Papers by Tomasz Lachowski
Europa Środkowa i Wschodnia w cieniu wojny Rosji z Ukrainą: wyzwania geopolityczne i dylematy bezpieczeństwa, 2023
Niniejszy artykuł ma na celu zgłębienie i zrozumienie zarówno geopolitycznych, jak i tragicznych ... more Niniejszy artykuł ma na celu zgłębienie i zrozumienie zarówno geopolitycznych, jak i tragicznych ludobójczych aspektów w stosunkach między Federacją Rosyjską a Ukrainą. Uwaga zostanie skupiona na analizie zagadnienia, jak Federacja Rosyjska postrzegała Ukrainę w swojej strategii geopolitycznej i jak ta perspektywa wpłynęła na wydarzenia w regionie, w szczególności na konflikt na wschodnich obszarach Ukrainy. Jednocześnie pod rozwagę wzięty zostanie również mroczny cień działań Rosji – ludobójstwa i zbrodni przeciwko ludzkości, których dopuszczają się Rosjanie na terytorium Ukrainy. W kontekście tych kwestii celem analizy będzie udzielenie odpowiedzi na kilka kluczowych pytań. Jakie były cele i strategie Federacji Rosyjskiej wobec Ukrainy w świetle zmieniających się warunków geopolitycznych na przełomie XX i XXI wieku? Jakie elementy związane z ludobójstwem i zbrodniami przeciwko ludzkości na terytorium Ukrainy miały wpływ na rozwijający się konflikt i stosunki międzynarodowe? Jakie są implikacje tych wydarzeń dla przyszłości Ukrainy oraz geopolityki w regionie?
Sprawy Międzynarodowe, 2023
Celem artykułu jest analiza nakazów aresztowania wydanych przez Międzynarodowy Trybunał Karny (MT... more Celem artykułu jest analiza nakazów aresztowania wydanych przez Międzynarodowy Trybunał Karny (MTK) w Hadze 17 marca 2023 r. wobec urzędującego prezydenta Federacji Rosyjskiej Władimira Putina oraz pełnomocnika przy prezydencie Federacji Rosyjskiej do spraw praw dziecka Marii Lwowej-Biełowej za możliwość popełnienia zbrodni wojennej poprzez działanie na szkodę ukraińskich dzieci (w rezultacie deportacji lub przesiedleń) w świetle prawa międzynarodowego. Ponadto rozważania odnoszą się do potencjalnego rozszerzenia kwalifikacji prawnej zarzutów postawionych przez prokuratora MTK za zbrodnię ludobójstwa w zgodzie ze Statutem Rzymskim MTK. Pozwoli to na skonstruowanie próby odpowiedzi na pytanie o rzeczywisty cel toczącej się wojny agresywnej Federacji Rosyjskiej przeciwko Ukrainie.
"Sensus Historiae" 3/2022, 2022
Celem niniejszego opracowania jest przebadanie wybranych aspektów ludobójczych praktyk Kremla wob... more Celem niniejszego opracowania jest przebadanie wybranych aspektów ludobójczych praktyk Kremla wobec narodów z obszaru byłego ZSRS (względnie — Carstwa Rosyjskiego) określanym przez Rosję mianem jej „naturalnej strefy wpływów” w aspekcie historycznym oraz współczesnym. Analiza została przeprowadzona pod kątem percepcji prawa międzynarodowego przez Moskwę — wskazania ideowo-teoretycznego podglebia oraz przedstawienia głównych tez narracji w zakresie usprawiedliwienia realizacji dokonywanych zbrodni. Pomocne w tej mierze stało się odwołanie do opublikowanej niedawno w Polsce monografii Lauriego Mälksoo, estońskiego badacza prawa międzynarodowego i Rosji, profesora Uniwersytetu w Tartu, pt.: O osobliwościach rosyjskiego stosunku do prawa międzynarodowego, wydanej przez Centrum Dialogu im. Juliusza Mieroszewskiego w 2022 r.
Komentarze IEŚ 819 (67/2023), 2023
17 marca 2023 r. Międzynarodowy Trybunał Karny w Hadze podjął decyzję w przedmiocie wydania nakaz... more 17 marca 2023 r. Międzynarodowy Trybunał Karny w Hadze podjął decyzję w przedmiocie wydania nakazów aresztowania wobec dwóch osób-urzędującego prezydenta Federacji Rosyjskiej, Władimira Putina, oraz rzeczniczki praw dziecka w Rosji, Marii Lwowej-Biełowej. Sędziowie Izby Przygotowawczej MTK uznali, że został zgromadzony wystarczający materiał dowodowy, aby mówić o możliwych zbrodniach wojennych popełnionych przez tych rosyjskich oficjeli, polegających m.in. na bezprawnej deportacji ukraińskich dzieci z tymczasowo okupowanego terytorium Ukrainy do Rosji.
"Perspectives on the 20th Century", 2022
When Russian crimes in Bucha, Borodianka and Irpin were discovered towards the end of March 2022,... more When Russian crimes in Bucha, Borodianka and Irpin were discovered towards the end of March 2022, the world began to ponder what name should be given to the criminal acts committed by the Russian troops. The parliaments in Poland, the Czech Republic, Canada and the Baltic states recognized the aggressive war waged by the Russian Federation against Ukraine as an act of genocide. But it is not these political proclamations or even the very savagery of the Russian occupiers that justify the legal qualication of the acts committed by the representatives of Russia as genocide under international law. What matters here is the intent to destroy the Ukrainian national group, demonstrated in numerous public appearances by the highest political leadership of the Russian Federation and implemented by Russian soldiers operating on the Ukrainian territory. This paper aims to show that Russian crimes in Ukraine can be qualied as genocide under the UN Convention on the Prevention and Punishment of the Crime of Genocide of 9 December 1948, and that in fact they constitute a continuation of the Kremlin’s policies towards the Ukrainian nation. In order to better present this thesis, the text refers to the work of the author of the notion of genocide – Raphael Lemkin.
"Rocznik Instytutu Europy Środkowo-Wschodniej" 2020, Vol. 18, Zeszyt 1, s. 259-266., 2020
Book review: The Use of Force against Ukraine and International Law.
Jus Ad Bellum, Jus In Bello,... more Book review: The Use of Force against Ukraine and International Law.
Jus Ad Bellum, Jus In Bello, Jus Post Bellum by Sergey Sayapin,
Evhen Tsybulenko (eds.)
"Rocznik Instytutu Europy Środkowo-Wschodniej" 2021, Vol. 19, Zeszyt 2, s. 237-258., 2021
Celem artykułu jest analiza działań podjętych przez władze niepodległej Litwy w celu rozliczenia ... more Celem artykułu jest analiza działań podjętych przez władze niepodległej Litwy w celu rozliczenia zbrodni sowieckich popełnionych na społeczeństwie litewskim, w szczególności na reprezentantach antysowieckiego podziemia niepodległościowego, poprzez wykorzystanie prawnomiędzynarodowej kategorii zbrodni ludobójstwa. Kluczowe dla potwierdzenia litewskiej polityki w tym względzie stało się orzeczenie Europejskiego Trybunału Praw Człowieka w sprawie Drelingas przeciwko Litwie z 12 marca 2019 r., które zaaprobowało legalność kwalifikacji prawnej „etno-narodowo-politycznego” genocydu „leśnych braci” dokonanego przez okupacyjną władzę sowiecką. Orzeczenie to, z jednej strony, otwiera na nowo dyskusję w przedmiocie możliwości osądzenia zbrodni Związku Sowieckiego, z drugiej jednak, wzbudza pewne wątpliwości natury prawnej oraz politycznej – wyrażane co do zasady przez Federację Rosyjską.Słowa kluczowe: sowieckie ludobójstwo, prawo międzynarodowe, Litwa,
Związek Sowiecki
"Władza Sądzenia" 2021, nr 20, s. 109-127., 2021
Przeprowadzona w niniejszym opracowaniu analiza zbudowana jest wokół następującej hipotezy badawc... more Przeprowadzona w niniejszym opracowaniu analiza zbudowana jest wokół następującej hipotezy badawczej-w porównaniu z innymi częściami byłego ZSRS stopień rozliczenia okresu sowieckiej dominacji na Litwie, Łotwie oraz w Estonii był zdecydowanie głębszy (choć niepełny), co wynikało przede wszystkim z przyjęcia jednoznacznego stanowiska prawnego w zakresie przebywania państw bałtyckich pod nielegalną okupacją sowiecką w latach 1940-1991 (z przerwą na lata 1941-1944, tj. okupację niemiecką) i kontynuacji podmiotowości prawnomiędzynarodowej międzywojennych niepodległych państw przez państwa bałtyckie po 1991 r. W tym celu zostaną omówione mechanizmy prawne z zakresu sprawiedliwości okresu przejściowego (transitional justice) wdrożone przez państwa bałtyckie po odzyskaniu przez nie niepodległości, a także ich polityczno-społeczna percepcja, przekładająca się na wciąż istniejące problemy związane z przepracowaniem okresu reżimu totalitarnego, panującego niemal pół wieku na terytorium Litwy, Łotwy oraz Estonii.
"Efektem (...) stał się numer specjalny czasopisma naukowego „Władza Sądzenia”, ukazujący się pod... more "Efektem (...) stał się numer specjalny czasopisma naukowego „Władza Sądzenia”, ukazujący się pod tytułem „Trzydziestolecie Rozpadu Związku Sowieckiego (1991–2021). Desowietyzacja – Dekolonizacja – Emancypacja”, który z przyjemnością pragniemy oddać w Państwa ręce. Prezentowany przez nas tom ma charakter interdyscyplinarny".
In: P. Lodyn (ed.), Surviving near the Empire: Price of the Modern Kremlin's Aggression, Ivano Frankivsk : Suprum V. P. 2021, pp. 129-192., 2021
This article is an attempt to answer the question of whether it is legally possible to establish ... more This article is an attempt to answer the question of whether it is legally possible to establish an international criminal tribunal for crimes of the Soviet regime – a conditional «Nuremberg-2» – and if so, what may be its powers and jurisdiction. In order to outline some of the necessary preconditions for the above considerations, the analysis and the list of the most important mechanisms of the international law aimed at combating the impunity of those guilty of the most serious crimes – international crimes is carried out. This section also presents the context of legal and political restrictions on the use of criminal law mechanisms as part of a policy of reckoning with the communist (Soviet) past in Central and Eastern Europe. The analysis of several examples of attempts of conviction presented in this study, within the framework of the national legal systems of individual countries in the region of the most serious crimes of the Soviet regime, including the crime of genocide, provides an opportunity to formulate a thesis on the importance of settling the totalitarian past for individual countries of Central and Eastern Europe – first of all, in order to deal with the historical injustice, rehabilitate the victims and finally tell the world its true history, not distorted by the propaganda and misinformation policies of the past used by the Kremlin authorities to this day. This section uses research methods specific to the legal sciences (in particular, international law), that is, the analytical-comparative method, the theoretical-legal method and – to a limited extent – the dogmatic method.
Studia Prawnicze KUL
Wydawnictwo Naukowe UAM, Poznań 2017 , s. 374 Temat rozliczania dawnych reżimów i ich zbrodniczej... more Wydawnictwo Naukowe UAM, Poznań 2017 , s. 374 Temat rozliczania dawnych reżimów i ich zbrodniczej praktyki przez nowe, w założeniu demokratyczne władze wciąż, jak się wydaje, zbyt rzadko gości w refleksji prawników, częściej będąc podejmowanym i analizowanym przez historyków, specjalistów nauk politycznych lub też po prostu publicystów wypowiadających się w przestrzeni medialnej. Niewątpliwie, "rozrachunki z przeszłością" nigdy nie były i nie będą procesem prostym czy niekontrowersyjnym i dlatego też naukowe opracowanie z obszaru nauk prawnych może stanowić próbę tak bardzo potrzebnej obiektywizacji dyskusji w przedmiocie polityki rozliczania masowych przeszłych naruszeń praw. Co więcej, jasne wskazanie prawnych ram dla tworzenia strategii przejściowych w wyniku gwałtownej zmiany polityczno-społecznej w obrębie danego narodu może zapobiec ich nadmiernemu upolitycznieniu -co często dzieje się z jednej strony poprzez wdrażanie przez państwo metod rewolucyjnych bez poszanowania norm prawa (w szczególności prawa międzynarodowego), z drugiej zaś poprzez całkowite porzucenie implementacji jakichkolwiek mechanizmów rozliczania przeszłości, co również może naruszać przepisy prawa (przede wszystkim międzynarodowego prawa praw człowieka), a także interes najbardziej pokrzywdzonych, ofiar totalitarnych i autorytarnych systemów władzy. Odpowiedź na przynajmniej część z dylematów przedstawionych powyżej przynosi monografia dr. Michała Krotoszyńskiego z Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu pt.:
T. Lachowski, The Reintegration of Donbas Through Reconstruction and Accountability. An International Law Perspective, in: Decentralization, Regional Diversity and Conflict. The Case of Ukraine, (eds.) Maryna Rabinovych and Hanna Shelest, Palgrave Macmillan 2020, pp. 145-183., 2020
Paper examines the possible legal and political toolkit that might be implemented in the process ... more Paper examines the possible legal and political toolkit that might be implemented in the process of reintegrating Donbas into Ukraine and, eventually, the final liquidation of the proto-states, so-called ‘Donetsk’ (DPR) and ‘Luhansk People’s Republics’ (LPR), products of the Russian aggression. It analyzes the restoration of the Ukrainian jurisdiction over seized territories from the perspective of international law, especially underlining the values of state responsibility and personal accountability. Last but not least, paper sets a proposal of introducing a two-fold approach of reintegration efforts by Kyiv: post-war reconstruction with the potential use of the UN peacekeeping mission and a transitional justice pillar, aimed at delivering justice in retributive and restorative (including the regional diversity and truth-telling processes) dimensions.
Komentarze IEŚ 66 (66/2019), 2019
Droga do kapitulacji czy sprytny manewr prezydenta Zełenskiego? Formuła Steinmeiera w świetle pra... more Droga do kapitulacji czy sprytny manewr prezydenta Zełenskiego? Formuła Steinmeiera w świetle prawa międzynarodowego Kapitulacja, a może próba wyjścia z impasu i możliwość realnego zakończenia konfliktu zbrojnego na Donbasie? Trwające od kilku dni w Kijowie kilkutysięczne protesty obywateli, zaniepokojonych decyzją ukraińskich władz, z pewnością mogły nieco zaskoczyć prezydenta Wołodymyra Zełen-skiego, przyzwyczajonego już do wysokich słupków społecznego poparcia. Co jednak tak naprawdę oznacza tzw. formuła Steinmeiera i czy rzeczywiście jest środkiem pozwalającym na szybkie rozwiązanie problemu toczących się od ponad pięciu lat działań zbrojnych na wschodzie Ukrainy? Spójrzmy na jej treść nieco szerzej, włączając do analizy również perspektywę prawa międzynarodowego-omawiamy wszak próbę uregulowania międzynarodowego konfliktu zbrojnego.
Prawo międzynarodowe praw człowieka jako instrument przeciwdziałania skutkom poważnego naruszenia prawa międzynarodowego publicznego – analiza wybranych aspektów przypadku agresji Federacji Rosyjskiej wobec Ukrainy (w latach 2014-2018), „Wschodni Rocznik Humanistyczny”, tom XV, nr 4, s. 25-58. , 2018
Paper deals with the issue of the use of mechanisms of international human rights law by Ukraine ... more Paper deals with the issue of the use of mechanisms of international human rights law by Ukraine against the Russian Federation – especially an instrument of inter-state application – and, to a lower extent, individual application lodged by the Ukrainian inhabitants against Ukraine or the Russian Federation to counteract the consequences of the ongoing act of aggression of the Russian Federation against Ukraine since February/ March 2014, serving as a serious violation of international public law. In the analyzed period – from March 2014 till the end of 2018 – Ukraine has submitted eight inter-state applications against the Russian Federation to the European Court of Human Rights in Strasbourg, which are the subject of this study.
Keywords: international law, human rights, European Court of Human
Rights, Ukraine, the Russian Federation, aggression
T. Lachowski, Justice delayed not denied. Stalin and history on trial in Kyiv, “New Eastern Europe” 2018, Vol. XXXI, No. 2, s. 158-163, 2018
"Polish Political Science Yearbook" 2018, Vol. 47, Issue 1, pp. 130-133, 2018
The paper reports The 3R (Three Ukrainian Revolutions) Symposium: Revolution , War and Their Cons... more The paper reports The 3R (Three Ukrainian Revolutions) Symposium: Revolution , War and Their Consequences, which took place in Warsaw (Poland) on March 16-17, 2018. This multilayer event was organised as a part of the project named The 3R (Three Ukrainian Revolutions), initiated in the College of Europe in Natolin (Warsaw) in 2015, to provide the comparative studies over three revolutions witnessed in Ukraine in the last three decades. The 2018 conference gathered current and former politicians, diplomats, practitioners , scientists, journalists and social activists coming from mostly Ukraine and Poland, as well as the other states around the globe.
w: Ukraina po Rewolucji Godności. Prawa człowieka – tożsamość narodowa, red. T. Lachowski, V. Mazurenko, Uniwersytet Łódzki, Bookmarked Publishing & Editing, Łódz-Olsztyn 2017, s. 15-25., 2017
Paper is devoted to the issue of implementation of transitional justice mechanisms in Ukraine in ... more Paper is devoted to the issue of implementation of transitional justice mechanisms in Ukraine in the aftermath of the Revolution of Dignity at the break of 2013/2014. In the light of the illegal annexation of the Crimean Peninsula by the Russian Federation and outbreak of an armed conflict in Donbas, another example of the Kremlin’s aggression, Ukraine became a state, which in addition to instruments oriented at reckoning with past, was forced to seek for a proper toolbox with the aim of ending the violence in its eastern provinces, prosecute and punish wrongdoers, responsible for committing international crimes and create conditions of reintegrating Donbas and Crimea into the Ukrainian state. Undoubtedly, transitional justice tool-kit does appear as useful in the matter.
"Studia Prawnicze KUL" 2015, Vol. 64, No. 4, pp. 203-207, 2015
Sprawozdanie przygotowane przez Tomasza Lachowskiego i Tomasza Grzywaczewskiego z VIII polsko-ukr... more Sprawozdanie przygotowane przez Tomasza Lachowskiego i Tomasza Grzywaczewskiego z VIII polsko-ukraińskiego spotkania w Jaremczu (Ukraina) w dniach 25-27 września 2015 r.
Uploads
Papers by Tomasz Lachowski
Jus Ad Bellum, Jus In Bello, Jus Post Bellum by Sergey Sayapin,
Evhen Tsybulenko (eds.)
Związek Sowiecki
Keywords: international law, human rights, European Court of Human
Rights, Ukraine, the Russian Federation, aggression
Jus Ad Bellum, Jus In Bello, Jus Post Bellum by Sergey Sayapin,
Evhen Tsybulenko (eds.)
Związek Sowiecki
Keywords: international law, human rights, European Court of Human
Rights, Ukraine, the Russian Federation, aggression
In this context, the aim of the analysis will be to provide answers to several key questions. What were the objectives and strategies of the Russian Federation regarding Ukraine in the changing geopolitical conditions at the turn of the 20th and 21st centuries? What aspects connected with genocide and crimes against humanity in Ukraine affected the developing conflict and international relations? What are the implications of these circumstances for the future of Ukraine and the geopolitical situation in the region.
перечень важнейших механизмов международного права, направленных на борьбу с безнаказанностью виновных в самых тяжёлых преступлениях — международных. В этом разделе также представлен контекст правовых и политических ограничений относительно применения уголовно-правовых механизмов как части политики сведения счетов с коммунистическим (советским)
прошлым в странах Центрально-Восточной Европы.
The book shows Russia continues to use aggressive policy not only on its own territory, consistently reducing the rights and freedoms of Russian citizens, but also trying to implement it at least in the post-Soviet space. The phantom pains of the empire due to the lost influence do not pass easily.
Authors: Kazimierz Wóycicki, Yevhen Mahda, Serhiy Fedunyak, Vira Yastrebova, Andriy Klymenko, Ruslan Sidorenko, Tomasz Lachowski, Evhen Tsybulenko, Ivanna Tetera
Autor pochyla się w szczególności nad sytuacją prawną ofiar poważnych naruszeń praw człowieka lub prawa humanitarnego w czasie gwałtownych zmian polityczno-społecznych. W uzupełnieniu metodologii charakterystyczne j dla nauk prawnych odwołuje się także do swoich badań terenowych przeprowadzonych w państwach zmagających się z niełatwą przeszłością, takich jak: Bangladesz, Bośnia i Hercegowina, Mozambik oraz Ukraina.
Strona książki: https://wydawnictwo.uni.lodz.pl/produkt/perspektywa-praw-ofiar-w-prawie-miedzynarodowym/
Składające się na monografię opracowania dotyczą w pierwszej kolejności ochrony praw człowieka w procesie wdrażania sprawiedliwości okresu przejściowego (transitional justice) na Ukrainie, tak w kontekście rozrachunku z przeszłością, jak i międzynarodowego konfliktu zbrojnego na Donbasie. Przedstawiona została prawna charakterystyka mechanizmów zakończenia działań wojennych, w tym osądzenia sprawców zbrodni wojennych i zbrodni przeciwko ludzkości, ale i ochrony najbardziej wrażliwych grup społecznych, w szczególności praw dzieci w warunkach rosyjskiej agresji. Kolejnym obszarem badawczym, zauważonym przez autorów, stała się praktyka Europejskiego Trybunału Praw Człowieka (ETPC) oraz wpływ orzecznictwa strasburskiego na rozumienie różnych kategorii praw człowieka i prawo samej Ukrainy. Należy dostrzec w tym miejscu przede wszystkim aspekt ochrony praw uchodźców oraz osób wewnętrznie przesiedlonych, co dotyczy dziś bezpośrednio problemu konfliktu zbrojnego na Donbasie. Mając na uwadze także inne aktualne tematy, w tym procesy legislacyjne jakie w chwili obecnej odbywają się na Ukrainie, w artykułach poruszono także temat reformy ukraińskiego wymiaru sprawiedliwości, na czele z Sądem Najwyższym Ukrainy.
Komentuje dr Tomasz Lachowski z Wydziału Prawa i Administracji UŁ.
Przypominamy, że sąd w Kijowie skazał byłego ukraińskiego prezydenta na 13 lat pozbawienia wolności za zdradę stanu i sprzyjanie agresywnej wojnie Federacji Rosyjskiej przeciwko Ukrainie.
Jakie prawne, a jakie polityczne konsekwencje niesie za sobą to orzeczenie? Czy Janukowycz może zaskarżyć Ukrainę do Europejskiego Trybunału Praw Człowieka w Strasburgu za niedochowanie swoich wszystkich praw procesowych?
Tekst: https://obserwatormiedzynarodowy.pl/2019/01/31/dr-tomasz-lachowski-wiktor-janukowycz-skazany-za-zdrade-stanu-jakie-skutki-przyniesie-wyrok-komentarz/
Książka otrzymała Nagrodę Wydawców Szkół Wyższych „Gaudeamus” na Międzynarodowych Targach Książki w Krakowie w 2018 roku.
Strona książki: https://wydawnictwo.uni.lodz.pl/produkt/perspektywa-praw-ofiar-w-prawie-miedzynarodowym/