Przejdź do zawartości

Wojciech

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii

Wojciech, Wociech – staropolskie męskie imię pochodzenia słowiańskiego. Wśród imion nadawanych nowo narodzonym dzieciom, Wojciech w 2017 r. zajmował 9. miejsce w grupie imion męskich[1]. W całej populacji Polaków Wojciech zajmował w 2017 r. 16. miejsce (317 857 nadań)[2].

Żeński odpowiednik: Wojciecha

Wojciech imieniny obchodzi 23 kwietnia.

Wedle danych PESEL według stanu na 19 stycznia 2024 imię to nosi w Polsce 335 311 mężczyzn[3].

Budowa oraz znaczenie

[edytuj | edytuj kod]
 Osobny artykuł: Imiona słowiańskie.

Imię Wojciech należy do grupy imion słowiańskich, których pochodzenie datuje się na X wiek[a]. Jest przykładem występującego w staropolszczyźnie osobowego imienia dwuczłonowego, które może być reliktem imion pogańskich używanych we wczesnym średniowieczu przez ówczesnych Słowian[4]. Składa się ono z członu „woj” pochodzącego od staropolskiego określenia oznaczającego „wojownika” oraz słowa „ciech” wywodzącego się od „cieszyć się” i oznaczającego radość. Imię Wojciech ma następujące znaczenia: „ten, który cieszy jako żołnierz”, czyli „wojownik pociecha”, „cieszący się wojownik” lub „ten, któremu walka sprawia radość”. Witold Taszycki zaliczył je do grupy najstarszych polskich imion osobowych[5].

Istnieją również żeńskie formy i odmiany imienia jak Wojciecha oraz Wojciechowa[6].

Zdrobnienia Wojtek, Wojtuś, Wojtas, Wojcio, Wojteczek, Wojcieszek, Wojcik, Wojtasz, Wojtaszek, Wojtaszko, Wojtunio. Za derywat imienia Wojciech niektórzy badacze uważają też imię „Wojan” zarejestrowane w Bulli gnieźnieńskiej papieża Innocentego II z 1136 (Edward Breza: Nazwiska KUIK, KUJK i podobne za: Mal 136-137).

Wojciech Sławnikowic, późniejszy św. Wojciech, podczas bierzmowania przyjął imię swojego nauczyciela – Adalberta z Magdeburga, stąd z tym imieniem łączy się jego imię Wojciech. Nie należy jednak uważać tych imion za odpowiedniki, pomimo faktu, że w wielu językach są za takie uznawane (stąd np. mówi się, że Wojciech po węgiersku to Béla).

W języku niemieckim imię Wojciech przyjęło wiele zgermanizowanych wariantów jak: Woitke, Witke, Voitke, Voytke, Woytke, Vogtke, Wogtke, Woetke, Wötke oraz Woyzeck, które mogą jeszcze występować jako nazwisko[7].

Inne imiona z członem „woj”

[edytuj | edytuj kod]

Inne imiona staropolskie, w których pojawia się człon „woj”: Wojemił, Wojmir, Wojsław, Wrociwoj, Borzywoj, Budziwoj, Częstowoj, Dobrowoj, Jaczewoj, Jutrowoj, Ludziwoj, Mściwoj.

Osoby o imieniu Wojciech

[edytuj | edytuj kod]

Osoby mające biogram w Wikipedii:

Zobacz też

[edytuj | edytuj kod]
  1. Nosił je czeski książę i biskup Wojciech Sławnikowic

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. Statystyka imion za 2017 rok - podsumowanie. gov.pl. [dostęp 2018-02-11].
  2. 100_najpopularniejszych_imion_bez_zgonow_18.01.2017_r. gov.pl. [dostęp 2018-02-11].
  3. Otwarte Dane [online], dane.gov.pl [dostęp 2024-10-16].
  4. Klemensiewicz 1981 ↓, s. 188-189.
  5. Taszycki 1926 ↓.
  6. Klemensiewicz 1981 ↓, s. 227.
  7. Schlesisches Namenbuch, redakcja Prof. Dr. Herbert Schienger, Historische Kommission für Schlesien, Holzner Verlag : Kitzingen/Main 1953 – Cytat: „Woit(h)e ( Woit(h), Woitek, Woitke u. a. Wie Woitzik und Foitzik (siehe dies!) Kurz- od. Koseform von poln. Woi(t)czlaw (Voj = Mann, Krieger). – Belege: Woytko, Bauer 1388 (##Codex dipl. Silesiae, Breslau 1857 ff., Band 36, l Nr. 70); Woitke Gogel, Bauer 1431 Czarnowanz (##Codex dipl. Silesiae, Breslau 1857 ff., Band l, 175); Woitek Hensell 1605 (##Codex dipl. Silesiae, Breslau 1857 ff., Band 4, 181); Woytke guldian 1384 Liegnitz. Vgl. Patron.: Bartholomeus Woytkener 1414 Kr. Neisse.”

Bibliografia

[edytuj | edytuj kod]
  • Zenon Klemensiewicz: Gramatyka historyczna języka polskiego. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1981. ISBN 83-01-00995-0.
  • Witold Taszycki: Najdawniejsze polskie imiona osobowe. Kraków: 1926.