Fetal Ovaryan Kistlerde Tan› ve Takip

Perinatoloji Dergisi • Cilt:8, Say›: 1-2/Mart-Haziran 2000 43 Fetal Ovaryan Kistlerde Tan› ve Takip Tansu KÜÇÜK, Müfit Cemal YENEN, Murat DEDE, ‹skender BAfiER, Ali ERGÜN GATA Kad›n Hastal›klar› ve Do¤um Anabilim Dal›, Etlik-Ankara ÖZET FETAL OVARYAN K‹STLERDE TANI VE TAK‹P Amaç : Bu sununun amac› fetal ovaryan kistlerde kist büyüklü¤ü ve karakterinin prognozla olan iliflkisini incelemektir. Yöntem: 9 ayl›k süre içinde 4 gebelikte fetal ovaryan kist ultrasonografik olarak saptand›. Tan› kondu¤u zamandaki ortalama gestasyonal yafl 32.5 idi (30-34). Her 4 olguda da diabetes mellitus gibi maternal ya da hipertiroidizm veya plasentomegali gibi fetal bir risk faktörü yoktu. Tüm kistler unilateraldi ve beraberlerinde baflka bir fetal anomali saptanmad›. Tan› kondu¤u andaki ortalama kist çap› 61 mm (54-71) idi. Olgular›n tümü antenatal haftal›k kontrollere ça¤r›lm›fl ve do¤umdan sonra da takip edilmifltir. Bulgular: Bafllang›çtaki kist çaplar› 54 mm ve 55 mm olan iki olguda haftal›k takiplerde kistin büyümedi¤i ve birinin postpartum 6’nc› haftada, di¤erinin ise postpartum 8’inci haftada spontan geriledi¤i izlenmifltir. Her iki olgu merkezimizde normal do¤um yapm›flt›r. Bafllang›çtaki kist çap› 71 mm olan bir olguda; 2 haftal›k takipte kistin her hafta ortalama 4 mm büyüdü¤ü izlenmifl ve iç ekojenitesinin de¤iflerek kanama sonucu oluflan fibrini temsil eden hiperekojen bölgelerin ortaya ç›kt›¤› görülmüfltür. Bu olgu; oksitosin indüksiyonu ile 36’nc› gebelik haftas›nda vajinal do¤um yapm›fl, do¤umdan sonra neonatal cerrahi ile hemorajik over kisti ekstirpe edilmifltir. Bafllang›çtaki kist çap› 66 mm olan bir olguda; haftal›k takiplerde kistin ortalama 5 mm büyüdü¤ü ve fetal abdomende gezdi¤i izlendi. Baflka bir merkezde do¤um yapan olguya elektif sezaryen uyguland›. Postpartum dönemdeki neonatal cerrahide torsiyone overde kistektomi yap›ld›¤› bildirildi. Sonuç: Fetal ovaryan kistler genellikle 3’üncü trimesterde ortaya ç›kan izole anomalilerdir. Takiplerde kist çap›n›n büyümesi ve iç ekosunun de¤iflmesi komplike olacaklar›n›n kuvvetli bir göstergesidir. Bu tür olgularda neonatal cerrahiyi ekarte etmek ve overi koruyabilmek için intrauterin dönemde i¤ne ile dekompresyon yap›lmas› iyi bir yaklafl›m gibi görünmektedir. Anahtar Kelimeler: Fetal ovaryan kist, Antenatal tan›, ‹dare, Komplikasyon. SUMMARY DIAGNOSIS AND MANAGEMENT OF FETAL OVARIAN CYSTS Objective: The aim of the present study was to evaluate the outcome of fetal ovarian cysts in relation to their ultrasonic appearance and size. Material and Methods: Four fetal ovarian cysts were diagnosed in 4 fetuses in 9 months period of time. Mean gestational age at the time of diagnosis was 32,5 weeks (30-34). There was no history of maternal risk factors such as diabetes mellitus or fetal risk factors such as hyperthyrodism of placentomegaly. All cysts were unilateral and were isolated without any additional fetal defects. Mean cyst diameter was 61 mm (54-71) at the time of diagnosis. They were followed with serial ultrasonograms in utero and after birth until spontaneous or surgical resolution. Results: There was no enlargement in two anechoic cysts with initial diameters of 54 and 55 mm. Both resolved spontaneously at 6th and 8th postnatal week, respectively. In another instance with an initial diameter of 71 mm we observed enlargement 4 mm/week and change of inner echo for echoic parts probably representing fibrine formations .The newborn was transferred for neonatal surgery following induced vaginal birth at 36th week of gestation. Laparotomy revealed a haemorrhagic ovarian cyst and it was resected. The forth case with 66 mm initial cyst diameter was associated with enlargement 5 mm per week and we diagnosed as ovarian torsion. The patient had a Caesarean delivery at another center and postpartum neonatal surgery confirmed our diagnosis of ovarian torsion. Conclusion: Echogenic fetal ovarian cysts should be always surgically removed. Cyst enlargement and inner echo change are strong indicators of complication. The outcome of anechoic cysts depends on the size at dignosis, and serial ultrasonographic assessment is recommended. Antenatal fine needle aspiration of the cyst seems like apropriate mode of management in selected cases. Key Words: Fetal ovarian cyst, Prenatal diagnosis, Management, Complication. Yaz›flflm ma Adresi: Tansu Küçük, GATA Kad›n Hastal›klar› ve Do¤um Anabilim Dal›, 06018, Etlik-Ankara * Bu bildiri 7’inci Ulusal Perinatoloji Kongresi’nde sunulmufltur Tansu Küçük ve ark., Fetal Ovaryan Kistlerde Tan› ve Takip 44 etal gonadotropinler, maternal estrojen ve plasental koryonik gonadotropinlerin etkisi alt›nda kalan fetal ovaryumda kistler oluflabilir. Büyüklükleri de¤iflkendir ve genellikle üçüncü trimestrde ortaya ç›karlar. Ovaryan kistlerin en s›k görülen komplikasyonu torsiyondur. Neonatal ovaryan kistlerde torsiyon insidans› % 50-%78 aras›nda bildirilmifltir (1). Bu yüksek komplikasyon insidans› yenido¤anlarda erken cerrahi giriflimi s›kl›kla gerekli k›lmaktad›r. Ovaryan dokuyu korumak amac›yla ovaryan kist torsiyone olmadan önce dekompresyon yap›lmal›d›r. ‹n utero ovaryan kist dekompresyonu ilk defa 1975’te Valenti ve arkadafllar› taraf›ndan bildirilmifltir (2). Daha sonra bu içerikte birçok çal›flma bildirilmifltir. Ancak, hangi kistlerin dekomprese edilmesi gerekti¤i konusunda bir görüfl birli¤i yoktur. Bu sununun amac› fetal ovaryan kistlerde, kist büyüklü¤ü ve karakterinin prognozla olan iliflkisini incelemektir. F MATERYAL VE METOD Dokuz ayl›k süre içinde Anabilim Dal›m›z Antenatal Poliklini¤ine baflvuran 4 gebelikte yap›lan rutin ultrasonografide intraabdominal kistik kitle saptand›. Yüksek riskli gebelik bölümünde, 3. düzey ultrasonografik muayene yap›lan olgularda bu oluflumlar›n fetal ovaryan kist oldu¤una karar verildi. Sonraki takipleri yüksek riskli gebelik bölümünde konsültan bir hekim taraf›ndan yap›ld›. Her kontrolde rutin ultrasonografi ve fetal biometriyi takiben fetal ovaryan kistin boyutlar›, kenar düzeni, papiller yap› varl›¤› ve iç ekojenitesi yeniden incelenmifl ve kaydedilmifltir. Ayr›ca, rutin tetkiklere ek olarak hem maternal hem de fetal yüksek risk faktörleri taranm›fl ve olas› ek anomaliler dikkatlice aranm›flt›r. Olgular›n tümü antenatal haftal›k kontrollere ça¤r›lm›fl ve do¤umdan sonra da takip edilmifltir. Resim 1: 30 haftal›k fetusta 54 mm’lik kistik kitle. tanarak yüksek riskli gebelik bölümüne gönderilmifl. Burada yap›lan detayl› ultrasonografisinde 54 mm çapl› kistik kitlenin ovaryan kaynakl› oldu¤u saptand›. Haftal›k kontrollerde kistin büyümedi¤i görüldü; 39’uncu gebelik haftas›nda merkezimizde spontan vajinal do¤um yapt›. Yenido¤an takiplerinde postpartum 6’nc› haftada kistin spontan geriledi¤i görülerek izlem b›rak›lm›flt›r. Olgu 2 25 Yafl›nda, medikal öyküsü olays›z, cerrahi öyküsünde 7 y›l önce geçirilmifl apendektomi operasyonu var. Rutin biokimyasal analizlerdi tümüyle normal. Birinci gebeli¤i, gebeli¤inin 12’nci haftas›ndan bafllayarak düzenli olarak kontrollere gelmifl. 32 Haftal›k gebelik iken yap›lan kontrolde intraabdominal kistik kitle saptanarak yüksek riskli gebelik bölümüne gönderilmifl. Burada yap›lan detayl› ultrasonografisinde, 55 mm çapl› kistik kitlenin ovaryan kaynakl› oldu¤u saptand›. Haftal›k kontrollerde kistin büyümedi¤i görüldü; 41’inci gebelik haftas›nda merkezimizde spontan vajinal do¤um yapt›. Çocuk cerrahisi bölümünde yap›lan kontrollerinde postpartum 8’inci haftada kistin spontan geriledi¤i görülerek izlem b›rak›lm›flt›r. BULGULAR Tan› kondu¤u zamandaki ortalama gestasyonal yafl 32.5 hafta idi (30-34). Her 4 olguda da, diabetes mellitus gibi maternal ya da hipertiroidizm veya plasentomegali gibi fetal bir risk faktörü yoktu. Tüm kistler unilateraldi ve beraberlerinde baflka bir fetal anomali saptanmad›. Tan› kondu¤u andaki ortalama kist çap› 61 mm (54-71) idi. Olgu 1 28 Yafl›nda, medikal ve cerrahi öyküsü olays›z, rutin tetkiklerinde herhangi bir özellik yok. Birinci gebeli¤i, gebeli¤inin 8’inci haftas›ndan bafllayarak düzenli olarak kontrollere gelmifl. 30 haftal›k iken yap›lan kontrolde, intraabdominal kistik kitle sap- Resim 2: 32 haftal›k fetusta 55 mm’lik kistik kitle. Perinatoloji Dergisi • Cilt:8, Say›: 1-2/Mart-Haziran 2000 Olgu 3 27 yafl›nda, medikal ve cerrahi öyküsü olays›z. 2 y›l önce 9 haftal›k gebelik iken, iste¤e ba¤l› D&C uygulanm›fl. Biokimyasal testleri normal, ikinci gebeli¤i; 14’üncü haftadan bafllayarak bir baflka merkezde antenatal kontrollere gitmifl. 34 haftal›k gebelik iken, yap›lan kontrolde intraabdominal kistik kitle saptanarak merkezimize sevk edilmifl. Yüksek riskli gebelik bölümünde yap›lan detayl› ultrasonografisinde; 71 mm çapl› kistik kitlenin ovaryan kaynakl› oldu¤u saptand›. Haftal›k kontrollerde kistin her hafta ortalama 4 mm büyüdü¤ü ve iç ekojenitesinin de¤iflerek kanama sonucu oluflan fibrini temsil eden hiperekojen bölgelerin ortaya ç›kt›¤› görüldü; 36’›nc› gebelik haftas›nda merkezimizde oksitosin indüksiyonu ile vajinal do¤um yapt›. Do¤umdan hemen sonra neonatal cerrahi ile hemorajik over kisti ekstirpe edilmifl ve sa¤lam over dokusu korunmufltur. Olgu 4 32 Yafl›nda, medikal öyküsü olays›z; cerrahi öyküsünde 5 y›l önce sa¤ overden laparoskopik kist ekstirpasyonu var, patolojik incelemede basit seröz kist tan›s› alm›fl. 3 y›l önce bir do¤umevinde 40 haftal›k normal vajinal do¤um yapm›fl, erkek be- Resim 3: 34 haftal›k fetusta 71 mm’lik hemorajik kistik kitle. 45 bekte herhangi bir anomali yok, 3 yafl›nda ve sa¤l›kl›. Biokimyasal testleri normal. ‹kinci gebeli¤i de 12’nci haftadan bafllayarak antenatal kontrollere gelmifl. 34 haftal›k gebelik iken yap›lan rutin ultrasonografide intraabdominal kistik kitle saptanarak yüksek riskli gebelik bölümüne sevk edilmifl. Yap›lan detayl› ultrasonografisinde 66 mm’lik, bat›nda gezen fetal ovaryan kist görüldü. Haftal›k takiplerde kistin ortalama 5 mm büyüklü¤ü ve fetal abdomende gezdi¤i izlendi. Baflka bir merkezde do¤um yapan olguya elektif sezaryen uyguland›. Postpartum dönemdeki neonatal cerrahide, torsiyone overde kistektomi yap›ld›¤› bildirildi. MA TARTIfifiM Fetal ovaryan kistlerdeki yüksek komplikasyon insidans›, yenido¤anlarda erken cerrahi giriflimi s›kl›kla gerekli k›lmaktad›r. Ovaryan dokuyu korumak amac›yla ovaryan kist torsiyone olmadan önce dekompresyon yap›lmal›d›r. ‹n utero ovaryan kist dekompresyonu ilk defa 1975’de Valenti ve arkadafllar› taraf›ndan bildirilmifltir (2), ancak, hangi kistlerin dekomprese edilmesi gerekti¤i konusunda bir görüfl birli¤i yoktur. Crombleholme ve ark.’n›n 7 olguluk serisinde (3) in utero dekompresyon yap›labilen iki olguda da torsiyonun önlendi¤i ve rekürrens olmad›¤› bildirilmifltir. Hangi kistlerin dekomprese edilece¤ine dair flu kriterleri ortaya koymufllard›r: I) ≥ 4 cm anakoik kistler II) seri ultrasonogramlarda bat›nda gezindi¤i görülen kistler, III) h›zl› büyüyen kistler (haftada 1 cm’den fazla). Öte yandan, Giorlandino ve ark. 41 olguluk çal›flmalar›nda ekojenik kistlerin tümünün giriflim gerektirdi¤i sonucuna varm›fllard›r (4). Fetal ovaryan kistler, genellikle 3’üncü trimesterde ortaya ç›kan izole anomalilerdir. Takiplerde kist çap›n›n büyümesi ve iç ekosunun de¤iflmesi komplike olacaklar›n›n kuvvetli bir göstergesidir. Bu tür olularda neonatal cerrahiyi ekarte etmek ve overi koruyabilmek için intrauterin dönemde i¤ne ile dekompresyon yap›lmas› iyi bir yaklafl›m gibi görünmektedir. Bu bulgular ›fl›¤›nda, kist çap›nda büyüme izledi¤imiz iki olguda prenatal dönemde yap›labilecek bir aspirasyon ile neonatal cerrahinin önlenebilece¤i sonucuna var›labilir. KAYNAKLAR 1. 2. 3. 4. Resim 4: 34 haftal›k fetusta 66 mm’lik torsiyone kistik kitle. Nussbaum AR, Sanders RC et al: Neonatal ovarian cysts: Sonographic-pathologic correlation. Radiology 1988, 168: 817. Valenti C, Kassner EG et al: Antenatal diagnosis of a fetal ovarian cysts. Am J Obstet Gynecol 1975, 15: 216. Crombleholme TM, Craigo SD et al: Fetal ovarian cyst decompression to prevent torsion. J Pediat Surg 1997, 32: 1447. Giorlandino C, Bilancioni E et al: antenatal ultrasonographic diagnosis and management of fetal ovarian cysts. Int J Gynecol Obstet 1994, 44: 27.