Brontekst bekijken van Saksen-Anhalt

{{Infobox deelstaat Duitsland
| naam                  = Saksen-Anhalt
| altnaam               = Sachsen-Anhalt
| vlag                  = [[Bestand:Flag of Saxony-Anhalt (state).svg|110px|Vlag van Saksen-Anhalt]]
| vlagartikel           = Vlag van Saksen-Anhalt
| wapen                 = [[Bestand:Wappen Sachsen-Anhalt.svg|85px|Wapen van Saksen-Anhalt]]
| hoofdstad             = [[Maagdenburg (stad)|Maagdenburg]]
| km2                   = 20447
| bevolking             = {{Statistiek gemeente Duitsland inwoners|15|Saksen-Anhalt}}
| meetjaar              = {{Datum|{{Statistiek gemeente Duitsland inwoners||Saksen-Anhalt|TXT=Year}}|iso2}}
| bevolkingsdichtheid   = 118
| inwoners migratieachtergrond          = 168.000 ({{formatnum:{{#expr: (168000/2208321)*100 round 2}}}}%)
| inwoners migratieachtergrond meetjaar = 31-12-2018<ref name= "Bevölkerung mit Migrationshintergrund">{{Citeer web|url=https://www.destatis.de/DE/Themen/Gesellschaft-Umwelt/Bevoelkerung/Migration-Integration/Tabellen/migrationshintergrund-laender.html|titel=Bevölkerung in Privathaushalten nach Migrationshintergrund und Bundesländern|bezochtdatum=27 april 2020|auteur=|achternaam=|voornaam=|datum=21 augustus 2019|uitgever=Statistisches Bundesamt (Destatis)|taal=de}}</ref>
| iso                   = DE-ST
| website               = [https://www.sachsen-anhalt.de/ sachsen-anhalt.de]
| mp                    = [[Reiner Haseloff]] ([[Christlich Demokratische Union Deutschlands (Bondsrepubliek)|CDU]])
| partijen              = {{Kleurvierkant|#000000}} [[Christlich Demokratische Union Deutschlands (Bondsrepubliek)|CDU]]<br>{{Kleurvierkant|#FF0000}} [[Sozialdemokratische Partei Deutschlands|SPD]]<br>{{Kleurvierkant|#FFFF00}} [[Freie Demokratische Partei|FDP]]
| bondsraad             = 4
| kaart                 = {{Kaart deelstaten Duitsland|Locator map Saxony-Anhalt in Germany.svg|{{Infobox/afbeeldingbreedte}}px}}
| detailkaart           = LandkreiseSachsenAnhalt2007.png
| detailkaartbijschrift = Districten van Saksen-Anhalt
| Bundesland            = Saksen-Anhalt
| Kreisschlüssel        = 15
}}
'''Saksen-Anhalt''' ([[Duits]]: ''Sachsen-Anhalt'', [[Nedersaksisch]]: ''Sassen-Anholt'') is een [[Deelstaten van Duitsland|deelstaat]] in het midden van [[Duitsland]] met een oppervlakte van {{Statistiek gemeente Duitsland oppervlakte|15|Saksen-Anhalt}} [[Vierkante kilometer|km²]] en {{Statistiek gemeente Duitsland inwoners|15|Saksen-Anhalt}} inwoners ({{Statistiek gemeente Duitsland inwoners||Saksen-Anhalt|TXT=Year}}). De hoofdstad is [[Maagdenburg (stad)|Maagdenburg]]. Aangrenzende deelstaten zijn [[Nedersaksen]] in het noordwesten, [[Brandenburg (deelstaat)|Brandenburg]] in het noordoosten, [[Saksen (deelstaat)|Saksen]] in het zuidoosten en [[Thüringen (deelstaat)|Thüringen]] in het zuidwesten.

Op {{Statistiek gemeente Duitsland buitenlanders|15|Saksen-Anhalt|TXT=jaar}} had {{Statistiek gemeente Duitsland buitenlanders percentage|15|Saksen-Anhalt}} van de inwoners een niet-Duits [[staatsburgerschap]] ({{Statistiek gemeente Duitsland buitenlanders|15|Saksen-Anhalt}} inwoners)<ref>{{Statistiek gemeente Duitsland buitenlanders|15|Saksen-Anhalt|TXT=bron}}</ref> en hadden {{Statistiek gemeente Duitsland Nederlanders|15|Saksen-Anhalt}} inwoners het [[Nederlanders in Duitsland|Nederlandse staatsburgerschap]].<ref>{{Statistiek gemeente Duitsland Nederlanders|15|Saksen-Anhalt|TXT=bron}}</ref>

== Geschiedenis ==
Op 9 juli 1945 werden de [[Regierungsbezirk]]en Maagdenburg en Merseburg van de voormalige Pruisische provincie [[Saksen (provincie)|Saksen]] en het land [[Anhalt]] door het [[Sovjet-bezettingszone in Duitsland|Sovjet-bestuur]] samengevoegd. Het provinciale bestuur begon 23 juli 1945 in de provincie Saksen-Anhalt. Op 21 juli 1947 werd de provincie Saksen-Anhalt verheven tot Land Saksen-Anhalt. Reeds op 1 april 1945 was de Thüringse enclave [[Allstedt]] weer herenigd met de provincie Saksen. Op 1 februari 1946 werden de delen van het land [[Vrijstaat Brunswijk|Brunswijk]], die binnen de Sovjetzone vielen, verbonden met Saksen-Anhalt: het oostelijk deel van het district [[vorstendom Blankenburg|Blankenburg]] in de [[Harz (gebergte)|Harz]] en de [[exclave]] [[Calvörde]]. Het Regierungsbezirk Erfurt bleef deel uitmaken van Thüringen. Sinds 1949 behoorde het land tot de [[Duitse Democratische Republiek]]. Op 25 juli 1952 werd het land Saksen-Anhalt opgeheven en opgedeeld in de districten [[Bezirk Halle|Halle]] en [[Bezirk Maagdenburg|Maagdenburg]]. Na de Duitse hereniging in 1990 werd de deelstaat hersteld.

In 2004 was Saksen-Anhalt de eerste Europese overheid die zich liet financieren door zogenaamde [[sukuk]] (islamitische 'effecten').

== Bestuurlijke indeling ==
{{zie ook|[[Lijst van Landkreise en kreisfreie steden in Saksen-Anhalt]]}}

Saksen-Anhalt is per 1 juli 2007 onderverdeeld in elf [[Landkreis]]en en drie [[Kreisfreie Stadt|kreisfreie Städte]]. Voor [[Herindeling Saksen-Anhalt 2007|deze herindeling]] was Saksen-Anhalt in 21 Landkreisen en drie kreisfreie steden onderverdeeld

=== ''Landkreise'' ===
{{Kolommen lijst | breedte=14 | aantal=2 | compact=ja | inhoud=
* [[Altmarkkreis Salzwedel]]
* [[Anhalt-Bitterfeld]]
* [[Börde]]
* [[Burgenlandkreis (2007)|Burgenlandkreis]]
* [[Landkreis Harz|Harz]]
* [[Jerichower Land]]
* [[Mansfeld-Südharz]]
* [[Saalekreis]]
* [[Salzlandkreis]]
* [[Landkreis Stendal|Stendal]]
* [[Landkreis Wittenberg|Wittenberg]]
}}

=== ''Kreisfreie Städte'' ===
# [[Maagdenburg (stad)|Maagdenburg]]
# [[Halle (Saale)|Halle]]
# [[Dessau-Roßlau]]

=== Indeling tussen 1994 en 2007 ===
'''''Landkreise'' '''
[[Bestand:Sachsen-Anhalt Kreise (nummeriert).svg|thumb|Districten en stadsdistricten van Saksen-Anhalt tussen 1994 en 2007]]
{{Kolommen lijst | breedte=14 | aantal=2 | compact=ja | inhoud=
# [[Altmarkkreis Salzwedel]]
# [[Anhalt-Zerbst (district)|Anhalt-Zerbst]]
# [[Aschersleben-Staßfurt]]
# [[Bernburg (district)|Bernburg]]
# [[Bitterfeld (district)|Bitterfeld]]
# [[Bördekreis]]
# [[Burgenlandkreis (1994-2007)|Burgenlandkreis]]
# [[Halberstadt (district)|Halberstadt]]
# [[Jerichower Land]]
# [[Köthen (district)|Köthen]]
# [[Mansfelder Land]]
# [[Merseburg-Querfurt]]
# [[Ohrekreis]]
# [[Landkreis Quedlinburg|Quedlinburg]]
# [[Saalkreis]]
# [[Sangerhausen (district)|Sangerhausen]]
# [[Schönebeck (district)|Schönebeck]]
# [[Stendal (district)|Stendal]]
# [[Weißenfels (district)|Weißenfels]]
# [[Wernigerode (district)|Wernigerode]]
# [[Wittenberg (district)|Wittenberg]]
}}

''' ''Kreisfreie Städte'' '''
* [[Dessau]]
* [[Halle (Saale)]]
* [[Maagdenburg (stad)|Maagdenburg]]

== Politiek ==
[[Bestand:Landtag Sachsen-Anhalt in Magdeburg.jpg|thumb|right|250px|Het parlementsgebouw in [[Maagdenburg (stad)|Maagdenburg]]]]
=== Parlement ===
De [[wetgevende macht]] van Saksen-Anhalt ligt in handen van de [[Landdag (Duitsland)|Landdag]], die sinds 1990 gehuisvest is op de Domplatz in [[Maagdenburg (stad)|Maagdenburg]]. Sinds de meest recente verkiezingen in 2021 telt het parlement 97 zetels. Verkiezingen voor de Landdag vinden om de vijf jaar plaats (tot 2006 was dit om de vier jaar). De [[Christlich Demokratische Union Deutschlands (Bondsrepubliek)|CDU]] is sinds 1990 vrijwel telkens de grootste partij van Saksen-Anhalt geweest; de enige uitzondering hierop vormde de periode 1998-2002, toen de [[Sozialdemokratische Partei Deutschlands|SPD]] de meeste zetels bezat.

In 2016 lukte het de [[populisme|rechtspopulitische]] [[Alternative für Deutschland|AfD]] voor het eerst in de Landdag te komen. Men won in één klap 24,3% van de stemmen en werd daarmee de tweede partij in het parlement. De andere partijen sloten samenwerking met de AfD uit.

Bij de verkiezingen van 2021 had de oude [[Kenia-coalitie]] tussen CDU, SPD en [[Bündnis 90/Die Grünen]] verder kunnen regeren, maar eerstgenoemde partijen kozen ervoor om met de [[Freie Demokratische Partei|FDP]] een coalitie te vormen. Deze [[Duitslandcoalitie]] staat onder leiding van minister-president [[Reiner Haseloff]].

{{Zetelverdeling
| koptekst = Zetelverdeling Landdag 2021-2026
| bijschrift = zetels
| land  = DE
| float = left
| Linke|SPD|Grüne|FDP|CDU|AfD|
| Linke = 12
| SPD = 9
| Grüne = 6
| FDP = 7
| CDU = 40
| AfD = 23
}}
{| class="wikitable"
!colspan="5"| Verkiezingsuitslag 2021
|-
! !! Partij !! % !! zetels !! verschil<ref>Zetelverschil ten opzichte van de vorige verkiezingen (2016)</ref>
|-
| style="width:4px; background:#000000;" | || [[Christlich Demokratische Union Deutschlands (Bondsrepubliek)|CDU]] || 37,1% || 40 || +10 
|-
| style="width:4px; background:#00abee;" | || [[Alternative für Deutschland|AfD]] || 20,8% || 23 || –2
|-
| style="width:4px; background:#cc0000;" | || [[Die Linke]] || 11,0% || 12 || –4
|-
| style="width:4px; background:#ff0000;"| || [[Sozialdemokratische Partei Deutschlands|SPD]] || 8,4% || 9 || –2
|-
| style="width:4px; background:#ffff00;" | || [[Freie Demokratische Partei|FDP]] || 6,4% || 7 || +7
|-
| style="width:4px; background:#00a000;" | || [[Bündnis 90/Die Grünen]] || 5,9% || 6 || +1
|-
| style="width:4px; background:#ffa500;" | || [[Freie Wähler]] || 3,1% || 0 || -
|-
| || Overigen || 7,3% || 0 || -
|-
! !! Totaal !! 100% !! 97 !!
|}

=== Ministers-presidenten ===
{{Zie ook|[[Lijst van ministers-presidenten van Saksen-Anhalt]]}}

== Zie ook ==
* [[Lijst van hunebedden in Sachsen-Anhalt]]

{{Appendix}}
{{Navigatie deelstaten Duitsland}}
{{Navigatie deelstaat Saksen-Anhalt}}
{{Navigatie provincies Pruisen}}
{{Commonscat|Saxony-Anhalt}}

[[Categorie:Saksen-Anhalt| ]]