Przejdź do zawartości

małpa: Różnice pomiędzy wersjami

Z Wikisłownika – wolnego słownika wielojęzycznego
Przeglądaj historię interaktywnie
(Pokaż wszystkie zmiany oczekujące na przejrzenie)
[wersja nieprzejrzana][wersja oczekująca na przejrzenie]
← poprzednia edycja
Usunięta treść Dodana treść
WizualnieWikikod
RobotGMwikt (dyskusja | edycje)
151 340 edycji
m robot dodaje: tr:małpa
pokrewne
 
(Nie pokazano 132 wersji utworzonych przez 62 użytkowników)
Linia 1: Linia 1:
{{podobne|malpa}}
[[de:małpa]] [[el:małpa]] [[hu:małpa]] [[nl:małpa]] [[tr:małpa]] [[uk:małpa]]


== małpa ({{język polski}}) ==
== małpa ({{język polski}}) ==
[[Grafika:Weisshandgibbon tierpark berlin.jpg|thumb|right|200px|małpa (1.1)]]
[[Plik:Weisshandgibbon tierpark berlin.jpg|thumb|małpa (1.1)]]
{{wymowa}} {{audio|pl-małpa.ogg}}
[[Plik:A1.svg|thumb|małpa (1.2)]]
{{wymowa}} {{audio|Pl-małpa.ogg}}, {{IPA3|ˈmawpa}}, {{AS3|m'''a'''u̯pa}}
{{znaczenia}}
{{znaczenia}}
''rzeczownik, rodzaj żeński''
''rzeczownik, rodzaj żeński''
:(1.1) ''[[zoologia|zool.]]'' [[człekokształtny|człekokształtne]] [[zwierzę]] [[z]] [[rząd|rzędu]] [[naczelne|naczelnych]], zobacz: [[w:małpy właściwe|małpy właściwe]] w Wikipedii.
: (1.1) {{zool}} [[zwierzę]] [[z]] [[rząd|rzędu]] [[naczelne|naczelnych]] [[o]] [[silnie]] [[rozwinąć|rozwiniętym]] [[mózg]]u i [[chwytny]]ch [[kończyna]]ch; {{wikipedia|małpokształtne}}
:(1.2) ''gwara internetowa'' [[znak]] [[@]]
: (1.2) {{pot}} {{inform}} [[znak]] [[@#inter|@]]
: (1.3) {{obraź}} {{pogard}} ''o osobie:'' [[osoba]] [[wredny|wredna]], [[złośliwy|złośliwa]], [[wyrządzać|wyrządzająca]] [[krzywda|krzywdę]]
:(1.3) [[dzikus]], [[prymityw]], [[prostak]]; ''pogardliwie o kimś''
: (1.4) {{obraź}} {{pogard}} ''o osobie:'' [[osoba]] [[prymitywny|prymitywna]]
{{odmiana}} (1) ''[[liczba pojedyncza|lp]]'' małp|a, ~y, ~ie, ~ę, ~ą, ~ie, ~o; ''[[liczba mnoga|lm]]'' ~y, ~, ~om, ~y, ~ami, ~ach, ~y
: (1.5) {{stpol}} {{obraź}} [[nierządnica]]<ref name="Łoś">Jan Łoś, ''Nazwy stopni pokrewieństwa i powinowactwa w dawnej Polsce'', „Język Polski” nr 1/1914, s. 3.</ref>
{{odmiana}}
: (1.1-4) {{odmiana-rzeczownik-polski
|Mianownik lp = małpa
|Dopełniacz lp = małpy
|Celownik lp = małpie
|Biernik lp = małpę
|Narzędnik lp = małpą
|Miejscownik lp = małpie
|Wołacz lp = małpo
|Mianownik lm = małpy
|Dopełniacz lm = małp
|Celownik lm = małpom
|Biernik lm = małpy
|Narzędnik lm = małpami
|Miejscownik lm = małpach
|Wołacz lm = małpy
}}
{{przykłady}}
{{przykłady}}
:(1.1) '''''Małpy''' [[żyć|żyją]] [[na]] [[drzewo|drzewach]].''
: (1.1) ''[[małpa|Małpy]] [[żyć|żyją]] [[na]] [[drzewo|drzewach]].''
:(1.2) '''''Małpę''' [[umieszczać|umieszczamy]] [[w]] [[adres]]ie [[e-mail]].''
: (1.2) ''[[małpa|Małpę]] [[umieszczać|umieszczamy]] [[w]] [[adres]]ie [[e-mail]] [[przed]] [[domena|domeną]].''
: (1.3) ''[[dowiedzieć się|Dowiedziałem się]] [[nie]] [[tylko]], [[że]] [[być|jestem]] [[satanista|satanistą]] [[i]] [[brudnopis]]em, [[ale]] [[również]] [[debil]]em, [[małpa|małpą]] [[i]] [[kryminalista|kryminalistą]]''<ref>[https://www.sejm.gov.pl/Sejm10.nsf/wypowiedz.xsp?id=145&data=28-11-2023&posiedzenie=1&symbol=OSWIADCZENIE&nr=24 z Internetu]</ref>.
:(1.3) ''[[ta|Ta]] [[głupia]] '''małpa''' [[źle]] [[wydać|wydała]] [[ja|mi]] [[reszta|resztę]]!''
: (1.4) ''[[ta|Ta]] [[głupi]]a [[małpa]] [[źle]] [[wydać|wydała]] [[ja|mi]] [[reszta|resztę]][[!]]''
{{składnia}}
{{składnia}}
{{kolokacje}}
{{kolokacje}}
: (1.1) [[małpy człekokształtne]] • [[małpy szerokonose]] • [[małpy wąskonose]]
{{synonimy}} (1.3) [[świnia]], [[baran]]
: (1.4) [[wredny|wredna]] / [[złośliwy|złośliwa]] małpa
{{antonimy}}
{{synonimy}}
{{pokrewne}} ''[[zdrobnienie|zdrobn.]]'' [[małpka]], [[małpeczka]], [[małpiątko]]; ''[[zgrubienie|zgrub.]]'' [[małpiszon]]; ''[[rzeczownik|rzecz.]]'' [[małpiatka]], [[małpolud]]; ''[[czasownik|czas.]]'' [[małpować]]; ''[[przymiotnik|przym.]]'' [[małpi]]
: (1.1) {{poznań|śląsk|[[afa]]}}, {{daw}} [[małlafa]]
: (1.2) {{rzad}} [[at]]
: (1.4) [[dzikus]], [[prymityw]], [[prostak]]
: (1.5) {{stpol}} [[duchna]]<ref name="Łoś"/>, [[duchniczka]]<ref name="Łoś"/>, [[niewiasta sobiewolna]]<ref name="Łoś"/>, [[pani duszka]]<ref name="Łoś"/>
{{antonimy}}
{{hiperonimy}}
: (1.1) [[naczelne]]
: (1.2) [[znak]]
{{hiponimy}}
: (1.1) [[gibon]], [[goryl]], [[kapucynka]], [[koczkodan]], [[makak]], [[mandryl]], [[nosacz]], [[orangutan]], [[pawian]], [[szympans]], [[wyjec]]
{{holonimy}}
: (1.1) [[małpiarnia]]
: (1.2) [[adres mailowy]]
{{meronimy}}
{{pokrewne}}
: {{rzecz}} [[małpiatka]] {{ż}}, [[małpiarnia]] {{ż}}, [[małpiarstwo]] {{n}}, [[małpiarz]] {{mos}}, [[małpolud]] {{m}}, [[małpożer]] {{m}}, [[małpowanie]] {{n}}, [[zmałpowanie]] {{n}}
:: {{zdrobn}} [[małpka]] {{ż}}, [[małpeczka]] {{ż}}, [[małpiątko]] {{n}}, [[małpię]] {{n}}
:: {{zgrub}} [[małpiszon]] {{mzw}}
: {{czas}} [[odmałpować]] {{dk}}, [[małpować]] {{ndk}}, [[zmałpować]] {{dk}}
: {{przym}} [[małpi]], [[małpiarski]], [[małpowaty]]
: {{przysł}} [[małpio]]
{{frazeologia}}
{{frazeologia}}
: [[dać małpie brzytwę]] • [[na małpę]] • [[robić z siebie małpę]] • [[małpa z brzytwą]] • [[małpa zawsze będzie małpą, choćby i w jedwabiu]]
{{etymologia}}
{{etymologia}}
: {{etym|niem|Maulaffe}} → 'małpa z rozwartym pyskiem' < {{etym|niem|Maul|Affe}}
{{uwagi}}
{{uwagi}}
: (1.1) zobacz też: [[Indeks:Polski - Ssaki]]
{{tłumaczenia}}
{{tłumaczenia}}
: (1.5) {{zobtłum|nierządnica}}
* angielski: (1.1) [[monkey]], [[ape]]
* chorwacki: (1.1) [[majmun]] ''m''
* amharski: (1.1) [[ዝንጀሮ]]
* czeski: (1.1) [[opičák]] {{m}}
* angielski: (1.1) [[monkey]], [[ape]]; (1.2) [[at]]
* duński: (1.1) [[abe]] ''w''
* baskijski: (1.1) [[tximino]]; (1.2) [[a bildu]], [[arroba]]
* białoruski: (1.1) [[малпа]] {{ż}}; (1.2) [[сабака]] {{m}}, [[смоўж]] {{m}}, [[слімак]] {{m}}
* esperanto: (1.1) [[simo]]
* francuski: (1.1) [[singe]] ''f''; (1.2) [[arobase]]
* bułgarski: (1.1) [[маймуна]] {{ż}}; (1.2) [[кльомба]] {{ż}}
* chiński standardowy: (1.2) [[艾特]] (àitè), [[小老鼠]] (xiǎolǎoshǔ)
* hiszpański: (1.1) [[mono]] ''f''
* islandzki: (1.1) [[api]] ''m''
* chorwacki: (1.1) [[majmun]] {{m}}
* łaciński: (1.1) [[simia]] ''f'', [[simius]] ''m''
* czeski: (1.1) [[opičák]] {{m}}, [[opice]] {{ż}}; (1.2) [[zavináč]] {{m}}
* duński: (1.1) [[abe]] {{w}}; (1.2) [[snabel-a]] {{n}}; (1.4) [[abe]] {{w}}
* macedoński: (1.1) [[мајмун]] ''m''
* niemiecki: (1.1) [[Affe]] ''m''
* esperanto: (1.1) [[simio]]; (1.2) [[heliko]], [[po-signo]], [[ĉe]]
* norweski (bokmål): [[ape]] ''m/f''
* farerski: (1.2) [[kurla]] {{ż}}
* francuski: (1.1) [[singe]] {{m}}; (1.2) [[arobase]] {{ż}}, [[arrobe]] {{ż}}
* rosyjski: (1.1) [[обезьяна]]
* grenlandzki: (1.1) [[aapakaaq]]
* gudźarati: (1.1) [[વાનર]] {{m}} (vānara)
* hiszpański: (1.1) [[mono]] {{m}}; (1.2) [[arroba]] {{ż}}
* irlandzki: (1.1) [[moncaí]] {{m}}
* islandzki: (1.1) [[api]] {{m}}
* japoński: (1.1) [[猿]] ([[さる]], saru)
* jidysz: (1.1) [[מאַלפּע]] {{ż}} (malpe); (1.2) [[שטרודל]] {{m}} (sztrudl), [[אויף]] (ojf), [[בײַ]] (baj)
* karaimski: (1.1) [[шамэк]]
* kataloński: (1.1) [[mico]] {{m}}
* kazachski: (1.1) [[маймыл]]
* koreański: (1.1) [[원숭이]] (wŏnsungi)
* litewski: (1.1) [[beždžionė]] {{ż}}
* łaciński: (1.1) [[simia]] {{ż}}, [[simius]] {{m}}
* macedoński: (1.1) [[мајмун]] {{m}}
* niderlandzki: (1.1) [[aap]] {{m}}; (1.2) [[apenstaartje]] {{n}}, [[at]]
* niemiecki: (1.1) [[Affe]] {{m}}; (1.2) [[at]], [[at-Zeichen]] {{n}}, [[Klammeraffe]] {{ż}}
* norweski (bokmål): (1.1) [[ape]] {{m}}/{{ż}}; (1.2) [[krøllalfa]]
* nowogrecki: (1.1) [[μαϊμού]] {{ż}}, [[πίθηκος]] {{m}}; (1.2) [[παπάκι]] {{n}}
* nowopruski: (1.1) [[apkis]] {{m}}
* portugalski: (1.2) [[arroba]] {{ż}}
* rosyjski: (1.1) [[обезьяна]] {{ż}}; (1.2) [[собака]] {{ż}}
* słowacki: (1.1) [[opica]] {{ż}}
* słoweński: (1.1) [[opica]] {{ż}}; (1.2) [[afna]] {{ż}}
* staroegipski: (1.1) [[Plik:Egyptian-ky.PNG|50px|link=ky]] (ky)
* suahili: (1.1) [[nyani]]
* suahili: (1.1) [[nyani]]
* szwedzki: (1.1) [[apa]] ''w''
* szwedzki: (1.1) [[apa]] {{w}}
* ukraiński: (1.1) [[мавпа]]
* tajski: (1.1) [[ลิง]]
* włoski: (1.1) [[scimmia]]
* turecki: (1.1) [[maymun]]
* tuvalu: (1.1) [[magiki]]
* tybetański: (1.1) [[སྤྲེའུ]], [[སྤྲེལ]]
* ukraiński: (1.1) [[мавпа]] {{ż}}; (1.2) [[собачка]] {{ż}}
* waloński: (1.1) [[séndje]]
* węgierski: (1.1) [[majom]]; (1.2) [[kukac]]
* wietnamski: (1.1) [[khỉ]]
* wilamowski: (1.1) [[af]] {{ż}}, [[off]] {{m}}, [[małp]] {{ż}}
* włoski: (1.1) [[scimmia]] {{ż}}
* yupik środkowy: (1.1) [[mangkiq]]
{{źródła}}
<references />

Aktualna wersja na dzień 19:33, 29 paź 2024

Podobna pisownia Podobna pisownia: malpa

małpa (język polski)

[edytuj]
małpa (1.1)
małpa (1.2)
wymowa:
​?/i, IPA: [ˈmawpa], AS: [mau̯pa]
znaczenia:

rzeczownik, rodzaj żeński

(1.1) zool. zwierzę z rzędu naczelnych o silnie rozwiniętym mózgu i chwytnych kończynach; zob. też małpokształtne w Wikipedii
(1.2) pot. inform. znak @
(1.3) obraź. pogard. o osobie: osoba wredna, złośliwa, wyrządzająca krzywdę
(1.4) obraź. pogard. o osobie: osoba prymitywna
(1.5) st.pol. obraź. nierządnica[1]
odmiana:
(1.1-4)
 
przypadekliczba pojedynczaliczba mnoga
mianownikmałpamałpy
dopełniaczmałpymałp
celownikmałpiemałpom
biernikmałpęmałpy
narzędnikmałpąmałpami
miejscownikmałpiemałpach
wołaczmałpomałpy
przykłady:
(1.1) Małpy żyją na drzewach.
(1.2) Małpę umieszczamy w adresie e-mail przed domeną.
(1.3) Dowiedziałem się nie tylko, że jestem satanistą i brudnopisem, ale również debilem, małpą i kryminalistą[2].
(1.4) Ta głupia małpa źle wydała mi resztę!
składnia:
kolokacje:
(1.1) małpy człekokształtne • małpy szerokonose • małpy wąskonose
(1.4) wredna / złośliwa małpa
synonimy:
(1.1) reg. pozn. reg. śl. afa, daw. małlafa
(1.2) rzad. at
(1.4) dzikus, prymityw, prostak
(1.5) st.pol. duchna[1], duchniczka[1], niewiasta sobiewolna[1], pani duszka[1]
antonimy:
hiperonimy:
(1.1) naczelne
(1.2) znak
hiponimy:
(1.1) gibon, goryl, kapucynka, koczkodan, makak, mandryl, nosacz, orangutan, pawian, szympans, wyjec
holonimy:
(1.1) małpiarnia
(1.2) adres mailowy
meronimy:
wyrazy pokrewne:
rzecz. małpiatka ż, małpiarnia ż, małpiarstwo n, małpiarz mos, małpolud m, małpożer m, małpowanie n, zmałpowanie n
zdrobn. małpka ż, małpeczka ż, małpiątko n, małpię n
zgrub. małpiszon mzw
czas. odmałpować dk., małpować ndk., zmałpować dk.
przym. małpi, małpiarski, małpowaty
przysł. małpio
związki frazeologiczne:
dać małpie brzytwę • na małpę • robić z siebie małpę • małpa z brzytwą • małpa zawsze będzie małpą, choćby i w jedwabiu
etymologia:
niem. Maulaffe → 'małpa z rozwartym pyskiem' < niem. Maul + Affe
uwagi:
(1.1) zobacz też: Indeks:Polski - Ssaki
tłumaczenia:
(1.5) zobacz listę tłumaczeń w haśle: nierządnica
źródła:
  1. ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 Jan Łoś, Nazwy stopni pokrewieństwa i powinowactwa w dawnej Polsce, „Język Polski” nr 1/1914, s. 3.
  2. ↑ z Internetu
Źródło: „https://pl.wiktionary.org/w/index.php?title=małpa&oldid=8486310”