακτήθηκε στις 28 Φεβρουαρίου 2023.
- ↑ «Facts about Litovel». Město Litovel. Ανακτήθηκε στις 14 Ιανουαρίου 2022.
- ↑ «730 let od nejstarší písemné zmínky o Litovli» (στα Τσεχικά). Město Litovel. Ανακτήθηκε στις 15 Ιανουαρίου 2022.
- ↑ 7,0 7,1 7,2 «Historie města» (στα Τσεχικά). Město Litovel. Ανακτήθηκε στις 15 Ιανουαρίου 2022.
- ↑ «Places to visit». Město Litovel. Ανακτήθηκε στις 14 Ιανουαρίου 2022.
- ↑ «The beer tradition in Litovel». Pivovar Litovel a.s. Ανακτήθηκε στις 14 Ιανουαρίου 2022.
- ↑ «Gramofony Pro-Ject» (στα Τσεχικά). SEV Litovel s.r.o. Ανακτήθηκε στις 14 Ιανουαρίου 2022.
- ↑ «Detail stanice Litovel» (στα Τσεχικά). České dráhy. Ανακτήθηκε στις 21 Μαΐου 2024.
- ↑ 12,0 12,1 12,2 12,3 12,4 12,5 «The Royal Town of Litovel». Město Litovel. Ανακτήθηκε στις 14 Ιανουαρίου 2022.
- ↑ «Radnice» (στα Τσεχικά). National Heritage Institute. Ανακτήθηκε στις 14 Ιανουαρίου 2022.
- ↑ «Morový sloup» (στα Τσεχικά). National Heritage Institute. Ανακτήθηκε στις 14 Ιανουαρίου 2022.
- ↑ «Svatojánský most v Litovli» (στα Τσεχικά). CzechTourism. Ανακτήθηκε στις 14 Ιανουαρίου 2022.
- ↑ «Školství po r. 1900 – Z kroniky města Litovel» (στα Τσεχικά). Město Litovel. Ανακτήθηκε στις 15 Ιανουαρίου 2022.
- ↑ «Kostel sv. Jakuba a Filipa a boží muka» (στα Τσεχικά). National Heritage Institute. Ανακτήθηκε στις 15 Ιανουαρίου 2022.
- ↑ «Kostel sv. Marka» (στα Τσεχικά). Město Litovel. Ανακτήθηκε στις 15 Ιανουαρίου 2022.
- ↑ «Partnerská města» (στα Τσεχικά). Město Litovel. Ανακτήθηκε στις 14 Ιανουαρίου 2022.