26. 5.
| Šablon:Calendar/Sun1stMonthStartut. |
| Šablon:Calendar/Sun1stMonthStartčt. |
| Šablon:Calendar/Sun1stMonthStartnd. |
26. maj/svibanj (26. 5.) je 146. dan godine po gregorijanskom kalendaru (147. u prijestupnoj godini). Do kraja godine ima još 219 dana.
Događaji
- 1521. — Rimsko-nemački car Karlo V, kao izvršilac papske ekskomunikacije, doneo je Vormski edikt kojim su Martin Luter, osnivač protestantizma u Nemačkoj i njegovi sledbenici prognani iz zemlje.
- 1659. — Aurangzeb, veliki mogul Indije zvanično je stupio na presto koji je uzurpirao zbacivši oca i smaknuvši braću.
- 1805. — Napoleon Bonaparta krunisan za kralja Italije u milanskoj katedrali.
- 1851. — U Londonu počeo prvi moderni međunarodni šahovski turnir, koji je 15. jula, u konkurenciji 16 igrača, završen trijumfom nemačkog majstora Adolfa Andersena.
- 1865. — Predajom generala Kirbija Smita u Šrevenportu kod Nju Orleansa u Luizijani, prestao je poslednji oružani otpor južnjačke vojske u američkom građanskom ratu.
- 1868. — Obešen irski nacionalista Majkl Baret zbog bombaškog napada u Londonu. To je bilo poslednje javno smaknuće u Engleskoj.
- 1896. — Nikola II Romanov krunisan je za cara Rusije.
- 1923. — Održana je prva motociklistička trka „24 časa Le Mana“.
- 1942. — Drugi svetski rat: U Londonu potpisan britansko-sovjetski ugovor o punoj saradnji dveju zemalja u ratu i posle njega.
- 1955. — U Beograd doputovala delegacija Sovjetskog Saveza na čelu sa prvim sekretarom CK KPSS Nikitom Hruščovom, što je bila prva zvanična sovjetska poseta Jugoslaviji nakon Rezolucije Informbiroa.
- 1966. — Britanska Gijana je postala nezavisna država u okviru Britanskog komonvelta.
- 1972. — U Moskvi potpisan prvi sporazum SSSR i SAD o ograničenju strategijskog nuklearnog naoružanja (SALT 1).
- 1991. —.
- Zvijad Gamsahurdija je izabran za predsednika Gruzije.
- Austrijski putnički avion „Boing 767“, kompanije bivšeg automobilskog asa Nikija Laude, pao je oko 160 kilometara severno od Bangkoka. Poginulo je svih 223 putnika i članova posade.
- 1997. — Australijski premijer Džon Hauard izvinio se desetinama hiljada Aboridžina koji su u prošlosti, zbog sprovođenja politike asimilacije na silu uzeti od njihov roditelja.
- 1998. — Uprkos protivljenju profesora i studenata, Skupština Srbije usvojila je Zakon o univerzitetu kojim je vlada Srbije ovlašćena da postavlja rektora, dekane, univerzitetske i fakultetske upravne i nadzorne odbore.
- 2001. — Organizaciju afričkog jedinstva (OAJ) je nakon 38 godina postojanja zamenila Afrička unija.
- 2001. — Delegacija Internacionalne lige humanista (ILH) predala Davorinu Popoviću Zlatnu povelju mira i humanizma za neprocjenjiv doprinos afirmaciji BiH tokom rata.
- 2002. — Francusko-poljski režiser, Roman Polanski, osvojio je Zlatnu palmu na filmskom festivalu u Kanu za film „Pijanista“.
- 2002. — U Beogradu uhapšen bosanski Srbin Ranko Ćešić, optužen za ratne zločine u logoru Luke kod Brčkog 1992. Ćešić je izručen Haškom tribunalu, gdje je osuđen na 18 godina zatvora.
- 2003. — U avionskoj nesreći ukrajinskog aviona tipa Yak-42 u blizini Crnog mora, kod grada Trabzona, poginula su 62 pripadnika španskih mirovnih trupa, koji su se vraćali iz Avganistana i 13 članova posade.
- 2004. — Vlada Sudana i pobunjenici sudanske Narodne oslobodilačke armije potpisali u Keniji dogovor o podjeli vlasti i upravljanju u strateškim oblastima oko kojih su se borili.
- 2006. — Dragoje Paunović osuđen od strane Ustavnog suda Bosne i Hercegovine na 20 godina zatvora za zločin protiv čovječnosti počinjen na teritoriji općine Rogatica u 1992. godini.
- 2011. — uhapšen Ratko Mladić u okolini Beograda u Srbiji.
- 2012. — osnovana polička partija Pozitivna Crna Gora u Podgorici
.
Rođenja
- 1566. — Mehmed III, sultan Osmanlijskog carstva.
- 1799. — Aleksandar Puškin, ruski pjesnik († 1837.).
- 1822. — Edmon Gonkur, francuski pisac.
- 1832. — Dragutin Antun Parčić, hrvatski jezikoslovac († 1902.).
- 1878. — Isadora Duncan, američka plesačica († 1927.).
- 1907. — John Wayne, američki filmski glumac († 1979.).
- 1908. — Velimir Terzić, general JNA i istoričar.
- 1909. — Adolfo Lopes Mateos, meksički političar. (†1969.).
- 1909. — Jozo Penava, bosanskohercegovački producent, skladatelj, aranžer, vokalni i instrumentalni interpretator († 1987.).
- 1912. — Janoš Kadar, mađarski političar, lider komunista, predsednik vlade.
- 1913. — Peter Cushing, engleski filmski glumac († 1994.).
- 1913. — Oto Šolc, hrvatski književnik († 1994.).
- 1915. — Srđan Mrkušić, hrvatski je bivši nogometaš, reprezentativac Jugoslavije i šumarski inženjer († 2007.).
- 1924. — Mike Bongiorno, italijanski TV-voditelj († 2009.).
- 1926. — Miles Davis, američki jazz trubač.
- 1943. — Ismet Bekrić, bosanskohercegovački književnik.
- 1949. — Pam Grier, američka glumica.
- 1954. — Alan Hollinghurst, engleski pisac.
- 1964. — Lenny Kravitz, američki rock-pjevač, glazbenik, tekstopisac i producent.
- 1966. — Helena Bonham Carter, britanska glumica.
- 1972. — Ljubiša Dunđerski, bivši srpski nogometaš.
- 1975. — Alessandro Calcaterra, bivši talijanski vaterpolist.
- 1977. — Luca Toni, talijanski nogometaš.
- 1977. — Nikos Chatzivrettas, grčki košarkaš.
- 1979. — Mehmet Okur, turski košarkaš.
- 1981. — Dino Drpić, hrvatski nogometaš, branič.
- 1988. — Juan Cuadrado, kolumbijski nogometaš.
.
Smrti
- 604. — Sveti Avgustin, prvi kenterberijski nadbiskup.
- 735. — Sveti Bid, engleski istoričar i kaluđer.
- 1421. — Mehmed I, sultan Osmanlijskog carstva.
- 1512. — Bajazid II, sultan Osmanlijskog carstva.
- 1762. — Alexander Gottlieb Baumgarten, njemački filozof.
- 1876. — František Palacki, češki istoričar i političar.
- 1883. — Abd-el-Kader, alžirski ustanik. (*1808.).
- 1919. — Milan Amruš, hrvatski liječnik i političar (* 1848.).
- 1976. — Martin Heidegger, njemački filozof.
- 1978. — Tamara Platonovna Karsavina, ruska balerina. (* 1885.).
- 2012. Marin Srakić Đakovačko-Osiječki nadbiskup i metropolit (* 1937. )
- 2017. - Zbigniew Brzezinski, poljsko-američki diplomat i državnik [[(* 1928.)
Blagdani/Praznici
- Srpska pravoslavna crkva slavi:.
.
Vidi takođe: Godišnji kalendar - Dnevni kalendar