پاپایا
| پاپایا | |
|---|---|
| |
| بوته و گیاه میوهٔ پاپایا | |
| |
| برش مقطعی پاپایا | |
| ردهبندی علمی | |
| فرمانرو: | گیاه |
| (طبقهبندینشده): | گیاهان گلدار |
| (طبقهبندینشده): | دولپهایهای نو |
| (طبقهبندینشده): | رزیدها |
| راسته: | کلمسانان |
| تیره: | خربزهدرختیان |
| سرده: | خربزه درختی |
| گونه: | C. papaya |
| نام دوبخشی | |
| Carica papaya | |
پاپایا، پاپایه یا خربزه درختی (نام علمی: Carica papaya) گیاهی بومی مناطق حارهای قاره آمریکا است که اکنون در بسیاری مناطق حارهای از جمله هند، آفریقای جنوبی، سری لانکا و فیلیپین کشت میشود. در سال ۲۰۱۸ میزان ۱۳٫۳ میلیون تن از این میوه تولید شد و کشورهای هند، برزیل و مکزیک به ترتیب برترین تولید این میوه را در جهان داشتهاند.
بزرگ ترین تولید کنندگان پاپایا در جهان
[ویرایش]| پنج کشور برتر تولیدکننده پاپایا - سال ۲۰۲۰[۲] | |||
|---|---|---|---|
| کشور | میزان تولید (تن) | ||
 هند |
۶٬۰۰۰٬۰۰۰ | ||
 جمهوری دومینیکن |
۱٬۳۰۰٬۰۰۰ | ||
 برزیل |
۱٬۲۰۰٬۰۰۰ | ||
 مکزیک |
۱٬۱۰۰٬۰۰۰ | ||
 اندونزی |
۱٬۰۰۰٬۰۰۰ | ||
| در کل دنیا | ۱۳٬۹۰۰٬۰۰۰ | ||
| No symbol = official figure, P = official figure, F = FAOSTAT ۲۰۰۷، * = Unofficial/Semi-official/mirror data, C = Calculated figure A = Aggregate (may include official, semi-official or estimates); | |||
کشور هند با تولید ۴۳ درصد از پاپایا در جهان بزرگ ترین تولیدکننده در جهان بشمار میرود، و پس از هند کشورهای جمهوری دُمنیکن ۹٫۴ درصد، برزیل ۸٫۶۴ درصد، مکزیک ۷٫۹۲ درصد و اندونزی ۷٫۲ درصد در رتبه های دوم تا پنجم جهان قرار دارند.
شرح
[ویرایش]پاپایا درختی است نسبتاً کوچک، دارای یک تنه به ارتفاع ۴ تا ۱۰ متر و برگهایی منشعب و بزرگ به ابعاد ۵۰ تا ۷۰ سانتیمتر. میوهٔ این گیاه بزرگ و از نوع سته است. اندازه میوه ۱۵ تا ۴۵ سانتیمتر در طول و قطر آن ۱۰ الی ۳۰ سانتیمتر بوده و ظاهر آن شبیه یک کپسول است. رنگ میوه در ابتدا سبز رنگ و موقعی که رسیده باشد زرد کهربایی تا کمی نارنجی است. میوهها در حالت نارس باید پس از پخته شدن مصرف شوند زیرا در حالت نارس دارای مقادیری مادهٔ لاتکس هستند که برای بدن مضر است اما میوه در حالت رسیده به دلیل تجزیهٔ لاتکس قابل خوردن به صورت خام است. این میوه در نقاط مختلف جهان به خصوص در جنوب شرقی آسیا و در قاره آمریکا استفادهٔ فراوانی در آشپزی و تهیهٔ شیرینیها و دسرها دارد. در طب سنتی از برگهای پاپایا برای درمان مالاریا و از دود کردن آن برای بیماران مبتلا به آسم استفاده میشود.[۳]
کاشت درخت
[ویرایش]گیاه پاپایا دارای سه نوع نر، ماده و هرمافرودیت است. گیاه نر فقط تولید گرده میکند و بدون میوه است. گیاه ماده برای تولید میوههای درشت و مناسب نیاز به گردههای درخت نر دارد. نوع هرمافرودیت دارای گلهای نر و ماده است و میتواند به تنهایی تولید میوه کند. امروزه در تولید اقتصادی این میوه فقط از درختان هرمافرودیت استفاده میشود.[۴]
درخت پاپایا رشد سریعی داشته و پس از سه سال از زمان کاشت تولید میوه میکند. این درخت متعلق به مناطق معتدل و گرمسیر است و در دمای پایینتر از -۲ درجه دچار مشکل شده یا به کلی از بین میرود. این گیاه نیاز به خاکهای ماسه ای و با زهکشی مناسب دارد و در صورت انباشته شدن آب پای درخت طی ۲۴ ساعت از بین خواهد رفت.[۵]
خاستگاه و پراکندگی
[ویرایش]پاپایا گیاه بومی آمریکای مرکزی، مکزیک و مناطق شمالی آمریکای جنوبی است[۱][۶] و در نقاط مختلفی از دنیا کاشته شده و تطبیق پیدا کردهاست. این مناطق شامل جزائر کارائیب، فلوریدا، تگزاس، کالیفرنیا، هند، استرالیا، مالزی، اندونزی، فیلیپین، هاوایی و همچنین جنوب و جنوب شرقی ایران و بسیاری مناطق گرمسیری و نیمهگرمسیری دیگر. میباشند.[۱]
ارزش غذایی
[ویرایش] | |
| ارزش غذایی به ازای هر ۱۰۰ گرم (۳٫۵ اونس) | |
|---|---|
10.82 g | |
| قند | 7.82 g |
| فیبر خوراکی | 1.7 g |
0.26 g | |
0.47 g | |
| ویتامینها | درصد ارزش روزانه |
| برابر ویتامین آ | ۶٪ ۴۷ میکروگرم۳٪ ۲۷۴ میکروگرم۸۹ میکروگرم |
| ویتامین (B۱) | ۲٪ ۰٫۰۲۳ میلیگرم |
| (B۲) | ۲٪ ۰٫۰۲۷ میلیگرم |
| نیاسین (B۳) | ۲٪ ۰٫۳۵۷ میلیگرم |
| پانتوتنیک اسید (B۵) | ۴٪ ۰٫۱۹۱ میلیگرم |
| فولیک (B۹) | ۱۰٪ ۳۸ میکروگرم |
| ویتامین ث | ۷۵٪ ۶۲ میلیگرم |
| ویتامین ئی | ۲٪ ۰٫۳ میلیگرم |
| ویتامین کا | ۲٪ ۲٫۶ میکروگرم |
| مواد معدنی | مقدار درصد ارزش روزانه |
| کلسیم | ۲٪ ۲۰ میلیگرم |
| آهن | ۲٪ ۰٫۲۵ میلیگرم |
| منیزیم | ۶٪ ۲۱ میلیگرم |
| منگنز | ۲٪ ۰٫۰۴ میلیگرم |
| فسفر | ۱٪ ۱۰ میلیگرم |
| پتاسیم | ۴٪ ۱۸۲ میلیگرم |
| سدیم | ۱٪ ۸ میلیگرم |
| روی | ۱٪ ۰٫۰۸ میلیگرم |
| دیگر اجزاء | مقدار |
| لیکوپن | ۱۸۲۸ µg |
| |
| †درصدهای تقریبی ارائه شده برای افراد بزرگسال از روی مرجع مصرف رژیم غذایی هستند. منبع: مرکز داده غذای وزارت کشاورزی آمریکا | |
کشت پاپایا در ایران
[ویرایش]پاپایا در ایران به صورت عمده کشت نمیشود، بلکه به صورت اندک در استان سیستان و بلوچستان و خیلی کم در استان هرمزگان،خوزستان و برخی استانهای دیگر مانند یزد، بوشهر و نیریز فارس کشت میشود. به گفته سازمان جهاد کشاورزی استان سیستان و بلوچستان، سطح زیر کشت پاپایا در این استان مجموعاً به ۲۵ هکتار میرسد.[۷][۸]
منابع
[ویرایش]- مشارکتکنندگان ویکیپدیا. «Papaya». در دانشنامهٔ ویکیپدیای انگلیسی، بازبینیشده در ۲۴ ژانویهٔ ۲۰۱۸.
- ↑ ۱٫۰ ۱٫۱ ۱٫۲ Carica papaya was originally described and published in گونههای گیاهان 2:1036. 1753. GRIN (9 May 2011). "Carica papaya information from NPGS/GRIN". Taxonomy for Plants. National Germplasm Resources Laboratory, Beltsville, Maryland: United States Department of Agriculture, ARS, National Genetic Resources Program. Archived from the original on 6 February 2010. Retrieved 10 December 2010.
- ↑ «FAOSTAT». www.fao.org. دریافتشده در ۲۰۲۰-۰۷-۰۳.
- ↑ Titanji, Vincent P. K.; Zofou, Denis; Ngemenya, Moses N. (2008-04-10). "The antimalarial potential of medicinal plants used for the treatment of malaria in Cameroonian folk medicine". African journal of traditional, complementary, and alternative medicines: AJTCAM. 5 (3): 302–321. ISSN 2505-0044. PMC 2816552. PMID 20161952.
- ↑ «Papaya». hort.purdue.edu. دریافتشده در ۲۰۲۰-۱۰-۲۲.
- ↑ (PDF) https://www.ctahr.hawaii.edu/oc/freepubs/pdf/F_N-5.pdf. پارامتر
|عنوان= یا |title=ناموجود یا خالی (کمک) - ↑ Morton JF (1987). "Papaya". NewCROP, the New Crop Resource Online Program, Center for New Crops & Plant Products, Purdue University; from p. 336–346. In: Fruits of warm climates, JF Morton, Miami, FL. Retrieved 23 May 2015.
- ↑ https://agronic.ir/post/898/پاپایا،-گنج-پنهان-سیستان-و-بلوچستان
- ↑ https://www.yjc.ir/fa/news/4445993/آغازبرداشت-خربزه-درختی-پاپایا-تنها-میوه-گرمسیری-کشور-درشهرستان-سرباز
- پاپایا
- درختان آمریکای جنوبی
- درختان آمریکای شمالی
- درختان آمریکای مرکزی
- درختان چیاپاس
- درختان زینتی
- درختان کارائیب
- درختان مکزیک
- درختان وراکروس
- ژنومهای تعیینشده
- کشاورزی مناطق حارهای
- گیاگان آرژانتین
- گیاگان آند
- گیاگان اکوادور
- گیاگان السالوادور
- گیاگان باهاما
- گیاگان برزیل
- گیاگان بلیز
- گیاگان بولیوی
- گیاگان پاراگوئه
- گیاگان پاناما
- گیاگان پرو
- گیاگان پورتوریکو
- گیاگان تانزانیا
- گیاگان ترینیداد و توباگو
- گیاگان جامائیکا
- گیاگان جزایر ویرجین ایالات متحده آمریکا
- گیاگان جمهوری دومینیکن
- گیاگان دومنیکا
- گیاگان سنت لوسیا
- گیاگان سنت وینسنت و گرنادین
- گیاگان سورینام
- گیاگان سیسیل
- گیاگان فلوریدا
- گیاگان فیلیپین
- گیاگان کاستاریکا
- گیاگان کلمبیا
- گیاگان کوبا
- گیاگان کوههای آند
- گیاگان گرنادا
- گیاگان گواتمالا
- گیاگان گوادلوپ
- گیاگان گویان
- گیاگان گویان فرانسه
- گیاگان مارتینیک
- گیاگان مالاوی
- گیاگان مکزیک
- گیاگان نیکاراگوئه
- گیاگان ونزوئلا
- گیاگان هاوایی
- گیاگان هائیتی
- گیاگان هندوراس
- گیاهان باغی آمریکای جنوبی
- گیاهان باغی آمریکای شمالی
- گیاهان باغی آمریکای مرکزی
- گیاهان توصیفشده در ۱۷۵۳ (میلادی)
- گیاهان دارویی
- گیاهان دارویی آمریکای شمالی
- گیاهان دارویی آمریکای مرکزی
- محصولات کشاورزی از خاستگاه قاره آمریکا
- محصولات کشاورزی از خاستگاه مکزیک
- میوهها
- فهرست سرخ IUCN از گونههای کمبود داده