Tekst źródłowy strony Fala mechaniczna

[[Plik:Wavemachine.gif|mały|Fala mechaniczna]]
'''Fala mechaniczna''' – [[fala]] rozchodząca się w ośrodku materialnym poprzez rozprzestrzenianie się drgań tego ośrodka, opisywane jako zaburzenia pewnej wielkości fizycznej wynikające z ruchu cząstek ośrodka względem ich położenia równowagi<ref name="epwn">{{Encyklopedia PWN | id = 3899726 | tytuł = fale mechaniczne | data dostępu = 2021-10-15}}</ref>. Przykładami fal mechanicznych są [[Falowanie|fale morskie]], [[Fale akustyczne|fale dźwiękowe]], [[fala sejsmiczna|fale sejsmiczne]].

Fale mechaniczne rozchodzące się w ośrodkach sprężystych będące rozprzestrzenieniem się zaburzeń wywołanych oddziaływaniami sprężystymi określane są jako ''fale sprężyste''. Przykładami fal sprężystych są [[Fale akustyczne|fale dźwiękowe]], [[fala sejsmiczna|fale sejsmiczne]]<ref name=enc>„Encyklopedia fizyki” ''praca zbiorowa'' PWN 1973 t. 1 s. 548.</ref>. 

Fale mechaniczne mogą być w szczególności [[fala podłużna|falami podłużnymi]], w których kierunek drgań jest zgodny z kierunkiem rozchodzenia się fali (np. fala dźwiękowa) lub [[fala poprzeczna|poprzecznymi]], gdzie kierunek drgań jest prostopadły do kierunku rozchodzenia się tej fali (np. fala powstała na linie). Możliwa jest również sytuacja pośrednia, np. w przypadku [[Falowanie|fal na wodzie]], gdy drgania zachodzą się równocześnie wzdłuż kierunku jej rozchodzenia, jak i w kierunku poprzecznym.

W procesie rozchodzenia się fali zasadnicze znaczenie ma proces odwracalnych przemian [[energia potencjalna|potencjalnej energii mechanicznej]] (energii ciśnienia bądź [[naprężenie|naprężenia]]) w [[energia kinetyczna|energię kinetyczną]]. W czasie tych przemian część energii może być tracona, a zjawisko takie nazywane jest [[tłumienie]]m fali. Poszczególne ośrodki mogą znacznie różnić się własnościami mechanicznymi, co prowadzi do znacznych różnic w przebiegu zjawisk falowych w różnych materiałach. Dla przykładu, w [[stal]]i dźwięk rozchodzi się w przybliżeniu 20 razy szybciej niż w [[powietrze|powietrzu]]. Decydująca jest tu [[sprężystość]] ośrodka. Zmiana naprężenia w danym ośrodku ma wpływ na rozchodzenie się w nim fali mechanicznej. Przykładem może być [[struna]], w której szybkość rozchodzenia się fali zmienia się zależnie od jej naprężenia, co wykorzystuje się do [[strojenie instrumentów muzycznych|strojenia]] instrumentów strunowych.
{{commonscat|Animations of wave mechanics}}

== Przypisy ==
{{Przypisy}}

[[Kategoria:Fale mechaniczne| ]]