Скрыпторый

Манах у скрыпторыі

Скрыпторый (лац.: scriptorium ад scriptor — «пісец, перапісчык») — майстэрня па перапісцы рукапісаў, пераважна ў манастырах. Першыя скрыпторыі паўсталі ў VI—VII стагоддзях на поўдні Італіі, у Францыі, у Ірландыі, Іспаніі. Найбольшай славай у эпоху Карла Вялікага карыстаўся скрыпторый Турскага манастыра Святога Марціна, абатам якога быў Алкуін.

Спачатку кнігу (як і ў часы позняй антычнасці) пісалі пад дыктоўку, трымаючы матэрыял для пісьма на каленях. Сталоў не было. Затым, верагодна, у VII стагоддзі, у майстэрнях з’явіліся сталы. Ва ўсякім выпадку, менавіта да гэтага часу ставяцца іканаграфічныя малюнкі каліграфаў, якія сядзяць за сталамі. З VIII—IX стагоддзяў падобныя выявы сталі нормай. У XIII стагоддзі скрыпторыі прыходзяць у заняпад, кніжнай вытворчасцю пачынаюць займацца гарадскія рамеснікі.

Літаратура

• Добиаш-Рождественская О. А. Мастерские письма на заре западного Средневековья и их сокровища в Ленинграде. — Л., 1930.
• Добиаш-Рождественская О. А. из жизни мастерских письма (преимущественно на французском севере) // Средневековый быт. Сб. статей. — Л., 1928.
• Киселёва Л. И. О чём рассказывают средневековые рукописи. — Л., 1978.
• Люблинская А. Д. Латинская палеография. — М., 1969.
• Нікалаеў М. В. Скрыпто́рый // Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. Т. 14: Рэле — Слаявіна / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў і інш. — Мн. : БелЭн, 2002. — Т. 14. — С. 474—475. — 10 000 экз. — ISBN 985-11-0035-8. — ISBN 985-11-0238-5 (т. 14).