Vidi fonton por Metila t-butila ketono

{{Vidu ankaŭ|Metila t-butila etero|Metila t-butila sulfido|Metila t-butila dusulfido}}
{{Tabela informkesto|Informkesto kemia substanco}} 
{| class="wikitable floatright" width=10%
|-style="background: yellow; color: white"
|colspan="2" style="text-align: center;"|<span style="text-shadow:gray 4px 4px 2px;"><font face="Arial" color="blue"><span style="font-size:200%;">Pinakolono</span></span>
|-
||[[Kemia formulo]]||<center><span style="font-size:300%;"> <span style="text-shadow:gray 4px 4px 2px;"><font face="Trebuchet MS" color="blue"><b>C<sub>6</sub>H<sub>12</sub>O</b></font></span></span></center>
|-
|colspan="2" style="text-align: center;"|<center>[[Dosiero:Methyl t-butyl ketone sticks.png|300px|Metila t-butila ketono]]</center>
|- style="background: green; color: white"
|colspan="2" style="text-align: center;" |<center>'''Bastona kemia strukturo de la <br>Dumetilbutanono'''</center>
|-
|colspan="2" style="text-align: center;"|<center>[[Dosiero:Methyl t-butyl ketone 3D.png|300px|Metila t-butila ketono]]</center>
|- style="background: green; color: white"
|colspan="2" style="text-align: center;" |<center>'''Tridimensia kemia strukturo de la Dumetilbutanono'''</center>
|- style="background: green; color: white"
|colspan="2" style="text-align: center;" |<big>Alternativa(j) nomo(j)</big>
|-
|colspan="2" style="text-align: center;" |
* Metila t-butila ketono
* T-Butila metila ketono
* Pinakolono
|-
|[[CAS-numero|CAS-numero-kodo]]||[https://commonchemistry.cas.org/detail?cas_rn=75-97-8 75-97-8]<br>
|-
|[[ChemSpider|ChemSpider kodo]]||[https://www.chemspider.com/Chemical-Structure.6176.html 6176]
|-
|[[PubChem|PubChem-kodo]]||[https://pubchem.ncbi.nlm.nih.gov/compound/6416 6416]
|- style="background: green; color: white"
|colspan="2" style="text-align: center;" |'''Fizikaj proprecoj'''
|-
|[[Aspekto]]||senkolora aŭ palflalva likvaĵo<ref>[https://www.chemicalbook.com/ProductList_En.aspx?kwd=75-97-8 Chemical Book]</ref>
|-
|[[Molmaso]]||100,16068 g mol<sup>−1</sup>
|-
|[[Denseco]]||0,801 g/cm<sup>−3</sup><ref>[https://www.chembk.com/en/chem/Pinacolone Chembk]</ref>
|-
|[[Fandpunkto]]||-52,7{{GdC|}} <ref>[https://comptox.epa.gov/dashboard/chemical/properties/DTXSID5021752 EPA United States Environmental Protection Agency]</ref>
|-
|[[Bolpunkto]]||104,9{{GdC|}} <ref>[https://www.chemsrc.com/en/cas/75-97-8_334129.html Chemsrc]</ref>
|-
|[[Refrakta indico]]||{{refraktindico|T=20|λ=761|k=4.0|1.3940}}
|-
|[[Ekflama temperaturo]]||23,9{{GdC|}} <ref>[https://www.chemspider.com/Chemical-Structure.6176.html?rid=6c0381bb-327a-4838-9de3-7ba299bc8e89 Chemspider]</ref>
|-
|[[Solvebleco]]||[[Akvo]]:19 g/L<ref>[https://www.guidechem.com/encyclopedia/pinacolone-dic552.html GuideChem]</ref>
|-
|[[Mortiga dozo (LD50)]]||>2000 mg/kg (buŝe)
|- style="background: yellow; color: black"
|colspan="2" style="text-align: center;" |[[GHS pri klasado kaj etikedado de kemiaĵoj|'''GHS etikedigo de kemiaĵoj''']]  
|-
|[[GHS Damaĝo-piktogramoj|GHS Damaĝo Piktogramo]]||<center>{{GHS Piktogramo|02|07}}
|-
|[[GHS pri klasado kaj etikedado de kemiaĵoj|GHS Signalvorto]]||Averto
|-
|[[GHS Deklaroj pri damaĝoj]]||{{H-Frazoj|225|315|319|335}}
|-
|[[GHS Deklaroj pri antaŭgardoj]]|| {{P-Frazoj|210|233|240|241|242|243|261|264|264+265|271|280|302+352|303+361+353|304+340|305+351+338|319|321|332+317|337+317|362+364|370+378|403+233|403+235|405|501}}
|-style="background: yellow;color: black"
|colspan="2" style="text-align: center with=50%;"|<center><small>Escepte kiam indikitaj, datumoj estas prezentataj laŭ iliaj normaj kondiĉoj pri temperaturo kaj premo<br>(25 {{GdC|}} kaj 100 kPa)</small></center>
|}
 
<big>'''Metila t-butila ketono'''</big> aŭ <big>'''3,3-Dumetilbutanono'''</big> estas organika kombinaĵo rezultanta per traktado de '''t-butila klorido''' kaj '''acetaldehido'''. Ĝi estas senkolora likvaĵo, nesolvebla en akvo, sed solvebla en nepolaraj organikaj solvantoj. Metila t-butila ketono posedas 6 karbonatomojn, 12 hidrogenatomojn kaj 1 oksigenatomon. Metila t-butila ketono uzatas en kemiaj sintezoj kaj en la preparado de farmaciaĵoj kaj industriaĵoj. 
 

==Sintezoj==
===Sintezo 1===
* Preparado de la '''metila t-butila ketono''' per traktado de '''t-butila klorido''' kaj '''acetaldehido''':

{| style = "margin:0.3em auto 0.3em auto; border:5px solid #000000;"
|
[[Dosiero:Tert-butyl chloride 3D.png|t-butila klorido|90px]]+[[Dosiero:Acetaldehyde 3D.png|acetaldehido|120px]]  <math>\mathsf{ \xrightarrow []{}\, }</math>[[Dosiero:Methyl t-butyl ketone 3D.png|metila t-butila ketono|130px]] +[[Dosiero:Hydrogen-chloride-3D-vdW-labelled.svg|klorida acido|70px]]   
|-
|}


===Sintezo 2===
* Preparado de la '''metila t-butila ketono''' per traktado de '''izobutano''' kaj '''acetila klorido''':

{| style = "margin:0.3em auto 0.3em auto; border:5px solid #000000;"
|
[[Dosiero:Isobutane 3D.png|izobutano|120px]]+[[Dosiero:Acetyl chloride 3D.png|acetila klorido|120px]]  <math>\mathsf{ \xrightarrow []{}\, }</math>[[Dosiero:Methyl t-butyl ketone 3D.png|Metila t-butila ketono|120px]] +[[Dosiero:Hydrogen-chloride-3D-vdW-labelled.svg|klorida acido|70px]]   
|-
|}

===Sintezo 3===
* Preparado de la '''metila t-butila ketono''' per traktado de '''acetila klorido''' kaj '''t-butila klorido''' en ĉeesto de [[zinko]]:

{| style = "margin:0.3em auto 0.3em auto; border:5px solid #000000;"
|
[[Dosiero:Tert-butyl chloride 3D.png|t-butila klorido|90px]] +[[Dosiero:Acetyl chloride 3D.png|acetila klorido|120px]] +[[Dosiero:Zinc element 3D.png|zinko|70px]]<math>\mathsf{ \xrightarrow []{}\, }</math>[[Dosiero:Methyl t-butyl ketone 3D.png|metila t-butila ketono|130px]]+[[Dosiero:Zinc chloride 3D.png|zinka klorido|120px]]  
|-
|}


===Sintezo 4===
* Preparado de la '''metila t-butila ketono''' per traktado de '''acetila klorido''' kaj '''metila klorido''' en ĉeesto de [[natrio]]:

{| style = "margin:0.3em auto 0.3em auto; border:5px solid #000000;"
|
[[Dosiero:Tert-butyl chloride 3D.png|t-butila klorido|90px]] +[[Dosiero:Acetyl chloride 3D.png|acetila klorido|120px]]+[[Dosiero:Flower pattern numbers 2.png|numero 2|40px]][[Dosiero:Sodium 3D.png|natrio|70px]]<math>\mathsf{ \xrightarrow []{}\, }</math>[[Dosiero:Methyl t-butyl ketone 3D.png|metila t-butila ketono|130px]]+[[Dosiero:Flower pattern numbers 2.png|numero 2|40px]][[Dosiero:Formula chimica del cloruro di sodio.png|natria klorido|90px]]
|-
|}


==Vidu ankaŭ==
* [[Ketono]]

== Referencoj ==
{{referencoj|3}}
[[Kategorio:Ketonoj]]