Theia (planeta)

Theia
	oxetu astronómicu hipotéticu y protoplaneta
Símbolu astronómicu	símbolu astronómicu
Epónimu	Tea
Oxetu astronómicu padre	Sol
Carauterístiques físiques
Diámetru	6000 km
Masa	6,0E+23 kg
Carauterístiques orbitales
Periodu orbital	valor desconocíu
Semiexe mayor (a)	1 AU

Theia o Tea yera un protoplaneta del sistema solar teorizáu pa dar esplicación a la esistencia de la Lluna nuna teoría llamada hipótesis del gran impautu. Créese que foi un planeta del tamañu de Marte.

Nome

El nome de Theia provién de la mitoloxía griega, una y bones Theia o Tea yera la titánide madre de la diosa llunar Selene.

Formación y destrucción de Tea

El **gran impautu** vistu dende'l polu sur terrestre.

Una de les hipótesis ye que Theia se formó nun puntu de Lagrange al respective de la Tierra, esto ye, aproximao na mesma órbita pero 60º per delantre (L4) o por detrás (L5).^[2] Conforme a lo suxerío en 1772 pol matemáticu Joseph-Louis de Lagrange, esisten cinco puntos na órbita terrestre onde los efeutos de la gravedá del planeta s'anulen en rellación colos del Sol. Dos de los puntos de Lagrange (L4 y L5), asitiaos a 150 millones de quilómetros de la Tierra, son consideraos estables y por tanto son zones con potencial para dexar l'acreción planetaria en competición cola Tierra. Foi nel puntu L4 onde se piensa que Theia empezó a formase nel Eón Hadeico.

Cuando'l protoplaneta Theia creció hasta un tamañu comparable al de Marte, unos 20 ó 30 millones d'años dempués de la so formación, volvióse demasiao masivu pa permanecer de forma estable nuna órbita troyana. La fuercia gravitacional impulsaba a Theia fora del puntu de Lagrange qu'ocupaba, coles mesmes que la fuercia de Coriolis emburriaba al planeta de vuelta al mesmu. De resultes d'ello, la so distancia angular a la Tierra empezó a fluctuar, hasta que Theia tuvo masa abondo pa escapar de L4.

Pruebes de la colisión

Esisten pruebes indireutes d'esti escenariu d'impautu nes roques recoyíes demientres les misiones Apolo, qu'amuesen que la bayura de los isótopos d'oxíxenu (16O, 17O y 18O) ye práuticamente igual a la qu'esiste na Tierra. La composición de la corteza llunar rica en anortosita según la esistencia de muestres riques en KREEP,que sofiten la idea de que nun pasáu una gran parte de la Lluna tuvo fundida, y un xigantescu impautu pudo apurrir la enerxía abonda para formar un océanu de magma d'estes carauterístiques. Diverses pruebes amuesen que si la Lluna tien un nucleu ricu en fierro, ésti hai de ser pequeñu, menor d'un 25% del radiu llunar, a diferencia de la mayor parte de los cuerpos terrestres onde'l nucleu supón en redol al 50% del radiu total. Les condiciones d'un impautu dan llugar a una Lluna formada mayoritariamente polos mantos de la Tierra y del cuerpu atanante -col nucleu d'esti postreru amestándose a la Tierra- y satisfaen les restricciones del momentu angular del sistema Tierra-Lluna.^[3]

Dificultaes de la hipótesis

A pesar de ser la teoría dominante pa esplicar l'orixe de la Lluna, esisten delles interrogantes que nun fueron resueltos. Ente éstos inclúyense:

Les rellaciones ente los elementos volátiles na lluna nun son consistentes cola hipótesis del gran impautu. En concretu cabría esperar que la rellación ente los elementos rubidiu/cesiu fora mayor na lluna que na Tierra, una y bones el cesiu ye más volátil que'l rubidiu, pero la resultancia ye xustamente'l contrariu.^[4]
Nun esiste evidencia de que na Tierra esistiera un océanu de magma global (una consecuencia derivada de la hipótesis del gran impautu), y atopáronse materiales nel mantu terrestre que paecen nun haber tao nunca nun océanu de magma.
El conteníu del 13% d'óxidu de fierro (FEU) na lluna -cimeru al 8% que tien el mantu terrestre- refuga que'l material proto-llunar pueda provenir, sacante nuna parte pequeña, del mantu de la Tierra.^[5]
Si la mayor parte del material proto-llunar provién del cuerpu atanante, la Lluna tendría de tar arriquecida n'elementos siderófilos, cuando en realidá ye deficiente nellos.^[6]
Ciertes simulaciones de la formación de la Lluna riquen que la cantidá pel momento angular del sistema Tierra-Lluna sía aproximao'l doble que na actualidá. Sicasí, estes simulaciones nun tienen en cuenta la rotación de la Tierra antes del impautu, polo que dellos investigadores consideren qu'esto nun ye evidencia abonda pa refugar la hipótesis del gran impautu.^[7]^[8]

Ver tamién

Lluna
Xeoloxía de la Lluna
KREEP
Llende de Roche

Referencies

↑ Robin M. Canup (16 agostu 2001). «Origin of the Moon in a giant impact near the end of the Earth's formation» (n'inglés). Nature (6848): páxs. 708-712. doi:10.1038/35089010.
↑ Belbruno, E.; Gott III, J. R.. «Where Did The Moon Come From?». The Astronomical Journal 129 (3). p. 1724-1745. https://arxiv.org/abs/astro-ph/0405372.
↑ Canup, R. M.; Asphaug, E.. «Origin of the Moon in a giant impact near the end of the Earth's formation». Nature 412 412. p. 708-712. https://www.nature.com/nature/journal/v412/n6848/abs/412708a0.html.
↑ Tests of the Giant Impact Hypothesis, J. H. Jones, Lunar and Planetary Science, Origin of the Earth and Moon Conference, 1998 [1]
↑ The Bulk Composition of the Moon, Stuart R. Taylor, Lunar and Planetary Science, 1997, [2]
↑ Galimov, E.M,; Krivtsov, A.M.. «Origin of the Earth–Moon system». J. Earth Syst. Sci. 144 (6). p. 593–600. https://www.ias.ac.in/jess/dec2005/ilc-3.pdf.
↑ Canup, Robin (1999). «Big Bang, New Moon». Technology Today. Southwest Research Institute. Consultáu'l 25 de xunetu de 2007.
↑ Taylor, G. Jeffrey (1998). «Origin of the Earth and Moon». Planetary Science Research Discoveries (PSRD). Hawaii Institute of Geophysics & Planetology. Consultáu'l 25 de xunetu de 2007.

[9de2c39c2a36aacae685d6058d23cccbe972201b-1] Robin M. Canup (16 agostu 2001). «Origin of the Moon in a giant impact near the end of the Earth's formation» (n'inglés). Nature (6848): páxs. 708-712. doi:10.1038/35089010.

[2] Belbruno, E.; Gott III, J. R.. «Where Did The Moon Come From?». The Astronomical Journal 129 (3). p. 1724-1745. https://arxiv.org/abs/astro-ph/0405372.

[3] Canup, R. M.; Asphaug, E.. «Origin of the Moon in a giant impact near the end of the Earth's formation». Nature 412 412. p. 708-712. https://www.nature.com/nature/journal/v412/n6848/abs/412708a0.html.

[4045.pdf-4] Tests of the Giant Impact Hypothesis, J. H. Jones, Lunar and Planetary Science, Origin of the Earth and Moon Conference, 1998 [1]

[5] The Bulk Composition of the Moon, Stuart R. Taylor, Lunar and Planetary Science, 1997, [2]

[6] Galimov, E.M,; Krivtsov, A.M.. «Origin of the Earth–Moon system». J. Earth Syst. Sci. 144 (6). p. 593–600. https://www.ias.ac.in/jess/dec2005/ilc-3.pdf.

[7] Canup, Robin (1999). «Big Bang, New Moon». Technology Today. Southwest Research Institute. Consultáu'l 25 de xunetu de 2007.

[8] Taylor, G. Jeffrey (1998). «Origin of the Earth and Moon». Planetary Science Research Discoveries (PSRD). Hawaii Institute of Geophysics & Planetology. Consultáu'l 25 de xunetu de 2007.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]