Gaan na inhoud

Nagoja

in Wikipedia, die vrye ensiklopedie
Nagoja


名古屋市
Stad
Vlag van Nagoja
Vlag
Wapen van Nagoja
Wapen
Ligging van Nagoja in die Aichi-prefektuur
Ligging van Nagoja in die Aichi-prefektuur
Nagoja is in Japan
Nagoja
Nagoja
Ligging van Nagoja in Japan
Koördinate: 35°11′N 136°54′O / 35.183°N 136.900°O / 35.183; 136.900
LandJapan
GebiedTsjoeboe
PrefektuurAichi-prefektuur
Regering
 • BurgemeesterTakashi Kawamura
Oppervlak
 • Stad326,45 km2 (126,04 vk. myl)
Bevolking
 • Stad2 331 078
 • Digtheid6 849,4/km2 (17 740/vk. myl)
 • Metro
10 240 000
TydsoneUTC+9 Japan Standaardtyd
Poskode
460-0001
BoomKamferlourier
(Cinnamomum camphora)

Nagoja (名古屋市 Nagoya-shi?) is die vierde grootste stad in Japan. Dit is aan die Stille Oseaan geleë in die Tsjoeboe-streek op sentrale Honsjoe. Dit is die hoofstad van die Aichi-prefektuur en een van Japan se belangrike hawens tesame met Tokio, Osaka, Kobe, Jokohama, Tsjiba, en Hakata. Dit is ook die middelpunt van Japan se derde grootste metropolitaanse gebied wat bekend staan as die Tsjoekiō- Metropolitaanse Gebied. Teen 2000 het die Tsjoekiō- Metropolitaanse Gebied 8,74 miljoen inwoners gehad waarvan 2,17 miljoen in die stad Nagoja gewoon het.[1]

Nagoja met 'n Shinkansen-hoëspoedtrein op die voorgrond

Oorsig

[wysig | wysig bron]

Nagoja (名古屋市, Nagoja-shi ) is die grootste stad in die Chūbu-streek, die vierde mees bevolkte stad en derde mees bevolkte stedelike gebied in Japan, met 'n bevolking van 2,3 miljoen in 2020. Geleë aan die Stille Oseaan-kus in sentraal Honsjoe, is dit die hoofstad en mees bevolkte stad van Aichi-prefektuur, en is een van Japan se belangrikste hawens saam met dié van Tokio, Osaka, Kobe, Jokohama en Chiba. Dit is die hoofstad van die Chūkyō-metropolitaanse gebied, wat die derde mees bevolkte metropolitaanse gebied in Japan is met 'n bevolking van 10,11 miljoen in 2020.[2]

In 1610 het die krygsheer Tokugawa Ieyasu, van Oda Nobunaga, die hoofstad van die Owari-provinsie van Kiyosu na Nagoja verskuif. In hierdie tydperk is die Nagoja-kasteel opgeknap. Die koms van die 20ste eeu het 'n samekoms van ekonomiese faktore gebring wat vinnige groei in Nagoja aangevuur het, tydens die Meiji-herstel, en 'n belangrike industriële spilpunt vir Japan geword het. Die tradisionele vervaardiging van horlosies, fietse en naaimasjiene is gevolg deur die vervaardiging van spesiale staal, keramiek, chemikalieë, olie en petrochemikalieë, soos die area se motor-, lugvaart- en skeepsbou-industrieë gefloreer het. Hierdie faktore het die stad 'n teiken gemaak vir Amerikaanse lugaanvalle tydens die Tweede Wêreldoorlog.[3][4]

Ná die oorlog het Nagoja se ekonomie gediversifiseer, maar die stad bly 'n belangrike sentrum vir nywerheid en vervoer in Japan. Dit word deur die Tokaido Shinkansen met Tokio, Kioto en Osaka verbind, en is die tuiste van die Nagoja-aandelebeurs sowel as die hoofkwartiere van onder andere Brother Industries, Ibanez, Lexus en Toyota Tsusho. Nagoja is die tuiste van opvoedkundige instellings soos Nagoja Universiteit, die Nagoja Institute of Technology en Nagoja City University. Bekende landmerke in die stad sluit in die Atsuta-heiligdom, Higashiyama-dieretuin en Botaniese Tuine, Port of Nagoja Public Aquarium, Nagoja Castle, en Hisaya Ōdori Park, en Nagoja TV Tower, een van die oudste TV-torings in Japan.

Etimologie

[wysig | wysig bron]

Die stad se naam is histories geskryf as Nagoja. Een moontlike oorsprong is die byvoeglike naamwoord nagojaka (vredig), wat 'kalm' beteken.[5]

Die naam Chūkyō (中京), bestaande uit chū (middel) + kyō (hoofstad) word ook gebruik om na Nagoja te verwys. Opmerklike voorbeelde van die gebruik van die naam Chūkyō sluit in die Chūkyō-nywerheidsgebied, Chūkyō Metropolitaanse Gebied, Chūkyō Televisie-uitsaaiwese, Chukyo Universiteit en die Chukyo-renbaan.

Geografie

[wysig | wysig bron]

Nagoja lê noord van Isebaai op die Nōbi-vlakte. Die stad is op laevlakplato's gebou om vloedwater af te weer. Die vlakte is een van die land se vrugbaarste gebiede. Die Kisorivier vloei na die weste langs die stadsgrens, en die Shōnairivier kom van die noordooste af en draai suid na die baai by Nishi-wyk. Die mensgemaakte Hori-rivier is in 1610 as 'n kanaal gebou. Dit vloei van noord na suid, as deel van die Shōnai-rivierstelsel. Die riviere is vir handel met die binneland toegelaat. Die Tempaku-rivier vloei uit 'n aantal kleiner riviere in die ooste, vloei kort suid by Nonami en dan wes by Ōdaka in die baai.

Die stad se ligging en posisie in die middel van Japan het dit moontlik gemaak om ekonomies en polities te ontwikkel.

Klimaat

[wysig | wysig bron]

Nagoja het 'n vogtige subtropiese klimaat (Köppen klimaatklassifikasie: Cfa) met warm, vogtige somers en koel winters. Die somer is merkbaar natter as die winter, hoewel reën regdeur die jaar val.

Demografie

[wysig | wysig bron]

Een van die vroegste sensusse, wat in 1889 uitgevoer is, het 157 496 inwoners getel. Die bevolking het die een miljoen-kerf in 1934 bereik en het vanaf Desember 2010 'n geskatte bevolking van 2 259 993 gehad met 'n bevolkingsdigtheid van 6 923 inwoners per vk kilometer. Ook vanaf Desember 2010 het daar 'n geskatte 1 019 859 huishoudings gewoon - 'n aansienlike toename vanaf 153 370 aan die einde van die Tweede Wêreldoorlog in 1945.

Die oppervlakte is 326,45 vk kilometer. Sy metropolitaanse gebied strek tot in die Mie- en Gifu-prefekture, met 'n totale bevolking van ongeveer 10 miljoen mense, wat slegs deur Osaka en Tokio oortref word.

Geskiedenis

[wysig | wysig bron]

Jomon tydperk

[wysig | wysig bron]

In die Jomon- en Yayoi-tydperk is die Ōguruwa Shell Midden ontdek voor die nedersetting van Nagoja.

Kofun tydperk

[wysig | wysig bron]

In die Kofun-tydperk is Nagoja gevestig en die Danpusan Kofun en Shiratori Kofun is in hierdie gebied gebou. Die Atsuta-heiligdom is van antieke oorsprong, dit is die tuiste van die Imperial Regalia van Japan, met die legendariese swaard Kusanagi no Tsurugi. Volgens tradisionele bronne het Yamato Takeru in 113 nC gesterf. Die besittings van die dooie prins is saam met die swaard Kusanagi bymekaargemaak; en sy weduwee het sy nagedagtenis vereer in 'n heiligdom by haar huis.

Middeleeue

[wysig | wysig bron]

Heian tydperk

[wysig | wysig bron]

Die Seigan-ji is in die laat Heian-tydperk deur die Fujiwara-stam gebou. 'n Lid van die stam het gedien as die hoofpriester van die nabygeleë Atsuta-heiligdom, een van die legendariese heiligdomme van Japan. Daar word geglo dat Yura-Gozen, ook bekend as Urahime, 'n dogter van Fujiwara no Suenori, getroud was met Minamoto no Yoshitomo (1123–60) en hul seun Minamoto no Yoritomo se geboorteplek is Nagoja, hy is ook die stigter van die Kamakura-sjogoenaat.

Vroeë moderne eeue

[wysig | wysig bron]

Azuchi-Momoyama tydperk

[wysig | wysig bron]

Oda Nobunaga en sy protégés Toyotomi Hideyoshi en Tokugawa Ieyasu was magtige krygshere gebaseer in die Nagoja-gebied wat geleidelik daarin geslaag het om Japan te verenig. In 1610 het Tokugawa Ieyasu die hoofstad van Owari-provinsie van Kiyosu, sowat sewe kilometer daarvandaan, na 'n meer strategiese ligging in die huidige Nagoja verskuif.[6][7]

In Mei-Junie 1560 het die Slag van Okehazama plaasgevind in Dengakuhazama, Owari-provinsie, wat net buite die Nagoja-stad was. In hierdie geveg het Oda Nobunaga Imagawa Yoshimoto verslaan en homself as een van die voorste krygshere in die Sengoku-tydperk gevestig.

Edo tydperk

[wysig | wysig bron]

Gedurende hierdie tydperk is die Nagoja-kasteel gebou, deels gebou van materiaal wat uit die Kiyosu-kasteel geneem is. Tydens die bouwerk het die hele dorp rondom Kiyosu-kasteel, wat uit ongeveer 60 000 mense bestaan, van Kiyosu na die nuutbeplande dorp rondom Nagoja-kasteel verskuif. Ongeveer dieselfde tyd is die nabygeleë antieke Atsuta-heiligdom aangewys as 'n tussenstasie, genaamd Miya (die Heiligdom), op die belangrike Tōkaidō-pad, wat die twee hoofstede Kioto en Edo (nou Tokio) verbind het. ’n Dorp het rondom die tempel ontwikkel om reisigers te ondersteun. Die kasteel- en heiligdomdorpe het die stad gevorm.

Laat Moderne Eeue

[wysig | wysig bron]

Meiji tydperk

[wysig | wysig bron]

Tydens die Meiji-herstel is Japan se provinsies in prefekture herstruktureer en die regering het van familie- na burokratiese bewind verander. Nagoja is op 1 Oktober 1889 tot 'n stad geproklameer en op 1 September 1956 deur regeringsverordening as 'n stad aangewys. Nagoja het 'n industriële spilpunt vir die streek geword. Sy ekonomiese sfeer het die bekende pottebakkerydorpe Tokoname, Tajimi en Seto ingesluit, asook Okazaki, een van die enigste plekke waar kruit onder die shogunaat geproduseer is. Ander nywerhede het katoen en komplekse meganiese poppe genaamd karakuri ningyō ingesluit.

Taisho tydperk

[wysig | wysig bron]

Mitsubishi Aircraft Company is in 1920 in Nagoja gestig en het een van die grootste vliegtuigvervaardigers in Japan geword. Die beskikbaarheid van ruimte en die sentrale ligging van die streek en die goed gevestigde konnektiwiteit was van die groot faktore wat gelei het tot die vestiging van die lugvaartbedryf daar.

Tweede Wêreldoorlog en Na-oorlogse tydperk

[wysig | wysig bron]

Nagoja was die teiken van Amerikaanse lugaanvalle tydens die Tweede Wêreldoorlog. Die bevolking van Nagoja op hierdie tydstip is geskat op 1,5 miljoen, vierde onder Japannese stede en een van die drie grootste sentrums van die Japannese vliegtuigbedryf. Daar is beraam dat 25% van sy werkers by vliegtuigproduksie betrokke was. Belangrike Japannese vliegtuigteikens was binne die stad self, terwyl ander noord van Kagamigahara was. Daar is beraam dat hulle tussen 40% en 50% van Japannese gevegsvliegtuie en enjins vervaardig het, soos die noodsaaklike Mitsubishi A6M Zerovegter. Die Nagoja-gebied het ook tydens die Tweede Wêreldoorlog masjiengereedskap, laers, spoorwegtoerusting, metaallegerings, tenks, motorvoertuie en verwerkte voedsel vervaardig.[8]

Lugaanvalle het op 18 April 1942 begin met 'n aanval op 'n Mitsubishi Heavy Industries -vliegtuigwerke, die Matsuhigecho-oliepakhuis, die Nagoja-kasteel, militêre barakke en die Nagoja-oorlogsnywerheidsaanleg. Die bombardement het deur die lente van 1945 voortgeduur, en het grootskaalse brandbomaanvalle ingesluit. Nagoja was die teiken van twee van Bomber Command se aanvalle. Hierdie brandaanvalle, een deur die dag en een in die nag, het 15,3 vk kilometer verwoes. Die XXI Bomber Command het 'n nuwe Amerikaanse weermag lugmag rekord opgestel met die grootste tonnemaat wat ooit op 'n enkele teiken in een missie vrygestel is—3 162 ton branders. Dit het ook agt-en-twintig van die genommerde teikens vernietig of beskadig en die gebied wat verbrand is tot byna een-vierde van die hele stad verhoog. Nagoja-kasteel, wat as 'n militêre bevelpos gebruik is, is getref en meestal vernietig op 14 Mei 1945, gevolg deur die Yokkaichi-bomaanval in Junie 1945. Heropbou van die hoofgebou is voltooi in 1959. Later in dieselfde jaar op 26 Julie 1945 het die Enola Gay ook 'n konvensionele pampoenbom in die Yagoto gebied van Nagoja laat val as deel van voorbereiding om vir die sending na Hiroshima.

In 1959 is die stad oorstroom en erg beskadig deur die Ise-wan Tifoon.[9][10][11]

Verwysings

[wysig | wysig bron]
  1. "Population of Japan" (in Engels). Japanese Statistics Bureau. 2000. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 5 Maart 2018. Besoek op 20 April 2007.
  2. 平成23年6月1日現在の世帯数と人口(全市・区別) (in Japannees). Geargiveer vanaf die oorspronklike op 22 September 2011. Besoek op 19 Junie 2011.
  3. "Population of Japan". Japanese Statistics Bureau. 2010.
  4. "Nagoya | Japan". Encyclopedia Britannica (in Engels). Besoek op 28 April 2020.
  5. "名古屋市". 地名由来辞典. 28 Februarie 2009.
  6. A Military History of Japan by John Kuehn p. 102
  7. "Kiyosu Castle". Geargiveer vanaf die oorspronklike op 9 Februarie 2008. Besoek op 1 Mei 2007.
  8. 21st Bomber Command, Tactical Mission Report NO. 44, ocr.pdf, March 20, 1945.
  9. The First Heroes by Craig Nelson
  10. 平成22年12月1日現在の世帯数と人口(全市・区別) [Population and Number of Households as of 1 December, Heisei 22] (in Japannees). Nagoya City. 20 Desember 2010. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 15 Januarie 2011. Besoek op 7 Januarie 2011.
  11. Campbell, Richard H. (2005). The Silverplate Bombers: A History and Registry of the Enola Gay and Other B-29's Configured to Carry Atomic Bombs. Jefferson, North Carolina: McFarland & Company, Inc. ISBN 0-7864-2139-8.