Saltu al enhavo

Tildo

Nuna versio (nereviziita)
El Vikipedio, la libera enciklopedio
(Alidirektita el Õ)
Interpunkciaĵoj

apostrofo ( ' ); ( )
citiloj ( ‘ ’ ); ( “ ” ); ( „ ” ); ( « » )
demandosigno ( ? )
dupunkto ( : )
komo ( , )
krampoj ( ( ) ); ( [ ] ); ( { } ); ( < > )
kridemandosigno ( ) ( ?! )
krisigno ( ! )
punkto ( . )
punktokomo ( ; )
spaceto (   )
streketoj ( ); ( ); ( ); ( ) ( )
oblikvo ( / )
tripunkto ( ) ( ... )

Aliaj tipografiaj markoj

asterisko ( * )
bulmarko ( )
deklivo ( \ )
dividsigno ( ÷ )
egalsigno ( = )
heliko ( @ )
kaj-signo ( & )
krado ( # )
numero-signo ( )
obeluso aŭ ponardo ( † ‡)
plus-minus-signo ( ± ); ( )
substreko ( _ )
tildo ( ~ )
vertikala streko aŭ "dukto" ( | )

~   ̃
à ã
Ĩ ĩ
Õ õ
Ũ ũ
Ñ ñ

Tildo estas signo en la formo de ondolinio (~). Ĝi estas uzata kaj aparte kaj kiel diakrita signo, kaj aldonata super litero. En naturscienco ĝi ankaŭ estas uzata kiel memstara simbolo.

En unikodo la tildo havas du kodojn. La signo ~ kun kodo 126 (deksesume 0x7e) estas por aparta uzo (ĉi-tiu signo apartenas ankaŭ al askio). La diakrita signo (   ̃ ) estas kun kodo 771 (deksesume 0x303), laŭdifine ĝi kombiniĝas kun la antaŭa litero.

Uzado kiel diakrita signo

[redakti | redakti fonton]

Literoj kun tildo kiel diakrita signo: Ã ã Ẽ ẽ Ĩ ĩ Õ õ Ũ ũ Ñ ñ Ṽ ṽ .

La nomo tildo devenas de 'titilus' en la latina lingvo. Ĝi originale estis malgranda n post litero: nn > n~ > ñ; an > a~ > ã, ktp.

En la portugala lingvo la tildo estas uzata por la vokaloj /ã/ kaj /õ/, tio estas, ĝi taŭgas por nazaligi la sonon de la vokaloj A kaj O. En la hispana lingvo oni ĝin uzas por esprimi la sonon nj (per ñ).

Ankaŭ en la bretona, eŭska, estona kaj la vjetnama oni uzas la tildon.

Portugallingve

[redakti | redakti fonton]

La tildo krom fonologian, havas morfologian funkcion. La ~ estas ĉiam morfologie ekvivalenta al "n", sekve, en derivo, oni devas ŝanĝi tildon al "n": Pão (pano)> PaNificadora (panfarejo); cão (hundo)> caNil (hundejo); mão (mano)> maNual (mana); são (sana)> saNar (sanigi); lã (lano)> laNoso (lanoza).

Uzado kiel aparta signo

[redakti | redakti fonton]

En logiko, en bulea algebro tildo estas uzata por operacio de logika neo. Do por iu p, ~p estas ne p.

En kelkaj programlingvoj (C, C++, Java , Python), ~p estas laŭbita logika neo de p.

En matematiko la tildo estas uzata por priskribo de proksimuma egalo: a ~ b.

En elektrotekniko tildo estas uzata por priskribi, ke tensiokurento estas alterna, ekzemple ~230 V.

En ŝeloj de unikso-similaj sistemoj tildo estadas uzata por priskribi hejmajn dosierujojn (kutime, sed ne nepre de speco /home/nomo). Do, ~janedoe estas ekzemple /home/janedoe. (Vidu ankaŭ en norma hierarkio de dosierujoj en Unikso.)

En interreto tildo estadas uzata en nomoj de personaj retejoj, situantaj en servilo. Ekzemple https://www.abcdef.com/~johndoe/ estas retejo de uzanto johndoe/.