Vasil Levski
Vasil Levski (kwa Kibulgaria: Васил Левски, awali alitafsiriwa Василъ Лѣвскій, alitamkwa [vɐsiɫ lɛfski], alizaliwa Vasil Ivanov Kunchev, Васил Иванов Кунчев; Karlovo, 18 Julai 1837 - Sofia, 18 Februari 1873) alikuwa mwanaharakati na ni shujaa wa kitaifa wa Bulgaria.
Levski alitengeneza harakati ya mapinduzi ya kuifungua Bulgaria kutoka Utawala wa Ottoman. Alianzisha Shirika la Mapinduzi ya Ndani, akijaribu kuhamasisha uasi wa taifa kupitia mtandao wa kamati za kikanda za siri.
Levski alijikita sana katika suala la uhuru: aliona ni "safi na takatifu" kuwa na Jamhuri ya Kibulgaria yenye usawa upande wa kabila na dini. Dhana zake zimesemwa kama mapambano ya Haki za binadamu, zilizoongozwa na uhuru wa kuendelea na Mapinduzi ya Ufaransa na jamii ya Ulaya Magharibi ya karne ya 19.
Levski inaadhimishwa na makaburi huko Bulgaria na Serbia, na taasisi nyingi za taifa zinaitwa kwa jina lake. Mnamo mwaka 2007, alipigwa kura kwa njia ya televisheni ya taifa kama shujaa mkuu wa Bulgaria wa wakati wote.
Nchini Romania, Levski alisaidia kuanzisha Kamati ya Kati ya Kibulgaria, iliyojumuisha wahamiaji kutoka Bulgaria.
Wakati wa ziara zake za Bulgaria, Levski alianzisha mtandao mkubwa wa kamati za uasi. Hata hivyo mamlaka ya Ottoman, walimkamata kwenye nyumba ya wageni karibu na Lovech na kumuua kwa kunyongwa huko Sofia.
Historia ya nchi yake
[hariri | hariri chanzo]Mnamo mwaka 1396 Dola la Bulgaria la zamani lilikuwa limeanguka chini ya utawala kamili wa Ottoman. Wakazi wa Jimbo la Ottoman wasiokuwa Waislamu waliteseka zaidi ya wasomi wao wa Kiislamu, na mabadiliko yaliyotengenezwa na sultani yalikuwa na matatizo magumu.
Utawala wa Kibulgaria hatua kwa hatua uliibuka katikati ya karne ya 19. Msingi wa Serbia huru iliwekwa mwisho wa 1810, na Ugiriki ilianzisha serikali huru mwaka 1832, baada ya vita vya Uhuru vya Ugiriki.
Maisha yake
[hariri | hariri chanzo]Alizaliwa na wazazi wa daraja la kati.
Baada ya kufanya kazi kama mwalimu katika nchi za Kibulgaria, alieneza mawazo yake na kuendeleza dhana ya shirika lake la mapinduzi ya Bulgaria.
Kifo cha Levski kilichochea kuongezeka kwa mgogoro katika harakati za mapinduzi ya Kibulgaria na kamati nyingi za IRO zilikoma. Hata hivyo, miaka mitano baada ya kunyongwa, Vita vya Urusi-Uturuki vya 1877-1878 iliwaokoa Wabulgaria kutoka utawala wa Ottoman baada ya Upinduzi wa Aprili wa 1876.
Mkataba wa San Stefano wa Machi 3, 1878 ulianzisha Uhuru wa Bulgaria chini ya himaya ya jina ya Ottoman.