Saltar al conteníu

Maxenta

Esti artículu foi traducíu automáticamente y precisa revisase manualmente
De Wikipedia
Maxenta
color y Color primariu
Cambiar los datos en Wikidata

Maxenta, tamién llamáu fucsia,[1] ye un color que puede variar del colloráu púrpura al púrpura enchíu. El so usu ta rellacionáu cola actual teoría del color, onde se define como un color importante que forma parte de los círculos cromáticos, cumpliendo'l rol tantu de color primariu sustractivu (CMYK), como de secundariu aditivu (RGB), y reemplaza al púrpura del modelu tradicional del so llugar como entemediu ente'l colloráu y l'azul.

Como color primariu sustractivu hai un maxenta estándar normalizáu qu'apaez en catálogos cromáticos, que coincide con el color de la tinta maxenta utilizada pa impresiones en cuatricromía. El términu «maxenta», sicasí, abarca a un conxuntu de coloraciones asemeyaes al estándar, denominaes maxentoses.[1]

Maxenta sustractivu
(estándar)
Maxenta aditivu
HTML #F50087 #FF00FF
CMYK (0, 100, 0, 0)
RGB (245, 0, 135) (255, 0, 255)
HSV (327°, 100%, 96%) (300°, 100%, 100%)
Referencia [1] CSS / HTML /
VGA / X11

Historia y propiedaes

[editar | editar la fonte]

El colorante fucsina

[editar | editar la fonte]
Fucsina básica ((H2NC6H4)3CCl) pa tinciones de llaboratoriu. Vien en cristales de color verde escuru, de los cualos esprender el colorante maxenta al amugalos con alcoholes o con agua.

«Maxenta», como nome de color, usar por primer vegada pa referise al colorante fucsina (hidrocloruro de rosanilina, C20H19N3·HCl), que daba un tinte descritu como colloráu violeta, que podía faese virar al violeta.[2]

La fucsina foi afayada en forma independiente y casi simultánea por August Wilhelm von Hofmann y François-Emmanuel Verguin en 1858,[3] siendo comercializada pola firma Renard frères et Franc, de Lyon, Francia. Foi Renard quien bautizó a esti colorante col nome de «fucsina» por cuenta de qu'en la tinción de llana y de seda daba un color similar al de les flores del fucsia (Fuchsia sp.),[4] y a que renard («foín» en francés) ye fuchs n'alemán.[2]

La fucsina utilizóse primeramente como colorante testil y —polémicamente, yá que ye tóxica— pa colorear vinos. Como tinte pa teles tuvo darréu un gran ésitu por cuenta del so color intensu, a pesar de que s'escolorar rápido por efeutu de la lluz.[2] Taba bien en boga pa 1860, cuando los franceses rebautizaron el color de la fucsina como «maxenta» n'alusión a la sangre esparnao na batalla de Magenta, asocedida na llocalidá lombardu–véneta de Magenta, n'Italia.[5]

Anguaño, el tinte orixinal de fucsina sigue usándose,[6] y desenvolviéronse variantes químiques que s'apliquen a distintos propósitos. Inda se llamen «fucsina» y «maxenta», anque tamién los conoz por otros nomes. La so principal área d'empléu ye en bioquímica y medicina, onde los usa pa faer tinciones en preparaos histolóxicos.

Complementariedá

[editar | editar la fonte]

En tolos sistemes de cromosíntesis mentaos, el color complementariu del maxenta ye'l verde.

Magenta sustractivu (color primariu)

[editar | editar la fonte]
Maxenta (sustractivu)
- Coordenaes de color -
HTML #Y5097F
RGB (r,g,b)B (229, 9, 127)
CMYK (c, m, y, k)C (0, 100, 0, 0)
HSV (h, s, v) (328°, 96%, 90%)
Fonte: {{{fonte}}}
B) Normalizáu col intervalu [ 0 – 255 ] (byte)
C) Normalizáu col intervalu [ 0 – 100 ] (cien)
Producción de colores a partir de los primarios del sistema sustractivu. Entemeciendo cian, maxenta y mariellu llógrense los secundarios colloráu, verde y azul, y por amiestos socesivos tolos demás colores.

Maxenta ye, xunto col mariellu y el cian, un color primariu del modelu de color CMYK y como tal son sinónimos los nomes colloráu maxenta o colloráu primariu, y pola semeyanza cola so tonalidá ye equivalente al fucsia, colloráu púrpura y rosa mexicanu.[7] Cuando se trabaya con pigmentos de cualquier clase (pintures, colorantes, tintes) basta con entemecer los trés colores primarios en distintes proporciones pa llograr tolos demás, col agregáu de negru y dacuando de blancu pa llograr una tonalidá más clara o más escura.

Nel procedimientu d'impresión por cuatricromía (que s'usa pa imprimir, por casu, llibros y revistes en color) tamién xuega un papel fundamental el maxenta, una y bones esta téunica tamién emplega los colores primarios sustractivos col agregáu de negru. D'ellí qu'un color pa cuatricromía describir por aciu el porcentaxe de cada unu d'estos cuatro colores qu'entra na so composición. Asina, una área impresa en color maxenta puru va tar compuesta por C=0 (0% de cian), M=100 (100% de maxenta), Y=0 (0% de mariellu) y K=0 (0% de negru). Vease CMYK.

Nel cuadru de la derecha apúrrese una muestra d'esti maxenta sustractivu o pigmentariu «d'imprenta». Tratóse d'asemeyar la coloración de la tinta maxenta pura lo meyor posible por aciu el sistema d'amiestu de colores qu'utiliza'l monitor.

Maxenta pictóricu

[editar | editar la fonte]

Los colores pa pintura artística que s'atopen nel comerciu so la denominación cromática de «maxenta» suelen tar ellaboraos con quinacridones, colorantes maxenta desenvueltos nos años 1930. Usualmente son más escuros que'l maxenta de cuatricromía, por cuenta de que los artistes pueden esleir o esclariar los colores al faer los sos amiestos. El maxenta pa cuatricromía, sicasí, ye relativamente claro por que'l so valor nun difiera enforma del de la tinta mariella con que tien de combinase.

Dellos exemplos de maxenta pictóricu:

Nome Amosanza Cod. Hex. RGB HSV
Magenta (Crayola)[8] #F653A6 246 83 166 329° 66% 97%
Magenta primariu[9] #ff0090 255 0 144 326° 100% 100%
Magenta (estándar)[1] #F50087 245 0 135 327° 100% 96%
Magenta (Pantone) #D0417Y 208 65 126 334° 69% 82%
Magenta (inespecíficu)[1] #D40D7D 212 13 125 326° 94% 83%
Magenta (acuarela)[10] #9Y0255 158 2 85 328° 99% 62%
Magenta (oleu)[11] #900036 144 0 54 338° 100% 56%

Otros exemplos

[editar | editar la fonte]
Nome Amosanza Cod. Hex. RGB HSV
Magenta, fucsia o rubín[12] #CE4676 206 70 118 339° 66% 81%
Magenta[13] #9y4f88 158 79 136 317° 50% 62%

Maxenta aditivu (color secundariu)

[editar | editar la fonte]
Maxenta (aditivu)
- Coordenaes de color -
HTML #FF00FF
RGB (r,g,b)B (255, 0, 255)
CMYK (c, m, y, k)C ({{{c}}}, {{{m}}}, {{{y}}}, {{{k}}})
HSV (h, s, v) (300°, 100%, 100%)
Fonte: {{{fonte}}}
B) Normalizáu col intervalu [ 0 – 255 ] (byte)
C) Normalizáu col intervalu [ 0 – 100 ] (cien)
Producción de colores a partir de los primarios del sistema aditivu. Entemeciendo coloráu, verde y azul llógrense los secundarios cian, maxenta y mariellu, y por amiestos socesivos tolos demás colores.

Nel sistema aditivu de síntesis de color, nel cual los colores llógrense entemeciendo lluz de color en llugar de pigmentos, el maxenta ye un color secundariu. Los colores primarios d'esti sistema son el colloráu, el verde y l'azul; pa llograr maxenta hai que superponer lluz azul y lluz colorao. Opcionalmente, podemos partir de la lluz blanco, que contién a tolos otros colores, y penerar el verde, dempués de lo que va quedar solo la combinación de colloráu y azul: maxenta.

Esti sistema aditivu de colores lluz ye'l qu'utilicen los monitores y televisiones pa producir colores. Nesti sistema, un color describir con valores numbéricos pa cada unu de los sos componentes (colloráu, verde y azul), indicando en candia con «R», al verde con «G» y al azul con «B». Nuna escala de valores de 0 a 255, el maxenta aditivu puru que se ve nel cuadru de la derecha esprésase como R=255 (colloráu al valor máximu), G=0 (nada de verde) y B=255 (azul al valor máximu). Vease RGB.

Nótese que na muestra de color maxenta de la derecha nun se dan los valores pal sistema sustractivu de cuatricromía (C, M, Y y K); esto ye porque'l espaciu de color CMYK ye menor que l'espaciu de color RGB. Ye dicir qu'entemeciendo colores lluz pueden llograse más colores qu'entemeciendo pigmentos. Por esi motivu dalgunos de los colores que se ven nun monitor d'ordenador nun pueden reproducise fielmente en papel.

Pantalla d'un ordenador Sinclair ZX Spectrum (1982) amosando la so paleta de 16 colores con dos tonos de maxenta

Esti maxenta foi unu de los primeros colores que pudieron reproducir los ordenadores personales al abandonar la monocromía, a principios de los años 1980.

Colores web

[editar | editar la fonte]

Los colores HTML establecíos por protocolos informáticos pal so usu en páxina web inclúin el maxenta que s'amuesa debaxo. Como se ve, coincide col maxenta aditivu puru, y en programación puede invocá-ylo indistintamente colos nomes magenta (maxenta) o fuchsia (fucsia).

Magenta HTLM
o fuchsia X11
HTML #FF00FF
RGB (255, 0, 225)
HSV (300°, 100%, 100%)
align=center|[[Fueyes

d'estilu en cascada|CSS]]/HTML/VGA/X11

Delles coloraciones web rellacionaes:

Nome HTML Códigu hex
R  G  B
Valores
R  G  B
Valores
H  S  L
Violet EE82EE 238 130 238 300° 76% 72%
HotPink FF69B4 255 105 180 330° 100% 71%
DeepPink FF1493 255 20 147 328° 100% 54%
DarkMagenta 8B008B 139 0 139 300° 100% 27%

Color extra-espectral

[editar | editar la fonte]
Nel espectru de lluz visible nun hai maxenta

El color lluz maxenta nun puede ser xeneráu por una sola llonxitú d'onda llumínica, polo cual nun esiste nel espectru de lluz visible: ye un color extra–espectral. Por que se produza ye necesaria un amiestu de llonxitúes d'onda del color coloráu y del color azul, o del violeta.

En vexiloloxía y heráldica

[editar | editar la fonte]
Escudu de la comuña de Magenta, Francia
Bandera del conceyu de Cartago, Colombia
Lábaru cántabru

El maxenta ye un color desaxeradamente raru de topar en banderes y escudos heráldicos, yá que la so adopción data de dómines relativamente recién. Sicasí, esisten dellos exemplos del so usu:

Escudu de Magenta (Francia)

[editar | editar la fonte]

La comuña de Magenta, nel departamentu francés de Marne, lleva esi nome en conmemoración de la batalla de Magenta,[14] llibrada en xunu de 1859 ente l'Imperiu francés y el Reinu d'El Piamonte-Cerdeña, per un sitiu, y Imperiu austrohúngaru pol otru. La descripción heráldica del blasón de la comuña indica que'l campu del escudu tien de tar cruciáu por «una barra maxenta al natural», refugando asina'l fechu de que los esmaltes heráldicos nun inclúin al color maxenta. Anguaño la comuña francesa de Magenta ta hermanada cola comuña italiana homónima, de la cual tomó nome la batalla.

Idénticu orixe tien el nome del Bulevar de Magenta, en París.

Bandera de Cartago (Colombia)

[editar | editar la fonte]

La bandera de Cartago, conceyu del departamentu colombianu del Valle del Cauca, incorpora específicamente al color maxenta, descritu oficialmente como «moráu maxenta», que nesti pabellón simboliza «la fe nes creencies relixoses, heredaes de los nuesos antepasaos, l'alcordanza de los nuesos prelaos, l'encendíu color de les nueses xentes poles cuestiones que tienen rellación direuta colo espiritual y l'esperanza nun futuru meyor pa tolos habitantes».[15]

Lábaru Cántabru (España)

[editar | editar la fonte]

El lábaru cántabru contemporaneu, oficialmente «símbolu identitario» del pueblo cántabru, al norte d'España, caltién el color maxenta, específicamente «coloráu púrpura», y oru[16] del lábaro romanu. Esti postreru ye descritu nes fontes clásiques como «...bordáu n'oru y ornado con piedres precioses, marcaba'l Labarum purpúreo».[16][17]

Ver tamién

[editar | editar la fonte]

Referencies

[editar | editar la fonte]
  1. 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 Gallego, Rosa; Sanz, Juan Carlos (2005). Guía de coloraciones. Madrid: H. Blume. ISBN 84-89840-31-8.
  2. 2,0 2,1 2,2 Chevreul, Y. (1860–1861). escritu en París. Bouchardat. ed. «Note sur les étoffes de soie teintes avec la fuchsine, et réflexions sur le commerce des étoffes de couleur [Nota sobre les teles de seda tiñíes con fucsina, y reflexones sobre'l comerciu de teles de color editorial=Germer Baillière]» (en francés). Répertoire de Pharmacie XVII:  páxs. 62–63. https://books.google.es/books?id=lfIKAAAAYAAJ&pg=PA62&dq=fuchsine+renard+fuchsia&as_brr=3&redir_esc=y#v=onepage&q=fuchsine&f=false. Consultáu'l 24 d'abril de 2012. 
  3. Quesneville, ed (1865). escritu en París. «Nécrologie. Verguin.» (en francés). Le Moniteur Scientifique. 2 II:  páxs. 42–43. https://books.google.es/books?id=z-MEAAAAQAAJ&pg=PA42#v=onepage&q&f=false. Consultáu'l 24 d'abril de 2012. 
  4. Gallego, Rosa; Sanz, Juan Carlos (2001). Diccionariu Akal del color. Akal. ISBN 978-84-460-1083-8.
  5. «Diccionario de la lengua española». RAI. Consultáu'l 23 d'abril de 2012. «magenta. (Del it. magenta, por alus. a la sangre esparnao na batalla de Magenta, 4 xunu de 1859, porque esti color poner de moda dempués d'esta).»
  6. Goyal, S.K. (2001). «Use of rosaniline hydrochloride dye for atmospheric SO2 determination and method sensitivity analysis [Usu del tinte de hidrocloruro de rosanilina pa la determinación de SO2 atmosféricu y analís de sensibilidá metodolóxica]» (n'inglés). Journal of Environmental Monitoring (PublMed.gov) (6). PMID 11785643. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/11785643. Consultáu'l 24 d'abril de 2012. 
  7. Guía curtiu d'usu de la marca Méxicu/País. Méxicu: Conseyu de Promoción Turística de Méxicu. https://www.cptm.com.mx/work/sites/CPTM/resources/LocalContent/6589/4/Guia_basica_MEXICO.pdf. Consultáu'l 15 de mayu de 2012. 
  8. Llamáu por Crayola brilliant rose en 1949, depués magenta en 1958
  9. Magenta (process) encycolorpedia 2015
  10. Quinacridone Magenta Finest Artists Watercolor 2015 Art-Paints.com
  11. Quinacridone Magenta Colors Oil Paints 2015 Art-Paints
  12. ISCC-NBS Dictionary of Colo(u)r Names (1955) N°254 magenta(H), fuchsia(TC), fuchsia purple(H), fuchsia rose(P), ruber(B), rubelite(M)
  13. Color Standards and Color Nomenclature Ridgway, NBS/ISCC R
  14. «L'histoire de Magenta» (francés). Ville de Magenta (sitio web oficial). Consultáu'l 25 d'abril de 2012.
  15. «Bandera». Conceyu de Cartago. Consultáu'l 20 de mayu de 2012.
  16. 16,0 16,1 Luis Ángel Montes de Neira (2004). «L'únicu escudu (de guerra) cántabru qu'esiste». Los Cántabros Setiembre - Ochobre 2004 (3). páxs. 16-23. 
  17. Cristu, bordáu n'oru y ornado con piedres precioses, marcaba'l Labarum purpúreo, Cristu escribir nos escudos, na cresta de los cascos centelleaba la cruz." [Aurelius Prudentius, Contra Symmachum, Lib. I, 486-488]

Enllaces esternos

[editar | editar la fonte]