Platon'un Symposion diyaloğunda karşılaştığımız, Diotima'nın Eros aracılığıyla güzelliğe ulaşmak ... more Platon'un Symposion diyaloğunda karşılaştığımız, Diotima'nın Eros aracılığıyla güzelliğe ulaşmak için tarif ettiği yol ile bir aşk dini olarak da ifade edilen Anadolu tasavvufunun öğretileri arasında hem biçim hem de içerik olarak birçok benzerlik bulunmaktadır. Bu çalışma, iki yaklaşım arasında organik bir bağlantı olup olmadığını veya bu bağlantının hangi kanallarla kurulduğunu araştırmak yerine, iki yaklaşımı birbirinin ışığında göstermeyi amaçlamaktadır. Böylelikle hem Symposion diyaloğunun hem de Anadolu tasavvufunun böylesi görece özgün bir yorumla daha anlaşılır olacağı savunulmaktadır.
Bilgelik, öncelikli olarak insanlığın tefekkür sonucu ürettiği düşüncelerin saklanıp yayılabilmes... more Bilgelik, öncelikli olarak insanlığın tefekkür sonucu ürettiği düşüncelerin saklanıp yayılabilmesi sayesinde mümkün olmuştur. Çünkü her kültür, devraldığı kültürel mirasın kavramları ve ayrımları aracılığıyla dünyayı kavramış, bu mirasa yeni zenginlikler katarak onu bir sonraki nesile aktarmıştır. İnsanlık tarihinin büyük bir bölümünde bu kültürel mirasın üretim ve iletimi ise sözlü kültür yoluyla sağlanmıştır. Ancak yazılı kültürün yaygınlaşmasıyla beraber, özellikle bu kültürü erken dönemde benimsemiş toplumlar tarafından, bilgeliğin ölçütü giderek bu alanda verilen yazılı ürünlere indirgenmiş ve bunun dışındaki bilgelikler, eldeki mevcut kıstaslara uymadığından çoğunlukla göz ardı edilmiştir. Ancak dünya üzerinde birbirinden farklı onlarca kadim geleneğin ürettiği bilgelik, sınırlı birkaç kriter üzerinden değerlendirilemeyecek kadar geniş bir çeşitliliğe sahiptir. Dolayısıyla her kültürün bilgeliği, öncelikli olarak o kültürün kavramları, tartışmaları ve araçları yoluyla anlaşılmalıdır. Bu çalışmada, bu yüzden öncelikli olarak, Anadolu’nun bilgelik ile olan ilişkisini doğru saptamak amacıyla, bilgeliğin bu coğrafyada nasıl alımlandığı, hangi kavramlar ve ayrımlar üzerinden ne şekilde ifade edildiği üzerinde durulmuş, onun yeşerdiği sözlü kültürün özellikleri ortaya konularak bilgeliğin yaygınlıkla işlenip aktarıldığı bu mecra incelenmiştir. Daha sonra özellikle bilgece söz olan kelâmı üretip dillendiren ozanın ve onun şiirinin sözlü kültür açısından önemine değinilerek, Anadolu’daki ‘bilge ozan’ temsili üzerinde durulmuştur. Buradan hareketle Anadolu bilgeliğinde ozanlar ve onların müzik eşliğinde dillendirdiği kelâmların oluşturduğu geleneğin oynadığı merkezi rol gösterilmeye çalışılmıştır. Son olarak bu bilgeliğin oluşturduğu ve beslendiği kültürel miras olarak ‘irfan’ kavramına değinilmiş ve bu kültürel mirasın ozanlar tarafından bir okul olarak ele alındığının göstergesi olan ‘mekteb-i irfan’ nitelendirmesi üzerinde durulmuştur.
Equus (Küheylan), Peter Shaffer'ın İkinci Dünya Savaşı sonrasında damıttığı düşüncelerini bir ara... more Equus (Küheylan), Peter Shaffer'ın İkinci Dünya Savaşı sonrasında damıttığı düşüncelerini bir araya getirdiği, tiyatroya yeni bir soluk kazandıran oyunudur. Hristiyanlık, psikiyatri, mistisizm ve paganizmin büyük bir uyumla döşendiği görkemli bir yapı olan Equus, insanın evrensel çıkmazlarının güncelliğinden hiçbir şey kaybetmeden var olageldiğini -modern toplumun dinamiklerini de kullanarak- bir din yaratacak denli ustalıkla gözlerimizin önüne serer.
Platon'un Symposion diyaloğunda karşılaştığımız, Diotima'nın Eros aracılığıyla güzelliğe ulaşmak ... more Platon'un Symposion diyaloğunda karşılaştığımız, Diotima'nın Eros aracılığıyla güzelliğe ulaşmak için tarif ettiği yol ile bir aşk dini olarak da ifade edilen Anadolu tasavvufunun öğretileri arasında hem biçim hem de içerik olarak birçok benzerlik bulunmaktadır. Bu çalışma, iki yaklaşım arasında organik bir bağlantı olup olmadığını veya bu bağlantının hangi kanallarla kurulduğunu araştırmak yerine, iki yaklaşımı birbirinin ışığında göstermeyi amaçlamaktadır. Böylelikle hem Symposion diyaloğunun hem de Anadolu tasavvufunun böylesi görece özgün bir yorumla daha anlaşılır olacağı savunulmaktadır.
Bilgelik, öncelikli olarak insanlığın tefekkür sonucu ürettiği düşüncelerin saklanıp yayılabilmes... more Bilgelik, öncelikli olarak insanlığın tefekkür sonucu ürettiği düşüncelerin saklanıp yayılabilmesi sayesinde mümkün olmuştur. Çünkü her kültür, devraldığı kültürel mirasın kavramları ve ayrımları aracılığıyla dünyayı kavramış, bu mirasa yeni zenginlikler katarak onu bir sonraki nesile aktarmıştır. İnsanlık tarihinin büyük bir bölümünde bu kültürel mirasın üretim ve iletimi ise sözlü kültür yoluyla sağlanmıştır. Ancak yazılı kültürün yaygınlaşmasıyla beraber, özellikle bu kültürü erken dönemde benimsemiş toplumlar tarafından, bilgeliğin ölçütü giderek bu alanda verilen yazılı ürünlere indirgenmiş ve bunun dışındaki bilgelikler, eldeki mevcut kıstaslara uymadığından çoğunlukla göz ardı edilmiştir. Ancak dünya üzerinde birbirinden farklı onlarca kadim geleneğin ürettiği bilgelik, sınırlı birkaç kriter üzerinden değerlendirilemeyecek kadar geniş bir çeşitliliğe sahiptir. Dolayısıyla her kültürün bilgeliği, öncelikli olarak o kültürün kavramları, tartışmaları ve araçları yoluyla anlaşılmalıdır. Bu çalışmada, bu yüzden öncelikli olarak, Anadolu’nun bilgelik ile olan ilişkisini doğru saptamak amacıyla, bilgeliğin bu coğrafyada nasıl alımlandığı, hangi kavramlar ve ayrımlar üzerinden ne şekilde ifade edildiği üzerinde durulmuş, onun yeşerdiği sözlü kültürün özellikleri ortaya konularak bilgeliğin yaygınlıkla işlenip aktarıldığı bu mecra incelenmiştir. Daha sonra özellikle bilgece söz olan kelâmı üretip dillendiren ozanın ve onun şiirinin sözlü kültür açısından önemine değinilerek, Anadolu’daki ‘bilge ozan’ temsili üzerinde durulmuştur. Buradan hareketle Anadolu bilgeliğinde ozanlar ve onların müzik eşliğinde dillendirdiği kelâmların oluşturduğu geleneğin oynadığı merkezi rol gösterilmeye çalışılmıştır. Son olarak bu bilgeliğin oluşturduğu ve beslendiği kültürel miras olarak ‘irfan’ kavramına değinilmiş ve bu kültürel mirasın ozanlar tarafından bir okul olarak ele alındığının göstergesi olan ‘mekteb-i irfan’ nitelendirmesi üzerinde durulmuştur.
Equus (Küheylan), Peter Shaffer'ın İkinci Dünya Savaşı sonrasında damıttığı düşüncelerini bir ara... more Equus (Küheylan), Peter Shaffer'ın İkinci Dünya Savaşı sonrasında damıttığı düşüncelerini bir araya getirdiği, tiyatroya yeni bir soluk kazandıran oyunudur. Hristiyanlık, psikiyatri, mistisizm ve paganizmin büyük bir uyumla döşendiği görkemli bir yapı olan Equus, insanın evrensel çıkmazlarının güncelliğinden hiçbir şey kaybetmeden var olageldiğini -modern toplumun dinamiklerini de kullanarak- bir din yaratacak denli ustalıkla gözlerimizin önüne serer.
Uploads
Papers by Ömer Mızrak