Izvorni kod stranice Andrija Hebrang (stariji)

{{Infokutija biografija
|ime          = Andrija Hebrang 
|slika         = Andrija Hebrang.JPG
|širina_slike    = 200px
|alt           = 
|opis       = 
|ime_po_rođenju    = 
|datum_rođenja    = {{birth date|1899|10|22|df=y}}
|mjesto_rođenja   = [[Bačevac]], [[Austro-Ugarska|Austro-Ugarska Monarhija]]
|datum_smrti    = {{death date and age|1949|6|11|1899|10|22|df=y}}
|mjesto_smrti   = [[Beograd]], [[Socijalistička Federativna Republika Jugoslavija|FNR Jugoslavija]]
|tijelo_otkriveno = 
|uzrok_smrti   = 
|počivalište = 
|počivalište_koordinate = <!-- {{coord|LAT|LONG|display=inline,title}} -->
|rezidencija     = 
|nacionalnost   = [[Jugoslaveni|Jugoslaven]]
|etnicitet     = [[Židovi u Hrvatskoj|Židov]]
|državljanstvo   = FNR Jugoslavija
|ostala_imena   = 
|poznat_po     = 
|obrazovanje     = 
|alma_mater    = 
|poslodavac      = 
|zanimanje    = 
|godine_aktivnosti  = 
|mjesto_porijekla     = 
|plata        = 
|neto_vrijednost      = 
|visina        = 
|težina        = 
|titula         = 
|mandat          = 
|prethodnik   = 
|nasljednik     = 
|partija         = [[Savez komunista Hrvatske|KPH]] ([[Komunistička partija Jugoslavije|KPJ]])
|suparnici     = 
|odbori        = 
|religija      = 
|supružnik        = [[Olga Hebrang]]
|partner       = 
|djeca      = Dunja Hebrang<br />[[Andrija Hebrang (sin)|Andrija Hebrang]]<br />[[Branko Hebrang]]<br />Dragan Stanić<br /><small>(posinak)</small>
|roditelji       = Andrija Hebrang<br />Anđa (Strasser) Hebrang
|rodbina     = 
|pozivni_znak      = 
|nagrade        = 
|potpis     = 
|website       = 
|fusnote     = 
|širina_kutije     = 
}}

'''Andrija Hebrang''' ([[Bačevac]], [[21. 9.]] [[1899]] — [[Beograd]], [[11. 6.]] [[1949]]), [[Hrvati|hrvatski]] i [[Jugoslaveni|jugoslavenski]] političar, član [[Centralni komitet Saveza komunista Jugoslavije|Centralnog komiteta]] (CK) [[Komunistička partija Jugoslavije|Komunističke partije Jugoslavije]] (KPJ) i ministar u vladi [[Socijalistička Federativna Republika Jugoslavija|FNR Jugoslavije]].

== Biografija ==
=== Podrijetlo i školovanje ===
Andrija Hebrang je rođen 21. 9. 1899 godine u selu Baćevac, kod [[Virovitica|Virovitice]], u hrvatsko-[[Židovi u Hrvatskoj|židovskoj]] obitelji Andrije Hebranga i Anđe-Cecilije rođene Strasser.<ref name="NKK">[[Nada Kisić Kolanović]], "Hebrang - Iluzije i otrežnjenja", Institut za suvremenu povijest, Zagreb, 1996., str. 15., {{ISBN|953-6324-04-0}}</ref> Školovao se u trgovačkoj školi u [[Ugarska|ugarskom]] [[Pečuh]]u za vrijeme [[Austro-Ugarska|Austro-Ugarske Monarhije]].<ref name="pk">Pavle Kalinić, 1991, str. 16-41</ref>

=== Partijski rad ===
Član [[Komunistička partija Jugoslavije|KPJ]] je od osnivanja [[1919]]. godine. Godine [[1921.]] tokom služenja vojske u [[Niš]]u, osuđen je na šest mjeseci zatvora, zbog nepoštovanja pretpostavljenih u vojsci. Godine [[1923.]] se vratio u [[Zagreb]], ali je tamo vrlo brzo stavljen pod prismotru policije, zbog sudjelovanja u demonstracijama i aktivnosti u sindikalnim pokretima. Tih godina, u [[Zagreb]]u, upoznaje [[Josip Broz Tito|Josipa Broza Tita]]. Godine [[1928.]] upućen je u [[Berlin]], na savjetovanje jugoslavenskih komunista, ali je na tom putu uhapšen. Osuđen je na tri mjeseca, ali je posle žalbenog postupka pušten. Nedugo posle toga ponovno je uhapšen i zatvoren zbog ilegalnih aktivnosti. U zatvoru je dočekao uvođenje [[Šestojanuarska diktatura|šestojanuarske diktature]], kada je sa svojim suradnicima predat sudu u [[Beograd]]u. Na suđenju se Hebrang izjasnio kao [[Komunizam|komunista]] iz uvjerenja, a ne kao član [[Komunistička partija Jugoslavije|Partije]]. Zbog komunističke delatnosti osuđen je na 12 godina zatvora. Najpre je bio u zatvoru u [[Lepoglava|Lepoglavi]], a potom u [[Sremska Mitrovica|Sremskoj Mitrovici]], gde je od strane drugova iz [[Komunistička partija Jugoslavije|Partije]] proglašen [[trockizam|trockistom]].

=== Drugi svjetski rat ===
[[Datoteka:Captured German major on Neretva.jpg|thumb|250px|Grupa boraca 2. proleterske brigade sa zarobljenim nemačkim majorom Šterkerom, koji je razmenjen za zarobljene partizane.]]

Početkom [[1941.]] godine izlazi iz zatvora i vraća se u [[Zagreb]], gde u septembru postaje član [[Glavni štab NOV i PO Hrvatske|Operativnog rukovodstva za Hrvatsku]]. Krajem februara [[1942.]] godine hapsi ga [[Ustaše|ustaška]] policija. Prilikom hapšenja je pružio otpor i bio ranjen u glavu (''prema nekim izvorima pokušao je samoubistvo''). Posle liječenja poslat je u zatvor na Trgu Kulina bana, a potom u [[logor Stara Gradiška]]. Nedugo posle prelaska u [[Logor Stara Gradiška|Staru Gradišku]] tokom [[Martovski pregovori|martovskih pregovora]] 1943. razmenjen je, zajedno sa [[Herta Has|Hertom Has]] i drugim partizanima, za [[Ustaše|ustaške]] i nemačke oficire koje su [[narodnooslobodilačka vojska Jugoslavije|partizani]] zarobili.

Po izlasku iz zarobljeništva preuzima dužnost političkog sekretara [[Centralni komitet|CK]] [[Savez komunista Hrvatske|KP Hrvatske]]. Sudjelovao je, kao predstavnik [[Hrvatska|Hrvatske]], na Prvom zasedanju [[Antifašističko vijeće narodnog oslobođenja Jugoslavije|AVNOJ]]-a u [[Bihać]]u, novembra [[1942.]] godine. Jedan je od osnivača [[Zemaljsko antifašističko vijeće narodnog oslobođenja Hrvatske|Zemaljskog antifašističkog veća narodnog oslobođenja Hrvatske]]. U svojim nastupima isticao je [[Zemaljsko antifašističko vijeće narodnog oslobođenja Hrvatske|ZAVNOH]] kao izraz hrvatske suverenosti i tijelo nadležno za donošenje svih odluka koje se odnose na [[Hrvatska|Hrvatsku]].

=== Poslije rata ===
{{izdvojeni citat|Druže Bevc, ti znaš da smo mi na sastanku Politbiroa donijeli između ostalog i odluku o slanju delegacije u Sovjetski Savez. Međutim, i pored te naše potpuno jasne odluke drug Stari je izmijenio sve. Kao što znaš, to mu nije prvi put. Jedanput tome treba stati na put. Ja bih da o tome porazgovaramo.<ref name="Ćuruvija"/>|Hebrangovo pismo Kardelju}}

U vladi [[Josip Broz Tito|Tito]]-[[Ivan Šubašić|Šubašić]] imenovan je za ministra industrije, ali je posle godinu dana smenjen i isključen iz [[Centralni komitet|CK]] [[Komunistička partija Jugoslavije|KPJ]], zbog sukoba oko koncepcije državnog razvoja [[Socijalistička Federativna Republika Jugoslavija|FNRJ]].

[[1946.]] godine Hebrang je pisao Kardelju o samovolji Tita i nepoštovanju odluka Politbiroa. Predlagao je Kardelju da se vide i porazgovaraju šta da se radi. Kardelj je to pismo, međutim, odnio Titu i, po mišljenju  [[Vlado Dapčević|Vlada Dapčevića]], "to je bila smrtna presuda za Hebranga".<ref name="Ćuruvija">{{Cite web |title=Slavko Ćuruvija: Ja, Vlado Dapčević |url=https://www.partijarada.org/Arhiv/IB-JVD.pdf |access-date=2014-08-10 |archivedate=2015-07-24 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20150724075701/https://partijarada.org/Arhiv/IB-JVD.pdf |deadurl=yes }}</ref>

=== Hapšenje i smrt ===
Aprila [[1948.]] godine je stavljen u kućni pritvor, u svojoj kući u Beogradu, a [[7. 5.]] je uhapšen i izveden na saslušanje pred [[komunistička partija Jugoslavije|partijsku]] komisiju. Saslušanje pred [[Komunistička partija Jugoslavije|Partijskom]] komisijom se odvijalo u jednoj kući u [[Sremska Kamenica|Sremskoj Kamenici]]. Pored Hebranga tu se nalazio i [[Sreten Žujović|Sreten Žujović Crni]], član [[Centralni komitet Saveza komunista Jugoslavije|CK KPJ]]. Kuća je bila dobro čuvana, pred nju su postavljeni stražari i protiv-avionsko oružje, jer su tih dana [[Beograd]]om kružile glasine da [[sovjetski Savez|sovjetski]] agenti nameravaju oteti optužene.

[[Komunistička partija Jugoslavije|Partijska]] komisija je tvrdila da poseduje saznanja o Hebrangovoj saradnji sa [[Ustaše|ustašama]] i to kroz navodno potkazivanje zagrebačkih komunista, tokom okupacije, kao i da je bio [[sovjetski Savez|sovjetski špijun]], zbog podrške rezolucije [[Informbiro]]a i odavanja tajni [[Sovjetski Savez|Sovjetima]]. Povodom njegovog hapšenja [[sovjetski Savez|sovjetski]] amabasador je protestvovao i tražio da njihovi predstavnici budu prisutni prilikom ispitivanja, ali su zahtjevi odbijeni.{{fact}}

Prema kazivanju Vlada Dapčevića, Hebrang se uopšte nije izjasnio za Rezoluciju IB. On je uhapšen dva mjeseca prije Rezolucije.<ref name="Ćuruvija"/>

Hebrang nije priznao krivicu, niti se odrekao [[Informbiro]]a. Službeno je sapćeno da je [[11. 6.]] [[1949.]] godine izvršio samoubistvo, vješanjem o radijator, u beogradskom zatvoru [[Glavnjača]]. Službena istraga nikada nije završena, a optužnica protiv njega nikada nije podignuta, niti mu je suđeno.

== Rehabilitacija ==
Odlukom [[Hrvatski sabor|Sabora Republike Hrvatske]] 14. veljače [[1992.]] godine je politički rehabilitiran i proglašen žrtvom „komunističkog režima“.

== Porodica ==
Njegov sin [[Andrija Hebrang (sin)|Andrija Hebrang]] je postao istaknuti političar u Republici [[Hrvatska|Hrvatskoj]].

== Reference ==
{{reflist}}

== Literatura ==
{{Portal NOB}}
* {{Citiranje knjige|last=Kalinić|first=Pavle|title=Andrija Hebrang: svjedoci govore|year=1991|publisher=Azur Journal|location=Zagreb|isbn=|ref=harv}}

{{Lifetime|1889|1949|Hebrang, Andrija (otac)}}

[[Kategorija:Biografije, Virovitica]]
[[Kategorija:Jugoslavenski Jevreji]]
[[Kategorija:Jugoslavenski komunisti]]
[[Kategorija:Hrvatski komunisti]]
[[Kategorija:Jugoslavenski političari]]
[[Kategorija:Informbiro]]
[[Kategorija:Jevreji u Narodnooslobodilačkoj borbi]]
[[Kategorija:Zatočenici Koncentracijskog logora Jasenovac]]