La Spezia

La Spezia
Alministración
País	Italia
Rexón	Liguria
Provincia	Provincia de La Spezia
Tipu d'entidá	comuña d'Italia
Cabezaleru/a del gobiernu	Massimo Federici
Nome oficial	La Spezia (it)
Nome llocal	La Spezia (it)
Códigu postal	19121–19126 y 19131–19137
Xeografía
Coordenaes	44°06′29″N 9°49′44″E / 44.10804°N 9.82888°E
	La Spezia La Spezia (Italia)
Superficie	51.39 km²
Altitú	3 m
Llenda con	Follo (es) , Lerici (es) , Riccò del Golfo di Spezia (es) , Arcola (es) , Porto Venere (es) , Riomaggiore (es) y Vezzano Ligure (es)
Demografía
Población	92 119 hab. (1r xineru 2023)
Porcentaxe	41.72% de Provincia de La Spezia
Densidá	1792,55 hab/km²
Más información
Prefixu telefónicu	0187
Estaya horaria	UTC+01:00 (horariu estándar); UTC+02:00 (horariu de branu)
Llocalidaes hermaniaes	Toulon, Bayreuth, Vallejo y Zhuhai
	comune.laspezia.it

La Spezia (llingua ligur A Spézza) ye una ciudá de la rexón de Liguria, nel norte d'Italia, y capital de la provincia del mesmu nome, que s'atopa nel golfu de La Spezia, conocíu tamién como Golfu dei Poeti. Concretamente, la ciudá topar ente llombes y el mar. Na zona occidental de La Spezia atópase l'arsenal militar ente que nel llau oriental del golfu topa'l puertu mercantil, unu de los más importantes d'Italia. Ta asitiada ente Xénova y Pisa, bañada pol mar de Liguria. La Spezia tamién alluga una de les mayores industries militares del país:OTO Melara.

El golfu de La Spezia ye tamién llamáu Golfu dei Poeti (Golfu de los poetes) yá que foi residencia mientres dalgún tiempu d'importantes poetes ingleses como Percy Bysshe Shelley (1792-1822) y George Byron (1788-1824).

Anque La Spezia carauterizar por ser una ciudá moderna (casi tolos edificios construyir a partir de 1920), hai munchos llugares d'interés na so contorna una y bones la zona tien pueblos bien guapos como Lerici, Portovénere (pueblu típicu de pescadores) y les Cinque Terre onde se desenvolvió un Parque Natural Nacional.

Tanto Cinque Terre como Portovénere y les islles de Palmaria, Tinu y Tinetto, fueron declaraos pola Unesco como Patrimoniu de la Humanidá (códigu 826-001).

Historia

El territoriu spezzino foi habitáu dende dómines bien antigües según comprobóse colos afayos de la Edá del Fierro y de la Edá del Bronce que fueron afayaos nes llombes de la zona.

Inda más importantes son les buelgues de presencia humana en dómina romana como atestigüen los restos que s'atopen en Luni, Ameglia y Varignano, pela redolada de la ciudá.

Na Edá Media, a principios del sieglu XII, el territoriu de La Spezia foi controláu polos xenoveses hasta que Niccolò Fieschi, estableció un dominiu autónomu mientres unos cincuenta años. Pero, a partir del 1273, Xénova volvió faese col poder ya impulsó el desenvolvimientu de tola zona.

La ciudá consiguió importancia cola República de Xénova y depués cola llegada de Napoleón qu'en 1808 nomó a la ciudá puertu militar.

Nel sieglu XIX la ciudá esplota'l so allugamientu xeográficu y el so clima pa volvese un importante destín turísticu y hasta la familia real italiana de los Savoia (Casa de Saboya) de cutiu pasa les sos vacaciones veraniegues nel Golfu dei Poeti.

Na segunda metá del sieglu XIX, la ciudá camuda la so cara y consigue el títulu de capital militar marítima y de los 11.000 habitantes pasa casi a la población actual. Nesta dómina construyir por voluntá del primer ministru Camillo Benso, conde de Cavour, l'arsenal militar. L'inxenieru encargáu de dirixir les obres ye Domenico Chiodo.

Tres la realización d'esta importante obra, la ciudá desenvuélvese entá más y precisa de mano d'obra y por esta razón empieza una fuerte inmigración venida de toles partes d'Italia que xenera un mestizaje na población de la ciudá.

Nel sieglu XX La Spezia sufre bombardeos mientres tola Segunda Guerra Mundial yá que nel arsenal militar la Marina Italiana tenía'l cuartel xeneral d'unos cuerpos especiales de submarinos. Amás na ciudá foi notable la presencia de los partigiani que s'oponíen a les fuercies fieles a les órdenes del Duce, Benito Mussolini.

La ciudá de La Spezia amás ye conocida n'Israel col nome de Puerta de Sion, yá que dende equí zarparon los barcos de los xudíos que tornaben a Palestina en sobreviviendo al Holocaustu.

Llugares d'interés

Na ciudá hai dellos museos de notable interés que fueron instituyíos nos últimos años.

El “Muséu Cívicu Amedeo Lia” foi inauguráu nel 1996 gracies a la donación d'una importante coleición per parte de Amedeo Lia, un verdaderu filántropu. Ente les obres qu'alluga , munchos cuadros de pintores italianos de delles dómines (a partir del sieglu XIII hasta'l sieglu XVIII), miniatures italianes y estranxeres, escultures, antigües y modernes.

Na “Palazzina delle Arti y Muséu del Sigillo” atópase en vegada una de les más importantes coleiciones de lacres. Nesti casu tamién tol conxuntu de bienes foi donáu, nel 2000, per parte de Lilian y Euru Cappellini.

El “Muséu del Castello di San Giorgio – Muséu Cívicu Archeologico Formentini”, tien el so allugamientu nel Castiellu de San Giorgio, nos altores de la ciudá. Equí espónense afayos de la zona a partir de la prehistoria hasta la Edá Media.

El “CAMeC” sicasí, ye un nuevu muséu que vio'l so estrenu nel 2004 y recueye obres d'arte moderno y contemporaneu.

El “Muséu Téunicu Navale” atopar nel arsenal militar y lleva casi 50 años de vida. La esposición referir a medayes, volumes téunicos y documentos históricos de la Marina Militar Italiana.

L'edificiu de Correos alluga dellos mosaicos futuristes de Prampolini.

Ilesies

La Catedral, titulada a Cristu Re (Cristu Rei), tópase enriba d'una pequeña llomba que s'atopa a un centenar de metros dende'l mar. El proyeutu de la moderna ilesia ye de 1956 y en 1975 dempués d'unes variaciones la mesma foi consagrada.

La Ilesia de Santa Maria Assunta ye en vegada la más antigua (sieglu XIII) y alcuéntrase nel centru de la ciudá. Ente les obres que s'atopen nesta ilesia ye posible nomar “L'incoronazione della Vergine” d'Andrea della Robbia, “La moltiplicazione dei pesci” de Giovanni Battista Casoni y “Il Martiriu di San Bartolomeo” de Luca Cambiaso.

Clima

L'allugamientu de la ciudá a la vera la mar dexa a la ciudá de tener un clima templáu. Los iviernos son apacibles gracies a la influencia del mar de Liguria y a les rabaseres d'aire templao procedentes dende África anque nun falten incursiones d'aire frío atlánticu. Los branos son bastantes calientes con una temperatura medio de 25°- 28°. Les precipitaciones añales asítiense en redol a los 1375 mm.

Feries y festexos

Los festexos más importantes pela ciudá son dos: el primeru celébrase'l día 19 de marzu pol patronu de la ciudá, San Giuseppe (San José) y l'otru n'ocasión de la Festa del Mare (Fiesta del Mar), el primer domingu d'agostu.

N'ocasión de la feria de San Giuseppe na ciudá esponen casetes eno-gastronómiques provenientes de toes partes d'Italia amás d'otres onde se vienden instrumentos y oxetos variaos.

La Festa del Mare, celébrase'l mesmu día del Paliu del Golfu que ye una competición de barques de remos ente delles barriaes de la ciudá y poblaciones del Golfu della Spezia. El sábadu, de normal, hai un desfile de barques y el domingu, día de la fiesta, tres la competición, la xornada acaba colos fueos artificiales.

Apocayá en La Spezia, tienen llugar otres manifestaciones como'l “Pop Eye Festival”, que ye un festival musical que suel tenese en xunu y que ente los invitaos tuvo autores de nivel internacional como Patti Smith, Lou Reed, Sonic Youth.

Eno-gastronomía

Ente les comíes típiques hai sobremanera que recordar la mesciüa (ye una sopa de fabes, garbanzos, trigu, aceite y pimienta negra) y la farinata (una especie de tarta salada de farina de garbanzos cocinada nel fornu).

Tamién merecen mención la focaccia ligure (paecida a la tarta d'aceite castellano), les tartes de verdures, los sgabei (cachos de masa de pan tostada) y los calabacinos rellenos.

Importancia fundamental tien tamién el pexe y sobremanera los moxones.

Importante ye tamién la producción de vinu blanco: Sciacchetrà (vinu duce), Vermentino dei Colli di Luni y Cinque Terre DOC (Denominación d'Orixe

Economía

Amás del arsenal de la Marina Italiana qu'ocupa munchos trabayadores ente militares y civiles, la economía de la ciudá desenvuélvese en redol de grandes industries: OTO Melara, que ye una de les más importantes empreses nel sector de les armes; Termomeccanica; ENEL que tien una central termu-llétrica; Fincantieri nel sector de los estelleros.

Nos últimos años el turismu convirtióse nun importante recursu pa la economía de la ciudá y sobremanera pel branu los hoteles de la zona tienen escosaes les places gracies a los munchos turistes (incluyíos los de los cruceros) que lleguen dende tol mundu (Estaos Xuníos, Alemaña, Francia y Países Baxos ente otros) pa esfrutar de les guapures naturales de Cinque Terre, Lerici y Portovenere y de la contorna onde s'impulsó'l turismu eno-gastronómicu biolóxicu.

Deportes

El deporte con más siguidores na ciudá ye ensin dulda el fútbol y l'equipu llocal, el Spezia, anguaño, en quebrando nel branu 2008, xuega en serie b dempués de xugar hasta la temporada 2007-2008 en serie B (Segunda División) gananado a equipos como Juventus Football Club y Genoa FC. L'estadiu ciudadanu ye l'Alberto Picco y tien capacidá de 10.000 persones.

Nel 1944 l'equipu (na ocasión compuestu polos bomberos de la ciudá) ganó'l Campeonatu d'Alta Italia y en 2002 esti títulu foi reconocíu como honoríficu.

L'equipu de baloncestu femenín, el Basket Spezia Club, xuega na serie A1 (Primer División); hai tamién dos equipos masculinos (Spezia Basket y Follo Basket) que militen nes series menores.

En La Spezia nacieron tamién dos famosos ciclistes: Massimo Podenzana (acabó la so carrera en 1999) y Alessandro Petacchi.

Tamién de La Spezia ye'l ex atleta y Campeón d'Europa (en Stuttgart) de 10.000 metros, Stefano Mei.