Jorj Lemetr

Vikipediya, azad ensiklopediya
Naviqasiyaya keç Axtarışa keç
Jorj Lemetr
fr. Georges Lemaître[1]
Doğum adı Georges Henri Joseph Édouard Lemaître[1]
Doğum tarixi 17 iyul 1894(1894-07-17)[2][3][…]
Doğum yeri
Vəfat tarixi 20 iyun 1966(1966-06-20)[4][2][…] (71 yaşında)
Vəfat yeri
Elm sahəsi astrofizika
İş yerləri
Təhsili
Elmi rəhbəri Şarl Jan La Valle Pussen[5]
Üzvlüyü
Mükafatları Grand Officer of the Order of Leopold II Military Cross Grand Officer of the Order of the Crown Leopold ordeni komandoru Croix de guerre
İmza
Vikianbarın loqosu Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Jorj Anri Jozef Eduar Lemetr (fr. Georges Henri Joseph Édouard Lemaître; 17 iyul 1894[2][3][…], Şarlerua, Eno[7]20 iyun 1966[4][2][…], Leuven, Brabant əyaləti[d]) — Belçikadakı Katolik kilsəsində keşiş, riyaziyyatçı, astronomLöven Katolik Universitetində fizika üzrə professor olmuş yezuit.[8] O, tarixdə ilk dəfə yaxın qalaktikaların resessiyasının genişləyən kainat nəzəriyyəsi ilə açıqlamağın mümkün olduğunu təsbit etmişdir.[9] Daha sonra bu fikir Edvin Habbl tərəfindən aparılan müşahidələr nəticəsində doğrulanmışdır.[10][11] Lemetr ilk dəfə hal hazırda Habbl qanunu və ya Habbl-Lemetr qanunu olaraq bilinən qanunu ortaya qoymuş[12][13] və Habblın məqaləsindən iki il əvvəl, 1927-ci ildə çap etdiyi məqaləsində Habbl sabitinin hesablamasını aparmışdır.[14][15][16][17] O, həmçinin, ilk başda "ibtidai atom nəzəriyyəsi" olaraq adlandırdığı, bu gün isə "Böyük partlayış nəzəriyyəsi" fikrini irəli sürmüşdür.[18]

  1. 1 2 Deutsche Nationalbibliothek Record #119526514 // Ümumi tənzimləmə nəzarəti (GND) (alm.). 2012—2016.
  2. 1 2 3 4 Bibliothèque nationale de France BnF identifikatoru (fr.): açıq məlumat platforması. 2011.
  3. 1 2 3 4 5 6 7 8 Maktutor riyaziyyat tarixi arxivi. 1994.
  4. 1 2 https://www.britannica.com/EBchecked/topic/335644/Georges-Lemaitre.
  5. 1 2 3 Mathematics Genealogy Project (ing.). 1997.
  6. 1 2 www.pas.va (ing.).
  7. 1 2 https://link.springer.com/content/pdf/10.1007/978-94-009-6487-7_30.pdf.
  8. "Obituary: Georges Lemaitre". Physics Today. 19 (9): 119–121. September 1966. doi:10.1063/1.3048455. 2020-04-06 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2019-12-28.
  9. Lemaître, G. "Un Univers homogène de masse constante et de rayon croissant rendant compte de la vitesse radiale des nébuleuses extra-galactiques". Annales de la Société Scientifique de Bruxelles (French). 47. April 1927: 49. Bibcode:1927ASSB...47...49L.
  10. Reich, Eugenie Samuel. "Edwin Hubble in translation trouble". Nature. 27 June 2011. doi:10.1038/news.2011.385. 21 March 2017 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 28 December 2019.
  11. Livio, Mario. "Lost in translation: Mystery of the missing text solved". Nature. 479 (7372). 10 November 2011: 171–173. Bibcode:2011Natur.479..171L. doi:10.1038/479171a. PMID 22071745.
  12. "name change for Hubble Law". Nature. 563 (7729): 10–11. 31 October 2018. doi:10.1038/d41586-018-07180-9. PMID 30382217. The International Astronomical Union recommends that the law should now be known as the Hubble–Lemaître law, to pay tribute to the Belgian priest and astronomer Georges Lemaître, who derived the speed–distance relationship two years earlier than did US astronomer Edwin Hubble.
  13. "International Astronomical Union members vote to recommend renaming the Hubble law as the Hubble–Lemaître law". iau.org. 29 October 2018. 6 May 2022 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 5 November 2018.
  14. Block, David L. Georges Lemaître and Stigler's Law of Eponymy. Astrophysics and Space Science Library (ingilis). 395. 2012. 89–96. arXiv:1106.3928v2. doi:10.1007/978-3-642-32254-9_8. ISBN 978-3-642-32253-2.
  15. Reich, Eugenie Samuel. "Edwin Hubble in translation trouble". Nature (ingilis). 27 June 2011. doi:10.1038/news.2011.385. ISSN 1476-4687. 21 March 2017 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 28 December 2019.
  16. Livio, Mario. "Mystery of the missing text solved". Nature. 479 (7372). 1 November 2011: 171–173. Bibcode:2011Natur.479..171L. doi:10.1038/479171a. PMID 22071745.
  17. van den Bergh, Sidney. "The Curious Case of Lemaitre's Equation No. 24". Journal of the Royal Astronomical Society of Canada. 105 (4). 6 June 2011: 151. arXiv:1106.1195. Bibcode:2011JRASC.105..151V.
  18. "Big bang theory is introduced – 1927". A Science Odyssey. WGBH. 23 April 1999 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 31 July 2014.