Books by Armin LANGROUDI «آرمین لنگرودی»
گاه و ناگاه (جُستاری پیرامون پنداشت "زمان" در درازای زمان)
با ورود دانش طبیعی و فیزیک به موضوع خاستگاه هستی و «زمان»، دوران توضیح مادی پیدایشِ هستی آغاز گرد... more با ورود دانش طبیعی و فیزیک به موضوع خاستگاه هستی و «زمان»، دوران توضیح مادی پیدایشِ هستی آغاز گردید. این امر همزمان بمعنی سردرگمی‌های تازه‌ای پیرامون پنداشتِ زمان هم بود، چرا که نوآوریهای دانش‌بنیان، باوجود پاسخگویی به بسیاری از پرسشها، موجب پیدایش پرسشهای جدیدی می‌شدند، که بنوبهٔ خود پاسخ متناسب را می‌جستند. برای مروجین ادیان، خلاء بینشیِ برخاسته از این شرایط همیشه بعنوان فرصتی برای به چالش کشیدن یافته‌های علمی دیده می‌شد، تا بتوانند الهیات دینی خود را بعنوان «حقیقت مطلق» در ورای دانش انسانی قرار دهند. از آنجا که این «حقیقتِ» فریبکارانه خود را به دستاوردهای علمی پایبند نمی‌بیند، بایستی پذیرفت که دانش انسانی نیز هرگز توانایی هماوردی با آنرا نخواهد داشت. بعنوان کسانی که کمر به روشنگری بسته‌اند، بایستی باور داشته باشیم، که یافته‌های شگفت‌انگیز دانش می‌توانند ما را تنها به نزدیک شدن به حقیقت یاری رسانند، اما نه رسیدنِ کامل به آن. در همین راستا نیز، در این کتاب تلاش بر آن بوده، تا با کندوکاو در تاریخ شکلگیریِ پنداشتِ زمان، روند پای‌گیریِ دانش مدرن در توضیح جهان، از یک دیدگاه آزمون‌پذیر و بدور از روش متافیزیکی، مورد بررسی قرار گیرد
کیستی ما و چیستان دینهای ایرانی, 2023
من در کتابهای دیگرم بارها به این نکته اشاره داشته‌ام، که ریشهٔ بسیاری از ایده‌های موجود در فلسفه... more من در کتابهای دیگرم بارها به این نکته اشاره داشته‌ام، که ریشهٔ بسیاری از ایده‌های موجود در فلسفه‌های یونانی، تفکرات گنوسی _عرفانی، ادیان سامی و از جملهٔ آنها اسلام، در دین ایرانی نهفته است. در همین راستا، برای من هم همیشه این انگیزه وجود داشت که با استفاده از متدولوژی ارائه‌شده در کتابهای دیکرم و بهره‌برداری از آخرین پژوهش‌هایِ ایرانشناسیِ انجام‌شده، ادیان ایرانی را به زیر ذره‌بین ببرم. برای اینکار می‌بایستی به تاریخ اجتماعی ایرانیان، از آغاز پدیداری‌شان بر روی صحنهٔ برایِ ما آشنایِ تاریخ، رجوع کرده و باورهای آنها را تا آنجا که برایمان شناخته شده است، واکاوی نمایم
یک بازنویسی تجدیدنظرطلبانه در تاریخ دین از دوران آهن تا پدیداری ریشههای اسلام, 2022
ادیان نیز همچون هر پدیدهای در جهان، همواره دستخوش دگرگونی بوده‌اند، حتا اگر این دگرگونی در نما ... more ادیان نیز همچون هر پدیدهای در جهان، همواره دستخوش دگرگونی بوده‌اند، حتا اگر این دگرگونی در نما و یا نام آنها بازتاب بایسته را نیافته باشد. اسلام دورانِ عباسیان، این اسلام امروزی، اعم از گونه‌ی شیعه و یا سنی آن نیست. مسیحیت اولیه نیز مسیحیت امروزی، حال در شکلِ هر فرقه و مرامی، نمی‌باشد. بنابراین؛ دگرگونی و دگردیسیِ «روان» آدمیان الزاماً همیشه به‌صورت پیدایش یک دین جدید نبود، کما اینکه شکلها و نامهای ادیان جدید نیز گویای «نو بودن» آنها نبودند. بعنوان نمونه هنگامیکه ما از ادیان "مختلف" ابراهیمی سخن می‌گوییم، تنها از دگرگونی‌هایی سخن می‌گوییم، که بنا بر شرایط زیستی، اقتصادی، جغرافیایی، سیاسی، اجتماعی و فرهنگی جدید در یک دین پای گرفته و خود را تحت نامهای تازه، و سدالبته منتسب به یک پیامبر جدید – که طبیعتاً همیشه "برحق" بوده است - معرفی می‌نمودند. این دگرگونی‌های نوین در یک ایدئولوژی - در پی توجیه وجودی خود - در برخی شرایط آنچنان با ریشههای خود فاصله می‌گرفتند، که در نهایت باعث درگیری و دشمنی عریان - ولی سطحیِ – آنها با سلف معنوی خود می‌گردیدند. ناگزیری این درگیری از آنرو یک امر طبیعی می‌نمود، چرا که بدون آن، اساساً "چرایی" پیدایش دین جدید بی‌پاسخ می‌ماند. اینچنین است جایگاه مسیحیت رومی نسبت به یهودیت پیش از خود و یا اسلام نسبت به هر دو اینها
Forough Publishing - www.forough-book.com, 2019
«برای علاقه‌مندان خواندن این کتاب در ایران: لطفاً با کتابفروشی فروغ با آدرس ایمیل آورده شده تماس ... more «برای علاقه‌مندان خواندن این کتاب در ایران: لطفاً با کتابفروشی فروغ با آدرس ایمیل آورده شده تماس بگیرید»
عدم آشنایی مسلمانان و ایرانیان با تاریخِ عقیدتیِ مسیحیت آغازین در سوریه و میانرودان و زمینه‌های یونانی، یهودی و دوآلیستی این تاریخ، به ترویج ایدهٔ «تافتهٔ جدا بافته» بودنِ اسلام و قرآن یاری رسانده است. هر چه آشنایی ما با ریشههای فرهنگی و مسیحیِ قرآن بیشتر شود، به همان اندازه از نامفهومی آن کاسته می‌گردد. دقیقاً همین «در ناآگاهی نگهداشتنِ مسلمین» یکی از نکاتی است که وقایع‌نگارانِ اسلامی عمداً در تلاشِ تحققِ آن بودند، تا بدینوسیله بتوانند ایدهٔ آسمانی بودنِ اسلام را گسترش دهند. باتوجه به آنچه که در این کتاب آورده می‌شود، شاید دیگر آنچنان مشکل نباشد، زبان و مفاهیم بخشِ بزرگی از قرآن را بهتر بفهمیم. این زبان و شیوهٔ تفکر در سده‌های نزدیک به پیش و پس از میلاد مسیح، زبان رایجِ ادبیِ تمامیِ جریاناتِ مذهبی بود، کما اینکه حتا اسطوره‌های اسلامی نیز، همگی اسطوره‌های شناخته شدهٔ آن دوران بودند. ناهمسانی‌های کوچک موجود در بین برخی از این اساطیر با داستانهای قهرمانانِ انجیلهای رسمی، بمعنای ناهمگونیِ اسلام با مسیحیت نیست، بلکه بمعنیِ همخوانیِ نسبیِ این مذهب با برخی دیگر از «ارتدادهای» موجود در این مذهب بود، که تا بحال ـ بدلیلِ عدم پژوهش در پیرامون و یا حتا نابودیِ برخی از آنها ـ بر ما کمابیش ناشناخته مانده‌اند. این هم البته یک امر طبیعی است، چرا که اساساً دلیل پیدایش این دین، همین تفاوت‌های فرقه‌های پیش‌قراولِ آن با کلیسای رسمی بیزانس و روم بوده است
اسرارآمیز بودن بسیاری از بخشهای قرآن، دلیلی برای درست بودنِ بکارگیریِ تفسیرهای «غیب‌گرایانهٔ» اسلامی برای بازگشایی آنها نیست، بلکه انگیزه‌ای برای تلاشِ بیشتر در جهتِ رمزگشایی علمی، تاریخی و خردمندانهٔ آنهاست. با هرآنچه که تا بحال دریافته‌ایم، می‌توانیم به یقین بگوییم، که نه تنها پیدایش اسلام در ایران ریشهٔ خود را در دگردیسیِ یک و یا چند ارتداد مسیحی دارد، بلکه گسترشِ آن در نقاطِ غیر ایرانی، همچون آفریقا و یا جنوبِ اروپا نیز با همین ارتدادها ـ اگرچه از رگه‌ها‌ی دیگر ـ پیوند داشته است. ناسازگاریهای موجود مابینِ گروههای اسلامی امروزی، بخصوص انواع آفریقایی و اروپایی آن ـ که بیشتر ماهیتِ عرفانی دارند ـ با دو شاخهٔ اصلی شیعه و سنی هم نشانی از همین ناهمگونی‌های موجود در بینِ این گرایشات اولیهٔ مسیحی ـ مثلاً بین یهودمسیحیان و مسیحیان عرفانی ـ پیش از دگردیسیِ اسلامی‌‌ِشان است. همچنین تبدیل جریاناتِ اصلی این ارتدادها به اسلام، به معنی نابودیِ کامل آنها هم نیست، چرا که بقایای برخی از این گروهها در شکل کلیساهای کوچک بومی هنوز هم به زیست خود ادامه می‌دهند.
Forough Publishing - www.forough-book.com, 2018
«برای علاقه‌مندان خواندن این کتاب در ایران: لطفاً با کتابفروشی فروغ با آدرس ایمیل آورده شده تماس ... more «برای علاقه‌مندان خواندن این کتاب در ایران: لطفاً با کتابفروشی فروغ با آدرس ایمیل آورده شده تماس بگیرید»
آرمین لنگرودی ـ کتاب "چگونه مسلمان شدیم؟" مبتنی بر پژوهشهای جدیدی است که نظری کاملا متفاوت با نظر اسلام شناسان سنتی دارد؛ تاریخ طبری و سیره‌های ابن‌اسحاق و ابن‌هشام و احادیث، مبنای تاریخ نویسی سنتی اسلام هستند. پژوهشهای جدید از یک‌طرف بریافته‌های تازه باستان‌شناسی تکیه‌دارند مانند سکه‌شناسی، سنگ‌نوشته‌ها و کتیبه‌ها و از طرفی با مطابقت‌‌دادن روایات اسلامی با منابع یونانی، سریانی و پارسی میانه صورت می‌گیرند. تاریخ سنتی اسلامی ـ همانطوری که در این کتاب خواهیم دید ـ به گونه‌ای، یک نگارش "پسا-زمانی" و بر همین مبنا خیال‌پردازانه و اُسطوره‌نگارانه بود. این وقایع‌نگاری، در گُذرِ اَدوار، به طور سیستماتیک، برنامه‌مَند و مُستمر به نفع حاکمان، مذهب، امامان و روحانیت مسلمان تغییر داده شده و بازسازی گردیده‌است. در این روشِ نگارشی، چیره‌گیِ داستانسرایی ایرانی نقش اولیه و بزرگی ایفا کرده، به طوری که ما در مواقعی، تفاوت بین داستانهای "شاهنامه" و "کارزار کربلا" و یا تفاوت شخصیت پهلوانانی همچون "علی" و "رستم" را نمی‌توانیم براحتی تشخیص دهیم. پیدایش اسلام همزمان است با دوران ساسانیان و جنگ‌های بی‌شمارِ آنها با امپراطوری روم شرقی (بیزانس). شکل‌گیری این مذهب می‌بایستی ضرورتاً با اتفاقات و شرایط سیاسی‌ـ‌اجتماعی این دوران، با کشمکش‌های این دو قدرت و با اعتقادات جاری مردم در آن زمان مرتبط باشد. به همین دلیل، بررسی مسائل "عقیدتی و ایدیولوژیکی" این دوران، جای گسترده‌تری را در این کتاب به خود اختصاص داده‌است. هدف نویسنده در این نوشته، نه بیانِ افسانه‌وارِ وقایع این دوران، بلکه فهم "مقبولیت و
مشروعیتی" است، که در زمان خود به این وقایع داده می‌شد. محتوای این مشروعیت، همانا توجیه مذهبی ـ عقیدتی این رُخدادها بود، که بعدها به شکل مذهب جدیدی بنام «اسلام» پدیدار گردید
Papers by Armin LANGROUDI «آرمین لنگرودی»
رنگ و بوی ایرانیِ ادیانِ جهانی, 2024
این نوشته در رابطه با گفتگوی من با برنامهٔ «پرگار» بی‌بی‌سی در تاریخ ۲۳ نوامبر ۲۰۲۴، با موضوعیت... more این نوشته در رابطه با گفتگوی من با برنامهٔ «پرگار» بی‌بی‌سی در تاریخ ۲۳ نوامبر ۲۰۲۴، با موضوعیت «رنگ و بوی ایرانیِ ادیانِ جهانی» و برای سایت فیسبوک این برنامه نگاشته شده است
یادداشتی در بارهٔ ریشه‌شناسی اسطورهٔ «ابراهیم» و بازتاب آن در قرآن, 2024
تا کنون به این نکته کمتر پرداخته شده که چرا در قرآن نام «ابراهیم» ۵۴ بار به همینگونه و ۱۵ بار (و... more تا کنون به این نکته کمتر پرداخته شده که چرا در قرآن نام «ابراهیم» ۵۴ بار به همینگونه و ۱۵ بار (و عمدتاً در سورهٔ دوم یعنی «گاو») به گونه‌ای که در بین مسلمانان غیرمعمول است، با نگارش «ابرَهِم» آورده شده است. با توجه به اینکه تغییر نام ابراهیم در منابع یهودی نیز همیشه مورد گفتگو بوده، آیا میتوان، همانگونه که برخی از متفکران یهودی به آن اشاره کرده‌اند، این تغییر نام قرآنی را با دو بخش از زندگی ابراهیم ارتباط داد؟
A brief explanation of the “history of salvation”, its background, and its validity., May 2024
منظور از «تاریخ رستگاری»، یک نگرش ویژه به کل تاریخ گذشته و آیندهٔ بشریت است، بگونه‌ای که این تاری... more منظور از «تاریخ رستگاری»، یک نگرش ویژه به کل تاریخ گذشته و آیندهٔ بشریت است، بگونه‌ای که این تاریخ از منظر یک رستگاری مورد انتظار (نجات موعود بشر) بررسی، نگاشته و تفسیر می‌گردد. از این دیدگاه، تاریخ به‌عنوان یک توالی معنادار و برنامه‌ریزی شده از اعمال و خواست الهی (و یا طبیعی!) ظاهر شده، که در نهایت هدفش عملی کردن و به سرانجام رساندن نجات وعده داده شده در مکاشفات دینی و یا پیشگویی‌های "علمی" است. اصطلاح «تاریخ رستگاری» اگرچه در ابتدا عمدتاً در ارتباط با دین مسیحیت استفاده شد، با این حال بسط آن به سایر ادیان و ایدئولوژی‌هایی که در بارهٔ پایان رستاخیزی جهان عقاید مشابهی دارند - از جمله ایدئولوژی مارکسیستی - نیز امکانپذیر است! تفاوت این تاریخ در باورهای دینی و ایدئولوژیهای توتالیتاریستی (همچون مارکسیستی و یا فاشیستی) در این است، که در این ایدئولوژیها قوانین "خدایی" با قوانین "طبیعی" (همچون دیالکتیک تاریخی و یا ژنتیکی) جایگزین می‌گردند
آناهیتا، ایزدبانوی پایندگیِ گوهر انسانی
آغاز گسترشِ پرستش آناهیتا در مناطقی با فرهنگ یونانی (در آسیای کوچک) را بایستی با دوران اردشیر دوم... more آغاز گسترشِ پرستش آناهیتا در مناطقی با فرهنگ یونانی (در آسیای کوچک) را بایستی با دوران اردشیر دوم پیوند زد. همین پادشاه هخامنشی بود که در درازای جادهٔ ایران تا دمشق – بنا بر گفته‌هایی هزاران – پیکرهٔ آناهیتا، پروردگار آب را برپا کرده بود. بنا به نوشتۀ کاهن و وقایع‌نگار بابلی آغاز قرن چهارم پ م. «بروسوس» (Berossus)، اردشیر نخستین پادشاهی بود که معابد شهرهای عمدۀ شهریاری خویش را با پیکره‌های ناهید، الهۀ ایرانی و برابر آفرودیت یونانی و ونوس رومی، مزین ساخته بود
کیستی ما و چیستان دینهای ایرانی
اگر امپراتوری هخامنشی بر پایهٔ بردباری دینی توانست پای گرفته و گسترش یابد، مانی تلاش داشت، تا تما... more اگر امپراتوری هخامنشی بر پایهٔ بردباری دینی توانست پای گرفته و گسترش یابد، مانی تلاش داشت، تا تمامی ادیانِ این امپراتوریِ دوباره پای‌گرفته در دوران ساسانیان را در یک «دین جدید» بگنجاند. مانی براستی بر آن بود، تا با آفرینش یک دینِ «جهانشمول»، مبنای عقیدتی یک پادشاهی جهانی را برای ساسانیان فراهم آورد، که از چین تا دریای مدیترانه را در برمی‌گرفت
مفهوم "فرزند خدا" در دو فرهنگ یهودی و یونانی, 2023
در بخش دوم برنامهٔ «پرگار» بی‌بی‌سی (در تاریخ پانزدهم ژوئن ۲۰۲۳) با موضوعیت «تثلیث» به این نکته... more در بخش دوم برنامهٔ «پرگار» بی‌بی‌سی (در تاریخ پانزدهم ژوئن ۲۰۲۳) با موضوعیت «تثلیث» به این نکته اشاره کردم، که اختلافات مفهومی در دو فرهنگ یونانی و یهودی، زمینه‌های دگرگونی یک دین یهودی به یک دین رومی و در ادامه تبدیل آن به دین رسمی امپراتوری روم شد. در این نوشتهٔ کوتاه می‌خواهم کمی در اینزمینه توضیح دهم. فرآیند کامل پیدایش مسیحیت و تحول آن به مسیحیت امروزی را می‌توانید در کتاب من «و انسان خدا را همسان خود آفرید»، چاپ انتشارات فروغ در کلن آلمان بخوانید
پاولُس و پیدایش مسیحیت رومی, 2023
در بخش نخست برنامهٔ «پرگار» بی‌بی‌سی (در تاریخ هشتم ژوئن ۲۰۲۳) با موضوعیت «عیسی مسیح» یادآور شد... more در بخش نخست برنامهٔ «پرگار» بی‌بی‌سی (در تاریخ هشتم ژوئن ۲۰۲۳) با موضوعیت «عیسی مسیح» یادآور شدم، که نخستین و مهمترین انشعاب در باور تازه‌پای طرفداران عیسی (که از درون جامعهٔ یهودی برخاسته بود)، پذیرفته نشدن و طرد فردی بنام «پاولُس» (در زبان فارسی: پُلس رسول) از جمع رهبران اولیهٔ این گرایش در اورشلیم بود. حال با این نوشتهٔ کوتاه می‌خواهم کمی بیشتر در اینمورد توضیح داده و آنرا در حد امکان یک مقالهٔ کوتاه مستند نمایم.
فشرده‌ای پیرامون خاستگاه گنوسیسم یا عرفان, 2023
در فرهنگ ما این پنداشت حاکم است، که گویا «عرفان» یک پدیدهٔ اسلامی و یا یک "ویژگی" از برخی جریانات... more در فرهنگ ما این پنداشت حاکم است، که گویا «عرفان» یک پدیدهٔ اسلامی و یا یک "ویژگی" از برخی جریانات اسلامی بوده است. این بدآموزی‌ها بیشتر از آنجا سرچشمه می‌گیرند، چون پژوهش پیرامون تاریخ ادیان در کشورهای اسلامی و از جمله در ایران، خود را تنها در چهارچوب و دریچهٔ جهانبینی اسلامی محدود نموده و شناخت اکثریت پژوهشگران از ادیان دیگر و گذشتهٔ آنها – و حتی از ادیان ایرانی پیش از اسلام – بسیار محدود و یا دست‌کم یکجانبه مانده است.
این نوشته برگهایی (با کمی تغییر) از کتاب من بنام «و انسان خدا را همسان خود آفرید» می‌باشد. برای دوستانی که توضیحات و منابع بیشتری در این زمینه می‌جویند، پیشنهاد مراجعه به اين کتاب را می‌کنم، چرا که در آنجا من پروسهٔ پیدایش این سیستم فکری و نقش آن در گذار افکار ایرانی به دین مسیح و بعدها به اسلام را مشروحاً توضیح داده و منابع اطلاعاتی زیادی را برای خوانندگان کنجکاو معرفی نموده‌ام.
آیا کوروش به مردوک خدای بابلی باور داشت؟, 2023
چندی پیش در سایت رادیوی خبری فرانسه نوشته‌ای همراه با یک ویدیو از سوی آقای علیرضا مناف‌زاده منتشر... more چندی پیش در سایت رادیوی خبری فرانسه نوشته‌ای همراه با یک ویدیو از سوی آقای علیرضا مناف‌زاده منتشر شد، که توجه بسیاری را بخود جلب نموده است. در این نوشته اگرچه با تکیه بر چندین فاکت تاریخی - که من هم آنها را رد نمی‌کنم – گفته می‌شود که "هنوز برای روایتِ بی‌شبهه یا نزدیک به یقینِ تاریخ در بارهٔ کوروش اسناد و مدارک تاریخیِ کافی در دست نیست"، ولی در پایان نوشته به یقین نتیجه‌گیری شده، که گویا "کورش مردوک، خدای بابل، را ستایش می کرده است"
از آنجا که من در کتاب تازه‌ام بنام «کیستی ما و چیستی دینهای ایرانی» پیرامون باور پادشاهان ایرانی نیز داده‌هایی ارائه نموده‌ام، از سوی «بنیاد میراث پاسارگاد» از من خواسته شد تا برایشان دیدگاه خودم را در اینباره بنگارش درآورم. نکات آورده شده در این جستار را خواننده می‌تواند، بگونه‌ای گسترده‌تر و گواه‌مندتر در کتاب یاد شدهٔ من بیابد
بازگشت پادشاهی، کابوس ایدئولوژیک چپ, 2022
جنبش چپ، بنابر دُگمهای ایدئولوژیک خود، منکر حق این بخش از مردم برای بیان خواستهٔ خویش بوده و "باز... more جنبش چپ، بنابر دُگمهای ایدئولوژیک خود، منکر حق این بخش از مردم برای بیان خواستهٔ خویش بوده و "بازگشت" پادشاهی را بمثابه الف) نفی پایه‌های فکری-فلسفی مارکسیستی و ب) شکست نقش تاریخی و عملکرد خود، بعنوان آژیتاتور حکومت اسلامی در چهل سال گذشته تلقی می‌نماید. از این زاویه، این موضع‌گیری چپ ایرانی، یک فرار رو به جلوست، چرا که این جنبش مسئولیت بزرگی در یأس و سرخوردگی جوانان ایران از سیستمی دارد، که آنها در تمامی مدت تلاش در معرفی آن بعنوان یک "جمهوری" مترقی و ضدامپریالیستی داشتند
ریشه‌شناسی اصطلاح اسلامی الله اکبر, 2022
حال چگونه میتوان توضیح داد که فرمول «الله اکبر» از فرمول «گ‌ه‌د، ا‌پ‌د» برگرفته شده است؟ اگر ما ... more حال چگونه میتوان توضیح داد که فرمول «الله اکبر» از فرمول «گ‌ه‌د، ا‌پ‌د» برگرفته شده است؟ اگر ما از یک روند برایشی/ فرگشتی بیاغازیم، آنگاه باید به این روش آشنا به شیوۀ کاری خاور باستان نگریسته شود. در این جا باید توجه کرد که به ندرت یا شاید بتوان گفت تقریباً هرگز ما با یک نوآوری کاملاً ناگهانی روبرو نمی‌شویم، بلکه ما با مراحلِ گوناگونی سر و کار داریم که عناصر و اجزاء کوچک به تدریج جای اجزاء قدیم را می‌گیرند. این جایگزینی مرحله‌ای عناصر و اجزاء باعث شده که اشکالِ میانی ترکیبی (دوشکلی؟) بوجود آید. حال بایستی این مراحل و اشکال میانی را دنبال و پیدا کرد
اسلام در نوشته یوحنای دمشقی, 2022
در مباحثی که پس از انتشارات گروه ما، پیرامون پژوهشهای نوین دین‌شناسی در باره “اسلام آغازین” و بیا... more در مباحثی که پس از انتشارات گروه ما، پیرامون پژوهشهای نوین دین‌شناسی در باره “اسلام آغازین” و بیان این نظریه که «این باور در آغاز پیدایش خود نه بمثابه یک دین جدید، بلکه بعنوان جریانی مبتنی بر باورهای یهودمسیحی بود و از سوی مسیحیت رومی بعنوان یک ارتداد تلقی و با آن مبارزه می‌شد»، درگرفت، گفته‌هایی از قول «یوحنای دمشقی» بعنوان سندی بر وجود “اسلام” و پیامبر آن “محمد” آورده شدند، تا ثابت شود، دیدگاههای ما بکلی نادرست هستند. تأکید منتقدین البته بیشتر به زمان زیستن و نوشتن یوحنای دمشقی قرار داشت تا نشان داده شود، که در زمان او، یعنی در دوران پیدایش اسلام در سده هفتم میلادی هم یکی از برجستگان مسیحی از “اسلام” و پیامبرش “محمد” گزارش داده و بعنوان شاهدی “مستقل” (منظور: غیرمسلمان) وجود آنها را گواهی کرده است
زرتشت: آیین نوآوری, 2022
بنظر می‌آید که دوران گذار شیوهٔ زندگی اقوام ایرانی از کوچ‌نشینی به «جهان سکون»، دوران بسیار مناسب... more بنظر می‌آید که دوران گذار شیوهٔ زندگی اقوام ایرانی از کوچ‌نشینی به «جهان سکون»، دوران بسیار مناسبی برای هویدا شدن یک پیام‌آور «نوگرا» از درون آداب باستانیِ عشایری (زوتری در دین کهن) این مردم بود. تبار ایرانی در میانهٔ هزارهٔ پ.م. در آستانهٔ یک دگردیسیِ اجتماعیِ بنیادین قرار داشت و آیین زرتشت از همان آغاز خود، بعنوانِ فرم‌دهنده‌ٔ معیارهای اخلاقیِ جامعهٔ نوینِ برآمده از این دگرگونی و یک ملت نوخاسته عمل می‌کرد، که بنا بر رویدادهای شناخته شدهٔ تاریخی، سرنوشت بخش بزرگی از جهان پس از خود را بگونهٔ بنیادی رقم زد. اسطورهٔ زرتشت اگرچه ریشهٔ خویش را در ادیان باستانی هندوایرانی می‌یافت، ولی در سرزمینی پدیدار گردید، که با فرهنگهایِ بزرگ شرقی همزمانِ خود همچون آشور، سومر و یا بابل نزدیکی داشت
راز آن سه مغ, 2021
واقعیت این است که تأثیر دین زرتشت بر فلسفهٔ یونانی و دین یهودیِ بابلی، که حلقه‌های پیوند دهندهٔ ... more واقعیت این است که تأثیر دین زرتشت بر فلسفهٔ یونانی و دین یهودیِ بابلی، که حلقه‌های پیوند دهندهٔ افکار ایرانی با دین نوپای مسیحی بودند، بسیار ژرفتر از آن بود که تا کنون برای بسیاری از ما شناخته شده است [...] پیوندهایی که پس از بانجام رسیدنِ پیدایشِ دینِ مسیح و ارتقاءآن به دین رسمی امپراتوری روم به مرور زمان ناپدید گشتند. ما این «شابلونِ» عمومی را کمابیش در شکل‌گیری تمامی ادیان "جدید"، که بر پایهٔ آیین‌های پیش از خود بنا می‌گردیدند و بر پایهٔ پروسهٔ چهار مرحله‌ای «تقلید، انطباق، شبیه‌سازی و سرانجام استقلال» شکل می‌گرفتند، تماشاگر هستیم
چند نکته پیرامون کاربرد پهنه‌ی پیرامون پاسارگاد, 2021
ما از دوران هخامنشیان هنوز هیچ یادگار و نشانی، مبنی بر اینکه آنها برای عبادت اهورامزدا «معبد» و ی... more ما از دوران هخامنشیان هنوز هیچ یادگار و نشانی، مبنی بر اینکه آنها برای عبادت اهورامزدا «معبد» و یا «پرستشگاه»های سربسته می‌ساختند در دست نداریم. با بررسی محوطهٔ پاسارگاد اما نکته‌ای بچشم می‌خورد، که می‌تواند بعنوان یک اشاره به نحوهٔ برگزاری مراسم نیایش حکومتی بوده باشد
Uploads
Books by Armin LANGROUDI «آرمین لنگرودی»
عدم آشنایی مسلمانان و ایرانیان با تاریخِ عقیدتیِ مسیحیت آغازین در سوریه و میانرودان و زمینه‌های یونانی، یهودی و دوآلیستی این تاریخ، به ترویج ایدهٔ «تافتهٔ جدا بافته» بودنِ اسلام و قرآن یاری رسانده است. هر چه آشنایی ما با ریشههای فرهنگی و مسیحیِ قرآن بیشتر شود، به همان اندازه از نامفهومی آن کاسته می‌گردد. دقیقاً همین «در ناآگاهی نگهداشتنِ مسلمین» یکی از نکاتی است که وقایع‌نگارانِ اسلامی عمداً در تلاشِ تحققِ آن بودند، تا بدینوسیله بتوانند ایدهٔ آسمانی بودنِ اسلام را گسترش دهند. باتوجه به آنچه که در این کتاب آورده می‌شود، شاید دیگر آنچنان مشکل نباشد، زبان و مفاهیم بخشِ بزرگی از قرآن را بهتر بفهمیم. این زبان و شیوهٔ تفکر در سده‌های نزدیک به پیش و پس از میلاد مسیح، زبان رایجِ ادبیِ تمامیِ جریاناتِ مذهبی بود، کما اینکه حتا اسطوره‌های اسلامی نیز، همگی اسطوره‌های شناخته شدهٔ آن دوران بودند. ناهمسانی‌های کوچک موجود در بین برخی از این اساطیر با داستانهای قهرمانانِ انجیلهای رسمی، بمعنای ناهمگونیِ اسلام با مسیحیت نیست، بلکه بمعنیِ همخوانیِ نسبیِ این مذهب با برخی دیگر از «ارتدادهای» موجود در این مذهب بود، که تا بحال ـ بدلیلِ عدم پژوهش در پیرامون و یا حتا نابودیِ برخی از آنها ـ بر ما کمابیش ناشناخته مانده‌اند. این هم البته یک امر طبیعی است، چرا که اساساً دلیل پیدایش این دین، همین تفاوت‌های فرقه‌های پیش‌قراولِ آن با کلیسای رسمی بیزانس و روم بوده است
اسرارآمیز بودن بسیاری از بخشهای قرآن، دلیلی برای درست بودنِ بکارگیریِ تفسیرهای «غیب‌گرایانهٔ» اسلامی برای بازگشایی آنها نیست، بلکه انگیزه‌ای برای تلاشِ بیشتر در جهتِ رمزگشایی علمی، تاریخی و خردمندانهٔ آنهاست. با هرآنچه که تا بحال دریافته‌ایم، می‌توانیم به یقین بگوییم، که نه تنها پیدایش اسلام در ایران ریشهٔ خود را در دگردیسیِ یک و یا چند ارتداد مسیحی دارد، بلکه گسترشِ آن در نقاطِ غیر ایرانی، همچون آفریقا و یا جنوبِ اروپا نیز با همین ارتدادها ـ اگرچه از رگه‌ها‌ی دیگر ـ پیوند داشته است. ناسازگاریهای موجود مابینِ گروههای اسلامی امروزی، بخصوص انواع آفریقایی و اروپایی آن ـ که بیشتر ماهیتِ عرفانی دارند ـ با دو شاخهٔ اصلی شیعه و سنی هم نشانی از همین ناهمگونی‌های موجود در بینِ این گرایشات اولیهٔ مسیحی ـ مثلاً بین یهودمسیحیان و مسیحیان عرفانی ـ پیش از دگردیسیِ اسلامی‌‌ِشان است. همچنین تبدیل جریاناتِ اصلی این ارتدادها به اسلام، به معنی نابودیِ کامل آنها هم نیست، چرا که بقایای برخی از این گروهها در شکل کلیساهای کوچک بومی هنوز هم به زیست خود ادامه می‌دهند.
آرمین لنگرودی ـ کتاب "چگونه مسلمان شدیم؟" مبتنی بر پژوهشهای جدیدی است که نظری کاملا متفاوت با نظر اسلام شناسان سنتی دارد؛ تاریخ طبری و سیره‌های ابن‌اسحاق و ابن‌هشام و احادیث، مبنای تاریخ نویسی سنتی اسلام هستند. پژوهشهای جدید از یک‌طرف بریافته‌های تازه باستان‌شناسی تکیه‌دارند مانند سکه‌شناسی، سنگ‌نوشته‌ها و کتیبه‌ها و از طرفی با مطابقت‌‌دادن روایات اسلامی با منابع یونانی، سریانی و پارسی میانه صورت می‌گیرند. تاریخ سنتی اسلامی ـ همانطوری که در این کتاب خواهیم دید ـ به گونه‌ای، یک نگارش "پسا-زمانی" و بر همین مبنا خیال‌پردازانه و اُسطوره‌نگارانه بود. این وقایع‌نگاری، در گُذرِ اَدوار، به طور سیستماتیک، برنامه‌مَند و مُستمر به نفع حاکمان، مذهب، امامان و روحانیت مسلمان تغییر داده شده و بازسازی گردیده‌است. در این روشِ نگارشی، چیره‌گیِ داستانسرایی ایرانی نقش اولیه و بزرگی ایفا کرده، به طوری که ما در مواقعی، تفاوت بین داستانهای "شاهنامه" و "کارزار کربلا" و یا تفاوت شخصیت پهلوانانی همچون "علی" و "رستم" را نمی‌توانیم براحتی تشخیص دهیم. پیدایش اسلام همزمان است با دوران ساسانیان و جنگ‌های بی‌شمارِ آنها با امپراطوری روم شرقی (بیزانس). شکل‌گیری این مذهب می‌بایستی ضرورتاً با اتفاقات و شرایط سیاسی‌ـ‌اجتماعی این دوران، با کشمکش‌های این دو قدرت و با اعتقادات جاری مردم در آن زمان مرتبط باشد. به همین دلیل، بررسی مسائل "عقیدتی و ایدیولوژیکی" این دوران، جای گسترده‌تری را در این کتاب به خود اختصاص داده‌است. هدف نویسنده در این نوشته، نه بیانِ افسانه‌وارِ وقایع این دوران، بلکه فهم "مقبولیت و
مشروعیتی" است، که در زمان خود به این وقایع داده می‌شد. محتوای این مشروعیت، همانا توجیه مذهبی ـ عقیدتی این رُخدادها بود، که بعدها به شکل مذهب جدیدی بنام «اسلام» پدیدار گردید
Papers by Armin LANGROUDI «آرمین لنگرودی»
این نوشته برگهایی (با کمی تغییر) از کتاب من بنام «و انسان خدا را همسان خود آفرید» می‌باشد. برای دوستانی که توضیحات و منابع بیشتری در این زمینه می‌جویند، پیشنهاد مراجعه به اين کتاب را می‌کنم، چرا که در آنجا من پروسهٔ پیدایش این سیستم فکری و نقش آن در گذار افکار ایرانی به دین مسیح و بعدها به اسلام را مشروحاً توضیح داده و منابع اطلاعاتی زیادی را برای خوانندگان کنجکاو معرفی نموده‌ام.
از آنجا که من در کتاب تازه‌ام بنام «کیستی ما و چیستی دینهای ایرانی» پیرامون باور پادشاهان ایرانی نیز داده‌هایی ارائه نموده‌ام، از سوی «بنیاد میراث پاسارگاد» از من خواسته شد تا برایشان دیدگاه خودم را در اینباره بنگارش درآورم. نکات آورده شده در این جستار را خواننده می‌تواند، بگونه‌ای گسترده‌تر و گواه‌مندتر در کتاب یاد شدهٔ من بیابد
عدم آشنایی مسلمانان و ایرانیان با تاریخِ عقیدتیِ مسیحیت آغازین در سوریه و میانرودان و زمینه‌های یونانی، یهودی و دوآلیستی این تاریخ، به ترویج ایدهٔ «تافتهٔ جدا بافته» بودنِ اسلام و قرآن یاری رسانده است. هر چه آشنایی ما با ریشههای فرهنگی و مسیحیِ قرآن بیشتر شود، به همان اندازه از نامفهومی آن کاسته می‌گردد. دقیقاً همین «در ناآگاهی نگهداشتنِ مسلمین» یکی از نکاتی است که وقایع‌نگارانِ اسلامی عمداً در تلاشِ تحققِ آن بودند، تا بدینوسیله بتوانند ایدهٔ آسمانی بودنِ اسلام را گسترش دهند. باتوجه به آنچه که در این کتاب آورده می‌شود، شاید دیگر آنچنان مشکل نباشد، زبان و مفاهیم بخشِ بزرگی از قرآن را بهتر بفهمیم. این زبان و شیوهٔ تفکر در سده‌های نزدیک به پیش و پس از میلاد مسیح، زبان رایجِ ادبیِ تمامیِ جریاناتِ مذهبی بود، کما اینکه حتا اسطوره‌های اسلامی نیز، همگی اسطوره‌های شناخته شدهٔ آن دوران بودند. ناهمسانی‌های کوچک موجود در بین برخی از این اساطیر با داستانهای قهرمانانِ انجیلهای رسمی، بمعنای ناهمگونیِ اسلام با مسیحیت نیست، بلکه بمعنیِ همخوانیِ نسبیِ این مذهب با برخی دیگر از «ارتدادهای» موجود در این مذهب بود، که تا بحال ـ بدلیلِ عدم پژوهش در پیرامون و یا حتا نابودیِ برخی از آنها ـ بر ما کمابیش ناشناخته مانده‌اند. این هم البته یک امر طبیعی است، چرا که اساساً دلیل پیدایش این دین، همین تفاوت‌های فرقه‌های پیش‌قراولِ آن با کلیسای رسمی بیزانس و روم بوده است
اسرارآمیز بودن بسیاری از بخشهای قرآن، دلیلی برای درست بودنِ بکارگیریِ تفسیرهای «غیب‌گرایانهٔ» اسلامی برای بازگشایی آنها نیست، بلکه انگیزه‌ای برای تلاشِ بیشتر در جهتِ رمزگشایی علمی، تاریخی و خردمندانهٔ آنهاست. با هرآنچه که تا بحال دریافته‌ایم، می‌توانیم به یقین بگوییم، که نه تنها پیدایش اسلام در ایران ریشهٔ خود را در دگردیسیِ یک و یا چند ارتداد مسیحی دارد، بلکه گسترشِ آن در نقاطِ غیر ایرانی، همچون آفریقا و یا جنوبِ اروپا نیز با همین ارتدادها ـ اگرچه از رگه‌ها‌ی دیگر ـ پیوند داشته است. ناسازگاریهای موجود مابینِ گروههای اسلامی امروزی، بخصوص انواع آفریقایی و اروپایی آن ـ که بیشتر ماهیتِ عرفانی دارند ـ با دو شاخهٔ اصلی شیعه و سنی هم نشانی از همین ناهمگونی‌های موجود در بینِ این گرایشات اولیهٔ مسیحی ـ مثلاً بین یهودمسیحیان و مسیحیان عرفانی ـ پیش از دگردیسیِ اسلامی‌‌ِشان است. همچنین تبدیل جریاناتِ اصلی این ارتدادها به اسلام، به معنی نابودیِ کامل آنها هم نیست، چرا که بقایای برخی از این گروهها در شکل کلیساهای کوچک بومی هنوز هم به زیست خود ادامه می‌دهند.
آرمین لنگرودی ـ کتاب "چگونه مسلمان شدیم؟" مبتنی بر پژوهشهای جدیدی است که نظری کاملا متفاوت با نظر اسلام شناسان سنتی دارد؛ تاریخ طبری و سیره‌های ابن‌اسحاق و ابن‌هشام و احادیث، مبنای تاریخ نویسی سنتی اسلام هستند. پژوهشهای جدید از یک‌طرف بریافته‌های تازه باستان‌شناسی تکیه‌دارند مانند سکه‌شناسی، سنگ‌نوشته‌ها و کتیبه‌ها و از طرفی با مطابقت‌‌دادن روایات اسلامی با منابع یونانی، سریانی و پارسی میانه صورت می‌گیرند. تاریخ سنتی اسلامی ـ همانطوری که در این کتاب خواهیم دید ـ به گونه‌ای، یک نگارش "پسا-زمانی" و بر همین مبنا خیال‌پردازانه و اُسطوره‌نگارانه بود. این وقایع‌نگاری، در گُذرِ اَدوار، به طور سیستماتیک، برنامه‌مَند و مُستمر به نفع حاکمان، مذهب، امامان و روحانیت مسلمان تغییر داده شده و بازسازی گردیده‌است. در این روشِ نگارشی، چیره‌گیِ داستانسرایی ایرانی نقش اولیه و بزرگی ایفا کرده، به طوری که ما در مواقعی، تفاوت بین داستانهای "شاهنامه" و "کارزار کربلا" و یا تفاوت شخصیت پهلوانانی همچون "علی" و "رستم" را نمی‌توانیم براحتی تشخیص دهیم. پیدایش اسلام همزمان است با دوران ساسانیان و جنگ‌های بی‌شمارِ آنها با امپراطوری روم شرقی (بیزانس). شکل‌گیری این مذهب می‌بایستی ضرورتاً با اتفاقات و شرایط سیاسی‌ـ‌اجتماعی این دوران، با کشمکش‌های این دو قدرت و با اعتقادات جاری مردم در آن زمان مرتبط باشد. به همین دلیل، بررسی مسائل "عقیدتی و ایدیولوژیکی" این دوران، جای گسترده‌تری را در این کتاب به خود اختصاص داده‌است. هدف نویسنده در این نوشته، نه بیانِ افسانه‌وارِ وقایع این دوران، بلکه فهم "مقبولیت و
مشروعیتی" است، که در زمان خود به این وقایع داده می‌شد. محتوای این مشروعیت، همانا توجیه مذهبی ـ عقیدتی این رُخدادها بود، که بعدها به شکل مذهب جدیدی بنام «اسلام» پدیدار گردید
این نوشته برگهایی (با کمی تغییر) از کتاب من بنام «و انسان خدا را همسان خود آفرید» می‌باشد. برای دوستانی که توضیحات و منابع بیشتری در این زمینه می‌جویند، پیشنهاد مراجعه به اين کتاب را می‌کنم، چرا که در آنجا من پروسهٔ پیدایش این سیستم فکری و نقش آن در گذار افکار ایرانی به دین مسیح و بعدها به اسلام را مشروحاً توضیح داده و منابع اطلاعاتی زیادی را برای خوانندگان کنجکاو معرفی نموده‌ام.
از آنجا که من در کتاب تازه‌ام بنام «کیستی ما و چیستی دینهای ایرانی» پیرامون باور پادشاهان ایرانی نیز داده‌هایی ارائه نموده‌ام، از سوی «بنیاد میراث پاسارگاد» از من خواسته شد تا برایشان دیدگاه خودم را در اینباره بنگارش درآورم. نکات آورده شده در این جستار را خواننده می‌تواند، بگونه‌ای گسترده‌تر و گواه‌مندتر در کتاب یاد شدهٔ من بیابد
تاریخ سنتی اسلامی به گونه‌ای یک نگارش "پسا-زمانی" و بر همین مبنا خیال‌پردازانه و اُسطوره‌نگارانه است. این وقایع‌نگاری، در گُذرِ زمان، به طور سیستماتیک و برنامه‌مَند به نفع حاکمانی که بر این مذهب اتکا داشتند بارها بازسازی گردیده است. در این روشِ نگارشی، چیرگیِ داستانسرایی ایرانی نقش اولیه و بزرگی ایفا کرده، به طوری که ما در مواقعی، تفاوت بین داستانهای "شاهنامه" و "کارزار کربلا" و یا تفاوت شخصیت پهلوانانی همچون "علی" و "رستم" را نمی‌توانیم براحتی تشخیص دهیم
هدف ما در پژوهش‌هایمان، نه بیانِ افسانه‌وارِ وقایع این دوران، بلکه فهم ریشه‌ی مشروعیتی است که در زمان خود به این وقایع داده می‌شد. محتوای این مشروعیت، همانا توجیه مذهبی ـ عقیدتی رُخدادهای تاریخی زمان خود بود، که بعدها به شکل مذهب جدیدی بنام «اسلام» پدیدار گردید
تاریخ پر نشیب‌وفراز سرزمینمان ایران گنجینه پربهایی از دستآوردهای فرهنگی مردمانی است که بر آن هماره سخت زیستند و سختتر کوشیدند، تا این خاک زیستگاهی بهتر برای آیندگان باشد. سرزمینی که بر آن از هفت هزار سال باز مردمانی هم فرهنگساز و هم فرهنگستیز زیسته باشند، بیگمان برخوردار از تاریخی پُرمایه و شایان کندوکاو است، تاریخی که از هرگوشه‌اش سخنی میتوان آموخت و از هر هیمه‌اش آتشی میتوان برافروخت
در تاریخی این چنین کهنسال و فرهنگی چنین پُربار، چه جای شگفتی اگر که راست و دروغ درهم آمیخته باشند و جایجای این دشت فراخ را مغاکهای تیره، در تاریکی فرو برده باشند؟ تاریخ ما را نیز بسان تاریخ همه مردمان این جهان، آن نوشته و نویسانده است، که پیروز گشته و بر اورنگ فرمانروائی نشسته است و راستی و راستگویی در آن هنگام که پای قدرت و سروری در میان باشد، رنگ میبازد و سرانجام این تاریخ است که با قدرت میسازد و رخدادها را چنان میپردازد که خوشایند فرمانروایان زمینی و آسمانی باشد
“کندوکاو” بر آن است که از دل این مغاکهای تودرتوی سرشار از تاریکی و افسانه و دروغ، راهی بسوی آفتاب آگاهی‌بخش تاریخ راستین بازگشاید و با بررسی بی‌گذشت تاریخ ایران و اسلام بر پایه داده‌های آزمون‌پذیری چون سکه‌ها و سنگنبشته‌ها و دیگر سازه‌ها و برجامانده‌های مادی و ملموس از یکسو، و بازخوانی و پژوهش نوشته‌های درون‌دینی و گزارشهای دبیران و کاتبان از سوی دیگر، سرتاسر تاریخ ایران، بویژه تاریخ آغازین اسلام را به چالش بگیرد و از این رهگذر گامی در گسترش فرهنگ پرسشگری بردارد
https://www.kandokav.net/wp-content/uploads/2021/01/Syro-Aramaic_Final.pdf
------------------
تا کنون با گذشت بیست سال از انتشار این اثر و برغم استقبال بی‌سابقه از آن، در جهان اسلام بازتاب آن دیده نمی‌شود. آیا با پذیرش تز‌های لوکزنبرگ میتوان انتظار رفرم در اسلام را داشت؟ به نظر بی‌نیاز پذیرش تز‌های لوکزنبرگ می‌تواند تحولی بزرگ در اسلام‌پژوهی و قرآن‌پژوهی بوجود بیاورد. و نه تنها در این مورد! زیرا از یک رو به خواننده می‌فهماند که هیچ دینی خلق‌الساعه نیست و هر پدیدهای ادامه کم و بیش سنت گذشته است. اگر مسلمانان درک کنند که اسلام در آغازش فقط یک شاخه معین از مسیحیت بود آنگاه آن شکاف بزرگی که به دلایل سیاسی میان اسلام و مسیحیت گذاشته شد پر خواهد شد و می‌تواند تأثیرات بسیار بزرگی روی گفتگوهای میان‌ادیانی بگذارد. اگر ما دوباره به ریشههای اسلام برگردیم یعنی بدانیم که ریشه اسلام در عهدین (انجیل عهد عتیق و جدید) قرار دارد پیامد آن یکی از بزرگترین اصلاحات برای اسلام خواهد بود و می‌تواند بسیاری از پیشداوری‌ها را از میان بردارد
نویسنده: کریستف لوکزنبرگ
ترجمه: ب. بی‌نیاز - داریوش
Ein Vortrag im Rahmen des Programms der Inarah-Konferenz, die im Mai 2022 in Trier stattgefunden hat.