1631 – razlika između verzija
Uklonjeni sadržaj Dodani sadržaj
m Čišćenje |
Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.1 |
||
| Red 48: | Red 48: | ||
=== Kroz godinu === |
=== Kroz godinu === |
||
* U [[Poreč]]u nakon kuge ima samo 30 ljudi, u [[Pula|Puli]] ostale samo tri domaće obitelji, sa strancima i vojnicima ne više od 300 stanovnika<ref>''Historija n. J.'', 642</ref>. |
* U [[Poreč]]u nakon kuge ima samo 30 ljudi, u [[Pula|Puli]] ostale samo tri domaće obitelji, sa strancima i vojnicima ne više od 300 stanovnika<ref>''Historija n. J.'', 642</ref>. |
||
* Ibrahim ef. Bistrigija postaje sarajevski muftija (do [[1664]])<ref name="suop">[https://www.sarajevo.ba/ba/article.php?pid=6 Sarajevo u osmanskom periodu], sarajevo.ba</ref>. |
* Ibrahim ef. Bistrigija postaje sarajevski muftija (do [[1664]])<ref name="suop">[https://www.sarajevo.ba/ba/article.php?pid=6 Sarajevo u osmanskom periodu] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20110521043445/https://www.sarajevo.ba/ba/article.php?pid=6 |date=2011-05-21 }}, sarajevo.ba</ref>. |
||
* [[Pierre Vernier]] izmislio [[nonijus]]. |
* [[Pierre Vernier]] izmislio [[nonijus]]. |
||
* [[William Oughtred]] u ''Clavis Mathematicae'' uveo [[znak za množenje]] "×"; posthumno i nestručno objavljeno ''Artis Analyticae Praxis'' [[Thomas Harriot|Thomasa Harriota]], uvedene oznake < i > za [[nejednakost]]. |
* [[William Oughtred]] u ''Clavis Mathematicae'' uveo [[znak za množenje]] "×"; posthumno i nestručno objavljeno ''Artis Analyticae Praxis'' [[Thomas Harriot|Thomasa Harriota]], uvedene oznake < i > za [[nejednakost]]. |
||
Verzija od 22. septembra 2021. u 04:12
- Ovo je članak o godini 1631.
| Milenijum: | 2. milenijum |
|---|---|
| Vjekovi: | 16. vijek – 17. vijek – 18. vijek |
| Decenija: | 1600-e 1610-e 1620-e – 1630-e – 1640-e 1650-e 1660-e |
| Godine: | 1628 1629 1630 – 1631 – 1632 1633 1634 |
| Gregorijanski | 1631. (MDCXXXI) |
| Ab urbe condita | 2384. |
| Islamski | 1040–1041. |
| Iranski | 1009–1010. |
| Hebrejski | 5391–5392. |
| Bizantski | 7139–7140. |
| Koptski | 1347–1348. |
| Hindu kalendari | |
| • Vikram Samvat | 1686–1687. |
| • Shaka Samvat | 1553–1554. |
| • Kali Yuga | 4732–4733. |
| Kineski | |
| • Kontinualno | 4267–4268. |
| • 60 godina | Yin Metal Koza (od kineske Ng.) |
| Holocenski kalendar | 11631. |
| Podrobnije: Kalendarska era | |
Godina 1631 (MDCXXXI) bila je redovna godina koja počinje u srijedu po gregorijanskom kalendaru odn. redovna godina koja počinje u subotu po 10 dana zaostajućem julijanskom kalendaru.
Događaji
- januar? - Patrijarh Pajsije Janjevac stigao u kanonsku posetu vretanijskoj eparhiji u društvu Jevtimija Carigrađanina koji podstiče nezadovoljstvo Srba Vlaškim statutima (?)[1].
- 23. 1. - Tridesetogodišnji rat, Sporazum iz Bärwaldea: Francuska će finansirati švedsku vojsku u Nemačkoj.
- mart - "Vrenje" i pobune među Srbima u Slavoniji, biće pogubljeni knez Marko Bogdanović i harambaša Smiljan Vujić[1].
- 15. 3. - Ugarski palatin Nikola Esterhazi vodi vojsku u Erdelj ali je kod Rakamaza poražen od Đorđa I Rakocija (već u aprilu sklopljen mir).
- 28. 3. - 4. 4. - Lajpciški konvent, okupljanje nemačkih protestanata i debata o okončanju Tridesetogodišnjeg rata.
- 10. 4. - Francesco Erizzo je novi mletački dužd (do 1646).
- 13. 4. - Bitka kod Frankfurta na Odri je pobeda švedskog kralja Gustava II Adolfa.
- 23. 4. - Umro Francesco Maria II della Rovere, poslednji vojvoda od Urbina - vojvodstvo priključeno Papinskoj Državi.
- 5. 5. - Umro varaždinski general Trautmansdorf, naslediće ga Georg Ludwig Graf von Schwarzenberg.
- 20. 5. (10. 5. po j.k.) - Pohara Magdeburga: carski general Johann ’t Serclaes von Tilly zauzeo Magdeburg posle višemesečne opsade - mesto opljačkano i uništeno, stanovnici masakrirani. Mnoge protestantske nemačke države zbog ovoga podržavaju švedsku invaziju.
- 27. 5. - Hrvatski sabor u Varaždinu, određeni nunciji koji će kralju podnijeti tužbu protiv Vlaha (prijethodno opet odložen rad "Vlaške komisije") - "vlaški arhimandrit" predvodi čete Vlaha u zauzimanju hrvatskih imanja[2].
- 17. 6. - Umrla Mumtaz Mahal - njen ožalošćeni muž Shah Jahan će započeti gradnju Taj Mahala.
- 19. 6. - Ugovorom iz Cherasca i definitivno okončan Rat za mantovsko nasleđe.
- 20. 6. - Alžirski gusari napali Baltimore, selo u Irskoj.
- 16. 7. - Gustav II Adolf zauzima Würzburg i prekida Würzburška suđenja vešticama.
- ljeto - Bosanski beglerbeg Hasan-paša poduzima kazneni pohod protiv hercegovačkih begova Ljubovića; takođe se između Ljubovića i Šabanovića vodi "pravi mali rat"[3].
- avgust, krajem - Prinuđen nestašicom zaliha, Tilly šalje vojsku u Saksoniju, zbog čega njen vladar Johann Georg I stupa u savez sa Švedskom.
- avgust? - oktobar - Thomas James istražuje Jamesov zaljev.
- 4. 9. - Ivan III. Drašković sa braćom dobija od kralja naslov grofa.
- 12. 9. - Osamdesetogodišnji rat: bitka kod Albrolhosa je španska pomorska pobeda nad Holanđanima kod Brazila. Istog i sledećeg dana Holanđani kod Slaaka uništili špansku flotu sa invazionom vojskom.
- 17. 9. (7. 9. po j.k.) - Bitka kod Breitenfelda: Gustav II Adolf potukao Tillyja, ovo je prva značajna pobeda protestanata u Tridesetogodišnjem ratu; grof Izolani sa pet hrvatskih pukovnija bio na lijevom Tillyjevom krilu, natjerali Sase u bijeg[2].
- 10. 10. - Saksonska armija zauzela Prag.
- 25. 10. - Pošto je oklevao s opsedanjem Bagdada, veliki vezir Gazi Husrev-paša smenjen s položaja - doći će do pobune janičara i spahija u Anadoliji[4].
- 7. 11. - Pierre Gassendi prvi posmatrao tranzit Merkura.
- 7. 12. - Tranzit Venere koji je predvideo Kepler, ali ne može se posmatrati iz Evrope.
- 16. 12. - Počinje najjača erupcija Vezuva od propasti Pompeje, stradalo 4.000 ljudi.
- 23. 12. - Gustav II Adolf zauzeo Majnc bez borbe.
Kroz godinu
- U Poreču nakon kuge ima samo 30 ljudi, u Puli ostale samo tri domaće obitelji, sa strancima i vojnicima ne više od 300 stanovnika[5].
- Ibrahim ef. Bistrigija postaje sarajevski muftija (do 1664)[6].
- Pierre Vernier izmislio nonijus.
- William Oughtred u Clavis Mathematicae uveo znak za množenje "×"; posthumno i nestručno objavljeno Artis Analyticae Praxis Thomasa Harriota, uvedene oznake < i > za nejednakost.
- Počela gradnja Santa Maria della Salute u Veneciji.
- Papa Urban VIII. priznao nezavisnost San Marina.
- Mustafa Koči-beg (Koçi Bey) predstavio sultanu Muratu IV Risale ("traktat") o reformama - začetak tradicionalističkog reformizma[4].
- Kadızade Mehmed Efendi postao imam u Aja Sofiji - promocija pokreta Kadizadelija.
Arhitektura
-
Santa Maria della Salute, gr. 1631-87 -
Taj Mahal, gr. 1632-53
Rođenja
- 26. 3. - Franjo Jambrehović, filozofski pisac († 1703)
- 19. 8. - John Dryden, književnik († 1700)
- 26. 10. - Leopold Karl von Kollonitsch, primat Ugarske († 1707)
- 30. 10. - Pierre Beauchamp, koreograf († 1705)
- ? - Müneccimbaşı Ahmed Dede, osmanski astronom i astrolog († 1702)
Smrti
- 31. 3. - John Donne, književnik i prelat (* 1572)
- 2. 4. - Nicolò Contarini, mletački dužd (* 1553)
- 5. 5. - Friedrich Siegfried Trautmannsdorf, varaždinski general
- 17. 6. - Mumtaz Mahal, omiljena žena mogulskog vladara (* 1593)
- 19. 7. - Cesare Cremonini (filozof) (* 1550)
- 21. 8. - Matija Divković, franjevac i književnik (* 1563)
Reference
- ↑ 1,0 1,1 Istorija s. n., 473
- ↑ 2,0 2,1 Horvat, Ban Sigismund Erdedi
- ↑ Historija n. J., 583
- ↑ 4,0 4,1 History of the Ottoman Empire, 291
- ↑ Historija n. J., 642
- ↑ Sarajevo u osmanskom periodu Arhivirano 2011-05-21 na Wayback Machine-u, sarajevo.ba
- Literatura
- Rudolf Horvat, Ban Sigismund Erdedi (hr Wikisource)
- Historija naroda Jugoslavije II, Školska knjiga Zagreb, 1959
- Istorija srpskog naroda, Treća knjiga, prvi tom, Srbi pod tuđinskom vlašću 1537-1699, SKZ Beograd 1993, ISBN 86-379-0383-5
- History of the Ottoman Empire and Modern Turkey: Volume 1..., Stanford J. Shaw (Google Books)