Ankhesenamen
| ||||||
Ankhesenpaaten na hijeroglifima | ||||||
---|---|---|---|---|---|---|
Period: Novo kraljevstvo (1550–1069 pne.) | ||||||
| |||||
Ankhesenamun na hijeroglifima | |||||
---|---|---|---|---|---|
Period: Novo kraljevstvo (1550–1069 pne.) | |||||
Ankhesenamen (rođena kao Ankhesenpaaten, cca. 1348 – poslije 1324. pne.), što znači Ona koja živi kroz Amuna, bila je treća od šest kćeri egipatskog faraona Akhenatena i njegove Velike kraljevske supruge Nefertiti.[1] Njena mladost je dobro dokumentirana u slikama i reljefima napravljenim u doba vladavine njenih roditelje.
Najvjerojatnije je rođena u 4. godini Akhenatenove vladavine a do 12. godine je imala tri mlađe sestre.
Bila je Velika kraljevska supruga najmanje dvojice kraljeva, njenog brata (ili polubrata) Tutankhamuma i njegovog nasljednika Aya.[2] Neki egiptolozi dozvoljavaju mogućnost da je možda bila i velika kraljevska supruga svog oca Akhenatena, odnosno da je u ceremonijalne svrhe imala istu titulu za vrijeme vladavine njene majke, za koju neki egiptolozi vjeruju da je vladala kao faraon Smenkhkare.
Ankhesenpaaten je rođena u doba kada je oko godine 1348. pne. njen otac pokrenuop atenističku revoluciju. Vjeruje se da je kao dijete došla u novu prijestolnicu Akhetaten (današnja Tell el-Amarna) te zajedno s dvije starije sestre Meritaten i Meketaten postala "Višom princezom".
Neki egiptolozi vjeruju da je bila udana za vlastitog oca,[3] te da je rodila princezu Ankhesenpaaten Tasherit (čiji je otac bio Akhenaten ili Smenkhkare) kada je imala 12 godina života.[1]
Nakon očeve smrti i kratkog braka sa Smenkhkareom, postala je supruga Tutankhamena.[4] Nakon vjenčanja, bračni par se vratio starim vjerovanjima te vjernost starim bogovima iskazao promjenom imena u Tutankhamen i Ankhesenamen.[5] U devetoj godini vladavine, Tutankhamen je iznenada umro, te je Ankhesenamen u dobi od 21 godine ostala bez nasljednika.[5]
Na jednom prstenu je zabilježeno da se Ankhesenamen udala za Aya, a ubrzo nakon toga je nestala iz historijskih zapisa, te se ne spominje kao Ayeva supruga.[6] Vjeruje se da je umrla ubrzo nakon toga.
Dokument pronađen u drevnom hetitskom gradu Hattusa, a koji datira iz perioda Amarne, je pismo upućeno hetitskom kralju, Suppiluliumi I a u njemu stoji;
"Muž mi je umro i nemam sina. Za vas kažu da imate mnogo sinova. Možete mi dati jednog od svojih sinova za muža. Ne bih voljela uzeti neke od mojih podanika za muža... Bojim se."[4]
S obzirom da su Egipćani tradicionalno strance smatrali inferiornim, ova ponuda je prilično zanimljiv dokument, koji pokazuje kakve su bile intrige na egipatskom dvoru. Suppiluliuma I je poslao izaslanika da ispita navode, a nakon toga poslao svog sina Zannanzu u Egipat, ali on je ubijen putem.[7]
U hetitskim spisima se kraljica naziva Dakhamunzu što je mogući prijevod egipatskog izraza Tahemetnesu (Kraljeva supruga).[8] Kao kandiati se navode Nefertiti, Meritaten,[2] i Ankhesenamen. Ankhesenamen je najizgldnija s obzirom da nakon Tutankhamena nije imala supruga, dok je Akhenaten ima najmanje dva zakonita nasljednika.
- ↑ 1,0 1,1 Dodson, Aidan; Dyan Hilton (2004). The Complete Royal Families of Ancient Egypt. Thames & Hudson. str. p.148.
- ↑ 2,0 2,1 Grajetzki, Wolfram (2000). Ancient Egyptian Queens; a hieroglyphic dictionary. London: Golden House. str. p.64.
- ↑ Reeves, Nicholas (2001)). Akhenaten: Egypt's False Prophet". Thames and Hudson.
- ↑ 4,0 4,1 suziemanley. „Ankhesenamun - Queen of Tutankhamun and Daughter of Akhenaten”. Egypt * Pyramids * History.
- ↑ 5,0 5,1 „Queen Ankhesenamen”. Saint Louis University. Arhivirano iz originala na datum 2016-11-11. Pristupljeno 2007-10-04.
- ↑ Dodson, Aidan; Dyan Hilton (2004). The Complete Royal Families of Ancient Egypt. Thames & Hudson. str. p.153.
- ↑ Amelie Kuhrt (1997). The Ancient Middle East c. 3000 – 330 BC. 1. London: Routledge. str. p.254.
- ↑ William McMurray. „Towards an Absolute Chronology for Ancient Egypt” (pdf). str. p.5.
- Akhenaten, King of Egypt, by Cyril Aldred, 1988, Thames & Hudson.
Značajni stari Egipćani | |||
---|---|---|---|
Vladari starog carstva: Narmer | Menes | Džoser | Sneferu | Khufu | Khafra | Menkaura | Pepi II | |||
Vladari srednjeg carstva: Mentuhotep II | Mentuhotep IV | Senusret III | Amenemhat III | Sobekneferu | |||
Vladari novog carstva: Hatšepsuta | Tutmos III | Amenhotep III | Akhenaton | Tutankamon | Ramzes I | Ramzes II | |||
Ostali vladari: Psametikus I | Šošenk I | Piankhi (Pije) | Taharka | Ptolemi I | Kleopatra VII | |||
Supruzi i supruge vladara: Tetišeri | Ahmos-Nefertari | Ahmos | Tije | Nefertiti | Ankesenpaten | Nefertari | Marko Antonije | |||
Dvorski zvaničnici: Imhotep | Veni | Ahmos, sin Ebane | Ineni | Senemut | Ija | Maja | Juni | Maneto | Potinus |