ANG AMA ANG AMA
Isinalin sa Filipino ni Mauro R. Avena Isinalin sa Filipino ni Mauro R. Avena
Magkahalolagiangtakotatpananabikkapaghinihintayng mgabataangkanilangama.
Angtakotaysaalaalangisang lasingnasuntoksabibigna nagpapatulongdugoat nagpapamagangilangarawsalabi.
Angpananabikaysapagkainnapaminsanminsa'yinuuwingama-malakingsupotng mainitnapansitnaiginisasaitlogatgulay.
Ang totoo, para sa sarili lang niya ang iniuuwing pagkain ng ama, lamang ay napakarami nito upang maubos niya nang mag-isa; pagkataposaynaroongmagkagulosatiraangmgabatanakaninapa aali-aligidsamesa.
Kundi sa pakikialam ng ina na mabigyan ng kaniya-kaniyang parte ang lahat - kahit ito'y isang subo lang ng masarap na pagkain, sa mgapinakamatandaatmalakasnabatalamangmapupuntaanglahat, atnikatitingaywalangmaiiwansamaliliit.
Anim lahat ang mga bata. Ang dalawang pinakamatanda ay isang lalaki, doseanyos, at isang babae, onse; matatapang ang mga ito kahit na payat, at nagagawang sila lang lagi ang maghati sa lahat ng bagay kung wala ang ina, upang tiyaking may parte rin ang maliliit.
May dalawang lalaki, kambal, na nuwebe anyos, isang maliit na babae, otso anyos at isang dos anyos na paslit pa, katulad ng iba, ay maingay na naghahangad ng marapat niyang parte sa mga pinag-aagawan.
Natatandaanngmgabataang isa o dalawang okasyon na sinorpresa sila ngama ng kaluwagang-palad nitosadyang nag-uwi ito para sa kanila ng dalawangsupot na puno ng pansit guisado, at masayanilangpinagsaluhanang pagkain nahirap nilang ubusin. Kahit na ang ina nila'y masayang nakiupo sa kanila't kumainngkaunti.
Pero hindi na naulit ang masayang okasyong iyon, at ngayo’y hindi na naguuwi ng pagkain angama; ang katunaya’y ipinapalagay ng mga batang mapalad sila kung hindi ito umuuwing lasing at nanggugulpingkanilangina.
Sa kabila niyo’y umaasa pa rin sila at kung gising pa sila sa pag-uwi sa gabingama,
Kung umuwi itong pasigaw-sigaw at padabug-dabog, tiyak na walang pagkain, at ang mga bata’y magsisiksikan, takotnaanumangingayna gawin nila ay makainis sa amaatumakitsamalaking kamay nito upang pasuntok na dumapo sa kanilangmukha
naninipat ang mga matang titingnan nila kung may brown na supot nanakabitin sa tale sa mga dalirinito.
Madalasnamasapokangmukha ng kanilang ina; madalas iyong
marinig ng mga bata
nahumihikbi sa mga gabing
tulad nito, at kinabukasan ang mga pisngi at mata niyon aymamamaga, kaya’t mahihiya iyonglumabasupangmaglabasa malalakingbahaynakatabinila
Sa ibang mga gabi, hindi paghikbi ang maririnig ng mga bata mula sa kanilang ina, kundi isang uri ng nagmamakaawa at ninenerbiyos na pagtawa,atmalakasnabulalasatpag-ungolmulasakanilangama,atsila’y magtatanong kung ano ang ginagawa nito.Kapag umuuwi ang ama na mas gabikaysadatiatmaslasingkaysadati,maypagkakataongilalayongmga batasiMuiMui.
Ang dahila’y si Mui Mui, otso anyos at sakitin at palahalinghingna parang kuting, ay madalas kainisan ng ama. Uhugin, pangiwi-ngiwi ito at mahilig magtuklap ng langibsagalisnanagkalatsakanyangmga binti, na nag-iiwan ng mapula-pulang mga patse,gayung paulit-ulit siyang pinagbabawalanngina.
Pero ang nakakainis talaga ay angkanyang halinghing. Mahaba at matinis,iyonaytumatagal ngilangoras,habangsiya ay nakauposa bangko sa isang sulok ng bahay, o namamaluktot ng paghiga sa banig kasama ng ibang mga bata, na di makatulog.
Peroangnakakainistalagaay angkanyang halinghing. Mahaba at matinis, iyon ay tumatagal ng ilang oras, habang siya ay nakauposa bangko sa isang sulok ng bahay, o namamaluktot ng paghiga sa banig kasama ng ibang mga bata, na di makatulog
Alamnilanaanghalinghingniyon ayparangkudkuranna nagpapangilosanerbiyosngama atito’ynakakabulahawnasisigaw, atkunghindipaiyonhuminto, ito’ytatayo,lalapitsabataat hahampasiniyonngbuonglakas.
Pagkataposayhaharapinnitoat papaluindinangibangbatanasa tinginnito,sakabuuan,ayang sanhingkanyangkabuwisitan.
Noonggabingumuwiangamana masamang-masamaangtimpladahil nasisantesakanyangtrabahosa lagarian,siMuiMuiaynasagitnang isangmahabanghalinghingatdi mapatahanngdalawang pinakamatandangbatagayong binabalaannilangpapaluinito.
Walanganu-ano,angkamaongama
aybumagsaksanakangusongmukha ngbatanatumalsiksakabilang kwarto,kungsaanitonanatiling walangkagalaw-galaw.
Mabilisnanaglabasanngbahay angibangmgabatasainaasahang gulo.Nahimasmasannginaang batasapamamagitanngmalamig natubig.
Peropagkaraanngdalawangaraw, siMuiMuiaynamatay,atangina nalamangangumiyakhabangang bangkayayinihahandangilibingsa sementeryongnayonmayisang kilometroanglayo,doonsatabi nggulod
Ilansataga-nayonna nakakatandasasakitingbataay dumatingupangmakiramay.
Saamangbuongarawnanakaupong nagmumukmokaydobleangkanilang pakikiramay,dahilalamnilangnawalan itongtrabaho.Nangulektangabuloyang isangbabaeatpilitniyaitonginilagaysa mgapaladngamanadi-kawasa,punong awasasarili,aynagsimulanghumagulgol.
Salangkagandahang-loob,itoay nagbigayngsarilingpakikiramay, kalakipangmuntingabuloy naminabutinitongiabotsaasawa nglalakiimbesnasalalakimismo
Angbalitatungkolsamalungkot niyangkinahinatnanaymadaling nakaratingsakanyangamo,isang matigasangloobperomabaitna tao,nanoondi’ynagdesisyong kuninulisiya,parasakapakanan ngkanyangasawaatmgaanak
Nangmakitaniyaangdatiniyangamo atmarinigangmagagandanitong sinabibilangpakikiramaysa pagkamatayngkanyanganak,ang lalakiaynapaiyakatkinailangang mulinglibangin.Ngayoynaging napakalawakangkanyangawasasarili bilangisangmalupitnainulilangama naipinaglalamayangwala-sa-panahong pagkamatayngkanyangdugoatlaman.
Mulasakanyangawasasariliay bumulwakangwagasnapagmamahal sapataynabata,kaya’tmadalamhati siyangnagtatawag
Nakitaniyaitosakanyanglibingansa tabinggulod–payat,maputlaat napakaliit–atangmgaalonnglungkot atawananagpayanigsamatipuno niyangmgabalikatatbrasong kayumanggiaynakakatakottingnan.
tunay na lasenggo nga siya at iresponsable, pero tunay na mahal niya ang bata
Pinilitsiyangaluinngmgakapitbahay, naangiba’ylumayonamayluhasa mgamataatbubulong-bulong,'tunay nalasenggongasiyaatiresponsable, perotunaynamahalniyaangbata
Mulangayon,magigingmabuti nasiyangama.Sinukotniyasa bulsaangperangibinigayng kanyangamosaasawana kiminginabotnamannitoagad sakanya,tuladngnararapat. Binilangniyaangpapel-debangko.Samanditoayhindi niyagagastahinsaalak.Hindi
Tinuyongnagdadalamhatingamaang kanyangmgaluhaatsakatumayo. Mayroonsiyangnaisip.
Matibayangpasiyanalumabasnasiya ngbahay.Pinagmasdansiyangmga bata.Saankayaitopupunta,tanong nila.Sinundannilaitongtingin.Papunta iyosabayan.Nalungkotsiladahiltiyak nilanauuwiitongdalangmuliangmga botengbeer.
Pagkalipasngisangoras,bumalikang ama.Maybitbititongmalakingsupotna maymasmaliitnasupotsaloob.Nilapag nitoangdalasamesa.
Hindimakapaniwalaangmgabatasakanilang nakita,peroiyonba’ykahonngmgatsokolate? Tuminginsilangmabuti.Mayroongsupotng ubasatisangkahonyatangbiskwit
Kendi 'yan!
Biskwit ang laman niyan!
Nagtaloangmgabatakunganoanglamanniyon.Sabi ngpinakamatandanglalaki’ybiskwit;nakakitanasiya ngmaramingkahongtuladniyonsatindahanniHo Cheksabayan
Anggiitnamanngpinakamatandangbabaeay kendi,yongkatuladngminsa’yibinigaysakanilani LauSoh,nanakatiradoonsamalakingbahayna pinaglalabahanngnanay.Angkambalaynagkasya sapandidilatatpagngisisapananabik;masayana silaanomananglamanniyon.Kaya’tnagtaloat nanghulaangmgabata,takotnahipuinangyaman nawalangsenyasmulasaama.Inipsilanglumabas itongkwarto.
Dinagtagalaylumabasito, nakapagpalitnangdamit,atdumiretso samesa.
Hindidumatingangsenyasnanagpapahintulot samgabatangilapatangmgakamaysapinagiinteresangyaman.Kinuhanitoangmalaking supotatmulinglumabasngbahay. Kinuhanitoangmalakingsupot atmulinglumabasngbahay.
Hindimatiisnamawalasamata angyamannasa wari’ykanilanasana,nagbulunganangdalawang pinakamatandanangmatiyaknahindisila maririnigngama.
Tingnannatinkungsaansiyapupunta.Nagpumilitnasumama angkambal,atangapataysumunodnangmalayu-layosaama. Sakaraniwangpagkakataon,tiyaknamakikitasilanitoat sisigawangbumaliksabahay,perongayo’ynasaisangbagay lamangangisipnitoathindimanlangsilanapun
Dumatingitosalibingansatabing-gulod. Kahuhukaypalamangngpuntodnakanyang hinintuan.
Lumuhoditoatdinukotangmga lamansasupotnadahan-dahang inilapagsapuntod,habang pahikbingnagsalita
Pinakamamahal kong anak, walang maiaalay sa iyo ang iyong amakundi ang mga ito. Sana’y tanggapin mo.Nagpatuloyitongnakipag-usapsaanak,habang nagmamasidsapinagkukublihangmgahalamanangmga bata.Madilimnaanglangitatangmaitimnaulapay nagbabantangmapunitanumangsaglit,peropatuloysa pagdarasalatpag-iyakangama
Naiwanitongnakaluhodkahitbumagsak naangulan.Pagkuwa’yumalisito, naninikitsakatawanangbasang kamisedentro
Sa isang iglap, ang kanina pang inip na inip na mga bata ay dumagsa sa yaman. Sinira ng ulan ang malaking bahagi niyon pero sa natira sa kanilang nailigtas, nagsalu-salo sila tulad sa isang piging na alam nila na di nila mararanasang muli
