Neopaganismu
| Neopaganismu | |
|---|---|
| movimientu relixosu nuevu, relixón y cosmovisión | |
 | |
 |
El neopaganismu ye'l conxuntu de movimientos espirituales modernos inspiraos en diverses formes de relixosidá politeísta anteriores al cristianismu, de cutiu empareyáu con una interpretación relixosa de la ecoloxía moderna. Esti movimientu puede estremase en cuatro grandes ámbitos: la bruxería tradicional, la wicca y tradiciones derivaes, los sincretismos y, finalmente, diversos tipos de reconstruccionismu neopagano.
Envalórase qu'anguaño nel mundu hai aproximao un millón de neopaganos.[1]
Wicca
[editar | editar la fonte]La Wicca foi fundada pol autor y ocultista inglés Gerald Gardner mientres los años 1950.[2] Nos sos llibros, Gardner aseguraba ser empecipiáu nun conventículo secretu por bruxes britániques, que supuestamente calteníen el cultu heredáu d'una "antigua relixón" tres sieglos de persecución per parte de delles ilesies cristianes, especialmente la Ilesia católica y les protestantes.
La teoloxía de la Wicca gardneriana puede definise como un biteísmu, qu'integra dos divinidad principales arquetípicas de la bruxería europea. La Diosa o la Señora (espresión divinizada del principiu femenín, y diosa de les bruxes) y el Dios o'l Señor (dios cornín, inspiráu nos antiguos dioses de la caza, particularmente el Cernunnos célticu y demonizado pola Ilesia católica). Sicasí, hai tradiciones monoteistas de diosa femenina, como la Wicca Diánica.
El so símbolu principal ye la estrella de cinco puntes dientro d'un círculu llamáu pentáculo.
Bruxería Tradicional
[editar | editar la fonte]Delles tradiciones de bruxería de cutiu se autodenominan bruxería tradicional pa indicar que difieren de la Wicca y nun comparten oríxenes históricos cola mesma.
La bruxería tradicional, cuando nun se refier a les tradiciones específiques (Clan de Tubal Caín,[3] Cultus Sabbati,[4] Anderson Feri[5]) ye un términu qu'inclúi diverses tradiciones de la bruxería dalgunes basaes na "cultura" (spaecrafte, seidr, bruxería llatinoamericana, streghoneria) y otres basaes na práutica (hedgewitchery, greenwitchery, kitchenwitchery). A lo último, otres son tradiciones úniques y personales pal individuu.
Hai diverses semeyances ente tradiciones de bruxería tradicional; ente elles podemos citar: tratar con espíritus y elementos de la naturaleza, rindir cultu a los antepasaos, creencia nel animismu, y un usu de la maxa popular (la maxa baxo) en cuenta de l'alta maxa. Los bruxos tradicionales basen les sos práutiques en cantares, esconxuros, balaes, supersticiones, coleiciones de tradición oral y práutiques de bruxería y rituales documentaos.[6]
Estes tradiciones prescinden de dellos elementos carauterísticos de Wicca, como la Rede y la llei de la triplicidad. Nel ámbitu de la Ética, reconocen que pue ser ambigua dependiendo de cada situación, y faen fincapié en que l'individuu tien d'asumir la responsabilidá de les sos aiciones.[7]
Reconstruccionismos
[editar | editar la fonte]Denominar «reconstruccionismos» aquelles formes de neopaganismu qu'aspiren a una recuperación de relixones antigües de la humanidá, particularmente les d'Europa, Oriente Mediu y Exiptu. Destaquen principalmente Asatrú (reconstruccionismu nórdicu o xermánicu), el politeísmu helénicu, la relixón romana,[8] el druidismu (celta),[9] la mitoloxía guanche nes Islles Canaries (España),[10] les relixones precristianes de los países bálticos como la Romuva (Lituania)[11] o Dievturība (Letonia),[12] el tengrismu (monoteísmu húngaru-altaico) y distintes formes de neochamanismu, según, en menor midida, los cultos a Mitra y a deidaes exipcies de la dómina faraónica.
Los siguidores de cada unu de los distintos reconstruccionismos suelen axuntase (polo xeneral de manera separada) en grandes festivales añales onde se visten d'alcuerdu a la dómina histórica qu'intenten alicar y realicen distintos rituales inspiraos naquelles tradiciones, anque suelen evitar los aspeutos más crueles y sangrientos de les mesmes, como los sacrificios. Dende 1998 esiste un Congresu Mundial de Relixones Étniques,[13] que la so sede central atópase en Lituania.
Cosmoloxía
[editar | editar la fonte] | Esti artículu o seición necesita referencies qu'apaezan nuna publicación acreitada, como revistes especializaes, monografíes, prensa diaria o páxines d'Internet fiables. |
La cosmoloxía ye unu de los puntos d'alcuentru ente delles relixones neopaganas.
Falando de la creación nel ámbitu paganu, remanez la diferencia en rellación a los cultos xudíos y cristianos. La creación nun tien un entamu precisu, como pa poder parar una vuelta dafechu, sinón qu'en realidá nun ta concluyida, porque la creación ye un actu, un fechu constante y perenne nel universu. La creación pagana, por tanto, correspuende a un procesu de desenvolvimientu natural, cambéu, mutación y evolución de la esistencia. Esti procesu ye causáu por un dios, pero non aniciáu, porque ye un mecanismu deriváu de la emancipación mesma de la divinidá nel mundu, y de la so manifestación.
El motor que causa la nacencia, la crecedera y la muerte de les coses, o bien los eternos ciclos de la vida, ye l'espíritu divín mesmu, permanente nel cosmos. Son les divinidaes que tán nel universu, les que lo afiguren, modelen y modifiquen, otorgando la vida. Los dioses son conceutos, xunto a les fuercies creaes, que faen que la materia amiéstese y forme toles coses qu'esisten na naturaleza. Ellos son perceptibles nel mundu que l'home habita.
La fuercia creativo identifícase, nesta óptica, cola naturaleza mesma, el vehículu al traviés del cual cumplir el misteriu divín de la vida, carauterizada pol eternu movimientu cíclicu, nel cual les fuercies místiques refórmense, anueven y reencarnan de cutio.
La visión de la wicca ye bien similar a lo descrito, anque funde los sos propios raigaños nel dualismu: el principiu que emana del cosmos y anima la creación nun ye únicu, sinón dual. El Dios y la Diosa, que representen el principiu masculín y el femenín, personifiquen les dos fuercies cósmiques que la so alternanza —n'eternu intercambiu— da orixe a la esistencia y ye base de toles coses. Según esta idea d'unión mística, les rellaciones sexuales ente home y muyer son sagraes porque respeten el procesu infinitu de manifestación de la divinidá nel mundu.
Sicasí, la cosmoloxía del neopaganismu intenta dar una esplicación a lo qu'esiste antes del orixe de too: antes de la creación taba'l caos, llamáu de distintes formes según les relixones, y nel caos taba presente una identidá primordial inactiva y eterna: la divinidá.
La creación tuvo entamu cuando la divinidá pasó d'un estáu d'inactividá a otru, que se manifestó como una lluz na escuridá infinita, una enerxía cósmica.
Esta enerxía nun creó, nel sentíu lliteral del términu, pero empezó a poner n'orde al interior del caos, empezó a determinar el so espíritu, dar forma a la materia inanimao, dándo-y harmonía, ordenar.
Lliturxa
[editar | editar la fonte]Los sistemes rituales neopaganos estremar d'una tradición a otra. Esiste inda un filo conductor que pasa al traviés del contautu cola naturaleza. La mayor parte de los ritos envolubren la presencia d'elementos y símbolos naturales. Otros rellaciónense col pentáculo. Nos rituales utilicen piedres, cristales, agua, sales, flores y símbolos. Los elementos naturales son consideraos catalizadores del contautu ente'l mundu divín y el mundu humanu. Los neopaganos creen que la meyor manera de tar en contautu colos dioses ye vivir y meditar nel universu qu'ellos enllenen.
Los llugares naturales son, na situación actual que ve una escasa presencia de templos estables, les meyores zones nes cualos puedan celebrase los ritos, práutiques y misterios divinos.
Na wicquesobremanera, esiste una lliturxa bastante codificada que preve l'usu d'una serie d'oxetos llitúrxicos precisos nun ritual anque ye practicáu por toles diverses "tradiciones wiccanas" y nos "covens". El ritual preve la presencia d'elementos como, por casu, el boline, el athame, el mota y el calderu.
Cada tradición preve la celebración de la unión matrimonial relixosa enfrente d'un sacerdote. Los rituales, amás, esta vegada diversificar na corriente neopagana: na wicca hai un ritual llamáu «atadura de manes», que preve, como se deduz al traviés del nome, que les manes de los maríos tán xuníes nun llazu pa formar un nuedu. Esta práutica matrimonial ye en realidá bien antigua, y representa a otros grupos tanto neopaganos como wiccanos.
Xeneralmente nun hai prexuicios sexuales, hai matrimonios heterosexuales y homosexuales. En delles tradiciones o grupos el legáu espiritual anuévase cada añu y puede escoyese si siguir cola mesma pareya (anovar el matrimoniu) o divorciase.
Otros rituales comunes, que tienden a abrazase col pasu del tiempu, aportando nuna lliturxa codificada como la misa cristiana, esisten una serie de rituales non codificados o simples espresiones de fe que cada paganu desenvuelve tres los murios domésticos. La devoción personal preve l'usu d'un altar sobre'l cual pónense iconos de la divinidá y ufiertar inciensu, agua, fruta. Cerca del altar, que puede ser comoquier y dimensión, el celebrante reza, medita y recita oraciones como símbolu de devoción a los dioses.
Ética y moral
[editar | editar la fonte]Toles relixones neopaganas tienen de mancomún un sentíu éticu similar, que pon l'acentu sobre'l respetu a la naturaleza.
La naturaleza no referente a lo sagrao, ye respetada güei na so forma y espresión. Respetu pola naturaleza ye un respetu ecolóxicu yá qu'en munches tradiciones la Diosa Madre ye identificada cola mesma naturaleza.
El neopaganismu en caúna de les sos formes reconoz el rol central de la naturaleza nel procesu que portó l'home a envolubrase, a conocer el mundu, a desenvolver les sos peculiaridaes, a afayar cuál ye la guapura de la esistencia.
Amás del respetu al ecoloxismu, respetu a la naturaleza significa respetu de los seres naturales de cada home y de cada criatura: cada unu ye respetáu y valorizado por eso que ye, pol so yo; cada unu ye divín na so particularidá. Esto ta so la llinia de la naturaleza múltiple y multicolor de la vida.
El neopaganismu ufierta, poro, una significativa ética social, que dexa al home vivir respetando totalmente al próximu, esti respetu traducir en respetu a cualquier diferencia. La enseñanza pagana encóntase, por tanto, en preceptos que pueden ser fácilmente traducíos como regles de vida cotidiana en particular nel campu ecolóxicu y nel campu social; simples regles étiques d'aproximamientu a la cotidianidá que dexa la realización d'una harmonía que sorraya'l legáu del home col mundu, col próximu y cola tierra.
Carauterístiques doctrinales
[editar | editar la fonte]Como pola ética, anque la doctrina de delles formes de neopaganismu son bien similares. Esencialmente toles relixones neopaganas encontar nuna serie de principios.
El más relevante ye la ciclicidad: a diferencia de les relixones abrahámiques y de les relixones iranines, nes que'l tiempu ye concebíu como una llinia recta na que se fai la voluntá de Dios que va conducir a la persona escontra'l xuiciu final, nel neopaganismu (como nel hinduismu) el tiempu ye concebíu como un procesu circular.
Esta concepción cíclica ye perceptible poles más curties espresiones de tiempu de les grandes yeres. La mesma vida de güei, polos creyentes neopaganos, ye circular: traviesa tres fases, la nacencia, la crecedera y la vieyera. La muerte ye vista como un pasu d'un círculu a otru, cosa cola que termina la edá senil y pon fin a la vida biolóxica, dando llugar a un nuevu periodu de vida, análogu al precedente.
La vida dempués de la muerte ye un conceutu de renacencia, en realidá, un pasu d'una vida a la otra. Nel neopaganismu ye vista como un futuru natural, necesariu al verificase de la rexeneración de la vida, al nuevu de la esistencia.
Ye a partir d'esta concepción cíclica que, resumides cuentes, ye común en toles relixones indoeuropees, que les corrientes neopaganas asimilaron el conceutu de reencarnación, ente que nun tuviera presente yá na forma antica de la relixón. La reencarnación ye común en práuticamente toles relixones neopaganas (anque porque ye un tratu distintivu del sistema internu de tradiciones indoeuropees; sicasí, en relixones como'l druidismu el conceutu yera yá individual na forma arcaica, nes otres relixones neopaganas nun taba presente, o a lo menos yera una creencia espublizada namái ente los órdenes sacerdotales, empecipiaos nos más altos misterios. Efeutivamente, el mitu kemético de la muerte y la resurrección del dios Osiris opera nun contestu que podría ser consideráu allegáu a esi de la reencarnación puramente dicha.
La tolerancia ye'l tercer elementu clave de les enseñances neopaganas: ye espresada firmemente la multiplicidá de vides que podríen conducir a la comprensión de lo divino y, por tanto, cada relixón ye considerada válida y xustificada.
Cada cual puede siguir la carrera espiritual que siente más cercana a les sos esixencies, sía de raigaños indoeuropeos o abrahámiques. La intolerancia ye vista como una dexeneración de la moral, una incapacidá de percibir la esistencia como eso que ye, carauterizada por unos múltiples puntos de vista, toos válidos y respetables, yá que nengún conoz la verdá absoluta.
Nesta óptica, el neopaganismu oponer a la intolerancia de les relixones abrahámiques les cualos considérense detentorias de la verdá única o, siquier, na so parte estremista. Nel universu neopagano hai munches concepciones y caúna tien una variedá de la mesma verdá: cada unu puede creer na mesma verdá. Lo importante ye nun faer mal a naide y nun imponer les mesmes idees a los otros. Na doctrina pagana nun esiste la contraposición bien-mal, yá que son conceutos de la mente humana.
El bien y el mal, en realidá, nun esisten, porque ye la mesma persona quien tiende a etiquetar les coses creaes como positives o negatives. D'esto nun naz un códiz de comportamientu a priori, basáu sobre una moral qu'establez lo que ye bonu y lo que ye malu, más bien, una ética colectivo y cooperativo, garantía de la bona sociedá, basada fundamentalmente sobre los principios morales de l'aceptación de les diferencies y respetu a la naturaleza.
Anque la ética neopaganista ye natural nun conderga lo que so esi criteriu conderga les relixones abrahámiques. El sexu llibre, la homosexualidá y el progresu científicu (anque les relixones abrahámiques nun s'oponen a esti postreru) nun son vistos como una impiedad o violaciones de la naturaleza, la ciencia ye vista como un mediu al traviés del cual pueden conocese les lleis que gobiernen el cosmos.
Maxa y esoterismu
[editar | editar la fonte]El neopaganismu apaez como una relixón llena de significaos ocultos y misteriosos. El simbolismu ye un componente esencial. Detrás d'una fachada que pueda paecer simple y fácilmente interpelable, despíntase, pa los sos siguidores, un significáu místico y fondo.
Ye esti enclín de tipu esotéricu, qu'estrema les relixones neopaganas del cristianismu y del mundu abrahámico polo xeneral. Estes últimes relixones, ello ye que son esotériques, tendiendo a non enfatizar los significaos fondo y filosóficu de la teoloxía.
El neopaganismu ye mayoritariamente esotéricu porque propón a los sos fieles un alcuentru direutu cola dimensión oculta de la naturaleza, enfatizando el significáu estáticu y sorrayando la emanación del poder divín que destaca la transcendencia. D'esta idea d'interaición direuta ente la persona y lo divino, el neopaganismu basa tolos sos rituales na divinidá de la naturaleza, ricos en devociones votivas y elementos práuticos, ensin escaecer los elementos meditativos.
Delles corrientes neopaganas, pero en particular la wicca, adopten la maxa como elementu de la doctrina. Les práutiques máxiques nun son inda mayoritaries, pero utilícense como elementu ritual qu'enría la enerxía cósmica pa favorecer el contautu coles fuercies divines. La práutica máxica puede utilizase pa guarecer, como nel xamanismu. Na wicca la maxa ta suxeta a la "llei de trés", pola cual los prauticantes tienen d'abstenese de faer mal cola maxa porque van recibir el mal multiplicáu por trés. Na bruxería tradicional esi sentíu éticu nun ta presente.
N'otres relixones nes cualos ta incluyíu'l conceutu de maxa, como'l druidismu, ye considerada namái como daqué de los órdenes sacerdotales de les druíes; paralelamente, la mayor parte de les relixones neopaganassobremanera'l kemetismu, dodecateísmu romanismu y Ásatrú nun consideren la maxa como parte central de la so propia doctrina y, poro, los sos fieles prauticar de forma personal al marxe de los rituales coleutivos.
Fiestes
[editar | editar la fonte]Los díes consideraos sagraos poles relixones paganes son munchos, inda hai fiestes que tolos paganos celebren nel mundu, indiferentemente de la tradición a la que pertenecen: son el sabbat y l'esbat.
Estos postreros, sobremanera, que verdaderamente son propios de les fiestes de los rituales, teniendo una vuelta al mes polos wiccanos. Celebraos a la fin de cada mes llunar, hai trece tipos distintos. Como tán basaos nel mes llunar, nunca cayen nel mesmu día. El sistema de los sabbat basar nel mecanismu de rotación del Sol alredor de la Tierra, son fiestes que celebren la sacralidad de los solsticios y de los equinoccios, consideraos eventos astronómicos con una mística mesma particular.
Na wicca, les fiestes sabátiques adquieren un significáu teolóxicu importante: celebren, ello ye que la unión ente'l Dios y la Diosa, mitu qu'aprofia la unión divina de los dos principios y brota de les fuercies de la naturaleza. Los sabbats son ocho:
- Samhain ye l'añu nuevu pa munchos paganos, cabo esclariar que Halloween nun ye lo mesmo que Samhain, Halloween yera la viéspora al añu nuevu celta ("All Hallows Eve" víspora del día de Tolos Santos)
- Yule (solsticiu d'iviernu)
- Imbolc
- Ostara (equinocciu de primavera)
- Beltane, los paganos que siguen la sienda nórdica celebren Walpurgis
- Litha (solsticiu de branu)
- Lughnasadh o Lammas
- Mabon (equinocciu de seronda).
Simboloxía
[editar | editar la fonte]Les relixones neopaganas siempres fueron riques en símbolos de muncha variedá y d'oríxenes pasaos. Güei ye predominante un símbolu, que provién de la relixón grecorromana, el pentáculo que puede ser utilizáu por toles variedaes del neopaganismu porque tien muncha simboloxía.
El pentáculo formáu por un pentagrama metíu nun círculu ye consideráu un símbolu de fuerte significáu místicu; esto representa, ello ye que una suerte de reproducciones esquematizadas de los procesos vitales que rixen l'universu y, poro, el cosmos. Los cinco vértices de los ángulos constituyíos de la estrella simbolicen los cinco elementos base colos que s'entama la vida: aire, agua, tierra, fueu y espíritu.
Esti postreru ye la enerxía emanada de la divinidá, sobre la cual ta fundáu tol orde del cosmos: ella, por aciu les fuercies ocultes creaes, entiéstase formando los átomos de la materia y, poro, la materia mesma, que sería otra cosa que la manifestación física del Dios. Los otros elementos representen, xeneralizando, les fuercies divines que faen perennemente l'universu, forxándolo y dando orixe a la vida. Son les divinidaes, emancipaciones del Unu, permanentes nel cosmos en cada unu de los sos aspeutos.
El pentáculo ye bien utilizáu na lliturxa de munches de les corrientes paganes. Xeneralmente ye puestu nos altares, siendo consideráu un símbolu en grau de remembrar les fuercies misterioses del cosmos, pero anque xeneralmente ye utilizáu como amuleto pa colgar del pescuezusobremanera pol cleru (como la cruz de los cristianos, que se ponen los sacerdotes, monxos y fieles).
Cada tradición neopagana tiende a tener los sos propios símbolos, que, nel casu de les relixones reconstruccionistas, son herederes del patrimoniu cultural de les antigües relixones paganes d'onde tán aniciaes.
La wicca tiende a tener como símbolu propiu'l pentáculo, significa l'equilibriu ente los cuatro elementos del mundu (aire, tierra, agua y fueu) col espíritu. Les 3 puntes cimeres representen los trés aspeutos de la Diosa: doncella, madre y vieya, ente que los dos puntes inferiores representen al Dios nel so aspeutu de Dios de lluz y Dios de la escuridá
El kemetismu tiende a tener como símbolu propiu'l Anj, que representa'l misteriu de la vida y la manifestación de lo divino. Tamién tienen el Güeyu de Horus (o udjat) y el discu solar del dios Atón, nel cual la divinidá tiende a manifestase nel cosmos.
En ásatrú tiende a tener como símbolu propiu'l Mjolnir, que representa proteición, la consagración, la xusticia. tamién s'usa'l valknut simboliza'l viaxe de Odín polos Nueve Mundos de Yggdrasil, que remata cola so momentanea muerte y rexeneración, nel que llogra'l saber rúnico, nun s'encamienta l'usu del valknut
Nel druidismu ye de particular importancia la Triskel y el awen. Ente dambos representen la triple naturaleza de la divinidá: la triquetra, como tolos símbolos paganos, ye'l más espublizáu pero nun se conoz el so orixe. El Triskel representa los 3 caminos evolutivos del ser humanu: Cuerpu, mente y alma. El Awen ye l'espíritu inspiráu: la repentina llapada de lucidez qu'engafa los pensamientos de los homes y da-yos sabiduría, esplicativa y enerxía metanes la batalla.
Ver tamién
[editar | editar la fonte]- Natib Qadish
- Kemetismu ortodoxu
- Neodruidismu
- Reconstruccionismu paganu
- Neopaganismu bálticu (Romuva, Dievturidad)
- Neopaganismu helenu (Helenismu)
- Neopaganismu finlandés (Suomenismu)
- Neopaganismu xermánicu (Etenismu)
- Neopaganismu eslavu (Rodnoveria)
- Neopaganismu romanu (Camín Romanu a los Dioses)
- Wicca
- Ilesia del Pueblu Guanche
Referencies
[editar | editar la fonte]- ↑ Adherents.com. «Adherents.com - Major Religions Ranked by Size» (inglés). Archiváu dende l'orixinal, el 2007-07-07. Consultáu'l 10 de febreru de 2010.
- ↑ https://biblioteca-esoterica.blogspot.com/2009/01/la-brujera-güei-de-gerald-gardner.html.+.
- ↑ https://www.clanoftubalcain.org.uk/index.html
- ↑ https://witchofforestgrove.com/tag/cultus-sabbati/
- ↑ https://intotheferipath.wordpress.com/2010/02/12/%C2%BFque-ye-la-tradicion-feri/
- ↑ https://witchofforestgrove.com/2009/09/11/traditional-witchcraft/
- ↑ https://www.paganlore.com/Witches_Rede.aspx
- ↑ https://web.archive.org/web/20060523183232/https://altreligion.about.com/od/religioromana/
- ↑ https://www.religioustolerance.org/druid.htm
- ↑ Ilesia_del Pueblu Guanche_considerancies_metodologicas La Ilesia del Pueblu Guanche. Considerancies metodolóxiques. Gobiernu de Canaries.
- ↑ https://www.romuva.lt
- ↑ «Archived copy». Archiváu dende l'orixinal, el 2011-08-06.
- ↑ https://www.wcer.org/
| Control d'autoridaes |
|
|---|
Datos: Q189753
Multimedia: Neopaganism