Kali: Dallime mes rishikimesh

Kali
Klasifikimi shkencor
Mbretëria:	Animalia
Filumi:	Çordatët
Klasa:	Mamalia
Rendi:	Njëthundrakët
Familja:	Equidae
Gjinia:	Equus
Lloji:	Kali i egër
Nënlloji:	E. f. caballus

Browse history interactively

(View all pending changes)

[redaktim i pashqyrtuar]

← Redaktim më i vjetër Ndryshimi më pas →

Content deleted Content added

PamorTekst wiki

Inline

Versioni i datës 9 gusht 2022 10:27

Kali (Equus ferus caballus) është një kafshë gjitar njëthundrakë që i përkasin familjes tybe ide skom as qa po shkruj të Equidae. Kali ka evoluar gjatë 45-55 milion viteve të fundit nga një krijesë e vogël me shumë gishta, Eohippus, në kafshën e madhe me një gisht të sotëm.

Kuajt janë përshtatur për të vrapuar, duke i lejuar ata të shpëtojnë shpejt nga grabitqarët, duke zotëruar një ndjenjë të shkëlqyeshme ekuilibri dhe një përgjigje të fortë luftimi ose ikjeje. Në lidhje me këtë nevojë për të ikur nga grabitqarët në natyrë është një tipar i pazakontë: kuajt janë në gjendje të flenë në këmbë dhe të shtrirë, me kuajt e vegjël që priren të flenë dukshëm më shumë se të rriturit.^[1] Kuaj femra, të quajtur pelë, mbajnë të vegjëlit e tyre për afërsisht 11 muaj, dhe një kal i ri, i quajtur mëzi, mund të qëndrojë dhe të vrapojë menjëherë pas lindjes. Shumica e kuajve të zbutur fillojnë të stërviten nën një shalë ose në një parzmore midis moshave dy dhe katër. Ata arrijnë zhvillimin e plotë të të rriturve deri në moshën pesë vjeç dhe kanë një jetëgjatësi mesatare midis 25 dhe 30 vjeç.

Kuajt dhe njerëzit ndërveprojnë në një larmi të madhe të garave sportive dhe aktiviteteve rekreative jokonkurruese, si dhe në aktivitete pune të tilla si puna e policisë, bujqësisë, argëtimit dhe terapisë. Kuajt janë përdorur historikisht në luftë, nga e cila u zhvillua një larmi e teknikave të kalërimit dhe ngasjes, duke përdorur shumë stile të ndryshme të pajisjeve dhe metodave të kontrollit. Shumë produkte rrjedhin nga kuajt, duke përfshirë mishin, qumështin, lëkurën, flokët, kockat dhe produktet farmaceutike të nxjerra nga urina e pelës shtatzënë. Njerëzit u sigurojnë kuajve të zbutur me ushqim, ujë dhe strehim, si dhe vëmendje nga specialistë të tillë si veterinerë dhe anije.

Llojet e kuajve

Artikulli kryesor: Lista e llojeve të kuajve

Galeria

Anatomia paraqitur nga një egjipitian (~ 15th)
Muskulatura e kalit (c. 1598) nga Carlo Ruini.
Bones - Skeleti (1910).
Syri

Referime

^ "Do You Know How Horses Sleep?" (në anglisht). Marrë më 12 shtator 2018.

[1] "Do You Know How Horses Sleep?" (në anglisht). Marrë më 12 shtator 2018.

[1]

@@ Rreshti 11: / Rreshti 11: @@
  | subspecies        = '''E. f. caballus'''
 }}
-'''Kali''' (''Equus ferus caballus'') është një kafshë [[Gjitari|gjitar]] [[Njëthundrakët|njëthundrakë]] që i përkasin familjes ramadani të [[Equidae]]. Kali ka [[Evolucioni i kalit|evoluar]] gjatë 45-55 milion viteve të fundit nga një krijesë e vogël me shumë gishta, ''[[Eohippus]]'', në kafshën e madhe me një gisht të sotëm.
+'''Kali''' (''Equus ferus caballus'') është një kafshë [[Gjitari|gjitar]] [[Njëthundrakët|njëthundrakë]] që i përkasin familjes tybe ide skom as qa po shkruj të [[Equidae]]. Kali ka [[Evolucioni i kalit|evoluar]] gjatë 45-55 milion viteve të fundit nga një krijesë e vogël me shumë gishta, ''[[Eohippus]]'', në kafshën e madhe me një gisht të sotëm.
 Kuajt janë përshtatur për të vrapuar, duke i lejuar ata të shpëtojnë shpejt nga grabitqarët, duke zotëruar një ndjenjë të shkëlqyeshme ekuilibri dhe një përgjigje të fortë luftimi ose ikjeje. Në lidhje me këtë nevojë për të ikur nga grabitqarët në natyrë është një tipar i pazakontë: kuajt janë në gjendje të flenë në këmbë dhe të shtrirë, me kuajt e vegjël që priren të flenë dukshëm më shumë se të rriturit.<ref>{{cite web|url=https://www.thespruce.com/learn-how-all-horses-sleep-1887328|title=Do You Know How Horses Sleep?|language=en|access-date=12 shtator 2018}}</ref> Kuaj femra, të quajtur pelë, mbajnë të vegjëlit e tyre për afërsisht 11 muaj, dhe një kal i ri, i quajtur mëzi, mund të qëndrojë dhe të vrapojë menjëherë pas lindjes. Shumica e kuajve të zbutur fillojnë të stërviten nën një shalë ose në një parzmore midis moshave dy dhe katër. Ata arrijnë zhvillimin e plotë të të rriturve deri në moshën pesë vjeç dhe kanë një jetëgjatësi mesatare midis 25 dhe 30 vjeç.