Zum Inhalt springen

Ghana

Us der alemannische Wikipedia, der freie Dialäkt-Enzyklopedy
Republic of Ghana
Republik Ghana
{{{ARTIKEL-FLAGGE}}}
{{{ARTIKEL-FLAGGE}}}
{{{ARTIKEL-WAPPEN}}}
{{{ARTIKEL-WAPPEN}}}
Wahlspruch: Freedom and Justice
(eng., „Freiheit und Grächtikeit“)
Amtsspraach Änglisch
Hauptstadt Accra
Staatsoberhaupt Nana Akufo-Addo
Regierigschef Nana Akufo-Addo
Flächi 238.537 km²
Iiwohnerzahl 22.409.572
(Hochrechnig 2006)[1]
Bevölkerigsdichti 94 Iiwohner pro km²
Bruttoinlandsprodukt

Total (Nominal)
Total (PPP)
BIP/Einw. (Nominal)
BIP/Einw. (PPP)

2006

(100.) $13 Mrd.
(74.) $54 Mrd. (2005)
(148.) $602
(128.) $2.700

Währig 1 New Cedi = 100 Pesewa
Unabhängigkeit 6. März 1957
Nationalhimne God Bless Our Homeland Ghana
Zitzone UTC
Kfz-Kennzeiche GH
Internet-TLD .gh
Vorwahl +233

Ghana (Uschbrooch [ˈgaːna], früehner Goldküschte) isch ä Schdaat in Weschdafrika. Er gränzt an d Elfebeichüschde, Burkina Faso, Togo und im Süde an dr Golf vo Guinea (Atlantik). Ghana isch faschd so grooss wie Groossbritannie, und isch sit dr Kolonialziit äng verbunde mit däm siiner Gschicht.

Dr Volta-See isch dr gröschd Binnesee vom Land und gliichziitig der gröschd vollschdändig künschdlig agleit Schdausee vo der Wält. Wäge siine tropische Rägewälder het Ghana ä vilfältigi Pflanze- und Dierwält, wo au im wirtschaftlige Beriich vo groosser Bedütig isch, wägem Tourismus und wägem Edelholzexport. Wirtschaftlig bedütend isch Ghana au wäge siim Riichdum an Rohschdoff. Eine vo de wichtigschde isch Gold, wo der ehemolige Kolonii der Name „Goldküschde“ ge het.

Es het bis zu hundert Ethnie, wo im Land läbe, d Schbroocheviilfalt und die religiösei Heterogenität isch grooss und ä facetteriichi Kultur het sich uf das ufbaut.

Wyte Sandstränd ohni natyrligi Häfe sin fir d Kischte vu Ghana karakteristisch.
Dr Volta

Ghana het insgsamt e flach Relief, wu nume an wenige Stelle Hechine vu 900 Meter het. Rund d Helfti vum Land lyt unterhalb vun ere Hechi vu 150 Meter. D Kischte het e Lengi vu 543 Kilometer. S Land wird geografisch in Kischtenebene, Rägewald un Savanne unterdeilt. Näbe dr geografische Gliderig losst sich Ghana au no dr Oberflechestruktur in fimf Naturryym yydeile: Low Plains, Hochland vu Ashanti, Akwapim-Togo-Chette, Volta-Becki un High Plains.

Vu dr Kischteniderig, dr Low Plains, wu in d Kischtenebeni mit wyte Sandstränd un Mangrovebiet un eme Flachland zwisch em fimfte un segste Breitegrad unterdeilt isch, stygt s weschtlig Land zum Hochland vu Ashanti aa, wu im Mittel e Hechi vu 450 Meter iber em Meeresspiegel het. Eschtlig vum Hochland schließt sich s Volta-Becki aa, wu mit insgsamt 87.000 km² au dr grescht Naturruum isch. Im Norde schließe d High Plains s Land ab. Die Biet zelle scho zue dr Großlandschaft Sudan. D Akwapim-Togo-Chette isch e Bärgchette un e Naturruum, wu in dr Nechi vu Accra aafangt un bis uf Toge yyne goht. Do lige di hegschte Bärg vum Land.

Zweidrittel (66 %) vu dr Flechi vu Ghana, rund 158.000 km², wäre iber dr Volta entwässeret, wu in syym Unterlauf dur dr Akosombo-Staudamm zem greschte vollständig chinschtlig aagleite Stausee vu dr Ärd ufgstaut wird. Us em Hochland vu Ashanti chemme derzue vil Fliss, wu in dr Atlantik minde.

Di arteryych Dier- un Pflanzewält isch in dr Vergangeheit allmeh unter Schutz gstellt wore. Allmeh vu däne Biet wäre fir dr Turismus erschlosse. D Yynahme us däm Wirtschaftszwyyg sollen as Ökoturismus au ne wichtige Byydrag zum Erhalt vu dr Artevilfalt lifere. Dr Rägewald, wu no in Räscht erhalten isch, isch arg arteryych un di ganzjehrig konschtant Tämperatur un di hoch Luftfyychtigkeit ferdere s Pflanzewagstum.

Klimadiagramm vu Kumasi

Ghana isch e tropisch Land, s het also kei Johreszyte wie in dr mgäßigte Breite, sundern e Wägsel zwische Rägen- un Druckezyt. D Däg un d Näächt sin wäge dr Nechi zem Äquator fascht s ganz Johr glych lang. Grob losst sich s Klima im fyychte Side mit immergriene un rägegriene Rägewaldbiet vum druckenere Norde mit Baumsavanne, Struuchsavanne un dr Grassavanne im nerdligschte Deil unterscheide. Dr Harmattan, Passatwind, wu us em Nordoschte wait, bstimmt zwisch em Novämber un em Februar di drucke Johreszyt. Dr ussertscht Sidweschte vum Land an dr Kischte isch d Zone mit em meischte Niderschlag in dr Rägezyt lige (iber 2.000 mm all Johr).

Di jehrlig Niderschlagsmängi lyt im Norde bi 1.000 mm, im weschtlige Kischteabschnitt bi dr Stadt Axim bis zue 2.200 mm. Bi Accra het s chuum 800 mm. Nume im fyychtheiße Sidweschte wagst immergriene Rägewald, wu in e rägegriene Tropewald ibergoht. D Waldbständ sin allmeh dur Waldryti bedroht. In s Land yynezues chemme derno Fyychtsavanne un Druckesavanne.

D Akwapim-Togo-Chette isch e bucklige un lyycht bärgische Uuslaifer vu dr Atakora-Gebirgschette in dr Togo un Benin. Die Bärgkchette fangt aa in dr Nechi vu Accra un zieht sich derno e Wyyli an dr Gränze zue Togo lang, bis si iber d Gränze goht. Do het s in dr zahlryychte Schluchte au Wasserfäll. D Bärghäng un Bärgrucke hän deilwyys e vulkanische Ursprung un s het iberaal Rägewald druf.

Dr hegscht Bärg im Land isch dr Mount Afadjato mit 885 m. i. NN in dr Nechi vum Dorf Liati Wote diräkt an dr Gränze zue Togo. Dr zweithegscht Bärg vu Ghana isch dr Mount Dzebobo mit 876 m. i. NN, glyych an dr Gränze zue Toge gläge aber wyter nerdlg. Bedi Bärg sin Deil vu dr Akwapim-Togo-Chette.

Bosumtwi

Dr risig Volta-Stausee lyt im Zäntrum vum Land un isch mit ere Greßi vu 8.502 km² rund 15-mol greßer wie dr Bodesee (536 km²) un deet meh wie d Helfti vu Schleswig-Holstein (15.799,38 km²) bedecke. Är chunnt syy Wasser vo allem us em Schwärte Volta (Mouhoun), em Wysse Volta, emAfram, em Daka un em Oti iber. Noch em Akosombo-Staudamm mindet dr Fluss, wu ab do Volta heißt in eme wyte Flussdelta in dr Atlantisch Ozean. Zämme mit dr Näbefliss Rote Volta (Nazinon), Nasia un Kulpawn isch dr Volta-Fluss s grescht zämmehäöngig Gwässersyschtem

Der etwa eine Million Jahre alte Bosumtwisee, wu rund e Million Johr alt isch un wahrschyns uf dr yyschlag vun eme Meteorit zruckgoht, het kei Zue- un Abfliss. Fir di yyheimisch Bevelkerig het er e großi religiesi Bedytig

Weniger bekannti Fliss sin Pra, Bia, Ankobra un Tano, wu diräkt in dr Atlantik minde. D Näbenfliss vum Pra sin Anum, Offin un Birim, wu zämme mit em Pra s zweitwichtigscht Entwässerigssyschtem vu Ghana bilde. Mit Schiff cha mer uf em Pra nume im Mindigsberaich fahre, wel s im Oberlauf Stromschnelle het.

Anderi chleini Fliss sin Laboni, Obosum, Sisili, Senne, Tain un Todzie.

Z Ghana git s in dr Hauptsach drej verschideni Großläbesryym: dr tropisch Rägewald, d Fyychtsavanne un d Kischtesavanne. Dr tropisch Rägewald un dr Fyychtwald lige im Sidweschte vum Land. Im immergriene Rägewald git s di vilfältigscht Vegetation im Land. Im Norde un im mittlere Deil het s d Fyychtsavanne, wu in e Baum- un e Grassavanne unterdeilt wird. Ußerdäm git s e schmale Streife an dr Kischte mit ere Kischtesavanne.

Dr Rägenwald het urspringlig e Flechi gha vu 85.000 km² un isch d Heimet fir e arteryychi Pflanze- un Dierwält. Dur di unterschidlige Ökosyschtem git s im Land au kei landestypischi Pflanze- oder Dierwält. Di einzelne Läbesryym unterscheide sich zimli stark. Bsundersch vilfältig un ryych isch d Natur in dr Savanne mit ihre tyopische bewohner, im Rägewald mit syym Arteryychtum un im Volta-Delta as Zuefluchsttätt fir e Vilzahl vu Zugvegel.

Wäg dr unterschidlige Vegetationsforme un dr greßere mänschlige Bsidligsdichti isch d Dierwält vu Weschtafrika nit verglyychbar mit Oschtafrika. S het kei großi Dierhärde, wie in dr oschtafrikanische Nationalpark.

Bevelkerigssentwicklig zwische 1961 un 2003. D Wärt zwisch dr Volkszellige sin statistisch gmittlet

D Yywohner vu Ghana nännt mer Ghanaer, sältener un vor allem z Eschtryych Ghanese. D Läbeserwartig isch anne 2006 no dr Wältgsundeheitsorganistation (WHO) durschnittli bi 57 Johr – di fimfthegscht z Weschtafrika (Manne 56, Fraue 58), ass dr Wärt im Verglyych zue dr Weschtlige Wäölt nidererer isch lyt vor allem an dr hoche Chinderstärbligkeit 11,2 Prozänt. Die Rote sinkt aber wäg dr verbesserete medizinische Versorgig un dr Ufchlärigsarbet im Beraich vu dr Hygniene allmeh.

D Bevelkerigsstruktur isch e klassischi Bevelkerigspyramide. Rund d Helfti vu dr Bevelkerig isch unter 16 Johr alt. S git e jehrligs Bevelkerigswagstum vu 2 Prozänt, s gringscht vu allne Staate im sidlige Weschtafrika.

Au wänn Ghana no zue dr Dritte Wält zellt wird, het s mittlerwyyli im Verglyych zue dr Nochberländer e hechere Wohlstandsgrad. Des isch dr Grund, wurum e Zehdöuserdi Flichtilig us Togo, Burkina Faso, Liberia, Niger un Nigeria dert läbe.

S git e uusbregti Abwandrig vum Land in d Stedt. Dert stygt d Arbetslosigkeit aber allmeh aa, grad unter junge Mänsche. Vor allem jungi Manne wandre wäg däm in s Uusland ab go z europa oder z Nordamerika Arbet finde. S git s au Familie, wu Gäld derfir sammle, ass e junge Verwandte in s Uusland cha goh, ass er vu dert uus d Großfamlie cha finanziäll unterstitze.

D Bevelkerig vu Ghana wagst schnäll aa un het sich innerhalb vu dr letschte 20 Johr fascht verdopplet.

Johr Yywohner[2]
1984 (Zensus) 12.296.081
2000 (Zensus) 18.845.265
2006 (Berächnig) 21.4 Mio
2009 (Berächnig) 24.0 Mio

Ghana isch e Vilvelkerstaat, wu us fascht eso vil Ethnie zämmegsetzt isch wie Sproche. D Bevelkerigszahl vu dr unterschidlige Ethnie goht vu ne baar hundert bis zue ne baar Millione Mänsche.

Mittlerwyyli wäre meh Ehene zwische Aagherige vu verschidene Ethnie gschlosse. Des fiert derzue, ass di chleine Volksgruppe langsam in dr greßere ufgehn un d Gränze zwische dr einzelne Volksgruppe allmeh verschwimme. Des macht di gnau Zueornig zue einzelne Ethnie schwirig un fiert zue Abwyychige in verschidene Quälle.

Di wichtigschte ethnische Gruppe sin Akan (anne 2000[3] rund 45.3%), Dagbone-Dagomba (15.2%), Ewe (11.7%), Ga-Adangme (7.3%), Guan (4%), Gurma 3.6%, Grusi 2.6%, Mande-Busanga 1%. Rund 1,5 % vu dr Bevelkerig stamme vu Europa oder us andre Länder (zem Byschpel vu China oder us em Libanon).

Mit 79 verschidene Sproche isch d Sprochvilfalt rächt groß. Amtssproch isch Änglisch. Di hyfigschte Sproche sin Akan (8,3 Mio.), Ewe (2,25 Mio.), Abron (1,05 Mio.), Farefare (0,82 Mio), Dagbani (0,8 Mio.), Dangme (0,8 Mio.), Ga (0,6 Mio.), Konkomba (0,5 Mio.), Hausa (0,2 Mio.)

Di meischte Ghanaer wagse scho vor dr Schuel mehsprochig uf un lehre derno in dr Schuel no di regional wichtigscht Sproch Akan (80 %) un/oder Änglisch (70%). Ghanaer schwätze vilmol drej bis fimf Sproche seli guet. Vil Sproche vu Ghana wäre zue dr gferdete Sproche zellt, wel d Sprächerzahl allmeh abnimmt. Hauptursache sin s greßer Sozialprestisch vu einzelne Sproche (z. B. Fanti as Sproch vum Handel), interethnischi Ehene un d Abwandrig in d Stedt, wu d Chinder derno d Mehrheitsproch ibernämmen.

Vorgschicht un Archäologii

[ändere | Quälltäxt bearbeite]

D Paläontologe gehen hit dervu uus, ass s Biet vu Ghana irgedwänn im Zytruum vu vor 150.000 bis vor 20.000 Johr s erscht Mol vu Mänsche bsidlet woren isch. Die erschte Bewohner hän zue dr Sango- oder Sangoan-Kultur ghert[4], ere Kultur, wu gchännzeichnet gsi isch dur dr Ibergang vu dr eltere zue dr jingere Altsteizyt. E Pase vun ere extreme Drickeni, wu vor eppe 25.000 Johr aagfange het un bis eppe vor 13.000 Johr gangen isch, het d Mänsche vu Sangoan-Kultur aber derzue brocht, die Ebene z verloo. Di elteschte Keramikfund uf em Biet vum hitige Ghana sin uf e Alter vu rund 5.800 Johr datiert wore. Im Allgmeine wird dr Zytpunkt vum Ufträtte vu Keramik glyychgsetzt mit em Aafang vum Fäldböu, au wänn Bewyys doderfir us dr Friezyt vu dr Keramikpresänz no fähle.

Vor rund 3800 bis ca. vor 2000 Johr het s z Weschtafrika un im weschtlige Zäntralafrika e churzi, aber intensivi klimatischi Druckephase gee mit stark Wind. In däre Zyt het s uf em Biet vum hitige Ghana mit dr Kintampo-Kultur e wyteri vorgschichtligi Kulturstapfle gee am Nordrand vum Rägewaldgirtel, uugfehr im Zytruum vu vor 4000 Johr bis vor eppe 2700 Johr. D Kintampo-Kultur het e seli kompläxi Wirtschaftsform gha, mit ere Mischig vu fäldböulige Waldlandbewirtschaftig dur un uf dr andre Syte Vihhaltig in dr Savanne. Mit Sicherheit noogwise isch s Halte vu Schof un Geiße fir d Zyt vor 3750 bis 3550 Johr, in dr Spotzyt isch wahrschyns au Rindvih ghalte wore. Dr Rägewald, wu dur d Druckzyt all liechter woren isch, un s versterkt Ufträtte vu dr Elpalme, wu Nahrig, Fasere- un Böumatrial gliferet het, het wahrschyns d Entwicklig vu dr fäldböulige Waldlandbewirtschaftig gferderet. Einewäg hän d Mänsche uf em Hegschtpunkt vu dr Drickeni schyns die Gegnige wider verloo.

Die Bevelkerigsschicht, wu hite z Ghana un z Togo as autochthon giltet, sin in dr Hauptsach Gruppe, wu syt em 9. un 10. Johrhundert in große Gruppe us Norde oder Nordoschte in d Biet sidlig vum Savannegirtel vu Togo un Ghana chuu sin. Uusleser vu däre Migrationsbewegig isch e Klimaänderig gsi, wu d Vegetation vu dr Savanne gänderert het. Aber au di alte Ryych vu Alt-Gana un d Vorlaifer vum Mali-Ryych hän zue däre Wandrig byydrait. Zwisch em 11. un 15. Johrhundert het s großi Bewegige im Volta-Becki gee. Dur wyteri Yywandrige vu Velker us em Norde sin die Gruppe derno au wider in sidligeri Biet drängt wore.

Mittelalter un frieji Nejzyt

[ändere | Quälltäxt bearbeite]
Cape Coast Castle

Dr modärn Staat Ghana het syy Namme vum alte Ryych vu Ghana, wu aber e baar Döusert Kilometer nordweschtli glägen isch un in keim ethnische historische Zämmehang mit em hitige Ghana stoht. Uf em Biet vum hitige Staat het s in dr vorkolonialie Zyt e baar großi Ryych bzw. Federatione gee. Di erschte vu däne Staatswäse, d Ryych vu Dagomba, dr Mamprussi oder dr Gonja, sin in dr Savanneregion vu Nordghana entstande un sin kulturäll vum wyter nerdli glägene Ryych vu dr Mossi un vum Islam bregt gsi. D Macht vu ihre Ryterheer isch bis zum Rägewaldgirtel gange. In dr Rägewaldzone hän sich ab uugfehr 1300 n. Chr. Akanvelker us em Norde aagsidlet un hän verschideni chleini Ryych grindet. Um 1600 het do z Zäntralghana dr Ufstig vum Ashantiryych zue dr wichtigschte Macht im gsamte hitige Ghana aagfange. D Ashantifederation isch eis vu dr wenige afrikanische Ryych, wu s bis Ändi 19. Johrhundert mit dr britische Kolonialtruppe het chenne ufneh un die in e baar Chrieg gschlaa gha het. Erscht Aafangs 20. Johrhundert isch w ändgiltig vu dr britische Kolonialherre bezwunge wore. Mit em Ashantiryych hän im Side vum Land d Fantistaate konkurriert, wu mit dr Brite verbunde gsi sin un sich am Ämd vum 19. Johrhundert zue dr Fanti-Konfederation zämmegschlosse hän.

An dr Goldkischte het s syt em 17. Johrhundert bfeschtigti Niderlassige vu europäische Mächt gee (Portugiese, Ängländer, Niderländer, Brandeburger, Schwede, Däne) in ere Dichti wie in keim andre afrikanische Biet. Groß Friedrichsburg z Princess Town isch zem Byschpel im 17. Johrhundert e brandenburgisch-preußischi Feschtig gsi.

Kronkolonii Goldkischte

[ändere | Quälltäxt bearbeite]

Um 1820 het s Colonial Office di britische Handelsposchte an dr Goldkischte ibernuu. Zwische dr Brite un em Volk vu dr Fanti isch e Abchuu gschlosse wore go sich geg d Ashanti us em Binneland verdeidige. Anne 1874 hän d Brite dr Kischtestreife zuen ere Kronkolonii erklärt. S Ashantibiet im Innere vum Land un au di sognännte ‚Nerdlige Territorie“ sin 1901 ändgiltig annektiert un vum Guverneer z Accra diräkt verwaltet wore. E baar Kischtestedt sin scho um d Mitti vum 19. Johrhundert yyheimischi Gmeiret zuegstande wore. 1925 isch s unter em Guverneer Gordon Guggisberg, eme kanadische General mit Schwyzer Vorfahre, zuen ere Verfassigsreform chuu. Im Ashantiland un in dr Nordterritorie isch d indirect rule yygfiert wore. Di dertige draditionälle Oberhaipter sin em Guverneer z Accra diräkt unterstellt gsi. In dr eigetlige Colony an dr Kischte isch e Legislativrot mit 29 Mitglider yygfeirt wore, wu s erscht Mol nyyn Afrikaner din gha het.

Am Zwete Wältchrieg hän iber 40.000 Soldate us dr Goldkischte uf dr Syte vum Britische Empire deilgnuu. Dr Großdeil dervu isch z Sidoschtasie yygsetzt wore.

Unabhängigkeit

[ändere | Quälltäxt bearbeite]
Briefmarkenuusgab zum 80. Geburtstag vum Nkrumah (UdSSR 1989)

Dur d Burns-Constitution sin anne 1946 dr Nordterritorie un em Ashantiland Sitz im Legislativrt zuegsproche wore. D Stellig vu dr draditionälle Oberhaipter isch doderdur wyter gsterkt wore.

1947 het sich d United Gold Coast Convention (UGCC) bildet, dr Sekretär vun ere isch dr Kwame Nkrumah wore. Är un wytrei Fierer vu dr UGCC sin ei Johr speter no Uuruejene z Accra e Zytlang in s Gfängnis chuu. Des Johr isch e Wändejohr in dr ghanaische Gschicht gsi.

In dr negschte zwei Johr isch vor allem d Nationalbewegig um dr Kwame Nkrumah wichtig wore, wu sich in dr Zwischezyt u dr UGCC drännt un d Convention People's Party (CPP) grindet gha het. Si hän Bykott organisiert un Streiks un hän vu Großbritannie s Sälbschtbstimmigsrächt gforderet (Self-Government Now!). Anne 1950 isch dr Nkrumah wider vu dr Brite yygspeert wore. Einewäg het d CPP bi dr Wahle, wu ei Johr speter abghalte wore sin, e große Siig gfyyrt. Dr Nkrumah isch vum Guverneer Arden-Clarke (1949–57) frejgloo un sofort in d Regierig ufgnuu wore. Syter anne 1952 isch er Premierminischter gsi.

Dr Wäg in d Unabhängigkeit 5 Johr speter isch gebnet gsi. 1954 sin d Nordterritorie an dr Kolonii Golkischte aagschlosse wore.

Am 6. Merz 1957 sin d Goldkischte un s Ashantiland as Ghana unter em Premierminischter Nkrumah unabhängig wore. Noch ere Volksabstimmig isch au s britisch Mandatsbiet Britisch-Togoland em neje Staat byydrätte, dää Deil vu dr ehmolige dytsche Kolonii Togo, wu syter em Änd vum Erschte Wältchrieg unter britischer Veraltig gstanden isch. D Verbindige zue Großbritannie sin aber nie abbroche wore. As erscht schwarzafrikanisch Land isch s e Vollmitglid im Commonwealth of Nations wore – zeerscht isch es no es Commonwealth Realm gsy, aber 1960 hets sich zur Republik erchläärt.

Dr Staatsmonopolismus un e schlächti Ussehandelsbolitik, derzue ne missglickte Versuech vu dr yyrichtig vun ere sozialistische Staatsform, hän unter em Nkrumah zuen ere massive finanziälle Krise gfiert un zuen ere hoche Staatsverschudlig.

Zyt vu Militerputsch

[ändere | Quälltäxt bearbeite]
D Patroullieboot GNS Anzone (P 30) un GNS Achimota (P 28) vu dr ghanaische Marine im Oktober 2005

In dr Johre 1966, 1972, 1978 un 1979 het s Militer putscht. Au d Militerregierige hän d Probläm ni chenne lese. Unter dr Herrschaft vu dr kleptokratischen Militerchunta vum Ignatius Kutu Acheampong isch s Land no meh in d Schuldefalle grote. Korruption un Willkir hän in dr 1970er Johr d Bolitik vum Land bstimmt. 1981 het dr Fligerleitnant Jerry Rawlings e zweit Mol putscht, är het d Macht in dr Zwiychezyt e Zytlang an e demokratisch gwehlti Regierig abgee gha. Zwerscht het er as Diktator regiert, in syyre Herrschaft het er s Land wirtschaftli stabilisiert mit hilf vu dr Wältbank un em IWF.

Demokratischi Entwicklig

[ändere | Quälltäxt bearbeite]

Anne 1992 het dr Jerry Rawlings Ghana e demokratischi Verfassig gee, wu freji Wahle, Meinigs- un Pressefrejheit, s Rächt uf lyybligi Uuversehrtheit un d Glyychheit vor em Gsetz din garantiert wore sin. S Eibarteiesyschtem isch abgschafft wore. D Mänscherächt, wu vu dr UNO feschtgschribe sin, sin au anerkännt wore. No dr Wahle 1993 un 1996 het dr Rawlings as gwehlte Presidänt wyterregiert. Wu dr Rawlings bi dr Wahle 2000 no dr Verfassig nit e dritt Mol het derfe aadrätte, het dr John Agyekum Kufuor (NPP) d Wahl geg dr friejer Vizepresidänt John Atta-Mills (NDC) gwunne. Dr Kufuor isch bi dr Wahle im Dezämber 2004 im Amt bstetigt wore. Im Johr 2008 het s wider freji demokratischi Wahle gee. Dr Presidänt Kufuor het sich nimmi derfe zur Wahl stelle. No dr Wahl am 7. Dezämber het s e Stichwahl gee aafangs Jänner 2009, wu dr John Atta-Mills gwunne het.[5] Noch em Dod vum Atta-Mills im Juli 2012 het dr Vizebresidänt John Dramani Mahama interimsmäßig s Amt vum Staastbresidänt ibernuu.

  • University of Ghana, Legon, Accra (grindet 1948)
  • Kwame Nkrumah University of Science and Technology, Kumasi (grindet 1961)
  • University of Cape Coast, Cape Coast (grindet 1962)
  • University of Education, Winneba (grindet 1992)
  • University of Mines and Technology, Tarkwa (grindet 1992)
  • University for Development Studies, Tamale (grindet 2001)
  • Ghana Telecom University College, Tesano, Accra (grindet 2006)
  • Valley View University, Oyibi, Dodowa (Privatuniversitet)

Verwaltigsgliderig

[ändere | Quälltäxt bearbeite]

Ghana glideret sich in zeh Regione, wu jedi dervu e „Regional Minister“ an dr Spitze het. Alli Regional Minister wäre zue Zyt vu dr Regierigsbartei New Patriotic Party (NPP) gstellt.

D Regione vu Ghana
Region Bevelkerig (2000) Flechi (km²) Hauptstadt
Ashanti Region 3.612.950 24.389 Kumasi
Brong-Ahafo Region 1.815.408 39.557 Sunyani
Central Region 1.593.823 9.826 Cape Coast
Eastern Region 2.206.696 19.323 Koforidua
Greater Accra Region 2.905.726 3.245 Accra
Northern Region 1.820.806 70.384 Tamale
[Upper East Region 920.000 8.842 Bolgatanga
Upper West Region 576.583 18.476 Wa
Volta Region 1.635.421 20.570 Ho
Western Region 1.924.577 23.921 Sekondi-Takoradi

Di einzelne Regione sin derno in chleineri Bezirk unterglideret, d districts. Zerscht het s 110 Distrikt gee, in ere Verwaltzigsreform isch die Zahl aber uf doch 138 aaghobe wore.

Greschti Stedt

[ändere | Quälltäxt bearbeite]
Cape Coast, di achtgrescht Stadt vum Land
Märt z Kumasi, Ashanti-Region

Di greschte Stedt sin (Stand 2006)[6]:

Stadt Volkszellig 1984 Volkszellig 2000 Berächnig 2006 Region
Accra 867.459 1.659.136 2.029.143 Greater Accra Region
Kumasi 489.586 1.171.311 1.535.478 Ashanti Region
Tamale 135.952 293.879 375.402 Northern Region
Takoradi 61.484 175.438 246.419 Western Region
Ashaiman 50.918 150.312 215.367 Greater Accra Region
Tema 100.052 141.479 158.478 Greater Accra Region
Teshie 59.552 kei Aagabe 149.174 Greater Accra Region
Cape Coast 57.224 118.105 148.521 Central Region
Sekondi 55.712 114.157 144.319 Western Region
Obuasi 60.617 115.564 142.675 Ashanti Region
D Zahle vu 2006 sin nume Hochrächnige, wel s z Ghana kei Mäldepflicht git. Di letscht Volkszellig het s anne 2000 gee.
  1. CIA World Fact Book zu Ghana
  2. https://bevoelkerungsstatistik.de zue dr Bevelkerig vu Ghana
  3. CIA Factbook: Ghana
  4. Gnännt no dr erschte Fundplätz in dr Sango-Bucht uf dr ugandischen Syte vum Viktoria-See.
  5. vgl. AFP: Oppositionspolitiker Atta-Mills wird neuer Präsident Ghanas bi google.com, 3. Jänner 2009
  6. bevölkerungsstatistik.de
  • Christian Kohrs: Nkrumah-Rawlings. Eine Annäherung an das politische Denken zweier ghanaischer Staatsmänner. Books on African Studies, 2001
  • Dennis Austin: Politics in Ghana 1946-1960, Oxford 1964.
  • Angela Christian: Facetten der Kultur Ghanas, Heidelberg 1992, ISBN 3-927198-07-2
  • Jojo Cobbinah: Ghana. Praktisches Reisehandbuch für die »Goldküste« Westafrikas, 10. Uflag, Frankfurt am Main 2009, ISBN 978-3-89859-153-9
  • Oliver Davies: „The Sangoan culture in Africa“, in: South African Journal of Science 50 (10), 1954, S. 273-277.
  • Roger S. Gocking: The history of Ghana, Westport 2005, ISBN 0-313-31894-8
  • Eboe Hutchful: The IMF and Ghana. The confidential record, London 1987, ISBN 0-86232-614-1
  • Nicholas Mansergh: The Commonwealth Experience, London 1969, ISBN 0-297-17071-6
  • William David McIntyre: The Commonwealth of nations. Origins and impact 1869–1971, Minneapolis 1977, ISBN 0-19-690424-2
  • Sven E. Nygaard & Michel R. Talbot: „Stone Age Archaeology and Environment on the Southern Accra Plains, Ghana“, in: Norwegian Archaeological Review 17 (1), 1984, S. 19-38.
  • Thomas Siebold: Ghana 1957–1987. Entwicklung, Rückentwicklung, Verschuldung und IWF-Intervention (= Hamburger Beiträge zur Afrika-Kunde 31), Hamburg 1988, ISBN 3-923519-76-1
  • M.A. Sowunmi: „Environmental and human responses to climatic events in West and West Central Africa during the late holocene“, in: Fekri A. Hassan (Hrsg.), Droughts, Food and Culture. Ecological Change and Food Security in Africa's Later Prehistory, New York (u. a.) 2002, ISBN 0-306-46755-0
  • John Iliffe, Geschichte Afrikas, München 2000, ISBN 3-406-46309-6
  • Schmidt-Kallert, Einhard:Ghana. Perthes Länderprofile, Gotha 1994
  • Boahen, Adu: Ghana. Evolution and Change in the Nineteenth and Twentieth Century. London 1975, reprinted 2000, Accra, ISBN 9988-7884-0-1
  • Reindorf, Carl: History of the Gold Coast and Asante. Basel 1895
 Commons: Ghana – Sammlig vo Multimediadateie


Dä Artikel basiert uff ere fräie Übersetzig vum Artikel „Ghana“ vu de dütsche Wikipedia. E Liste vu de Autore un Versione isch do z finde.