Pobieranie

Informacja o "ciasteczkach" i przetwarzaniu danych osobowych

Ta strona przetwarza Twoje dane osobowe takie jak adres IP i używa ciasteczek do przechowywania danych na Twoim urządzeniu.

Z jednej strony ciasteczka używane są w celu zapewnienia poprawnego funkcjonowania serwisu (np. zapamiętywania filtrów wyszukiwania zaawansowanego czy ustawień wybranych w tym okienku). Jeśli nie wyrażasz na nie zgody, opuść tę stronę, gdyż bez nich nie jest ona w stanie poprawnie działać.

Drugim celem jest gromadzenia statystyk odwiedzin oraz analiza zachowania użytkowników w serwisie. Masz wybór, czy zezwolić na wykorzystywanie Twoich danych osobowych w tym celu, czy nie. W celu dokonania wyboru kliknij w odpowiedni przycisk poniżej.

Szczegółowe informacje znajdziesz w Polityce Prywatności.

Wyrażam zgodę na "ciasteczka":
Tylko niezbędne do działania serwisu
Wszystkie (także służące gromadzeniu statystyk odwiedzin)

PL EN
ELEKTRONICZNY SŁOWNIK JĘZYKA POLSKIEGO XVII I XVIII WIEKU
znajdź hasła
wyszukiwanie zaawansowane
A
B
C
Ć
D
E
F
G
H
I
J
K
L
Ł
M
N
O
Ó
P
R
S
Ś
T
U
V
W
X
Y
Z
Ź
Ż
Anonim
NaukaBud 1659 oryginał
Krótka nauka budownicza

https://www.wbc.poznan.pl/dlibra/publication/47214/edition/63874/content
Odnotowano 67 cytatów z tego źródła
– Mam wolą podać dziesiątek, Abrysow dworow inuentiey moiey. NaukaBud C.
patrz: ABRYS, ABRYSA
– Trudno złączyć Pałac wczesny y fortecę, chyba żeby, iako włoszy nazywaią vczynić Casa Forte iaką abrysował Vincentij Skamozzi zbarawskiemu Koniuszemu Korunnemu. NaukaBud C2.
patrz: ABRYSOWAĆ
– Ma mieć Páni naymniey parę Pokoikow z Alkirzem, álbo iáko teras názywáią Alcoue. NaukaBud B2V.
patrz: ALKIERZ, ALKIERZ, ALKIRZ, JALKIERZ
– A kto się kocha wmałych Alkirzách/ ten może zázyc zwyczáiu. fráncuskiego gdzie z tárcic stolárską robotą pokoie kształtnie przedzieláią/ ná rozne Alkierze/ Retyraty, Oratoria, Musea, y insze Kabinety. NaukaBud B3.
patrz: ALKIERZ, ALKIERZ, ALKIRZ, JALKIERZ
– Druga do gruntowności rzecz, aby ściany znowu opasane y obtoczone wiązaniem były. To ankrami do ściany przypięte krzywić się iey nie da. NaukaBud B4v-C1.
patrz: ANKIER, ANKRA
– Kto chce mieć, dla siebie piękny y pozorny wczas, ma mieć prznamniey te izby. Zaras z sieni Anticamerę iako włoszy zowią, to jest pierwszą izbę, w ktorey pokoiowi zostawaią. NaukaBud B2v.
patrz: ANTYKAMERA
– Pod tymże dachem to iest in eodem aedificio, ma być Apartisnencik [!] przynamniey o paru pokoiach, y Komorą z ustępem, dla gościa zacnego, gdy się trafi. NaukaBud B3.
patrz: APARTYMENCIK
– Drugi punkt murowania iest o ścianach. Po fundamencie bowiem one następuią, w tych te Reguły dawaią Architekci. NaukaBud 21.
patrz: ARCHITEKT
– Osobna Architectura Ciuilis ma bydź iako każdego Narodu, tak y Polskiey. NaukaBud 4.
patrz: ARCHITEKTURA
– Architectura ma dwie pannie ktore ią [k]ształtnie stroią, vbieraią zdobią to iest sculpturam et picturam. NaukaBud 30.
patrz: ARCHITEKTURA
– Więc kto się rogow boi, á żonkę ma potemu, dla Bogá obok z nią, y przez Prog tylko. NaukaBud B2v.
patrz: BAĆ, BAĆ SIĘ, BOIĆ SIĘ, BOJAĆ SIĘ
– V nas W polszcze ten powszechny błąd ze kościołow faciati ná záchod obrácáią. NaukaBud 7.
patrz: BŁĄD
– A ták tylko o Czworograniastych budynkách mowić będę. To przydáiąc, że bárzey chwalę podłużny kwádrat, niż rownych bokow y w kostkę. NaukaBud 10.
patrz: BOK
– Ostatnia część budynku dách iest ktory y budynek y ludzie w nim mięszkaiące broni od niewczasu. NaukaBud 28.
patrz: BRONIĆ
– Do zwyczáiu polskiego niskie budynki o iednem álbo naywięcey o dwoch piętrách, lepiey iákom powiedział służą. A ták wschodow nie wiele potrzebuią, ktore być mogą di fora. NaukaBud 26.
patrz: BUDENK, BUDUNEK, BUDUNK, BUDYNEK, BUDYNEK
– Bo między izbámi ze trzech stron okien mieć nie może [izba stołowa]. Więc gdy przestronna potrzebuie większey nád insze Izby wysokości y okien większych. Co wszytko disproportia budynkowi czyni. NaukaBud 14.
patrz: BUDENK, BUDUNEK, BUDUNK, BUDYNEK, BUDYNEK
– Y sien, y stołowa izbá, záwsze w budynku Polskim być musi. NaukaBud 13.
patrz: BUDENK, BUDUNEK, BUDUNK, BUDYNEK, BUDYNEK
– DZIEWIĄTY Punct álbo Regułá compartitionis. Niech będzie o stołowey izbie. ktora Polskiego budynku iest część przednieysza. NaukaBud 14.
patrz: BUDENK, BUDUNEK, BUDUNK, BUDYNEK, BUDYNEK
– Insze do budynku Máterie są iáko Tárcice, gonty, dáchowka, żelázo. NaukaBud 9.
patrz: BUDENK, BUDUNEK, BUDUNK, BUDYNEK, BUDYNEK
– Obrawszy Mieysce do Budynku/ więc iuż gotuy co prędzey máteryą. Ale rzeczesz/ iaką? Odpowiádam ieżeli podłuk zwyczáiu Polskiego/ drzewo tym naywięcey buduiemy. NaukaBud 7.
patrz: BUDOWAĆ
– Insze do budynku Máterie są iáko/ Tárcic e/ gonty/ dáchowka/ zelázo. Co wszytko wczesnie sposábiáć rádzę/ Częścią że nie tak nie tak się przykrzy/ iákom powiedział/ koszt y pracza [!], gdy nie oras będziesz gotował Máteryą y budował. NaukaBud 9-10.
patrz: BUDOWAĆ
– Dobre budowánie ma trzy mieć okoliczności. Náprzod moc y gruntowną trwáłość; potym wczás y wygodę. Nákoniec kształt y piękny pozor. NaukaBud 6.
patrz: BUDOWANIE
– Káżdy álbowiem Narod, ma sposob inakszy y osobny, budowánia priwatnego, to iest Architecturae Ciuilis. NaukaBud 3.
patrz: BUDOWANIE
– Bo kto chce po cudzoziemsku mięszkáć, trzebá żyć po cudzoźiemsku. Aze trudno zycie odmięnic, ktore iuż dawny zwyczay z twierdził. Toć domy mięszkánie do niego stosowáć potrzebá. Coia czynię w tym krotkim pismie y z vmieiętnych Architectow zebráne á do niebá y zwyczáiu Polskiego stosowane y łácne barzo Reguły Budownictwá krotko podawam. NaukaBud A3-A3v.
patrz: BUDOWNICTWO
– A záczynáiąc ten Budowniczy dyskurs, w przod mowić trzebá. De situ, to iest, o mieyscu y położeniu sposobnym Budynkow. NaukaBud 5-6.
patrz: BUDOWNICY, BUDOWNICZY, BUDOWNICZY
– Zkońcyłem náuke budowniczą, w ktorey máło słow potrzebá y dyscursu, ále ráczey ábrysu y wizerunku. NaukaBud 31.
patrz: BUDOWNICY, BUDOWNICZY, BUDOWNICZY
– I ia to vczynić każę [przełożyć na język polski dzieło Jakuba Orgnoli], nie tylko dla budowniczych, ále y dla stolarzow, szynczerczow. Ktorzy tych miernie vmieraiąc y niezáchowáiąc, bárzo wielkie błędy w woich robotách popełniáią. NaukaBud 22.
patrz: BUDOWNICZY
– O tey [cegle] náprzod mowiąc wszytkich ktorzy są Condyciy potemu y máietność máią z lásámi, námawiam, áby sobie cegielnie budowáli. NaukaBud 8.
patrz: CEGIELNIA
– Piąta, Aby Mur był vmieiętnie sádzony, zwłascá gdzie złupánego y drobnego Kámienia, áby go wiązać ceglánem murem ieżeli nie kámieniem ciosánym. NaukaBud 21.
patrz: CEGLANY, CEGLANY, CEGŁANY, CZEGLIANY
– Co bowiem łáczieyszego iáko szopę postawić słomą pokryć y przy nim piec z surowey cegły, ktory się sam potym wypali. NaukaBud 8.
patrz: CEGŁA, CEGŁA, CZEGŁA
– Potym nie robić tylko z vleżáłey gliny, ktorą ná kupę wozić, łácniey się da táka vdeptáć y cegłá z niey mocnieysza y twárdsza. NaukaBud 9.
patrz: CEGŁA, CEGŁA, CZEGŁA
– Formá Cegły táka niech będzie, aby pułłokciá wzdłusz, w szerz ćwierć, wzmiąsz puł ćwierci. NaukaBud 9.
patrz: CEGŁA, CEGŁA, CZEGŁA
– We Włoszech, gdzie gorącá pánuią, o to się stáráią, áby było chłodno. NaukaBud 4.
patrz: CHŁODNO
– Łoszko lub w pokoiu lub w Retiracie bywa, ale y toby miáło mieć, osobny swoy pokoy, lecie chłodny, zimie ciepły. Wolny od Much, Komorow, Płech. NaukaBud 11.
patrz: CHŁODNY
– To ták Máterią przygotowáną máiąc/ Formá nástępuie/ o ktorey to powszechnie że Forma albo figurá Budynku/ Architectow, wszytkich zgodą czworográniásta iest náylepsza/ y dlategoż nayzwyczáynieysza. NaukaBud B2.
patrz: CZWOROGRANIASTY
– Insze do budynku Máterie są iáko Tárcice, gonty, dáchowka, zelázo. NaukaBud 9.
patrz: DACHÓWKA
– Tákże gdzieby grunt niebył mocny, to go dobieráć, by náygłębiey. NaukaBud 20.
patrz: DOBIERAĆ
– Procz tych przestrog/ ktore są naypilnieysze te záchowáć potrzebá/ áby wschod był ná mieyscu otworzystym ták áby go z śieni y weśćiu szukać nie trzebá potym áby miał sklepienie nie niskie/ dla tym łácnieyszego idącym odetchu/ zwłaszczá gdy ich kupá idźie duszno więc bywa trzećia áby był dla odpoczynku przerywány. NaukaBud D2v.
patrz: DUSZNO
– Trzecia vwagá/ áby byliny niemiał ktora gnoi budinek/ gdy nie odda deszczu/ gdy śniegiem przepełniona ták że przez nie záciekáć musi ná ściány á ták dáchy włoskie naylepsze. NaukaBud 29-30.
patrz: GNOIĆ
– OBrawszy Mieysce do Budynku/ więc iuż gotuy co prędzey máteryą. NaukaBud A4v.
patrz: GOTOWAĆ
– W Triangul w Pentagon y insze Figury/ Budynek trudno dźielić ná izby Kwádratowe. A ták tylko o czworograniastych budynkách mowić będę. To przydáiąc/ że bárźey chwalę podłużny kwádrat/ niż rownych bokow y w kostkę. NaukaBud B2.
patrz: KWADRAT
– Co bowiem łácznieyszego iáko szopę postawić słomą pokryć y przy nim piec z surowey cegły. ktory się sam potym wypali. NaukaBud B.
patrz: ŁACNY, ŁACNY, ŁACZNY
– A kto się kocha w małych Alkirzách, ten może zázyc zwyczáiu Fráncuskiego gdźie z tárćic stolárską robotą pokoie ksz[t]ałtnie przedzieláią, ná rozne Alkierze, Retyraty, Oratoria, Musea, y insze Kabinety. NaukaBud 12.
patrz: MUZEUM
– Albowiem ná przykład niech będzie izbá łokci dziesięć szeroka, á łokci trzynaście długa, oboiá tá liczbá facit 23. NaukaBud 23.
patrz: NIECH
– Náylepsze tedy z dębu rzezanego, á dobrze wyschłego áby się nie paczeł á nádewszytko kogo náto stánie iest mámur ten podkowę wytrwa, prochu nie czyni y nie przeymuie płech lecie nie ma. NaukaBud 30.
patrz: PACZYĆ SIĘ
– Trzecia pod tymże dáchem, to iest in eodem aedificio, ma być Apartisnencik przynamniey o paru pokoiách, y Komorą z Vstępem, dla gościa zacnego. NaukaBud 12.
patrz: PARA
– A ták náprzykład kiedy wysoka w pokoiu będzie [ściana] łokci ośm, to ma parapet wytrąciwszy pułtorá łokciá álbo pięć ćwierci. NaukaBud 25.
patrz: PARAPET
– Aby parapetu pot oknem, to iest muru tego ktory iest od pauimentu do okná nie większego nád łokci dwá. NaukaBud 25.
patrz: PARAPET
– W Triangul w Pentagon y insze Figury/ Budynek trudno dźielić ná izby Kwádratowe. A ták tylko o czworograniastych budynkách mowić będę. To przydáiąc/ że bárźey chwalę podłużny kwádrat/ niż rownych bokow y w kostkę. NaukaBud B2.
patrz: PODŁUŻNY
– DZIEWIĄTY Punct álbo Regułá compartitionis. Niech będzie o stołowey izbie. ktora Polskiego budynku iest część przednieysza. NaukaBud 14.
patrz: POLSKI
– Y sien, y stołowa izbá, záwsze w budynku Polskim być musi. NaukaBud 13.
patrz: POLSKI
– Acz gdźie izbá wielka/ tedy y szersze dáleko y wyższe być máią pierwsze záś drzwi/ ktorych do domu weśćie iuż te máią być przestronne/ y stosuią się zwielkośćią budynku/ tákowa do domu portá/ ma być we środku iego gdyż y wtwarzy człowieczy poiedynkowe członki iáko nos gębá in medio. NaukaBud D2.
patrz: PORTA
– Káżdy álbowiem Narod, ma sposob inakszy y osobny, budowánia priwatnego, to iest Architecturae Ciuilis. NaukaBud 3.
patrz: PRYWATNY
– Te co do máteryey drzewá przestrogę dawam, áby rąbáne było po pełni Listopádá. NaukaBud 8.
patrz: RĄBANY
– Samemu záś źyzb [!] swych vstępować/ y rumowáć sie ze wszytkim/ nie w czás srogi. NaukaBud B3.
patrz: RUMOWAĆ SIĘ
– W Położeniu vważáć w przod Mieysce/ ktore ma być Zdrowe przy suchem powietrzu. Wygodne przy zyznem Kráiu przy wodźie żywey/ álbo moznali Portowey rzece przytym przy sposobnośći lochow/ y sklepow. NaukaBud A4.
patrz: SKLEP
– Co bowiem łáczieyszego iáko szopę postawić słomą pokryć y przy nim piec z surowey cegły, ktory się sam potym wypali. NaukaBud 8.
patrz: SUROWY
– [...] záchowáć áby połowicá szerokośći/ domu szłá ná wysokość dáchu ták będźie ad angulum rectum, stáły mocny do śćieczenia łácnego deszczu do spádnienia śniegow sposobny. NaukaBud D3v.
patrz: ŚCIECZENIE
– Trudno złączyć Pałac wczesny y fortecę, chyba żeby, iako włoszy nazywaią vczynić Casa Forte iaką abrysował Vincentij Skamozzi zbarawskiemu Koniuszemu Korunnemu. NaukaBud C2.
patrz: TRUDNO
– Potym nie robić tylko z vleżáłey gliny/ ktorą ná kupę woźić/ łácniey się da táka vdeptáć y cegłá z niey mocnieysza y twárdsza: Trzećia deptać dobrze y rozczyniáć kilká rázy. NaukaBud Bv.
patrz: ULEŻAŁY
– Aby okno świátło miáło wolne lumen viuum, iáko ie zowią tá iest niczem od niebá nie zákryte bo iako z ganku przykrytego to ciemną izbę czyni te są do okien náuki y reguły náleżące. NaukaBud 26.
patrz: WOLEN, WOLEN, WOLEŃ, WOLIEN, WOLNY, WOLNY
– [...] áby wschod był iásny przestronny nieprzykry, świátło ma mieć że duomi, to iest zokná tákiego ktore ma niebo wolne, y żadney od niego zásłony [...]. NaukaBud 26.
patrz: WOLEN, WOLEN, WOLEŃ, WOLIEN, WOLNY, WOLNY
– Więc y zimne tákowe budynki bywáią, bo wiátr názbyt wolno po izbách chodzi, y dlatego czasem multiplicantur niepotrzebuie okná. NaukaBud B3v.
patrz: WOLNIE, WOLNO
– Więc y podworze przestronne dla gospodárskiego domu dla kuchnie/ Piekárni/ Stáien/ Wozowni/ y inszych potrzebnych budynkow. NaukaBud A4v.
patrz: WOZOWNIA
– KOminow doskonáłość/ iest w tym áby nie dymiły á nie będą gdy nie názbyt szyrokie y przestronne/ bo wiátr wpádnie y dym wyzbę wpędźi. NaukaBud D2v.
patrz: WPĘDZIĆ
– Procz tych przestrog, ktore są naypilnieysze te záchowáć potrzebá, áby wschod był ná mieyscu otworzystym. NaukaBud 27.
patrz: WSCHÓD
– A ták wschodow nie wiele potrzebuią/ ktore być mogą difora á toli iednák ie chce mieć zewnątrz/te ma záchowáć vwagi/ áby wschod był iásny przestronny nieprzykry/ świátło má mieć że [!] duomi, to iest zokná tákiego ktore ma niebo wolne/ y żadney od niego zásłony szerokość im większá tym przednieysza. Wczym iednák stosowác się do wielkości budynku przykrość pochodzi gdy stopnie názbyt wysokie, á te miáry ich tákie áby nigdy nie były wyższe nád siedm cáłow [!], á wyższe nád cztery naywcześnieysze nád pięć, zwłaszczá gdy wschod długi y do zmordowánia sposobny szerokość stopnia nie ma być mnieysza nád trzy ćwierci łokciá ták áby ná doł idąc wcześnie się zmieścić mogłá stopá á naywięcey pułczwárty ćwierci.stru NaukaBud D2-D2v.
patrz: ZMORDOWANIE