سروان

**سروان**
سروان;
کشور	ایران
شاخه خدمات	نیروی زمینی ارتش جمهوری اسلامی ایران; نیروی هوایی ارتش جمهوری اسلامی ایران; سپاه پاسداران انقلاب اسلامی; نیروی انتظامی جمهوری اسلامی ایران
درجه ناتو	OF-2
شکل گرفته	۱۳۱۳
رتبه بالاتر بعدی	سرگرد
رتبه پایین‌تر بعدی	ستوان یکم
درجه‌های معادل	سروان پاسدار; ناوسروان; ناوسروان پاسدار

درجه‌های ارتش ایران
نیروها
زمینی و هوایی	دریایی
ارتشبد	دریابد
سپهبد	دریاسالار
سرلشکر	دریابان
سرتیپ	دریادار
سرتیپ دوم	دریادار دوم
سرهنگ	ناخدا یکم
سرهنگ دوم	ناخدا دوم
سرگرد	ناخدا سوم
سروان	ناوسروان
ستوان ۳، ۲ و ۱	ناوبان ۳، ۲ و ۱
استوار ۲ و ۱	ناواستوار ۲ و ۱
گروهبان ۳، ۲ و ۱	مهناوی ۳، ۲ و ۱
سرجوخه	سرناوی
سرباز ۲ و ۱	ناوی ۲ و ۱
سرباز	ناوی

سروان درجه‌ای افسری در نیروهای مسلح و نهادهای نظامی، انتظامی و امنیتی است، که جایگاهی پایین‌تر از سرگرد و بالاتر از ستوان دارد.

سروان در نیروهای مسلح معمولاً سمت فرماندهی گروهان را دارد، که یگانی تاکتیکی است، که از دو یا بیشتر دسته تشکیل شده و بخشی از گردان یا یگانی جداگانه است و معمولاً از ۱۰۰ تا ۴۰۰ سرباز تشکیل شده‌است.^[۱]

واژه‌شناسی

سروان از «سر» و «-وان» (گونه‌ای دیگر از پسوند -بان به معنای نگهبان») ساخته شده و لفظاً به معنای «سردار، سرور» است.^[۲]

پیشینه

سروان همچون سمت نظامی نخستین بار در سپاه هخامنشیان (۵۵۰ — ۳۳۰ تا میلاد) پدید آمده و «سده‌بد» (پارسی باستان: -θata-pati*) نامیده می‌شد و فرمانده «سده» (پارسی باستان: -θata*) بوده‌است.^[۳] هر سده از ۱۰ دهه (پارسی باستان: -daθa*) تشکیل می‌شد و صد سرباز را در بر می‌گرفت.

در سپاه اشکانیان (۲۵۰ تا میلاد — ۲۲۴ میلادی)، که سازمان رده‌بندی دهدهی سپاه هخامنشیان را به کار گرفته بود،^[۴] سده «وست» (پارتی: wast) نام گرفته و فرمانده آن «وست‌سالار» (پارتی: wast-sālār) خوانده می‌شد.^[۵]

در سپاه ساسانیان (۲۲۴–۶۵۱ میلادی) نیز همین رده‌بندی به کار می‌رفته، ولی این یگان «وشت» (پارسی میانه: wašt) خوانده می‌شده و ۵۰۰ سرباز را در بر می‌گرفته و فرماندهش «وشت‌سالار» (پارسی میانه: wašt-sālār) نامیده می‌شده‌است^[۶] که با سروان برابر بود.

در دورهٔ پهلوی اول، این درجه را «سلطان» می‌نامیدند.^[۷] در فارسی دری افغانستان برای درجهٔ سروان واژهٔ «تورن» و برای سروان بلندپایه‌تر جکتورن به‌کار می‌رود.

درجه‌های سپاه پاسداران انقلاب اسلامی
نیروها
نیروهای زمینی، هوافضا و قدس	نیروی دریایی
ارتشبد پاسدار	دریابد پاسدار
سپهبد پاسدار	دریاسالار پاسدار
سرلشکر پاسدار	دریابان پاسدار
سرتیپ پاسدار	دریادار پاسدار
سرتیپ دوم پاسدار	دریادار دوم پاسدار
سرهنگ پاسدار	ناوسالار یکم پاسدار
سرهنگ دوم پاسدار	ناوسالار دوم پاسدار
سرگرد پاسدار	ناوسالار سوم پاسدار
سروان پاسدار	ناوسروان پاسدار
ستوان یکم پاسدار	ناوبان یکم پاسدار
ستوان دوم پاسدار	ناوبان دوم پاسدار
ستوان سوم پاسدار	ناوبان سوم پاسدار
رزم‌دار یکم پاسدار	ناودار یکم پاسدار
رزم‌دار دوم پاسدار	ناودار دوم پاسدار
رزم‌آور یکم پاسدار	ناویار یکم پاسدار
رزم‌آور دوم پاسدار	ناویار دوم پاسدار
رزم‌آور سوم پاسدار	ناویار سوم پاسدار
رزم‌یار	سرناوی
سرباز	ناوی