Кізьляр

Кізьляр
рас. Кизляр
Герб Кізьляру Сьцяг Кізьляру
Дата заснаваньня:	1735
Краіна:	Расея
Суб’ект фэдэрацыі:	Дагестан
Меская акруга:	Кізьлярская
Плошча:	32 км²
Вышыня:	1 м н. у. м.
Насельніцтва (2010)
колькасьць:	48 000 чал.
шчыльнасьць:	1500 чал./км²
этнічны склад:	расейцы, аварцы, чачэнцы і інш.
Часавы пас:	UTC+3
Паштовы індэкс:	368830–368833
Нумарны знак:	05
Геаграфічныя каардынаты:	43°51′0″ пн. ш. 46°43′0″ у. д.
Кізьляр на мапе Расеі Кізьляр
Галерэя здымкаў у Вікісховішчы
https://mo-kizlyar.ru

Кізьля́р — места ў Расеі, у Дагестане. Сталіца Кізьлярскага раёну, але ў склад яго места не ўваходзіць. Кізьляр уваходзіць у мескую акругу, у якую ўваходзіць яшчэ вёска Камсамольскае.

Паходжаньне назвы

Сярод навукоўцаў большасьць лічыць, што слова «Кізьляр» татарскага паходжаньня. Перакладаецца з татарскага «кызыл яр» — чырвоны бераг. Гэта з-за таго, што места знаходзіцца каля ракі Церак.

Мінулае

Чарцёж места Кізьляр, 1839

Расейцы заснавалі ў 1735 годзе ў Кізьляры горад (крэпасьць-фартэцыя). Гэты год лічыцца годам засанаваньня места. Хоць хутчэй за ўсё паселішча існавала й раней. На паўднёвым захадзе места мяжуе з Чачэніяй. Праз Кізьляр цячэ рака Церак. З 1822 году Кізьляр становіцца сталіцай аднайменнага павету. У 1831 годзе на места ўчыніў наезд Казі начальнік Каўкаскага імамства. З 1860 году места стала сталіцай Кізьлярскай акругі. 9 сьнежня 1867 году Кізьляр адлучаны ад Стаўрапольскай губэрні й далучаны да Церскай казацкай вобласьці. У 1922 годзе Кізьляр далучаны да Дагестану. З 1944 па 1957 гады ў складзе Грозьненскай вобласьці. З 1957 па сёньняшні дзень у складзе Дагестану. У 1996 годзе адбыўся наезд чачэнскага загону на Кізьляр.

Насельніцтва

Нацыянальны склад

Паводле перапісу Расеі ў 2010 годзе

Народ	Колькасьць, чал.	Доля ад ўсяго насельніцтва, %
расейцы	19 835	40,49 %
аварцы	9770	19,94 %
даргінцы	7122	14,54 %
кумыкі	2701	5,51 %
лязьгіны	2377	4,85 %
лакцы	1753	3,58 %
армяне	1004	2,05 %
рутульцы	828	1,69 %
табасараны	821	1,67 %
азэрбайджанцы	796	1,63 %
нагайцы	577	1,18 %
чачэнцы	385	0,79 %
іншыя	956	1,95 %
не прызналіся	59	0,12 %
агулам	48 984	100,00 %

Гаспадарка

Прамысловасьці амаль не існуе. Галоўны занятак — земляробства й служба на дзяржаўных пасадах і ў войску. Ёсьць заводы:

• Каньячныя заводы:
  • Кізьлярскі каньячны завод
  • Віна-каньячны завод «Кізьляр»
• Электрамэханічны, электраапаратны заводы.
• Пераапрацоўка земляробчых вырабаў.
• Канцэрн «КЭМЗ»

Вонкавыя спасылкі

Кізьляр — сховішча мультымэдыйных матэрыялаў