Pune
 Pune | |
|---|---|
 | |
| Alministración | |
| País |  India |
| Estáu federáu | Maharastra |
Division of Maharashtra (en)  | División de Pune (es) |
| Distritu | Pune |
| Tipu d'entidá | ciudá |
| Nome oficial | पुणे (mr) |
| Nome llocal | पुणे (mr) |
| Códigu postal |
411001–411062 |
| Xeografía | |
| Coordenaes | 18°31′10″N 73°51′19″E / 18.51957°N 73.85529°E |
  Pune Pune (India) | |
| Superficie | 710 km² |
| Altitú | 561 m |
| Llenda con | Pimpri-Chinchwad |
| Demografía | |
| Población | 5 945 000 hab. (2016) |
| Porcentaxe | 100% de Pune |
| Densidá | 8373,24 hab/km² |
| Más información | |
| Fundación | 1436 |
| Prefixu telefónicu |
20 |
| Estaya horaria | UTC+05:30 |
| Llocalidaes hermaniaes | |
| pmc.gov.in | |
 | |
Pune ye una ciudá allugada nel oeste del estáu de Maharastra, India. Con una población de 4,6 millones de habs. ye la séptima ciudá más poblada na India, la segunda más grande nel estáu de Maharastra dempués de Bombay y la ciudá más grande de los Ghats Occidentales. Una vegada centru de poder del Imperiu Maratha, la ciudá ta asitiada a 560 metros sobre'l nivel del mar na pandu de Decán, na confluencia de los ríos Mula y Mutha. La ciudá de Pune ye la capital alministrativa del distritu de Puni.
Pune ye conocida por haber esistíu como una ciudá dende l'añu 847. Pune llamábase orixinalmente Punawadi.[1] En 1730, Puni convertir nun centru políticu importante na sede de la Maratha Peshwa, el primer ministru Chhatrapati Bhonsle de Satara (rexente del Imperiu Maratha), y foi mientres esta dómina que se convirtió nel centru de la política india. Dempués de que la ciudá foi amestada a la India británica en 1817, sirvió como un acantonamientu ciudá y como la "capital del monzón" de la Bombay Presidencia hasta la independencia de la India.[2]
Na actualidá, Pune ye conocida poles sos instalaciones educatives y la prosperidá relativa. Pune ye la capital cultural de Maharastra. Pune tuvo fabricación de les industries de vidriu, azucre, y forxar dende'l 1950-60. Cuenta con una creciente interior industrial, cola de la información teunoloxía y les empreses de automoción que tán creando nueves fábriques nel distritu. La ciudá ye conocida poles actividaes culturales, como la música clásica, la espiritualidá, el teatru, el deporte y la lliteratura. Estes actividaes y oportunidaes d'empléu atraen a los inmigrantes y estudiantes de tola India y l'estranxeru, lo que lo convierte nuna ciudá de munches comunidaes y cultures.
Pune clasifícase como una ciudá global tipu Gamma.
Toponimia
[editar | editar la fonte]El nome Pune deriva del sánscritu (Sanskrit) Puṇyanagara "Ciudá de la Virtú". La referencia más antigua a esti nome atopar nuna plancha de cobre (Rashtrakuta Dinastía ) del añu 937, onde s'usa pela ciudá'l nome Punya-Vishaya o Poonak-Vishaya. Nel sieglu XIII, la mesma ye conocida como Kasbe Pune o Punavadi.
Historia
[editar | editar la fonte] | El testu que sigue ye una traducción defeutuosa o incompleta. Si quies collaborar con Wikipedia, busca l'artículu orixinal y ameyora o completa esta traducción. Copia y apega'l siguiente códigu na páxina de discusión del autor: {{subst:Avisu mal traducíu|Pune}} ~~~~ |
Temprana y medieval
[editar | editar la fonte]Plaques de cobre de fecha 858 dC y 868 dC amuesen que, nel sieglu octavu, un asentamientu agricultura conocíu como Punnaka esistió onde Pune ye güei. Les plaques indiquen qu'esta rexón foi gobernada pola dinastía Rashtrakuta. El Pataleshwar escavada na roca complexu del templu foi construyíu mientres esta dómina.
Pune foi parte de la Yadavas Seuna de Devagiri dende'l sieglu novenu hasta l'añu 1327. En 1595, Maloji Raxe Bhosale foi designáu'l jahagirdar de Puni y Supi pol Imperiu mogol. Foi gobernada pol Ahmadnagar Sultanatu hasta que foi anexonada polos mogoles nel sieglu XVII.
Gobiernu Maratha
[editar | editar la fonte]En 1626, Shahaji designáu Rangu Bapuji Dhadphale como alministrador de Pune. Foi unu de los primeros desarrolladores más importantes de la ciudá, supervisando la construcción de les Peths en Pune: Kasba Peth, Somwar Peth, Raviwar Peth y Shaniwar Peth. Dempués de la destrucción de la ciudá en redaes pola dinastía de Adil Shahi en 1630, y nuevamente dende 1636 hasta 1647, Dadu Kondadev Kulkarni, un oficial militar y alministrativu de Shahaji Bhosale, supervisó la remodelación y construcción de la zona. Él estabilizó'l sistema d'ingresos de Puni y los barrios de Maval al oeste de la ciudá. Amás, desenvolvió métodos eficaces pa controlar los conflictos y faer cumplir la llei y l'orde. La construcción empezó pal palaciu de Lal Mahal, como fíu de Shahaji Shivaji foi a vivir ellí cola so madre Jijabai. La construcción de Lal Mahal foi termináu en 1640. Jijabai dizse qu'encargó la construcción del templu Kasba Ganapati sí mesma. L'ídolu de Ganesha consagraos nesti templu ye consideráu como la deidá que preside, gramadevata, de la ciudá.[3]
Shivaji Raxe foi coronáu Chhatrapati en 1674, fundando asina l'Imperiu Maratha. Él supervisó un mayor desenvolvimientu en Puni, incluyendo la construcción de la Guruwar, Somwar, Ganesh y Ghorpade Peths. Shivaji Maharaj afaláu'l desenvolvimientu de represas en Parvati y Kondhwa rexones de Pune pa fines agrícoles. Pune y pueblos de la contorna dempués apurrió mano d'obra pa los esfuercios de Shivaji pa construyir un exércitu mientres el periodu de 1645 a 1680. Ente 1660 y 1670 la ciudá foi prindada por Mughal Xeneral Shahista Khan, pero foi recapturado polos Marathas en 1670 tres la batalla de Sinhagad. Mientres el llargu conflictu de 27 años ente los Marathas y Mughals, la ciudá foi ocupada por Aurangzeb dende 1703 hasta 1705, y mientres esti tiempu'l nome de la ciudá foi camudáu a "Muhiyabad". Dos años más tarde, los Marathas recapturaron la fortaleza de Sinhagad y más tarde, la ciudá de Pune de los mogoles como se fixera en 1670.
Regla Peshwa
[editar | editar la fonte]En 1720, Baji Rayo I foi nomáu Peshwa (ministru) del Imperiu Maratha, gobernáu por Chattrapati Shahu. [4] Él escoyó Puni como la so base y empezó la construcción de Shaniwar Wada nes veres del Mutha. La construcción completar en 1730, marcando l'empiezu de la era del control Peshwa de la ciudá. El patrociniu de los Peshwas dio llugar a la construcción de munchos templos y pontes de la ciudá, como'l Lakdi Pul y los templos de Parvati Hill. Bajirao Peshwa tamién construyó un acueductu soterrañu pa traer agua dende'l llagu de Katraj hasta Shaniwar Wada.L'acueductu sigue operativu. Pune espolletó como una ciudá mientres el reináu de Nanasaheb Peshwe. Desenvolvió Saras Baug, Heera Baug (que son xardinos famosos de la ciudá), Parvati (una llomba con templos percima) y nuevos llocalidaes comerciales y residenciales. Los Peths en Puni como Sadashiv Peth, Narayan Peth, Rasta Peth y Nana Peth desenvolver nesta dómina. Los Peshwas entró en decadencia dempués de la so derrota na Batalla de Panipat (1761). En 1802, Pune foi prindáu por Yashwantrao Holkar na Batalla de Poona, direutamente bastiando la Segunda Guerra Anglu-Maratha de 1803-1805.
El Gobiernu Británicu
[editar | editar la fonte]La tercer guerra anglu-maratha españó ente los Marathas y el Reinu de Gran Bretaña en 1817. Los Peshwas fueron ganaos na batalla de Khadki (entós trescribe como Kirkee), el 5 de payares cerca de Poona (como los ingleses llamar), y la ciudá foi prindada polos británicos.[5] La ciudá foi puesta so l'alministración de la presidencia de Bombay, y los británicos construyeron un exércitu grande na zona d'acantonamientu de Puni, al este de la ciudá (anguaño utilizáu pol exércitu indiu). La Municipalidá de Pune foi establecida en 1858. Navi Peth, Ganj Peth y Mahatma Phule Peth fueron desenvueltos mientres el dominiu británicu.
Pune foi un centru importante nos movimientos de reforma social y relixosa del sieglu 19. Prominentes reformadores sociales y los lluchadores pola llibertá vivieron equí, incluyendo Bal Gangadhar Tilak, Vitthal Ramji Shinde, Dhondo Keshav Karve y Mahatma Phule Jyotirao. Amás, mientres 1902, Vinaiak Dámodar Savarkar moró en Puni cuando se matriculó en Fergusson Colexu pa estudiar.
A finales de 1896, Poona (Puni) sufrió la peste bubónica, y a la fin de febreru de 1897, la epidemia taba nel so apoxéu, con una tasa de mortalidad dos vegaes la norma, y la metá de la población fuxó de la ciudá. Un Comité Especial de la Peste foi formáu so la presidencia del W.C. Rand, un oficial de Servicios Civiles d'India. Traxo tropes pa faer frente a la emerxencia. Anque estes midíes son impopulares, la epidemia taba baxu control en mayu. El 22 de xunu de 1897, mientres la celebración del xubiléu de diamante de la coronación de Reina Victoria, Rand y el so escolta militar fueron asesinaos. Los hermanos Chapekar y dos cómplices fueron condergaos y aforcaos.
Poona (Puni) ocupa un llugar prominente acomuñáu cola llucha pola independencia de la India. Nel periodu 1875 y 1910, la ciudá foi un importante centru de les reformes y el baturiciu social, dirixíu por Mahatma Jyotirao Phule, Gopal Krishna Gokhale y Bal Gangadhar Tilak, según feminista Tarabai Shinde. Ellos esixeron l'abolición de les castes prexuicios, la igualdá de derechos pa les muyeres, l'harmonía ente les comunidaes hindú y musulmán, meyores escueles pa los probes, y la independencia completa de Gran Bretaña.[6] Mohandas Gandhi foi encarceláu en Yerwada Carcel Central de la ciudá delles vegaes y puestu baxu arrestu domiciliariu nel Palaciu del Aga Khan en 1942-44, onde tantu la so esposa Kasturba Gandhi como ayudante Mahadev Desai morrió.
Independencia
[editar | editar la fonte]Dempués de la independencia de la India en 1947 de Gran Bretaña, Poona (Puni) vi un montón de desenvolvimientu, tales como l'establecimientu de l'Academia de Defensa Nacional (India) en Khadakwasla y National Chemical Laboratory en Pashan. Pune ye la sede del Comandu Sur (India) del Exércitu indiu.[7] El desenvolvimientu industrial empecipiar na década de 1950 y 60 de Hadapsar, Bhosari, Pimpri y Parvati.[8] Telco (agora Tata Motors) empecipió les sos operaciones en 1961, lo que dio un gran impulsu al sector del automóvil.
En xunetu de 1961, les preses de Panshet y Khadakwasla rompiéronse y les sos agües anubrieron la ciudá, destruyendo la mayor parte de les seiciones más antigües de la ciudá, lo que facilita la introducción de los modernos conceutos de planificación urbana y el desenvolvimientu de partes de Pune. La economía de la ciudá foi testigu d'una puxanza nos sectores de la construcción y la manufactura. En 1966, la ciudá espandiérase en toes direiciones.[8]
En 1990 Pune empezó a atraer capital estranxeru, sobremanera na informática y les industries d'inxeniería, nueves empreses como floricultura y procesamientu d'alimentos empezó a echar raigaños na ciudá y contorna. En 1998, los trabayos de seis carriles Mumbai-Pune autopista empezó, l'autopista completar en 2001.[9] Industries de teunoloxía informática d'estableciéronse en Aundh(Puni), Hinjawadi y Nagar Road. En 2008, Commonwealth Youth Games llevar a cabu en Puni, qu'afaló'l desenvolvimientu adicional na rexón noroeste de la ciudá.[10]
En xunetu de 2009, la primer muerte de la India por cuenta de H1 N1 asocedió en Pune. Más tarde, la ciudá convertir nun epicentru del gripe porcín por cuenta de la gran cantidá de casos de H1 N1 .[11]
El 13 de febreru de 2010, Pune esperimentó una esplosión d'una bomba nel German Bakery en Koregaon Park barriu nel llau este de Puni, matando a 17 y mancando a 60.[12][13] La esplosión foi la primer vegada no que yera hasta entós la redolada relativamente seguro de Pune.[14]
Xeografía
[editar | editar la fonte]Pune atopar a 560 m (1.840 pies) sobre'l nivel del mar, na marxe occidental del pandu de Deccan. Ta asitiáu nel llau de sotaventu del cordal Sahyadri, que forma una barrera dende'l mar Arábigu. Ye una ciudá montascosa, cola so llomba más alta, Vetal Hill, van xubir 800 m (2.600 pies) sobre'l nivel del mar. Pela rodiada de la ciudá, el fuerte Sinhagad atopar a una altitú de 1300 m.
Centru de Puni atópase na confluencia de los ríos Mula y Mutha. El ríu Pavana y ríos Indrayani, afluentes del ríu Bhima, percorrer la zona norte del área metropolitana de Pune.
Clima
[editar | editar la fonte]Pune tien un clima tropical húmedu y secu, con temperatures medies que bazcuyen ente los 20 y 28 ° C (68 a 82 ° F). Pune esperimenta trés estaciones: branu, les agües y l'iviernu. Los meses de branu son xeneralmente de marzu a mayu, con temperatures máximes ente 30 y 38 ° C (86 a 100 ° F). El mes más calorosu ye abril en Pune. Anque'l branu nun termina hasta mayu, la ciudá recibe de cutiu fuertes bastiazos en mayu (y el mugor sigue siendo alta). Inclusive mientres los meses más calorosos, les nueches son xeneralmente fresques por cuenta de la gran altitú de Pune. La temperatura más alto rexistrada foi de 43.3 ° C (109.9 ° F) el 30 d'abril de 1897.[15]
Les Agües reparar a partir de xunu y estiéndense hasta ochobre, con precipitaciones moderaes y temperatures que van de 10 a 28 ° C (50 a 82 ° F). La mayoría de los 722 mm (28,4 pulgaes) de precipitación añal na ciudá asocede ente xunu y setiembre, y xunetu ye'l mes más lluviosu del añu. Les pedriscaes tamién son comunes nesta rexón.
L'iviernu empieza en payares. Payaressobremanera, conozse como'l Fríu Rosy (Marathi: गुलाबी थंडी). La temperatura bazcuya mientres el día alredor de 28 ° C (82 ° F), ente que la temperatura nocherniego sía menos de 10 ° C (50 ° F) mientres la mayor parte d'avientu y xineru, de cutiu cayendo a 5-6 ° C (41 a 43 ° F). La temperatura más baxo enxamás rexistrada foi de 1.7 ° C el 17 de xineru de 1935.[16]
 Parámetros climáticos permediu de Pune 
| |||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Mes | Xin | Feb | Mar | Abr | May | Xun | Xnt | Ago | Set | Och | Pay | Avi | añal |
| Temperatura máxima media (°C) | 27.0 | 30.9 | 35.4 | 37.7 | 36.9 | 31.7 | 28.4 | 27.4 | 29.4 | 31.4 | 30.1 | 28.9 | 31.3 |
| Temperatura mínima media (°C) | 8.0 | 12.1 | 15.8 | 19.9 | 22.4 | 22.9 | 22.2 | 21.6 | 20.8 | 18.5 | 12.4 | 9.5 | 17.2 |
| Precipitación total (mm) | 0 | 3 | 2 | 11 | 40 | 138 | 163 | 129 | 155 | 68 | 28 | 4 | 741 |
| Díes de precipitaciones (≥ 1 mm) | 0.1 | 0.3 | 0.3 | 1.1 | 3.3 | 10.9 | 17.0 | 16.2 | 10.9 | 5.0 | 2.4 | 0.3 | 67.8 |
| Hores de sol | 291.4 | 282.8 | 300.7 | 303.0 | 316.2 | 186.0 | 120.9 | 111.6 | 177.0 | 248.0 | 270.0 | 288.3 | 2895.9 |
| Fonte: HKO | |||||||||||||
Demografía
[editar | editar la fonte]Según el Censu 2011 de la estimación de la India, la población de la aglomeración urbana de Pune ye alredor de 5.018.688.[17] Esto inclúi les ciudaes de Khadki, Pimpri Chinchwad y Dehu. La crecedera nos sectores de software y la educación dio llugar a una arribación de mano d'obra especializada de tola India. La población de la aglomeración urbana envalorar n'alredor de 4.485.000 en 2005.[18] La población inmigrante aumentó de 43.900 en 2001 a 88.200 en 2005.[19] Según la Corporación Municipal de Puni, 40% de la población vivía en tugurios en 2001.[20] El fuerte aumentu de la década de 1991-2001 puede atribuyise a l'absorción de 38 pueblos na ciudá.[21] La tasa d'alfabetización ye d'alredor del 81%.[22]
El maratí ye l'idioma oficial y el más faláu, mientres l'hindi, l'inglés y el marwari entiéndense y fálense llargamente. Pune tien una gran influencia maratí yá que yera'l bastión del Imperiu Maratha. Pune ye una de les ciudaes de la India con mayoría de población hindú con 70% de los hindús. Centru de Pune tien mayoría de brahmanes. Pune tamién tien una bona población musulmana y cristiana.
El hinduismu, l'islam, el budismu y el xainismu son cuatro relixones principales. Población principal de Puni atópase na categoría d'edá 15-59 años. Alredor del 11% de la población tien menos de 6 años d'edá.
Relixón
[editar | editar la fonte]El hinduismu ye la relixón dominante en Puni anque munches ilesies, mezquites, gurudwaras,[23] viharas budistes, templos yainas y otros edificios relixosos atópase en tola ciudá.[24] Les comunidaes más prominentes inclúin marathes, majars, malí, brahmanes, marwaris, yainas, panyabíes y sindis, xunto coles comunidaes llocales. El templu de Parvati, asitiáu na llomba Parvati, ye consideráu unu de los templos más importantes de la ciudá. El templu más visitáu ye probablemente'l Templu Chaturshringi, asitiáu na fastera d'una llomba, nel noroeste de la ciudá. Mientres Navratri (una gran fiesta de la ciudá), hai una procesión grande a esti templu y los adoradores axúntense de tol país a orar equí. El dios que preside la ciudá de Pune ye la Kasba Ganpati, que'l so templu atópase en Kasba Peth nel centru de Pune. Sarasbaug Ganpati ye tamién una señal prominente de Pune.
Referencies
[editar | editar la fonte]- ↑ «Pune History – Origin & History of Pune – History of Puna India – History of Pune City». Pune.org.uk. Consultáu'l 16 de xunetu de 2010. (enllaz rotu disponible n'Internet Archive; ver l'[https://www.pune.org.uk/history.html Pune History – Origin & History of Pune – History of Puna India – History of Pune City». Pune.org.uk. Consultáu'l 16 de xunetu de 2010. historial] y la [https://www.pune.org.uk/history.html Pune History – Origin & History of Pune – History of Puna India – History of Pune City». Pune.org.uk. Consultáu'l 16 de xunetu de 2010. última versión]).
- ↑ «History of The Southern Command». Consultáu'l 4 de xineru de 2010.| https://indianarmy.nic.in/Site/FormTemplete/frmTempSimpleWithEightPara.aspx?MnId=Sg+FqEGS1Bo=&ParentID=Y11bXvHH2Ok=&flag=p}}
- ↑ «Monuments in Pune». Pune district administration. Archiváu dende l'orixinal, el 25 de marzu de 2008. Consultáu'l 4 d'abril de 2008.
- ↑ «पुणे जिल्हा ऐतिहासिक महत्त्वाचे». https://www.manase.org/maharashtra.php?mid=68. Maharastra Navnirman Sena. Archiváu dende l'orixinal, el 2014-05-15. Consultáu'l 24 d'ochobre de 2009.
- ↑ . Centre for Modeling and Simulation (University of Pune). Consultáu'l 10 de payares de 2008.
- ↑ Ramachandra Guha, "The Other Lliberal Light," New Republic 22 June 2012
- ↑ «Southern Command in India».
- ↑ 8,0 8,1 «Historical Events in Pune». https://pune.gov.in. NIC – District-Pune. Archiváu dende l'orixinal, el 13 de xunu de 2008. Consultáu'l 29 d'ochobre de 2009.
- ↑ «The Mumbai-Pune expressway». The Financial Express. Consultáu'l 29 d'ochobre de 2009. (enllaz rotu disponible n'Internet Archive; ver l'[https://www.financialexpress.com/old/fe/daily/20000730/fec30031.html The Mumbai-Pune expressway». The Financial Express. Consultáu'l 29 d'ochobre de 2009. historial] y la [https://www.financialexpress.com/old/fe/daily/20000730/fec30031.html The Mumbai-Pune expressway». The Financial Express. Consultáu'l 29 d'ochobre de 2009. última versión]).
- ↑ «Pune to get piped compressed natural gas before CYG». The Punekar. Consultáu'l 29 d'ochobre de 2009.| https://punekar.in/site/2008/09/17/pune-to-get-piped-compressed-natural-gas-before-cyg/}}
- ↑ «Latest News: Swine Flu in India». news.rediff.com. Consultáu'l 2 de mayu de 2010.
- ↑ Harmeet Singh (13 de febreru de 2010). Eight killed in India restaurant blast. CNN. Archivado del original el 2010-02-16. https://web.archive.org/web/20100216130642/https://edition.cnn.com/2010/WORLD/asiapcf/02/13/india.explosion/index.html. Consultáu'l 14 de febreru de 2010.
- ↑ PTI (13 de febreru de 2010). «9 killed, 40 injured in Pune bomb blast». The Hindu (Chennai, India). Archivado del original el 2010-07-29. https://web.archive.org/web/20100729111011/https://beta.thehindu.com/news/national/article106209.ece?homepage=true. Consultáu'l 14 de febreru de 2010.
- ↑ Sakaal news service (14 de febreru de 2010). «पुण्यावर दहशतवादी हल्ला; नऊ ठार, ५७ जखमी» (marathi). sSakal.com. Consultáu'l 14 de febreru de 2010.
- ↑ «City sweats as mercury hits season's high». The Times of India. 17 d'abril de 2003. https://timesofindia.indiatimes.com/articleshow/43607013.cms. Consultáu'l 10 de mayu de 2008.
- ↑ «Brrr... it's almost March, and Pune's shivering!». The Times of India. 23 de febreru de 2005. https://timesofindia.indiatimes.com/articleshow/1029115.cms. Consultáu'l 10 de mayu de 2008.
- ↑ «Table 7.2.11». mospi.gov.in. Consultáu'l 23 de xunu de 2008. (enllaz rotu disponible n'Internet Archive; ver l'https://mospi.gov.in/comenv2000tab7.2.11.htm historial y la https://mospi.gov.in/comenv2000tab7.2.11.htm última versión).
- ↑ «Demographics of Pune». Punepages.com. Consultáu'l 16 de xunetu de 2010.
- ↑ «Pune's GDP at Rs 46,000 is 50 pc higher than India's». The Indian Express (28 de xunetu de 2006). Archiváu dende l'orixinal, el 30 de payares de 2015. Consultáu'l 24 de marzu de 2007.
- ↑ «Annexure I». Fire Hazards Response and Mitigation Plan. Pune Municipal Corporation. Archiváu dende l'orixinal, el 30 de payares de 2015. Consultáu'l 29 de xunu de 2012.
- ↑ «Revised Action Plan for Control of Air Pollution in Pune». Census of India, Government of India (2001). Maharastra Pollution Control Board. Archiváu dende l'orixinal, el 2009-02-26. Consultáu'l 29 d'avientu de 2008.
- ↑ «Pune to become 7th metro city in India: Assocham – Economy and Politics». livemint.com (30 d'ochobre de 2008). Consultáu'l 26 de marzu de 2011.
- ↑ Un gurudwara ye una casa onde'l primer gurú, Gurú Nanak, quedar mientres el so viaxe a La Meca.
- ↑ «Pune Religions». Consultáu'l 14 de payares de 2010.
