Przejdź do zawartości

Artur Starewicz

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Wersja do druku nie jest już wspierana i może powodować błędy w wyświetlaniu. Zaktualizuj swoje zakładki i zamiast tego użyj domyślnej funkcji drukowania w swojej przeglądarce.
Artur Starewicz
Ilustracja
Data i miejsce urodzenia

20 marca 1917
Warszawa

Data i miejsce śmierci

12 lipca 2014
Warszawa

Zawód, zajęcie

chemik, polityk

Stanowisko

poseł na Sejm PRL II, III, IV i V kadencji (1957–1972), ambasador PRL w Wielkiej Brytanii (1972–1978)

Partia

WKP(b), PPR, PZPR

Odznaczenia
Order Sztandaru Pracy I klasy Order Sztandaru Pracy I klasy Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski Złoty Krzyż Zasługi Odznaka 1000-lecia Państwa Polskiego
Multimedia w Wikimedia Commons
Grób Artura Starewicza na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach

Artur Starewicz (ur. 20 marca 1917 w Warszawie, zm. 12 lipca 2014 tamże) – polityk PPR i PZPR, propagandysta partyjny, poseł na Sejm PRL II, III, IV i V kadencji, sekretarz Komitetu Centralnego PZPR (1963–1971), ambasador PRL w Wielkiej Brytanii.

Życiorys

Urodził się jako syn Jana i Marii. Studiował chemię na Politechnice Warszawskiej i Politechnice Lwowskiej. Edukację dokończył w Uzbekistanie, gdzie pracował w latach 1943–1944.

Pochodził z rodziny żydowskiej[1] o silnych tradycjach inteligenckich, już w II RP działał w lewicowym ruchu młodzieżowym (od 1934 był członkiem komunistycznego Organizacji Młodzieży Socjalistycznej „Życie”, a od 1935 Komunistycznego Związku Młodzieży Polski[2]). Od jesieni 1939 należał do Wszechzwiązkowej Komunistycznej Partii (bolszewików), od 1944 działał w Polskiej Partii Robotniczej, a od 1948 aż do jej rozwiązania w Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej. Od września do grudnia 1944 był kierownikiem Wydziału Propagandy Komitetu Wojewódzkiego PPR w Rzeszowie, od stycznia do lipca był sekretarzem KW PPR w Krakowie. Następnie działał w Komitecie Centralnym PPR w Warszawie, od sierpnia do listopada 1945 jako zastępca kierownika Wydziału Rolnego, od listopada 1945 do stycznia 1946 jako instruktor w Wydziale Propagandy. Od stycznia 1946 do października 1947 był kierownikiem Wydziału Propagandy w Komitecie Warszawskim PPR. Od października 1947 do lipca 1948 był I sekretarzem KW PPR we Wrocławiu.

Po przekształceniu partii PPR w PZPR od 15 grudnia 1948 do 30 marca 1953 pełnił funkcję kierownika Wydziału Propagandy Masowej, a następnie do 18 stycznia 1954 funkcję kierownika Wydziału Propagandy i Agitacji w Komitecie Centralnym PZPR. Od 17 marca 1954 do marca 1959 pełnił funkcję zastępcy członka KC PZPR, a od 19 marca 1959 do grudnia 1971 był członkiem KC PZPR. W międzyczasie, od grudnia 1956 do 27 czerwca 1963, był kierownikiem Biura Prasy KC PZPR. Od 6 lipca 1963 do 25 czerwca 1971 był także na stanowisku sekretarza KC PZPR.

Związany z ruchem zawodowym, od maja 1954 do 1956 był sekretarzem Centralnej Rady Związków Zawodowych. W 1956 przez krótki czas pełnił funkcję zastępcy redaktora naczelnego „Trybuny Ludu”. Zaliczany do „puławian” podczas walki o władzę w kierownictwie PZPR w latach pięćdziesiątych[3].

Pełnił mandat posła na Sejm PRL II, III, IV i V kadencji (1957–1972). W 1957, 1961 był wybierany z okręgu Jelenia Góra, w 1965 z okręgu Zielona Góra, a w 1969 z okręgu Opole.

W czasie rządów Władysława Gomułki jeden z jego najbliższych współpracowników. Zwolennik liberalizacji systemu PRL i przeciwnik „frakcji moczarowskiej”. Po odsunięciu od władzy ekipy Władysława Gomułki został skierowany do służby dyplomatycznej, od października 1971 do lipca 1978 był ambasadorem PRL w Wielkiej Brytanii. Po powrocie do Polski związał się z artystką Magdaleną Abakanowicz i towarzyszył jej do końca życia w pracy twórczej jako fotograf jej prac oraz współorganizator wystaw[4].

Zmarł 12 lipca 2014[5]. 17 lipca 2014 jego prochy zostały pochowane w kolumbarium na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach (kwatera 29B kol.-4-13)[6][7].

Jego drugą żoną[8][9] była Maria Rutkiewicz-Starewicz, z domu Kamieniecka vel Górska (1917–2007) – działaczka KPP, PPR, PZPR, także pracownica KC PZPR[10].

Odznaczenia

W kulturze

Na postaci Artura Starewicza wzorowany był Henryk Borowicz, główny bohater wydanej w 1967 powieści Stefana Kisielewskiego, Widziane z góry[14].

Przypisy

  1. ↑ Michał Przeperski: Protektorzy i koledzy. Mieczysław F. Rakowski i KC PZPR (1958–1981). przystanekhistoria.pl, 22 października 2018. [dostęp 2024-07-18].
  2. ↑ Feliks Tych, Archiwum ruchu robotniczego, Tom 11, 1988.
  3. ↑ Październik i „Mała stabilizacja”. W: Jerzy Eisler: Zarys dziejów politycznych Polski 1944-1989. Warszawa: POW „BGW”, 1992, s. 61–62. ISBN 83-7066-208-0.
  4. ↑ Paweł Kowal, Abakanowicz. Trauma i sława, Warszawa 2023, s. 215–237.
  5. ↑ Artur Starewicz. wyborcza.pl. [dostęp 2014-07-27].
  6. ↑ Artur Starewicz. cmentarzekomunalne.com.pl. [dostęp 2014-07-27].
  7. ↑ Kolejny zasłużony komunista pochowany na Powązkach! Artur Starewicz – „pan życia i śmierci” dziennikarzy w PRL. wpolityce.pl, 26 lipca 2014. [dostęp 2014-07-27].
  8. ↑ Wspomnienia Elżbiety Dulewskiej (Kaczmarek). math.niu.edu. [dostęp 2023-04-03].
  9. ↑ Paweł Kowal, Abakanowicz. Trauma i sława, Warszawa 2023, s. 216, 218–232.
  10. ↑ Dane osoby. Maria Rutkiewicz-Starewicz. katalog.bip.ipn.gov.pl. [dostęp 2017-10-11].
  11. ↑ Wręczenie odznaczeń w Belwederze. „Nowiny”, s. 2, nr 170 z 20 lipca 1964. 
  12. ↑ M.P. z 1947 r. nr 71, poz. 480.
  13. ↑ Nadzwyczajna sesja Sejmu, „Trybuna Robotnicza”, nr 172, 22 lipca 1966, s. 1.
  14. ↑ Andrzej Horubała: Kisiel – Projekt Tomasz Staliński. teologiapolityczna.pl, 6 sierpnia 2022. [dostęp 2023-05-09].

Bibliografia

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Artur_Starewicz&oldid=75040343”