Aat

**Aat**
Ath
Stad in België
	(Details) (Details)
	;
Geografie
Gewest	Wallonië
Provincie	Henegouwen
Arrondissement	Aat
Oppervlakte; – Onbebouwd; – Woongebied; – Andere	127,9 km² (2022); 83,3%; 7,21%; 9,49%
Coördinaten	50° 38' NB, 3° 46' OL
Bevolking (bron: Statbel)
Inwoners; – Mannen; – Vrouwen; – Bevolkingsdichtheid	30.048 (01/01/2024) ; 48,42% ; 51,58% ; 234,94 inw./km²
Leeftijdsopbouw; – 0-17 jaar; – 18-64 jaar; – 65 jaar en ouder	(01/01/2024); 17,92%; 60,84%; 21,24%
Buitenlanders	5,04% (01/01/2024)
Politiek en bestuur
Burgemeester	Bruno Lefebvre (PS)
Bestuur	PS, MR, Ecolo
Zetels; PS; Liste Athoise; MR; Ecolo	29; 11; 10; 4; 4
Economie
Gemiddeld inkomen	20.669 euro/inw. (2021)
Werkloosheidsgraad	9,79% (jan. 2019)
Overige informatie
Postcode; 7800; 7800; 7801; 7802; 7803; 7804; 7804; 7810; 7811; 7812; 7812; 7812; 7812; 7812; 7812; 7822; 7822; 7822; 7823	Deelgemeente; Aat; Lanquesaint; Irchonwelz; Ormeignies; Bouvignies; Ostiches; Rebaix; Maffle; Arbre; Houtaing; Ligne; Mainvault; Moulbaix; Villers-Notre-Dame; Villers-Saint-Amand; Gellingen; Isières; Meslin-l'Evêque; Gibecq
Zonenummer	068
NIS-code	51004
Politiezone	Ath
Hulpverleningszone	Picardisch Wallonië
Website	www.ath.be
Detailkaart
	ligging binnen het arrondissement Aat; in de provincie Henegouwen
Portaal	België

Aat (Frans: Ath) is een kleine Waalse stad in het noorden van de Belgische provincie Henegouwen waar Picardisch wordt gesproken. De stad ligt aan de samenvloeiing van de oostelijke en de westelijke Dender, die als Dender vanaf Aat bevaarbaar is. De stad telt ruim 30.000 inwoners.

Aat is bekend om zijn jaarlijkse Reuzenstoet of Ducasse van Aat, die elke vierde zondag van augustus plaatsvindt (zie Stadsreuzen). Van de middeleeuwse verdedigingswerken rest in Aat slechts de Burbant-toren.

Geschiedenis

De juiste oorsprong van de stad Aat in de moerassige samenloop van de Oostelijke en de Westelijke Dender is onbekend. Al in de vroege Middeleeuwen was het de hoofdplaats van de pagus Brachatensis. In 1076 werd er voor het eerst melding gemaakt van de heren van Aat. Deze waren afkomstig van het huis Trazegnies. In 1076 verkocht Gillis van Trazegnies, die op kruistocht vertrok, de heerlijkheid aan graaf Boudewijn IV van Henegouwen.^[1] Deze liet er het Kasteel Burbant (castrum) bouwen, een vestingtoren die er nog steeds bestaat. Boudewijn verstrekte ook een aantal privileges met de bedoeling bewoners aan te trekken. Aan de voet van deze beschermende vesting groeide Aat weldra uit tot een belangrijk regionaal centrum waarvan de bloei en de uitstraling voortduurde tot het einde van de 16e eeuw.

Zijn zoon en opvolger Boudewijn V bouwde een grote stadsomwalling in het kader van zijn strijd tegen de graaf van Vlaanderen en de hertog van Brabant. Omstreeks 1320-1325 werden deze ringmuren verstevigd. Door de aantrekkingskracht van de stad kwamen er zich steeds meer inwoners vestigen en breidde de oorspronkelijke stadskern zich steeds verder uit (in zuidoostelijke richting). Op initiatief van Willem I van Avesnes werd er een lakenweverij gevestigd en kon de industrie zich verder ontwikkelen. Op 4 juni 1357 kwam de Vrede van Aat tot stand, waardoor een einde kwam aan de zgn. Brabantse Successieoorlog. Ook op cultureel gebied was de uitstraling van Aat zo groot geworden, dat in oktober 1416 het stadsbestuur aan priester Jacques Véron en zijn medewerkers de opdracht gaf een Latijnse School te stichten, waarvoor de leerlingen van overal toestroomden. Onder meer de humanist Justus Lipsius heeft in deze school zijn opleiding genoten.

Omstreeks 1370 had graaf Albrecht van Beieren een tweede omwalling laten graven voor de groeiende stad, waardoor de stedelijke verdedigingsgordel verdrievoudigd werd. In 1540 onder keizer Karel V werden de wallen nog verstevigd. Het onderhoud werd daarna echter verwaarloosd, en toen de troepen van Lodewijk XIV in 1667 de stad belegerden, kon deze slechts één dag aan de vijandelijke artillerie weerstand bieden. De stad bleef tot 1674 in Franse handen. Vauban verbeterde de versterkingen van Aat, als eerste Franse stad in de Spaanse Nederlanden. Hij liet acht vestingen bouwen die verbonden waren met courtines.^[2] Pas in 1706 werden de Fransen weer uit Aat verdreven.

Aat aan de Dender was in de eerste helft van de 18e eeuw een van de vestingsteden die deel uitmaakten van de Nederlandse vestingsbarrière in de Zuidelijke Nederlanden.

Onder het Franse bewind kwam de stedelijke economie echter langzaam tot verval. Aat werd een tweede maal door de Fransen verwoest in 1745, en vervolgens onder koning Willem I opnieuw hersteld, zodat de stad in de 19e eeuw weer kon opbloeien, door de vestiging van nieuwe industrieën, onder meer meubelmakerijen en de ontginning van steengroeven in de buurt (Maffle). Twee wereldoorlogen maakten alweer een einde aan deze welvaart.
In de jaren 80 van 20e eeuw heeft de stad Aat onder meer als burgemeester de PS-zwaargewicht Guy Spitaels gehad, die grote infrastructuurwerken heeft laten uitvoeren. Het betreft onder meer de aanleg van een ringweg rond de stad, alsmede belangrijke spoorwegverbeteringen. Deze hebben de toegankelijkheid en de leefbaarheid van de stad in grote mate verhoogd. Budgettair hield dit echter gelijke pas met de (door tegenstanders als megalomaan bestempelde) opvattingen van de socialistische voorman.

In de deelgemeente Gellingen vond op 30 juli 2004 een zware gasexplosie plaats.

De Burbant-toren (12e eeuw) te Aat
Het laat-renaissance-stadhuis van Aat
De Calvarie van de Sint-Maartenskerk
De Grote Markt
De toren van de Sint-Julianuskerk
Madame Victoire dansend in de straten
De toren van de Sint-Julianuskerk (XVde eeuw).
De Grote Markt

Kernen

Deelgemeenten

	Naam	Opp. (km²)	Inwoners (2020)	Inwoners per km²	NIS-code
1	Aat	15,68	13.578	866	51004A
2	Lanquesaint	3,05	433	142	51004B
3	Rebaix	6,04	1.015	168	51004C
4	Isières	6,95	1.215	175	51004D
5	Meslin-l'Evêque	12,11	1.571	130	51004E
6	Gellingen	6,04	820	136	51004F
7	Gibecq	6,38	291	46	51004G
8	Arbre	3,16	760	240	51004H
9	Maffle	2,79	1.739	623	51004J
10	Irchonwelz	4,15	1.150	277	51004K
11	Ormeignies	10,91	1.116	102	51004L
12	Moulbaix	4,30	624	145	51004M
13	Villers-Notre-Dame	1,63	198	122	51004N
14	Villers-Saint-Amand	6,76	624	92	51004P
15	Ligne	5,46	896	164	51004R
16	Houtaing	4,54	641	141	51004S
17	Mainvault	13,57	1.392	103	51004T
18	Bouvignies	4,77	720	151	51004U
19	Ostiches	8,66	674	78	51004V

Overige kernen

In Ormeignies ligt nog het gehuchtje Autreppe dat zijn eigen parochie heeft.

Demografische evolutie

Demografische ontwikkeling voor de fusie

Bron:NIS - Opm:1831 t/m 1970=volkstellingen; 1976= inwoneraantal op 31 december

	Naam	Oppervlakte (km²)	Bevolking 31/12/1900	Bevolkingsdichtheid (inw./km²)
I	Aat	15,52	10.873	701
II	Lanquesaint	3,06	451	147
III	Irchonwelz	4,13	876	212
IV	Ormeignies	10,86	1100	101
V	Bouvignies	4,70	653	139
VI	Ostiches	8,59	910	106
VII	Rebaix	5,90	993	168
VIII	Maffle	3,14	1570	500
IX	Arbre	3,15	651	207
X	Houtaing	4,52	806	178
XI	Ligne	5,40	1109	205
XII	Mainvault	13,47	1883	140
XIII	Moulbaix	4,62	805	174
XIV	Villers-Notre-Dame	1,59	240	151
XV	Villers-Saint-Amand	6,73	621	92
XVI	Gellingen	6,18	697	113
XVII	Isières	6,95	1079	155
XVIII	Meslin-l'Evêque	12,06	1529	127
XIX	Gibecq	6,51	503	77

Demografische ontwikkeling van de fusiegemeente

Alle historische gegevens hebben betrekking op de huidige gemeente, inclusief deelgemeenten, zoals ontstaan na de fusie van 1 januari 1977.

Bronnen:NIS, Opm:1831 tot en met 1981=volkstellingen; 1990 en later= inwonertal op 1 januari

Inwoners van jaar tot jaar op 1 januari 1992 tot heden
jaar	Aantal^[3]	Evolutie: 1992=index 100
1992	24.239	100,0
1993	24.378	100,6
1994	24.497	101,1
1995	24.706	101,9
1996	24.954	102,9
1997	25.048	103,3
1998	25.084	103,5
1999	25.296	104,4
2000	25.430	104,9
2001	25.708	106,1
2002	25.993	107,2
2003	26.227	108,2
2004	26.414	109,0
2005	26.584	109,7
2006	26.799	110,6
2007	27.141	112,0
2008	27.578	113,8
2009	27.753	114,5
2010	28.026	115,6
2011	28.315	116,8
2012	28.526	117,7
2013	28.463	117,4
2014	28.523	117,7
2015	28.755	118,6
2016	28.951	119,4
2017	29.074	119,9
2018	29.164	120,3
2019	29.311	120,9
2020	29.494	121,7
2021	29.571	122,0
2022	29.630	122,2
2023	29.946	123,5
2024	30.048	124,0

Bezienswaardigheden

op de Grote Markt (Grand-Place) bevindt zich het laat-renaissancistisch stadhuis (1614-1624, gerenoveerd in 1980), een ontwerp van Wenzel Cobergher;
niet ver van de Grote Markt, aan het eind van een zijstraatje de Burbant-toren (12e eeuw), omringd door gebouwen uit de 16e / 17e eeuw;
Het Gallo-Romeins Museum van Aat met Gallo-Romeinse boten;
van de oorspronkelijke Sint-Julianuskerk (église Saint-Julien), voltooid in 1414, bleven enkel de imposante toren en het koor overeind. De rest ging verloren tijdens een grote brand in 1817, en werd herbouwd in 1822 in neoclassicistische stijl;
het museum Het Reuzenhuis, gewijd aan de folkloristische reuzen;
de gotische Sint-Maartenskerk (église Saint-Martin) uit 1585 bezit een merkwaardig kerkmeubilair; rechts van de hoofdingang een overdekte Calvarieberg-scène (± 1540).
Le Blanc Moulin in Ostiches

Samson van Aat (2006)

De stadsreus Goliath

Politiek

Burgemeesters

Burgemeesters van Aat waren:

1830-1833: Edouard de Rouillé
1833-1836: Jean-Baptiste Delescluse
1837-1848: Jean-Baptiste Taintenier
1848-1855: Jean-Baptiste Delescluse
1855-1857: Charles Lor
1858-1862: Félicien Wincqz
1863-1867: Auguste Broquet
1868-1875: Florimond Delmée
1875-1878: Louis Pilette
1879-1902: Emile Durieu
1902-1926: Oswald Ouverleaux
1926-1932: Fernand Felu
1932-1934: Emile Carlier
1934-1938: Fernand Lefranc
1938-1945: Fernand Felu
1945: Georges Empain
1946-1947: Horace Leleux
1947-1964: Camille Van Graefschepe
1964-1976: Georges Vandensavel
1977-1997: Guy Spitaels
1997-2007: Bruno Van Grootenbrulle
2008-2011: Jean-Pierre Denis
2012-2017: Marc Duvivier
2018-...: Bruno Lefebvre

Resultaten gemeenteraadsverkiezingen sinds 1976

Partij		10-10-1976^[4]		10-10-1982		9-10-1988		9-10-1994		8-10-2000		8-10-2006^[5]		14-10-2012^[6]		14-10-2018		13-10-2024^[7]
Stemmen / Zetels		%	27	%	27	%	27	%	27	%	29	%	29	%	29	%	29	%	31
	PS¹ / PS-RW^A	43,74¹	13	53,15^A	15	59,8¹	17	61,11¹	18	67,82¹	22	59,62¹	19	52,01¹	16	35,01¹	11	34,31¹	12
	RW¹ / PS-RW^A	8,21¹	1	53,15^A	15	-		-		-		-		-		-		-
	ECOLO	-		3,04	0	-		-		6,07	1	5,35	0	10,06	2	13,55	4	7,40	1
	UGR^A PRL¹ / MR² / MR.@th³	29,74^A	9	41,67^A	12	22,49¹	6	24,48¹	6	18,47¹	5	14,77²	4	23,34²	7	15,05²	4	21,04³	7
	PSC¹ / UGR^A/ Int. Com.² / IC-PSC³ / FORUM⁴ / Liste Athoise^B / Les Engagés⁵	15,26¹	4	41,67^A	12	15,87²	4	12,92³	3	6,62³	1	20,26⁴	6	14,59⁴	4	31,09^B	10	12,56⁵	4
	Liste Athoise^B	-		-		-		-		-		-		-		31,09^B	10	18,81^B	6
	PTB	-		-		-		-		-		-		-		-		5,88	1
Anderen^(*)		3,06	0	2,13	0	1,83	0	1,48	0	1,03	0	-		-		5,30	0	-
Totaal stemmen		17290		17624		17334		17736		18283		19297		19580		20717		20996
Opkomst %						94,4		93,44		92,55		93,51		89,88		91,14		88,81
Blanco en ongeldig %		2,72		3,77		4,67		5,01		5,29		4,66		5,19		6,01		6,07

(*) 1976: PCB (3,06%) / 1982: PCB (2,13%) / 1988: PC (1,83%) / 1994: PTB (1,48%) / 2000: PTB (1,03%) / 2018: DéFI (3,99%), DM (1,31%)

Verkeer en vervoer

Openbaar vervoer

In Aat is een spoorwegstation van de NMBS: station Aat.

Wegen en snelwegen

Verschillende gewestwegen doen de gemeente aan, zelfs een autosnelweg. Dit zijn:

De A8/E429: Halle - Edingen - Aat - Ronse - Doornik - Franse grens (Rijsel)
De N7: Halle - Aat - Doornik - Franse grens (Rijsel)
De N7a: Het oude traject van de N7 in Aat.
De N7c: Rue Esplanade - Rue des Hauts - Rue Pont Quelin in Aat.

Geboren in Aat

Petrus Gudelinus (1550-1619), advocaat en rector in Leuven
Louis Hennepin (1640 – ca.1705), ontdekkingsreiziger op de Mississippi
François-Joseph Taintenier (1729 - 1776), hervormer en econoom
Louis Gilson (1798 - 1849), politicus
Paul Cauchie (1875 - 1952), art-nouveau-architect, schilder en decorateur
Ernest Cambier (1844 - 1909), koloniaal ontdekkingsreiziger
Raoul Van Overstraeten (1885 - 1977), Belgisch generaal, militair raadgever Leopold III
Fanny Heldy (1888 - 1973), operazangeres
Léon Trulin (1897 - 1915), spion tijdens de Eerste Wereldoorlog
Alphonse Bonenfant (1908 - 1983), politicus
Henri Vernes (1918 - 2021), schrijver, auteur van Bob Morane
Marc Drumaux (1922 - 1972), politicus
Guy Spitaels (1931 - 2012), politicus