2010 ел

Еллар
	2006 · 2007 · 2008 · 2009 — 2010 — 2011 · 2012 · 2013 · 2014
Унъеллык
	1990-еллар · 2000-еллар — 2010-еллар — 2020-еллар · 2030-еллар
Гасырлар
	XX гасыр — XXI гасыр — XXII гасыр

3 меңьеллык

XIX гасыр — XX гасыр — XXI гасыр — XXII гасыр — XXIII гасыр

1990-еллар	1990	1991	1992	1993	1994	1995	1996	1997	1998	1999

2000-еллар	2000	2001	2002	2003	2004	2005	2006	2007	2008	2009
2010-еллар	2010	2011	2012	2013	2014	2015	2016	2017	2018	2019
2020-еллар	2020	2021	2022	2023	2024	2025	2026	2027	2028	2029
2030-еллар	2030	2031	2032	2033	2034	2035	2036	2037	2038	2039
2040-еллар	2040	2041	2042	2043	2044	2045	2046	2047	2048	2049
2050-еллар	2050	2051	2052	2053	2054	2055	2056	2057	2058	2059
2060-еллар	2060	2061	2062	2063	2064	2065	2066	2067	2068	2069
2070-еллар	2070	2071	2072	2073	2074	2075	2076	2077	2078	2079
2080-еллар	2080	2081	2082	2083	2084	2085	2086	2087	2088	2089
2090-еллар	2090	2091	2092	2093	2094	2095	2096	2097	2098	2099

2100-еллар	2100	2101	2102	2103	2104	2105	2106	2107	2108	2109

Хронологик таблица

**2010 ел башка тәкъвимнәрдә**
Милади тәкъвим	2010 MMX
Юлиан тәкъвим	2009—2010 (14 гыйнвардан)
Юлиан тәкъвим византия эрасы белән	7518—7519 (14 сентябрьдән)
Римны нигезләгәннән башлап	2762—2763 (4 майдан)
Яһүдләр тәкъвиме	5770—5771 ה'תש"ע — ה'תשע"א
Һиҗри тәкъвим	1431—1432 (8 декабрьдан)
Борынгы әрмәннәр тәкъвиме	4502—4503 (11 августтан)
Әрмәннәрнең чиркәү тәкъвиме	1459 ԹՎ ՌՆԾԹ
Кытай тәкъвиме	4706—4707 (14 февральдан) 己丑 — 庚寅 сары үгез — ак юлбарыс
Хәбәш тәкъвим	2002 — 2003
Борынгы һинд тәкъвиме
- Викрам-самват	2066—2067
- Шака самват	1932—1933
Шәмси тәкъвим	1388—1389
Буддачылык тәкъвиме	2553
Япон ел исәбе	22 ел Хэйсэй

2010 (ике мең унынчы) ел — кәбисә булмаган ел, милади тәкъвим буенча җомга көнне башлана. Бу безнең эраның 2010 елы, III меңьеллыкның 10 елы, XXI гасырның 10 елы, XXI гасырның 1 унъеллыгының 10 елы, 2010 елларның 1 елы. 2010 елдан бирле 14 ел үтте.

Азатлык радиосы тәкъвимендә — «Ак барс» елы.
Татарстанда һәм Россиядә укытучы елы.

Вакыйгалар

4 гыйнвар — Дубай манарасы ачылды.
4 февраль — Татарстан Дәүләт Шурасы депутатлары республика хөкүмәте башлыгы Рөстәм Миңнехановка бертавыштан президент вәкаләтләрен бирде.

13 февраль — Ванкуверда (Канада) XXI кышкы олимпия уеннары старт алды.
25 март — Рөстәм Миңнеханов ант китергәннән соң Татарстан президенты вазифаларын үтәүгә кереште^[1]^[2].
29 март — Мәскәү метросында террористик акт нәтиҗәсендә 40-лап кеше үлә.
10 апрель — Смоленск янында булган авиаһаләкәт нәтиҗәсендә Польша президенты Лех Качиньский вафат була.
9 май — Бөек Ватан Сугышында ССРБ-ның җиңүенә 65 ел.
11 май — Дэвид Кэмерон Бөекбритания премьер-министры вазифасына керешә.
14 май — Озак реставрациядән соң Кәрим Тинчурин исемендәге Татар дәүләт драма һәм комедия театры бинасы ачыла.
29 май — Норвегия башкаласы Ослода үткән Евровидение 2010 җыр бәйгесендә Алмания вәкиле Лена Майер-Ландрут җиңү яулый.
30 июнь — Россиянең Yandex эзләнү системасы кулланучыларына татарча интерфейсын тәкъдим иткән^[3].
11 июль — КАҖ-да 2010 елгы Футбол буенча дөнья чемпионаты тәмамланды. Испания җиңү яулый^[4].
27 июль — Кыргызстан конституциясе кабул ителә.
31 август — АКШ президенты Барак Обама рәсми төстә Гыйракта хәрби гамәлләрнең тәмамлануын игълан итте^[5].
12 сентябрь — Төркиядә конституцион үзгәрешләр турында референдум уза.
28 сентябрь — Россия президенты Дмитрий Медведев «президент ышанычын югалту» сәбәпле Мәскәү мэры Юрий Лужковны вакытыннан алда вазифасыннан алды^[6].
5 ноябрь — Кущевская станица вакыйгасы (Краснодар крае).^[7]
25 ноябрь — Гданьск шәһәрендә Польша татарларына һәйкәл ачыла.^[8]
11 декабрь — Мәскәүнең Манеж мәйданында футбол җанатарлары битлеге астында рус милләтчеләре тәртипсезлекләр оештыра^[9].
30 декабрь — Казан метросының «Кәҗә бистәсе» станциясе ачыла^[10].
Төньяк ярымшарында аномаль эсселек.

Вафатлар

Төп мәкалә: 2010 елда вафатлар исемлеге

5 февраль — Галимҗан Хөсәенов, футболчы, ССРБ чемпионы (1937—2010).
16 февраль — Флүс Латыйфи, татар язучысы.
17 февраль — Харис Якупов, татар рәссамы.
13 март — Мансур Хәсәнов, әдәбият галиме, Татар энциклопедиясе институты директоры.
22 март — Валентина Толкунова, рус җырчысы.
10 апрель — Лех Качиньский (60), Польша президенты.
14 апрель — Пётр Прихожан, шагыйрь.
23 апрель — Айрат Арсланов, татар артисты, нәфис сүз остасы.
3 май — Питер О’Доннелл, инглиз язучысы, сценарист.
18 май — Илдар Мәннанов, татар каһарманы, милли хәрәкәт әгъзасы.
28 май — Фатыйма Вәлифф, Австралия татарлары милли-мәдәни хәрәкәте әгъзасы.
29 май — Әнвәр Тайсин, географ, педагог, фән докторы, дәреслекләр авторы.
1 июнь — Андрей Вознесенский, рус шагыйре, рәссам, архитектор.
12 июнь — Фуат Мансуров, татар дирижеры.
26 июль — Ләбибә Ихсанова, татар язучысы.
29 август — Фуат Вәлиев, тарихчы.
2 октябрь — Галия Измайлова, балет биючесе, ССРБ халык артисты (1962).
2 октябрь — Альберт Яхин, язучы, әдәбият галиме, популяр дәреслекләр авторы.
9 октябрь — Фәридә Кудашева, татар җырчысы, Татарстан һәм Башкортстанның халык артисты.
11 октябрь — Миркасыйм Госманов, татар галиме, язучы, тарихчы.
10 ноябрь — Шаген Донгарян, «Татнефтестрой» башлыгы.
28 декабрь — Рафаил Фатыйхов, татар артисты.

Г. Тукай исемендәге дәүләт премиясе лауреатлары^[11]

Нобель премиясе лауреатлары

Медицина һәм физиология өлкәсендә Нобель премиясе — Роберт Эдвардс, британ галиме^[12].
Физика өлкәсендә Нобель премиясе — Андре Гейм һәм Константин Новоселов^[13].
Химия өлкәсендә Нобель премиясе — АКШ галиме Ричард Һек, Япониядән Э-ти Нэгиси һәм Акира Судзуки^[14].
Әдәбият өлкәсендә Нобель премиясе — Марио Льоса, испан язучысы^[15].
Икътисад өлкәсендә Нобель премиясе — Питер Даймонд, Дэйл Мортенсен һәм Кристофер Писсаридес^[16].
Тынычлык өчен Нобель премиясе — Лю Сяобо^[17].

Искәрмәләр

Сылтамалар

2010: Татар башы ни күрми?
Азатлык радиосы — 2010 ел мизгелләре фотосурәтләрдә(үле сылтама)
ТР Президенты Рөстәм Миңнеханов Татарстан халкын Яңа ел белән котлады 2012 елның 12 ноябрь көнендә архивланган.
Фәрит Мөхәммәтшин: «2010 ел бик катлаулы булды»(үле сылтама)
Сау бул, авыр ел, исәнме, тагын да авыррагы!..(үле сылтама)

[[Википедия:Сайланган исемлекләр һәм порталлар| ]]

[1] Бүген Татарстанның яңа Президенты вәкаләтләренә кереште, archived from the original on 2012-11-13, retrieved 2010-03-25

[2] Татарстанда яңа президент эшли башлады

[3] Yandex.ru для Республики Татарстан

[4] Испания — дөнья чемпионы

[5] Обама Гыйракта сугыш тәмамлануын игълан итте

[6] Юрий Лужков Мәскәү җитәкчелегеннән алынды

[7] Кущевский вакыйгалары кабатланмасмы?(үле сылтама)

[8] архив күчермәсе, archived from the original on 2014-07-08, retrieved 2014-11-03

[9] Медведев «гаепле һәр кешене табачагын» белдерде

[10] “Кәҗә бистәсе” беренче пассажираларын кабул итте(үле сылтама)

[11] Тукай туган көнне үткәрелә торган Шигърият бәйрәме халык һәм иҗатчыларны янә бергә җыйды, archived from the original on 2012-11-13, retrieved 2010-04-30

[12] 2010 медицина Нобеле – ясалма аталандыру өчен

[13] Нобель физика бүләген чыгышлары белән Россиядән ике галим алды

[14] Нобель химия бүләген АКШ һәм Япония галимнәре алды

[15] Әдәбият өлкәсендә Нобель бүләген быел Марио Варгас Льоса алды

[16] Нобель икътисад бүләге ике американ һәм бер британ галименә бирелә

[17] 2010 Нобель тынычлык бүләге Кытай диссидентына бирелде

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]

[15]

[16]

[17]