Pergam

Pergam i njegov višeslojni kulturni pejzaž

Svjetska baština
Lokacija	Turska
Kriterij	i,ii,iii,iv,vi
Referenca	1457
Uvrštenje	2014. (38. sjednica)
Površina	332,5 ha
Sajt

Karta Makedonije oko 200. god. p.n.e.

Pergam (starogrč. Pérgamon, lat. Pergamum) je antički grad u sjeverozapadnom dijelu Anadolije, nedaleko od današnje Bergame, Turska.Nalazi se na listi mjesta svjetske baštine.

Osnovan je u 3. vijeku p.n.e. kao prijestonica dinastije Atalida, po prepoznatljivivom urbanističkom planu. Zbog geografskog položaja, postao je važan kulturni, naučni i politički centar. Od spomenika iz starogrčkog perioda u gradu, treba spomenuti: pozorište, Gimnaziju na tri terase, veliki oltar, nekropolu sa tumulima, cjevovode pod pritiskom, gradske zidine i svetište Kibele na brdu Kale. Iz tog vremena je Zeusov žrtvenik podignut 180. pne. u slavu zajedničke pobjede Pergama, Rimljana i Rodosa nad sirijskim vladarom Antiohom III.

Pergamska biblioteka (s oko 200.000 svitaka) bila je uz aleksandrijsku, vodeća tokom helenističkog perioda. Otkrili su je njemački arheolozi 1878.-1886. Pergament (pergamena), pisaći materijal dobiven preradom kože ovaca ili koza, je dobio ime upravo prema gradu Pergamu.

Nakon rimskih osvajanja 133. godine p.n.e, Pergamon je postao metropola i bio je glavni grad rimske provincije Azije tokom rimskog carskog perioda. Rimljani su zadržali postojeće strukture iz grčkog perioda, dodajući nove kulturne i imperijalne funkcije. Izgrađene su mnoge važne građevine:

• Asklepijevo svetište, dobro poznati centar za liječenje čiji sveti izvor još uvek teče.
• rimsko pozorište sa jednim od najvećih rimskih amfiteatara;
• akvadukt
• Trajanov hram
• Serapeum.

Tokom bizantijskog perioda, zbog premještanja trgovačkih puteva i političkih centara iz Egejske regije u Konstantinopolj i Istanbul, Pergamon je iz velikog helenističkog i rimskog centra pretvoren u grad srednje veličine.

Osmanlije su gradu dale sve neophodne urbane strukture, kao što su džamije, terme, mostovi, hanovi, natkriveni bazari, osmanske pijace i vodovodni sistemi koji su prekrivali slojeve rimskih i bizantskih naselja.

• 
  Gradske zidine Pergama
• 
  Dionysus-ov hram
• 
  Pergamska agora
• 
  Ostaci Trajanova hrama
• 
  Zeusov žrtvenik iz Pergama, Nacionalni muzej u Berlinu.
• 
  Pogled na Bergamu sa Pergama