Zhuang

Zhuang
Klassifisering	Tai-kadai-språk  Kam-tai-språk   Be-tai-språk    Tai-sek-språk     Tai-språk      Nordleg       Zhuang
Bruk
Tala i	Folkerepublikken Kina
Språkkodar
ISO 639-1	za
ISO 639-2	zha
ISO 639-3	zha – zhuang ccx – nordzhuang ccy – sørzhuang
Wikipedia på zhuang

Zhuang er eit tai-kadai-språk som vert tala av zhuangfolk i regionane Guangxi og Lianshan i Folkerepublikken Kina av til saman rundt 14 000 000 menneske. Zhuang, som er eit tai-språk, og dermed i slekt med språk som thai og laotisk, er offisielt språk i begge desse regionane. Standardisert zhuang er basert på dialekten vert brukt i Wumeng fylke. Zhuang dannar eit dialektkontinuum med buyei.

Tonespråk

Zhuang er eit tonespråk med seks tonar i opne stavingar.

Nummer	Kontur	Skildring
1	24	Stigande
2	31	Lågt fallande
3	55	Høgt nivå
4	42	Fallande
5	35	Høgt stigande
6	33	Midtnivå

Språket har to tonar (høg og låg) i lukka stavingar.

Skriftsystem

I over tusen år vart zhuang skrive med logogram kalla sawndip, som vart lånt frå kinesisk skrift. I 1957 vart ein versjon av det latinske alfabetet med nokre spesialbokstavar teke i bruk for det nye, standardiserte zhuangspråket. Ei rettskrivingsreform i 1986 erstatta spesialbokstavane med vanlege bokstavar for å gjere det lettare å trykka tekstar på zhuang, og å bruke språket på datamaskinar.

Tabellane under samanliknar stavinga før og etter reforma i 1986.

Konsonantar 1957 1986 1957 1986 1957 1986 1957 1986 1957 1986 B b B b Ƃ ƃ Mb mb M m M m F f F f V V D d D d Ƌ ƌ Nd nd N n N n S s S s L l L l G g G g Gv gv Gv gv Ŋ ŋ Ng ng H h H h R r R r C c C c Y y Y y Nv ny Ny ny Ŋv ŋv Ngv ngv By by By by Gy gy Gy gy My my My my Vokaler 1957 1986 1957 1986 1957 1986 A a A a E e E e Ə ə AE ae I i I i O o O o Ɯ ɯ W w

Tonar Tone 1957 1986 1 Ikkje oppgjeve 2 Ƨ ƨ Z z 3 З з J j 4 Ч ч X x 5 Ƽ ƽ Q q 6 Ƅ ƅ H h

Sjå og

• Zhuangfolk
• Språk i Kina

Kjelder

• Denne artikkelen bygger på «Zhuang (språk)» frå Wikipedia på bokmål, den 17. september 2009.

Litteratur

• Wéi Qìngwěn 韦庆稳(黄现璠的学生), Tán Guóshēng 覃国生: Zhuàngyǔ jiǎnzhì 壮语简志 (Beijing, Mínzú chūbǎnshè 民族出版社 1980).
• Huang Xian Fan 黄现璠:Zhuang heile historie 壮族通史(Nanning, Guǎngxī mínzú chūbǎnshè 广西民族出版社 1988,ISBN 7-5363-0422-6/K-13.)
• Tán Xiǎoháng 覃晓航: Xiàndài Zhuàngyǔ 现代壮语 (Beijing, Mínzú chūbǎnshè 民族出版社 1995).
• Tán Guóshēng 覃国生: Zhuàngyǔ fāngyán gàilùn 壮语方言概论 (Nanning, Guǎngxī mínzú chūbǎnshè 广西民族出版社 1996).
• Liáng Tíngwàng 梁庭望 (ed.): Gǔ Zhuàngzì wénxiàn xuǎnzhù 古壮字文献选注 (Tiānjīn gǔjí chūbǎnshè 天津古籍出版社 1992).
• Zhāng Yuánshēng 张元生: Zhuàngzú rénmín de wénhuà yíchǎn – fāngkuài Zhuàngzì 壮族人民的文化遗产——方块壮字. In: Zhōngguó mínzú gǔ wénzì yánjiū 中国民族古文字研究 (Beijing, Zhōngguó shèhuì kēxué chūbǎnshè 中国社会科学出版社 1984).
• Lín Fāng 林方: Tán lìyòng gǔ Zhuàngzì yánjiū Guǎngxī Yuèyǔ fāngyán 谈利用古壮字研究广西粤语方言. In: Mínzú yǔwén 民族语文 2004.3:16–26.
• Gǔ Zhuàngzì zìdiǎn 古壮字字典 (Nanning, Guǎngxī mínzú chūbǎnshè 广西民族出版社 1989). Ordbok med gamle zhuang-tegn; inneheld 4 900 teikn og meir enn 10 000 variantar.
• Zhuàng-Hàn cíhuì 壮汉词汇 (Nanning, Guǎngxī mínzú chūbǎnshè广西民族出版社 1984).