Pindar
| Pindar | |
|---|---|
 | |
| Ganwyd | 517 CC  Cynocephalus |
| Bu farw | 437 CC Argos |
| Dinasyddiaeth | Boeotian confederation |
| Galwedigaeth | bardd, mythograffydd, llenor |
| Adnabyddus am | Victory Odes |
| Partner | Theoxenus of Tenedos |
Bardd Groegaidd oedd Pindar (Hen Roeg: Πίνδαρος, “Pindaros”), (c. 522 – 443 CC). Ystyrir ef yn un o feirdd mwyaf Groeg.
Ganed Pindar ym mhentref Cynoscephalae yn Boeotia, yn fab i Daiphantus and Cleodice. Priodiodd Megacleia, a chawsant ddwy ferch, Eumetis a Protomache, a mab, Daiphantus. Dywedir iddo farw yn Argos.
Teithiai Pindar ar hyd a lled y byd Groegaidd, o un noddwr i’r llall. Gellir casglu iddo dreulio amser yn llys Hiero I, unben Siracusa, lle cyfansoddodd farddoniaeth i glodfori buddugoliaethau Hiero a Theron yn y Gemau Olympaidd. Ymwelodd â Delphi ac Athen hefyd, ac ymddengys o’i weithiau iddo ymweld ag ynys Aegina. Roedd ganddo dŷ yn ninas Thebai, a chofnodir i’r tŷ hwnnw gael ei arbed gan Alecsander Fawr o barch i’r bardd pan gipiodd ef y ddinas.
Cyfansoddodd Pindar nifer o wahanol fathau o farddoniaeth: gweithiau (Paean) ac emynau eraill ar gyfer gwyliau crefyddol, cerddi moliant i bobl amlwg, marwnadau a cherddi i ddathlu buddugoliaethau yn y Gemau Olympaidd. Dyddia’r cynharaf o’i gerddi sydd ar glawr o tua 498 CC, yn dathlu buddugoliaeth Hippocleas o Thessalia yn y Gemau Olympaidd y flwyddyn honno.
Gweithiau
[golygu | golygu cod]Yn ôl un awdur o’r henfyd, rhennid gweithiau Pindar yn 17 llyfr gan ysgolhegion yn Llyfrgell Alexandria:
- 1 llyfr o humnoi - "emynau"
- 1 llyfr o paianes - "paeanau"
- 2 lyfr o dithuramboi - "dithyrhambau"
- 2 lyfr o prosodia - "rhag-gerddi"
- 3 lyfr o parthenia - "cerddi ar gyfer morwynion"
- 2 lyfr o huporchemata - "cerddi ar gyfer dawnsio"
- 1 llyfr o enkomia - "canu mawl"
- 1 llyfr o threnoi - "marwnadau"
- 4 llyfr o epinikia - "cerddi buddugoliaeth"
O’r gweithiau hyn, dim ond yr epinikia, y cerddi i ddathlu buddugoliaethau yn y Gemau Olympaidd, sydd wedi eu cadw yn gyflawn. Dim ond rhannau, yn cynnwys dyfyniadau gan awduron eraill, a gadwyd o’r gweddill.