Język kreolski hawajski

Pidgin

Obszar	Hawaje, USA
Liczba mówiących	ok. 600 tys. na Hawajach i 100 tys. w USA
Pismo/alfabet	łacińskie
Klasyfikacja genetyczna
kreolski na bazie angielskiego
Status oficjalny
Ethnologue	5 rozwojowy↗
Kody języka
ISO 639-1	en
ISO 639-2	eng
ISO 639-3	hwc
IETF	hwc
Glottolog	hawa1247
Ethnologue	hwc
WALS	hwc
SIL	hwc
W Wikipedii
Zobacz też: język, języki świata
Ta strona zawiera symbole fonetyczne MAF. Bez właściwego wsparcia renderowania wyświetlane mogą być puste prostokąty lub inne symbole zamiast znaków Unikodu.

Język kreolski hawajski (ang. Hawaiʻi Creole English, HCE, niekiedy także Hawaiʻi Pidgin English, popularnie Pidgin) – język kreolski na bazie angielskiego, używany na Hawajach przez miejscową ludność o różnym pochodzeniu etnicznym.

Wbrew swojej angielskiej nazwie (Hawaiʻi Pidgin) nie jest językiem pidżynowym.

Historia

Pidżyn hawajski powstał z potrzeby komunikacji pomiędzy miejscową ludnością angielskojęzyczną a imigrantami przybywającymi z różnych krajów na Hawaje. Wpływ na kreolski hawajski miały języki: portugalski, hawajski, kantoński, a w mniejszym stopniu japoński, filipiński i koreański.

System fonetyczny

• Angielskie spółgłoski zwarto-szczelinowe zapisywane za pomocą th zastępowane są przez zwarte d lub t: that > dat, a think > tink.
• Spółgłoska l w wygłosie często jest wymawiana jako o lub ol: mental > mento, people > peepo.
• Spółgłoska r po samogłosce jest często opuszczana: car > cah, słowo letter jest wymawiane jako letta.
• Opadająca intonacja w zdaniach pytajnych – prawdopodobnie cecha przejęta z języka hawajskiego.

Gramatyka

Cechy charakterystyczne dla języka używanego na Hawajach:

• Ominięcie „to be” w funkcji kopuli: Da baby cute. lub Cute, da baby. zamiast „The baby is cute.” (wpływ języków azjatyckich)

• Zastąpienie „to be” w funkcji „bycia” przez stay (z portugalskiego „ficar”): Da book stay on top da table. zamiast „The book is on the table.”

Da water stay cold.

The water is cold.

• Czas przeszły tworzony za pomocą czasownika wen (went):

Jesus wen cry.

Jesus cried.

• Czas przyszły tworzony za pomocą goin (going) (typowe dla slangu amerykańskiego):

God goin do plenny good kine stuff fo him.

God is going to do a lot of good things for him.

• Zaprzeczenie w czasie przeszłym za pomocą neva (never):

He neva like dat.

He didn’t want that. (lub) He never wanted that. (lub) He didn’t like that.

• Użycie fo (for) zamiast „to” w bezokoliczniku:

I tryin fo tink.

lub

I try fo tink.

I’m trying to think.

Słownictwo

Wyrażenia typowe dla języka hawajskiego:

• „I like try” lub „I like” zamiast „Could I have some?”
• „You like?” = „Do you want to try it?”
• „No can” = „I can’t”
• „bumbai bachi” = „That could be bad luck.” („bachi” to japońskie określenie na pecha)
• „Pau” = „It’s finished”
• „Ho, da guy, he stay akamai” = „Wow! He is pretty smart”
• „Like beef?” = „Do you have a problem with me?” lub „Do you want to fight me?”
• „Choke” = „numerous” lub „lots”
• „Broke da mout'” = „delicious” lub „tasty”

Linki zewnętrzne

• Hawaii Pidgin, [w:] Ethnologue: Languages of the World, Dallas: SIL International [dostęp 2009-06-25]  (ang.).
• e-Hawaii.com Słowniczek pidgin-angielski
• Prezentacja audio pidżynu hawajskiego