Avarera

Avarera
Авар мацI — магIарул мацI
Datu orokorrak
Lurralde eremua	Errusia Azerbaijan Kazakhstan Turkia
Hiztunak	600 000 (gutxi gorabehera)
Ofizialtasuna	Dagestan
Eskualdea	Dagestan
UNESCO sailkapena	2: kaltebera
Araugilea	Ez du
Hizkuntza sailkapena
giza hizkuntza ibero-kaukasoar hizkuntzak ipar-ekialdeko kaukasoar hizkuntzak Dagestanian (en) Avar–Andic (en)
Informazio filologikoa
Hizkuntza-tipologia	SOV hizkuntza, hizkuntza eranskaria eta hizkuntza azentuala
Alfabetoa	alfabeto zirilikoa eta Avar alphabet (en)
Hizkuntza kodeak
ISO 639-1	av
ISO 639-2	ava
ISO 639-3	ava
Ethnologue	ava
Glottolog	avar1256
Wikipedia	av
UNESCO	1069
IETF	av

Avarera (avareraz магӀарул мацӀ edo Авар МацӀ) Kaukasian bizi den avar herriaren berezko hizkuntza da. 600.000 hiztun inguru ditu, Dagestanen, Azerbaijanen, Kazakhstanen eta Turkian. 1938. urteaz geroztik alfabeto zirilikoz idazten da, baina XV. eta XVII. mendeetan georgiar alfabetoa erabiliz idatzi zen; ondoren, 1924. urteraino, arabiar alfabeto eraldatu batez; aipatutako urtetik aurrera, aldiz, latindar alfabetoa erabiltzen hasi ziren. Esan bezala, 1938. urtean alfabeto zirilikora aldatu zen avarera; gainera, palochka (I) letra gehitu zioten hizkuntzari.

Avarera hau ez da nahasi behar Balkanetan bizi diren abaroen hizkuntzarekin, turkiar jatorri izan dezakeen etnia horrek ez duelako inolako loturarik avarerarekin.

Fonetika

Hona hemen avarerazko kontsonanteen taula:

	Beti herskari			Herskari eiektibo		Beti afrikatu		Afrikatu eiektibo		Frikari			Sudurkari	Hurbilkari
Ezpainetakoak	b	p		(pʼ)									m	w
Hortzetakoak	d	t		tʼ		c	c	cʼ	cʼ	z	s	s	n	r
Sabaikoak						č	č	čʼ	čʼ	ž	š	š		y
Albokariak							tɬ	tɬʼ	tɬʼ			ɬ		l
Belarekoak	g	k	k	kʼ	kʼ							x
Ubularrak				qʼ	qʼ					ʁ	χ	χ
Faringekoak										ʕ	ħ
Glotalak		ʔ									h

Ikus, gainera

• Nazioarteko Alfabeto Fonetikoa
• Avarerazko wikipedia
• Dagestan
• Avar herria

Kanpo loturak

Hizkuntza honek bere Wikipedia du: Bisita ezazu.

• Avarera-Euskara WIkiztegian.

• Avarera Amarauna webgunean.

• Avareraren corpusa (Ingelesez, Errusieraz, Polonieraz eta Bielorrusieraz)

• Alfabeto zirilikoan idatzitako avarerazko testuak latindar alfabetora itzultzeko gai den webgunea. (Ingelesez)