spreidzit

Nederlands

Uitspraak

• Geluid:  spreidzit    (hulp, bestand)

Woordafbreking

• spreid·zit

Woordherkomst en -opbouw

• samenstelling van  spreiden zn  en  zit zn 

	enkelvoud	meervoud
naamwoord	spreidzit	spreidzitten
verkleinwoord

Zelfstandig naamwoord

de spreidzit m

1. zitten met de benen ver uiteen
2. (figuurlijk) situatie waarbij men tegenstellingen tot één geheel moet zien te smeden

   • Rusland onder Poetin is een land in spreidzit. In grote lijn niet ontevreden dat het verlost is van het communistische juk, maar wel met hunkering naar de macht, orde en relatieve rust van toen. Grotendeels Europees, maar toch ook Aziatisch. Democratie op papier, verlichte dictatuur in werkelijkheid waarvan de mate en het tempo van de democratisering door Moskou worden bepaald; opgelegde vriend en potentiële vijand van de kleinere buurlanden; vrije markt voor ondernemende gelukzoekers die om hun fortuin en dreigende politieke invloed vervolgens worden opgepakt. Alles bij elkaar is het een ingewikkeld verhaal en een onheldere boodschap.  
   • Dat was de spreidzit waaruit Lincoln overeind moest komen – en zonder in z’n hyperkorte ‘Adres’ nog uit te weiden over principes, beloften, zuidelijke slavenhouders en noordelijke vooruitstrevers, eindigde hij z’n zegje met de bezwering dat de doden niet voor niets mochten zijn gevallen, en dat ‘this nation, under God, shall have a new birth of freedom, and that government of the people, by the people, for the people, shall not perish from the earth’.  

Synoniemen

• [1] spagaat, split

Gangbaarheid

• Het woord spreidzit staat in de Woordenlijst Nederlandse Taal van de Nederlandse Taalunie.

• In onderzoek uit 2013 van het Centrum voor Leesonderzoek werd "spreidzit" herkend door:

83 %	van de Nederlanders;
78 %	van de Vlamingen.