Пончык
| Пончык | |
 11 відаў пончыкаў (2010 год) | |
| Іншыя назвы | пампух |
|---|---|
| Тып | піражок |
| Нацыянальная страва | польская |
| Паходжаньне | Польшча |
| Рэгіён | Эўропа |
| Дата зьяўленьня | XVI стагодзьдзе |
| Час прыгатаваньня | гадзіна[1] |
| Асноўны складнік | мука |
| Распаўсюджаныя складнікі | тварог, яйкі, шакаляд, ванілін, разрыхляльнік |
Пончык — смажаны на алеі, круглы піражок.
Найчасьцей пончыкі начыняюць варэньнем і ўзьбітымі вяршкамі, пудынгам і сырам, радзей гарэхамі (віленскія). Таксама іх пасыпаюць цукровай пудрай або цукатамі з апэльсінавай цэдры. Сярод іншага, існавалі бульбяныя пончыкі[1]. Некаторыя пончыкі выпякалі ў духоўцы[2].
Складнікі
[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]Для прыгатаваньня пончыкаў выкарыстоўваюць 500 грамаў тварагу ў брыкеце і 200 грамаў мукі, 2 яйкі і шакаляд, 150 грамаў цукру (або іншы падсалоджвальнік паводле густу) і гарбатную лыжку разрыхляльніка (або соды), а таксама ванілін[2].
Прыгатаваньне
[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]Спачатку зьмешваюць тварог і муку, адно яйка і цукар (або іншы падсалоджвальнік), разрыхляльнік (ці соду) і ванілін. З атрыманага плястычнага цеста фармуюць пончыкі, якія выкладаюць на паргамэнт. Затым пончыкі змазваюць жаўтком з другога яйка і выпякаюць у духоўцы пры +180 °С цягам 25 хвілінаў. Шакаляд растапліваюць у мікрахвалёўцы і акунаюць у яго кожны пончык. Зьверху пончыкі аздабляюць[2].
Мінуўшчына
[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу].jpg)
Прынамсі з XVI стагодзьдзя пончыкі з дражджавога цеста былі вядомыя ў Польшчы. У XVIII стагодзьдзі пончыкі набылі ўсеагульнае пашырэньне за часамі караля Рэчы Паспалітай Аўгуста Саса. Узьнікла польская народная прыкмета: «У таго, хто ня зьесьці гару пончыкаў у Тлусты чацьвер, у сьвіране будзе пуста, а ўраджай на полі зьядуць мышы». У якасьці начыньня звычайна выкарыстоўвалі ружовае варэньне. Пазьней яго сталі замяняць ванільным крэмам і шакаляднай пастай. Таксама пончыкі пачалі начыняць сьлівовым джэмам. Сярод іншага, сталі смажыць заварныя, сырныя і тварожныя пончыкі, як і выпякаць іх у духоўцы[3].
У 1854 годзе Вінцэнта Завадзкая прыводзіла ў сваёй кнізе «Літоўская кухарка» 7 рэцэптаў смажаных пончыкаў, сярод якіх былі: дасканалыя і інакшыя, сяброўскія і дражджавыя завараныя, завараныя без дражджэй і зь яблыкамі[4], а таксама венскія шакалядныя[5].
У ХІХ стагодзьдзі ў ЗША атрымалі пашырэньне пончыкі з адтулінай. Іх сталі пакрываць шакаляднай глазурай і пасыпаць каляровай вобмешкай або цукровай пудрай[6].
Крыніцы
[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]- ^ а б Алесь Белы. Традыцыі народнага хрысьціянства: стравы на Запусты // Канфэрэнцыя каталіцкіх біскупаў у Беларусі, 10 лютага 2010 г. Праверана 17 жніўня 2022 г.
- ^ а б в Настасься Мясаедава. Тварожная выпечка // Партал «Слушна», 30 чэрвеня 2022 г. Праверана 17 жніўня 2022 г.
- ^ Тацяна Юхновіч, Сяргей Юхновіч. Пончык на шчасьце / гал.рэд. Аляксандар Ваюшын // Вельмі смачна : газэта. — Менск: Рэдакцыя газэты «Магазін красвордаў», 20 студзеня 2021. — № 11 (25). — С. 1. — ISSN 2617-8508.
- ^ Вінцэнта Завадзкая. Разьдзел 13. Вафлі, андруты, печыва, смажанае ў масьле альбо тлушчы, рускія бліны і калдуны // Літоўская кухарка. Першая беларуская кулінарная кніга / перакл. Натальля Бабіна, адказн. і дызайн І.В. Рэзько. — Менск: Харвэст, 2013. — С. 419—431. — 432 с. — 1500 ас. — ISBN 978-985-18-1935-1
- ^ Вінцэнта Завадзкая. Разьдзел 14. Салодкая кандытарская здоба, вялікае і малое дэсэртнае печыва, а таксама печыва для шакаляду, кавы і гарбаты // Літоўская кухарка / перакл. Натальля Бабіна. — Менск: Харвэст, 2013. — С. 300. — 432 с.
- ^ Сьвежы выпек у вас дома // ТДА «Дылейка Груп», 2022 г. Праверана 17 жніўня 2022 г.
| Гэта — накід артыкула. Вы можаце дапамагчы Вікіпэдыі, пашырыўшы яго. |